سرویس اقتصاد مشرق - نسل قدیم و جدید فرقی ندارد، برای همه سنین و سلایق، خرید لباس و کفش نو در سال تحویل و عید نوروز یکی از به یاد ماندنی ترین خاطرات هر سال است. این روزها هم هرچه به پایان سال نزدیک تر می شویم جمعیت مردمی که برای خریدهای نوروزی در خیابان‌ها و بازارها در حال خرید کالا هستند بیشتر و بیشتر می‌شود.

امسال هم براساس مشاهدات از وضعیت بازارها، خرید مردم نسبت به سال‌های گذشته که کشور در وضعیت رکود به سر می‌برد، بیشتر شده و شور و اشتیاق زیادی برای خرید کالاهای نو وجود دارد.

گزارش تصویری این نمایشگاه را از اینجا ببینید

عکس/ آغاز به کار نمایشگاه بهاره در مصلی تهران

برای بررسی دقیق تر وضعیت خرید مردم در شب عید به یکی از نمایشگاه‌های فروش بهاره رفتیم تا از نزدیک با خریداران و فروشندگان به گفتگو بنشینیم. ضلع جنوبی مصلی این روزها شاهد برپایی بیش از ۷۵۰ غرفه فروش کالا است که تولیدکنندگان کالاهای مختلف از پوشاک و کفش تا خوراک و آجیل و... را دورهم جمع کرده و همین موضوع نیز سبب شده تا جمعیت زیادی از مردم بتوانند به راحتی و با صرف زمان کمتری به تمام وسایلی که برای سال جدید نیاز دارند برسند.

اما سوال اصلی که برای خیلی‌ها هنگام ورود به محوطه مطرح می‌شود این است که آیا قیمت‌ها و کیفیت اجناس هم مثل فروشگاه های دیگر است یا نمایشگاه تبدیل به محلی شده برای عرضه کالاهای بی‌کیفیت و یا به عبارتی بنجل. آنچه در ادامه می‌خوانید روایتی است از حضور ۴ ساعته ما در نمایشگاه بهاره مصلی تهران و گفت‌وگو با خریداران و غرفه داران درباره بازار شب عید امسال.

قیمت‌ها در نمایشگاه بهاره امسال چطور است؟

از مزیت‌های نمایشگاه امسال نسبت به سال‌های قبل این است که واسطه ها در آن حضور ندارند. یعنی خود تولیدکننده‌ها غرفه اجاره کردند و محصولاتشان را به فروش می رسانند. به بیان دیگر کالاها به قیمت تولید و به همان قیمتی که در ابتدا به مغازه‌ها فروخته می شد در نمایشگاه عرضه می شود. بنابراین طبیعی است قیمت‌ها از بازار ارزان تر باشد، اما نه برای همه کالاها.

محوطه نمایشگاه شامل چند سوله می‌شود که هر سوله محل فروش کالاهایی خاص است. سوله اول آن محل عرضه کالاهای با برندبرتر است. اصطلاح برندبرتر برای تولیدکنندگانی به کار می‌رود که کالاهای درجه یک خود را برای فروش به نمایشگاه آورده‌اند و نظارت خاصی روی این غرفه ها وجود دارد.

بنابراین قیمت در این سالن کمی بالاتر از معمول نمایشگاه است اما در سایر سالن‌ها وضعیت اینگونه نیست و تفاوت قیمت نمایشگاه با بازار کاملا مشهود است.

از مزیت‌های دیگر نمایشگاه هم این است که کارشناسان اتاق اصناف براساس کیفیت و نوع محصولات برای هر کالایی که در نمایشگاه عرضه می‌شود قیمت تعیین کردند و روی هر کالایی برچسب قیمت را می‌بینید. این مسئله نیز از دیگر مزیت‌های نمایشگاه است و جلوی گرانفروشی غرفه داران را می‌گیرد.

البته در این میان بازار تخفیف هم سکه بود و تقریبا همه غرفه داران برای فروش بیشتر محصولاتشان تخفیف‌هایی هم در نظر می‌گرفتند حتی بسیار زیر قیمت تعیین شده اتاق اصناف.

این مسئله البته یکی از انتقادات به شیوه قیمت‌گذاری نیز بود چرا که برای خیلی سوال پیش می‌آید به عنوان نمونه تولیدکننده‌ای که مانتو تولیدی خود را که ۷۵ هزار تومان توسط اتاق اصناف قیمت گذاری شده با تخفیف ۴۰ هزار تومان می فروشد که بدان معناست قیمت تمام شده تولید برای او بسیار پایین تر از رقم تعیین شده است.

یا به عنوان نمونه کالاهای دیگری که تفاوت قیمت و تخفیف بسیار زیادی نسبت به قیمت مطرح شده دارند که بیانگر این است که در قیمت‌گذاری دقت کافی وجود نداشت و یا قیمت ها براساس نفع عموم مردم در نظر گرفته نشد.

البته بازهم با در نظر گرفتن این اشکال، عمده قیمت‌ها حداقل ۱۰ درصد از قیمت فروش آن در مغازه‌ها پایین تر است و با تخفیفی هم که غرفه داران برای فروش بیشتر می‌دهند تفاوت قیمت با بازار محسوس خواهد بود.

در ادامه قیمت برخی کالاها در نمایشگاه در مقایسه با بازار آمده است:

• برای نمونه فروشنده لباس‌های راحتی و داخل خانه با اشاره به اینکه قیمت محصولاتش بیش از ۲۰ درصد از قیمت فروش در بازار کمتر است گفت به دلیل کسری مالی و... برخی کالاها را حتی زیر قیمت تولید به فروش می‌رسانیم. وی بلوزی را نشانمان داد که به گفته خود او ۴۸ هزار تومان تولیدش تمام شده اما الآن ۴۵ هزار تومان می‌فروشد. او از قیمت‌گذاری کالاها ناراضی بود ولی با این حال چون برای تامین مالی کارگاهش مشکل داشت مجبور به دادن تخفیف‌های بیشتر بود.

• فروشنده پرده و تزئینات داخلی منزل نیز با اینکه از وضعیت بازار راضی بود اما از تخفیف حدود ۵۰ درصدی محصولاتش می‌گفت و مثال میزد که پارچه پرده آماده به طور مثال حدود ۲۰۰ هزار تومان هزینه دارد که با توجه به هزینه‌های تعیین شده نمایشگاه مجبور است ۱۲۰ هزار تومان کالایش را بفروشد.

• در سالن خوراکی‌ها نیز تفاوت قیمت ها به همین روال است برای نمونه فروشنده گز اصفهان که خودش نیز از اصفهان آمده بود از تعجب مردم نسبت به قیمت‌هایش می‌گفت و اینکه خیلی ها فکر می‌کنند علت قیمت پایین محصولاتش این است که با نشان تقلبی در حال فروش است در حالی که اجناسش را به قیمت تولید عرضه می‌کند.

• در سوله خوراکی‌ها شما می‌توانید همان بسته شیرینی خانگی که بیرون از نمایشگاه بطور مثال ۳۵ هزار تومان فروخته می‌شود در نمایشگاه ۲۶ هزار تومان خریداری کنید. آجیل فروشی‌ها نیز از دیگر بخش‌های شلوغ نمایشگاه بودند. برای نمونه شما می‌توانید آجیل مخلوط را در نمایشگاه کیلویی ۵۵ هزار تومان، فندق را ۴۲ هزار تومان، بادام هندی را ۷۵ هزار تومان، پسته از ۴۸ تا ۶۳ هزار تومان و تخمه نیز بسته به نوع آن از کیلیویی ۱۰ هزار تومان خریداری کنید. سمنوی سفره هفت سین نیز با قیمت کیلویی ۱۰ هزار تومان در نمایشگاه به فروش می‌رسد.

• برنج هم از کالاهایی بود که در نمایشگاه فروخته میشد. فروشنده این غرفه به ما گفت یکی از نشان های معروف برنج که قیمت هر کیلوی آن در فروشگاه بین ۱۵ تا ۱۵ هزار و ۵۰۰ تومان است در نمایشگاه به قیمت ۱۳ هزار تومان به فروش می رسد. او نگران بود در آخر نسبت به هزینه هایی که برای حضور در نمایشگاه کرده حتی ضرر کند.

اگر بخواهیم در پایان این بخش را براساس مجموع نظرات خریداران و فروشندگان و مشاهدات خودمان جمع‌بندی کنیم نتیجه این است که علی‌رغم اینکه مردم از بالا بودن قیمت‌ها انتقاد داشتند و توقع هزینه پایین تری وجود داشت اما عمده قیمت ها حدودا بین ۱۰ تا ۲۰ درصد از بازار ارزان تر بود. البته غرفه داران نیز از پایین بودن قیمت اعلام شده گله‌مند بودند که به نظر می‌رسد گلایه این قشر بیشتر بر سر سود است و باتوجه به ماهیت فروش نمایشگاهی که قیمت پایین تر را موجب سود بالاتر می‌داند ایراد این گروه درست نیست. با این حال باید انتقاد درست و به‌حق غرفه داران نسبت به اجاره بالای غرفه که در بازه‌های زمانی ۱۰ و ۲۰ روزه عرضه می شود را نیز در نظر گرفت.

طبق اعلام غرفه داران هزینه اجاره ۱۰ روزه یک غرفه در نمایشگاه از ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان تا ۴ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان بود که این رقم برای بازه ۲۰ روز برگزاری نمایشگاه به ۲ برابر افزایش می‌یابد. همچنین در سالن فروش کالاهای برندبرتر نیز هزینه اجاره برای ۱۰ روز یک میلیون تومان بالاتر است که با توجه به به شعار نمایشگاه که ایجاد فرصتی برای تحریک تولیدکننده ایرانی است، این مبلغ بالای اجاره برای مکانی که کاربری خاصی ندارد و تنها تجهیزات استفاده شدن برای آن سازه‌های نمایشگاهی است، محل سوال و انتقاد است.

حال به سوال دوم میرسیم:

کیفیت کالاهای عرضه شده در نمایشگاه چطور بود؟

درباره کیفیت حرف بسیار است و چون همچون قیمت قابل اندازه‌گیری نیست نمی‌توان متر و میزان مشخصی برای آن در نظر گرفت اما براساس مشاهده می‌توان نتیجه گرفت که در سوله اول نمایشگاه عمده کالاها با کیفیت بهتری عرضه شده بودند ولی در سایر سوله‌ها در کنار جنس خوب، کالاهای نه چندان مرغوب نیز وجود داشتند.

در واقع در مسیر تردد در نمایشگاه غرفه‌هایی را هم می بینید که کالاهای بعضا قدیمی و در انبار مانده خود را برای فروش به نمایشگاه آورده‌اند و یا مواد اولیه تولیدی آن‌ها مرغوبیت لازم را ندارد. این مسئله البته بیشتر در غرفه‌های پوشاک وجود دارد و در سوله خوراکی‌ فروش‌ها وضعیت بهتر است اما آنجا نیز ایراداتی به چشم می‌خورد.

برای نمونه ‌می‌توان به سخنان یکی از فروشندگان استناد کرد که از یک تخلف عجیب در فروش سخن می‌گفت. ماجرا از این قرار بود که به گفته وی برخی از تولیدکنندگان محصولی را که برای استاندارد معرفی می‌کنند با آنچه برای فروش به بازار عرضه می‌کنند متفاوت است.

وی که زنبوردار بود و در حال فروش عسل، مثال میزد شرکت‌هایی را که برای آزمایش اصلی بودن عسل تولیدی و عرضه به استاندارد، جنس مرغوب را معرفی می‌کنند و هنگامی که مجوز استاندارد برای فروش در بازار را گرفتند محصولات بی کیفیت را وارد بازار می‌کنند. گرچه این سخنان تا زمانی که از سوی مراجع نظارتی تایید نشود قابل قبول نیست اما بالاخره باید در هنگام خرید مراقب این شیوه کلاهبرداری هم بود.

برای همین پیشنهاد می‌کنیم اگر قصد خرید دارید ابتدا همه غرفه ها را یک دور ببینید و سپس برای خرید اقدام کنید تا جنس مرغوب تری نصیبتان شود.

از نمایشگاه بخریم یا نه؟

پاسخ به این سوال بستگی به نظر شخصی هر کسی دارد و نمی‌توان نسخه واحدی برای همه پیچید اما برای کسانی که وقت زیادی برای خرید و چرخیدن در بازارها ندارند نمایشگاه فرصت مناسبی است تا به صورت یکجا هرآنچه نیاز دارد را خریداری کنند.

البته نمایشگاه امسال با فروشگاه های بیرون یک اختلاف اساسی نیز دارد و آن این است که بیش از ۹۰ درصد کالاهای عرضه شده در این نمایشگاه از تولیدات داخلی هستند و با خرید از این مرکز می‌توانید کمک بزرگی به چرخیدن چرخ تولید در کشور بکنید.

برای همه مشخص است که وضع کارخانه ها و کارگاه‌های تولیدی در کشور چگونه است و بازار زیر بار واردات بی رویه کالاهای بی کیفیت چینی در حال له شدن است. همین مسئله نیز می‌تواند دلیلی برای خرید از نمایشگاه یا خرید جنس ایرانی در سایر مغازه‌ها و فروشگاه ها باشد.

یکی از خانم‌هایی که برای خرید به نمایشگاه آمده بود در پاسخ به سوال ما که چرا وقتی می‌دانید کیفیت جنس ها زیاد خوب نیست باز هم کالای ایرانی می‌خرید گفت:‌ اگر کیفیت اجناس ایرانی‌ها خوب نیست از آن طرف کیفیت کالاهای چینی هم خوب نیست و آن ها هم بنجل هستند. از بقیه که چینی میخرند بپرسید چرا از تولید داخل حمایت نمی‌کنند؟

این سوالی است که جا دارد قبل از هر خرید از خودمان بپرسیم. وقتی جنس وارداتی هم بی کیفیت است و متاسفانه برخی از تولیدات داخلی نیز بی‌کیفیت، چرا نباید از تولیدکننده ایرانی حمایت کرد و پول را در جیب کارخانه دار خارجی گذاشت؟