به گزارش مشرق، دوم اسفندماه سال جاری بود که رسانه‌ها طرح 2 فوریتی "اعاده اموال نامشروع مسئولان" را که توسط جمعی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی تدوین شده، منتشر کردند، تا در صورت تصویب آن، هیئتی متشکل از نهادهای نظارتی، امنیتی و قضایی وظیفه بررسی اموال مسئولان در دهه‌های گذشته را در دستورکار خود قرار دهند و پس از بررسی‌ها در صورت حصول اطمینان از نامشروع بودن این اموال، آنها را به بیت‌المال بازگردانند.

به همین مناسبت،  مصاحبه‌ای را با  محمد دهقان‌نقندر نماینده مردم طرقبه و چناران در مجلس شورای اسلامی که طراح این طرح بوده، انجام شده است که این مصاحبه را در ذیل می‌خوانید: 

چند روزی است که طرح اعاده اموال مسئولان در فضای رسانه‌ای کشور مطرح شده که ابهاماتی در افکار عمومی درباره آن وجود دارد، توضیحی درباره کلیات این طرح ارائه  کنید.

دهقان: موضوع شفافیت یک بحث عمومی است که از سوی تمامی جریانات سیاسی به این موضوع پرداخته شده و در کشورهای پیشرفته دنیا نیز این بحث غیرقابل انکار است، چراکه اگر شفافیت در جامعه پیاده شود، طبیعتا فساد نیز کاهش می‌یابد؛ در هر کشوری هم که شفافیت بیشتر باشد، طبیعتا سطح گستردگی فساد در آن کشور  نسبت به کشورهای دیگر پایین‌تر است.

بیشتر بخوانید:

احمد توکلی: طرح اعاده اموال نامشروع مطالبه جدی مردم است

چه‌ کسانی با طرح «اعاده اموال نامشروع» مخالفند؟

** اصل 142 قانون اساسی به درستی اجرا نشده است

اصل 142 قانون اساسی در همان اول انقلاب به صراحت اعلام کرده که اموال مسئولین قبل و بعد از مسئولیت به دقت رسیدگی شود تا به ناحق افزایش پیدا نکند که این موضوع دقیقا به معنای شفافیت است.

واقعیت این است که اصل 142 به درستی اجرا نشده است و ما در سال 84 در مجلس هفتم، طرحی را با کمک سازمان بازرسی کل کشور، وزارت اطلاعات و مرکز پژوهش‌های مجلس ارائه کردیم که براساس آن، اصل 142 قانون اساسی  اجرا شود، منتها طرحی که ما دادیم، فراتر از متن اصل 142  قانون اساسی بود که براساس آن، مسئولان بلندپایه شامل ورزا،‌ رؤسای سه قوه، رهبری و بستگان درجه یک آنها باید دارایی‌های خود را اعلام کنند.

ما در طرح پیشنهادی گفته بودیم، علاوه بر موارد ذکر شده، نمایندگان مجلس، قضات و مدیران کل و شهرداران نیز شامل این قانون شوند. چراکه معتقد بودیم اصل 142 قانون اساسی، نمونه‌های اولویت‌دار را معرفی کرده است و طبیعتا وقتی قرار است دارایی رئیس‌جمهور رسیدگی شود، حتما باید دارایی‌های مدیران کل، نمایندگان مجلس و شهرداران نیز رسیدگی شود. 

طرحی که ما آماده کردیم چند بار در مجلس نهم مورد بررسی قرار داده و مطرح شد و در نهایت در سال 1394 تصویب شد. درواقع با تصویب این طرح برای اولین بار در تاریخ انقلاب قانون رسیدگی به اموال مسئولین پس از 10 سال از زمان مطرح شدن و پس از 8 سال از زمان تصویب در مجلس شورای اسلامی، لازم‌الاجرا شد.

شاید یکی از طولانی‌ترین طرح‌هایی که در مجلس مورد بررسی قرار گرفت، همین طرح بود ولی پس از تصویب، در مسیر این طرح سنگ‌اندازی صورت گرفت و طرح را خراب کردند، اما یک نقطه مثبتی که این طرح داشت، این بود که اجازه داده شد طرح به قوه‌قضائیه برود و آیین‌نامه آن توسط رئیس قوه‌قضائیه نوشته شود که متأسفانه تاکنون که دو سال از تصویب طرح گذشته، هنوز آیین‌نامه آن تدوین نشده است.

**با حقوقی متعارف نمی‌توان ثروتی "قارونی" بدست آورد

به هر حال اگر روزی آیین‌نامه این طرح از سوی قوه قضاییه نگارش شود، لازم‌الاجرا شدن قانون اعاده اموال نامشروع مسئولان به زمان پس از نگارش آیین‌نامه موکول خواهد شد ولی سوال ما اینجاست که چرا با وجود اینکه اصلی مجزا در قانون اساسی به نام اصل 142 برای بررسی اموال و دارایی مسئولان وجود دارد، با این حال اجرای این قانون در عمل بر روی زمین مانده و عزمی برای اجرای آن وجود ندارد. اگر این طرح اجرا می‌شد، امروز دیگر شاهد وزرا و مدیرانی با چند ده میلیارد ثروت نبودیم، معلوم است که چنین قانونی تاکنون اجرا نشده که ما مدیرانی با چنین ثروت‌های میلیاردی داریم.

مگر یک قاضی یا یک مدیرکل و یا یک نماینده مجلس چقدر حقوق می‌گیرد؟ با حقوق ثابت و متعارف نمی‌توان ثروت‌های قارونی به‌دست آورد. این مدیران ثروتمند امروز در کشور هستند از طریق دریافت حقوق متعارف به این حد از ثروت نرسیده‌اند.  آن شخصی که از اول انقلاب وزیر، نماینده مجلس، مدیرکل، استاندار و یا یک مقام قضائی بوده، این  فرد تنها یک حقوق متعارف بیشتر نداشته است. وقتی خبری در رسانه منتشر می‌شود که فردی چند 10 میلیارد تومان ثروت دارد، یا مالک چند 10 شرکت تجاری است و خودش و فرزندانش در شرکت‌های دولتی و خصوصی مدام در حال رفت‌وآمد هستند، معنی این چیست؟ این موضوع قطعا سوء‌استفاده از بیت‌المال است.

بیشتر بخوانید:

آقایی که بیش از 100 شرکت دارد چرا در نظام مسئولیت می‌پذیرد؟

**اصل 142 اجرا می‌شد، شاهد مدیران میلیاردی نبودیم

 بنده سال 84 این طرح را با کمک دوستان دیگر در مجلس و دستگاه‌های کارشناسی و نظارتی تدوین و ارائه کردم، ولی پیش از این، قانون تکلیف رسیدگی به اموال و دارایی‌های مسئولین نظام چگونه باید مورد بررسی قرار می‌گرفت؟

یک تعدادی از دوستان در مخالفت با طرح ما گفتند که ما برای رسیدگی به اموال و دارایی‌های نامشروع مسئولان قانون داریم و نیازی به ارائه و تصویب قانون جدید در مجلس نیست. سؤال بنده از این عزیزان این است که خیلی خوب، این قانونی که شما می‌فرمایید را به ما هم نشان دهید، اصل 49 قانون اساسی در این زمینه وجود دارد که آن هم اصل قانون اساسی است.

متأسفانه اصل 49 قانونی اساسی را نیز در سال 1363 به قانونی بی‌خاصیت تبدیل شد و برای این اصل به گونه‌ای قانون‌گذاری کردند که خیال کردند هر شخصی که قبل از انقلاب مدیر بوده فاسد و هر شخصی که پس از انقلاب تصدی امور را به دست گرفته، قدیس است.

 در ماده 4 این قانون، یک سال به دستگاه‌ها اجازه می‌دهند که اموال نامشروع قبل از انقلاب را اعلام کنند و بعد دادستان در عودت این اموال به بیت‌المال اقدام کند. ماده 5 این قانون نیز دادستان را موظف کرده که این اموال نامشروع را از ساواکی‌ها و مقامات رژیم سابق بازپس بگیرد، پس اصل 49 قانون اساسی که یک اصل بسیار مترقی محسوب می‌شود، فاقد قانونی اجرایی است که بتوان توسط آن به اموال نامشروع مسئولان پس از انقلاب نظارت  کرد؛ البته ما نیز در این مسئله مقصر هستیم و قصور ما این بود که گفتیم ابتدا اصل 142 قانون اساسی را به اتمام برسانیم و پس از آن به سراغ اصل بعدی برویم، به همین دلیل بود که وقتی بنده در سال 84 طرح قانون مرتبط با این طرح را به اتمام رساندم، سراغ نگارش قانونی برای اجرای اصل 49 قانون اساسی رفتم. 

بنده چندین طرح را برای تبدیل شدن به قانون که در راستای اصل 49 قانون اساسی باشد، آماده کرده بودم، ولی معتقد بودم اگر این طرح به یک باره در مجلس مطرح شود، هم توجه کافی از سوی نمایندگان در بررسی آنها انجام نمی‌شود و هم اینکه مردم بیشتر ناامید می‌شوند، بنابراین به محض اینکه طرح قانون مرتبط با اصل 142 قانون اساسی در سال 94 در مجلس به تصویب رسید و در نهایت به قانون تبدیل شد، شروع به نگارش طرحی در ارتباط با اجرای اصل 49 قانون اساسی کردم و در طول مجلس نهم، به نگارش این طرح پرداختم و در ابتدای مجلس دهم طرح "اعاده اموال نامشروع مسئولان" را به اتمام رسانده و در مجلس مطرح کردم.

در چند ماه گذشته و در جلسه‌ای خصوصی، به یکی از مسئولان نظام از عدم اجرای اصل 142 شکایت می‌کردم. حالا ما بر آن شدیم که اصل 142 یعنی، قانون "از کجا آورده‌اید" و اصل 49 قانون اساسی را در قالب طرح اعاده اموال نامشروع مسئولان اجرایی و تصویب کنیم. البته اصل 49 فقط برای بازگشت اموال نامشروع مسئولین نیست، اما گفتیم حداقل در راستای اجرای دو اصل 142 و 49 قانون اساسی، اموال نامشروع مسئولان را به بیت‌المال بازگردانیم.

**برخی مسئولین از اجرای طرح اعاده اموال نامشروع می‌ترسند

متأسفانه عده‌ای از ترس واکنش مردم نسبت به اینکه نباید حساب مسئولین مورد بررسی قرار گیرد، مدام می‌گویند که ما برای نظارت بر اموال مسئولین قانون داریم، ما به آنها می‌گوییم اگر قانونی در این رابطه وجود دارد، یک خط از این قانون را به ما هم نشان دهید که کدام قانون است که به دستگاه‌های نظارتی اجازه می‌دهد اموال کسب شده در 40 سال اخیر توسط مسئولان را مورد بررسی قرار دهند؟

ما معتقدیم که انقلاب ما متعلق به کوخ‌نشینان و پابرهنگان بوده و آنها بودند که انقلاب را به پیروزی رساندند و آنها بودند که در راه انقلاب شهید داده‌اند و نگذاشتند که انقلاب به دست کاخ‌نشینان جدید بیفتد اما متأسفانه برخی از مسئولین توجهی به این موضوعات ندارند.

خوی کاخ‌نشینی امکان دارد که در هر شخصی وجود داشته باشد، اما نباید شخصی که در نظام جمهوری اسلامی مسئولیت می‌گیرد، یه سمت کاخ نشینی برود و یا خدایی نکرده میلیارد تومان سرمایه نامشروع برای خود جمع کند. ضربه چنین افرادی خیلی بیشتر است چون هم ادعای دین‌داری دارند و هم اموال مردم را به تاراج می‌برند.

ممکن است برخی بگویند در نظام ما کسی ثروت نامشروعی جمع نکرده است، ما هم می‌گوییم مشکلی نیست اصلا این طرح برای این تدوین شده که درباره صحت و سقم برخی ادعاها درباره غارت اموال عمومی توسط عده‌ای مطرح می‌شود، تحقیق و تفحص انجام دهیم. 

ما در ارائه این طرح، هیچ شخصی را متهم نکرده‌ایم، هدف ما از ارائه این طرح این است که نشان دهیم بخشی از مدیران و مسئولان کشور در این سال‌ها وسوسه‌ها نشدند و الحمدالله سالم زندگی کردند اما عده معدودی نتوانستند در برابر وسوسه‌های نفسانی خود را حفظ کرده و مغلوب ثروت‌اندوزی و فساد شدند و ثروت‌های زیادی برای خود جمع کردند.

**تلاش عده معدودی جدید برای انحراف و نابودی انقلاب

امام خمینی(ره) از روزهای اول پیروزی انقلاب این هشدار را دادند که اگر مسئولان ما از خوی کوخ‌نشینی به خوی کاخ‌نشینی گرایش پیدا کنند، باید فاتحه انقلاب را خواند، امام(ره) فرمودند که اگر افراد اهل علم ما یعنی همین طلاب و علما، به سمت زرق و برق دنیا گرایش پیدا کردند، آن روز باید فاتحه انقلاب را خواند، اگر خود را به ناشنوایی بزنیم و این هشدارها را نشنویم، هیچکس تضمینی نداده است و خدایی نکرده امکان دارد در اثر غفلت‌ها، آن فساد اکبر یعنی آمریکا، انگلیس بر کشور حاکم شوند و این موضوع تعارف‌بردار نیست.

امروز متأسفانه شاهد این معضل در جامعه هستیم که  تعداد زیادی از خانواده‌ها در خانه خود یک یا دو جوان بیکار دارند، اما برخی مسئولان و فرزندانشان دارای چندین شغل به‌طور همزمان هستند. درواقع تلاش عده‌ معدودی برای انحراف انقلاب و نابودی انقلاب است که تنها راه مقابله با این عده معدود، برقراری شفافیت در سیستم اداری و اقتصادی کشور است، چراکه اگر شفافیت در سیستم اداری کشور وجود داشته باشد، دیگر نه کسی دیگری را متهم می‌کند و نه اینکه مردم نسبت به برقراری عدالت در جامعه ناامید می‌شوند.