سرویس اقتصاد مشرق - روز گذشته خبری در رسانه ها منتشر شد که دل بسیاری از هموطنانمان را به درد آورد. یک فروند هواپیمای مدل ATR هواپیمایی آسمان که از تهران به مقصد یاسوج در حال پرواز بود پس از گذشت نزدیک به ۵۰ دقیقه از حرکت از صفحه رادارها محو شد و اندکی نگذشت که خبر ناگوار برخورد این هواپیما با کوه و سقوط آن اعلام شد.
این هواپیما که بنا بر دادههای موجود از امن ترین نوع هواپیماهاست و آمار سوانح آن بسیار پایین است، حامل ۶۶ نفر از هموطنانمان بود که مسیر هوایی را بر تردد جادهای ترجیح دادند.
در همین زمینه
اگرچه این ترجیح در نگاه اول به از دست دادن جانشان منجر شد اما واقعیت این است که نگاهی به تلفات جادهای نشان از این دارد که به طور معمول روزانه جمعیت بسیار زیادی از مردم مثل همین مسافران هواپیما در جاده هاجانشان را از دست میدهند. برای درک بهتر به آمار مراجعه میکنیم.
سالانه چند نفر در جادهها کشته میشوند؟
براساس آخرین آماری که منتشر شده است، در ۸ ماه نخست سال جاری یعنی از ابتدای فروردین تا انتهای آبان، نزدیک به ۱۱ هزار ۶۰۰ نفر در جادههای کشور براثر حواث رانندگی جان خود را از دست دادند و این بدان معناست که بطور متوسط در این مدت، هر ماه ۱۴۵۰ نفر از هموطنانمان اسیر دام مرگ شدند و خودرو وسیله گرفتن جانشان شد.
از سوی دیگر، اگر این میزان مرگ و میر ناشی از حوادث جادهای را بر تعداد روزهای ماه تقسیم کنیم مشخص میشود که روزانه بیش از ۴۸ نفر و به طور میانگین هر نیم ساعت یک نفر در جادههای کشور جان خود را از دست میدهد.
در واقع همین الآن که شما مشغول مطالعه این مطلب هستید چه بسا مرگ به سراغ یکی از هموطنانمان بیاید و این در حالیست که اگر آمار معلولین و مصدومین را نیز که بعضا تا آخر عمرشان شاید دیگر حتی نتوانند راه بروند یا بنشینند و یا تحرکی داشته باشند را به میزان مرگ و میر اضافه کنیم خواهید دید که روزانه نزدیک به ۱۰۰۰ نفر براثر تصادف و... به جمعیت مصدومین و معلولین اضافه میشود که سهم هر ساعت از آن بیش از ۴۱ نفر است.
سال | تعداد جانباختگان (نفر) |
۱۳۷۳ | ۱۰۴۵۴ |
۱۳۷۴ | ۱۱۵۹۳ |
۱۳۷۵ | ۱۲۵۸۳ |
۱۳۷۶ | ۱۳۶۷۶ |
۱۳۷۷ | ۱۴۹۶۶ |
۱۳۷۸ | ۱۵۴۸۲ |
۱۳۷۹ | ۱۷۰۵۹ |
۱۳۸۰ | ۱۹۷۲۷ |
۱۳۸۱ | ۲۱۸۷۳ |
۱۳۸۲ | ۲۵۷۷۲ |
۱۳۸۳ | ۲۶۰۸۹ |
۱۳۸۴ | ۲۷۷۴۶ |
۱۳۸۵ | ۲۷۵۶۸ |
۱۳۸۶ | ۲۲۹۱۸ |
۱۳۸۷ | ۲۳۳۶۳ |
۱۳۸۸ | ۲۲۹۷۴ |
۱۳۸۹ | ۲۳۲۴۹ |
۱۳۹۰ | ۲۰۰۶۸ |
۱۳۹۱ | ۱۹۰۸۹ |
۱۳۹۲ | ۱۷۹۹۴ |
۱۳۹۳ | ۱۶۸۷۲ |
۱۳۹۴ | ۱۶۵۸۴ |
۱۳۹۵ | ۱۵۹۳۲ |
طبق آمار اعلام شده از این میزان تعداد جانباختگان تنها ۳۰ درصد متعلق به داخل شهرهاست و ۷۰ درصد آن در راه ها و جادهها رخ میدهد.
مقایسه ایران با سایر کشورها در آمار تصادفات
آمار میزان فوت سالانه نزدیک به ۱۶ هزار نفری در حوادث جادهای به این معناست که از هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت ایران سالانه ۲۰ نفر در وسایل نقلیه از بین میروند که اگر این عدد را با سایر کشورها مقایسه کنیم نشان از وضعیت قرمز در این زمینه دارد و براساس برخی پژوهش ها ایران رتبه اول مرگ و میر جادهای در جهان را نیز از آن خود کرده است.
برای نمونه، میزان تلفات آمریکاییها براثر حوادث خودرویی در ازای هر ۱۰۰ هزار نفر حدود ۱۰.۵ نفر (نصف ایران) و در کشور همسایه ما ترکیه ۸.۶ نفر است.
اما اگر این آمار را با کشورهای اروپایی قیاس بگیریم به راحتی میتوان به اختلاف آن پی برد چنانکه در اغلب کشورهای اروپایی این رقم به ۲.۵ تا ۶ نفر میرسد.
همه مقصرند بجز خودروسازان
شکی در آن نیست که سه عامل وسیله، راننده و جاده در بروز سوانح دخیلند اما بر کسی نیز پوشیده نیست که کیفیت بسیار پایین محصولات سایپا و ایران خودرو به عنوان دو خودروساز اصلی کشور که با رانت و امتیازات دولتی سهم عمده بازار را دارند در این آمار بالای تصادفات دخیل است.
مشرق بزودی در خصوص وضعیت نگران کننده تولیدات این دو کارخانه مطلبی منتشر خواهد کرد اما آنچه اکنون قابل ذکر است نگاهی است به نمره کیفیت محصولات این دو خودروساز که به وفور نیز در خیابان ها دیده میشوند و با قیمتهای نجومی که بعضا غیرمنطقی نیز به فروش میرسند.
براساس آخرین گزارش مرکز کنترل کیفیت خودروها که مربوط به آذرماه امسال است، عمده خودروهای موجود در بازار تنها یک ستاره کیفیت را دارا هستند. جدول زیر میزان کیفیت خودروهای زیر 50 میلیون تومان را نشان میدهد.
اما اتفاقی که در واقعیت میفتد این است که پس از هر تصادم، انگشت اتهام به سمت مردم نشان گرفته میشود و خودروسازان در حاشیه امن همچنان به تولید خودروهای بی کیفیت مشغولند و مقصر اصلی تصادف راننده و عامل انسانی معرفی میشود در صورتیکه بهترین راننده هم نمیتواند با خودروی بی کیفیت در امان بماند.
سالانه چند هواپیما سقوط میکند؟
اگرچه درک شرایط سخت قبل از سقوط هواپیما بسیار مشکل است و استرس و اضطراب آن به هیچ عنوان قابل حدس زدن نیست اما آنچه در سمت دیگر ماجرا در واقعیت رخ میدهد این است که طبق آمار سالانه سوانح حمل و نقل زمینی، هر سال به اندازه سقوط بیش از 240 هواپیما با 66 سرنشین از همین مدلی که اخیرا در مسیر تهران به یاسوج سقوط کرد، کشور متحمل هزینه میشود.
هزینههایی اعم از درمان و بازسازی و ... تا از دست رفتن نیروی انسانی که بعضا چند صد میلیون نیز ارزش معنوی دارد و میتواند تولید ثروت و علم نماید . اما متاسفانه این حجم از تلفات به مسئله ای عادی تبدیل شده و بسیاری فراموش کردهاند مرگ سخت جادهای را.
به همین جهت نیز لازم است پلیس راهور که خود به عنوان یک اهرم همانطور که مردم عادی را جریمه میکند به نمایندگی از مردم خودروسازان متخلفی را که محصولات بی کیفیتشان جان انسان های بیگناه بسیاری را میگیرد جریمه و با آنها برخورد نمایند.
مخصوصا از این جهت که کمتر از 1 ماه تا آغاز موج سفرهای نوروزی زمان باقی مانده و خیلی از مردم در حال آماده سازی مقدمات سفر هستند و در صورتیکه مقررات سختگیرانه تری نسبت به استاندارد تولید و تردد وضع شود میتواند باعث حفظ بیشتر امنیت آنان شود.