گروه فرهنگ و هنر مشرق - اعتراض نامتعارف احمد نجفی بار دیگر مسئله مافیاسالاری و بی‌عدالتی در اکران سینما را مطرح کرد؛ مسئله‌ای که سال‌هاست گریبان سینمای ایران را گرفته و به زخمی تبدیل شده که روز به روز نه تنها بهبود نمی‌یابد که گسترده‌تر هم می‌شود.

درباره احمد نجفی بیشتر بدانیم:

قصد دارم این سینمای خرابه را بکوبم و دوباره بسازم/ برای نابودی مافیا باید فیلم خارجی اکران کنید

فیلم/ نجفی: دفعه بعد به جای گِل «سیمان» می‌گیرم

فیلم/ افشاگری «احمد نجفی» از مافیای سینمای ایران

موضوع از این قرار است که در طول سال، بین 70 تا 100 فیلم سینمایی در ایران ساخته می‌شود، اما توزیع و اکران این فیلم‌ها به شدت ناعادلانه است، به طوری که تعداد اندکی از فیلم‌ها حجم فراوانی از فضای اکران را به خود اختصاص می‌دهند و بخش اعظم محصولات سینمایی محکوم به نمایش در چند سالن محدود و انگشت‌شمارند. مدافعان وضع موجود، منطق بازار و قوانین مربوط به عرضه و تقاضا را عامل عدم توازن در اکران می‌دانند؛ یعنی می‌گویند، یک‌سری از فیلم‌ها به دلیل برخورداری از طیف وسیع‌تر مخاطب، باید امکان بیشتری برای دیده شدن داشته باشند و در مقابل، دیگر فیلم‌ها چون تماشاگر انبوه ندارند، در حد ظرفیت خودشان به سینما می‌رسند.

تا اینجای کار، مشکل چندانی به نظر نمی‌رسد، اما قضیه وقتی بغرنج می‌شود که با یک مرور ساده به فیلم‌هایی که در طول سال به اکران می‌رسند، می‌توان به این نتیجه رسید که فیلم‌هایی که امکان نمایش گسترده پیدا می‌کنند، محصول چند شرکت خاص هستند! برای نمونه، جدول نمایش سینماهای تهران در اسفند امسال، گویای آن است که حدود 400 سالن تنها به سه فیلم اختصاص یافته است.

سرمایه‌گذاران این سه فیلم هم در تمام طول سال، بیشتر سالن‌ها را در اختیار دارند. به همین دلیل هم می‌توان گفت که برخلاف مدعیان، هیچ منطق اقتصادی در توزیع آثار سینمایی وجود ندارد؛ بلکه واقعاً ما شاهد حاکمیت یک مافیا در سینما هستیم. مافیاسالاری در سینما وقتی گویاتر می‌شود که می‌بینیم برخی از فیلم‌ها با گذشت چند سال از ساخت‌شان هنوز در نوبت اکران هستند. اما یک فیلم به محض ساخته شدن روی پرده می‌رود. وقتی نام تهیه‌کننده یا سرمایه‌گذار این فیلم را نگاه می‌کنیم درمی‌یابیم که دیگر محصولات او نیز پیشتر به طور وسیع و بدون هیچ تأخیری، ده‌ها سالن سینما را تسخیر کرده بود.

این چند نفر که به نظر برخی از سینماگران، حتی در تولید آثار هم نقش دارند، تعیین‌کننده ذائقه سینمایی مردم هستند و بخشی از تخیل و خاطره و فکر مردم را هدایت می‌کنند. به همین دلیل هم مبارزه با مافیاسالاری و تغییر موازنه اکران سینما به سود آثار مستقل و ارزشی، یک نیاز فرهنگی مهم محسوب می‌شود.

* بصیرت