سرویس سیاست مشرق - میتوان از لابهلای گزارشها و عناوین خبری ویژهنامههای نوروزی، نکات قابلتوجهی استخراج کرد؛ موضوعاتی که میتواند برای مخاطبین قابلاستفاده و محوری برای تحلیل باشد، در گزارش روزانه "ویژههای مشرق" نکات و تأملات قابلاستخراج از ویژه نامهها برای مخاطبین عرضه خواهد شد؛ با «ویژههای مشرق» همراه شوید.
********
** جهانگیری: همه شاخصهای اقتصاد کشور درست است، نیازی به تغییر ریل نیست
«اسحاق جهانگیری» معاون اول رئیس جمهور در مصاحبه با سالنامه نوروزی روزنامه شرق گفت:
«الان عدهای درباره اقتصاد به گونهای حرف میزنند که انگار وضعیت اقتصاد کشور در پنج سال اخیر بدتر شده است...وقتی می گویید وضعیت اقتصاد بد است، یعنی ریلی که برای اقتصاد کشور درست کردهاید، درست نیست و باید مسیر اقتصاد کشور تغییر کند. من می گویم وقتی همه شاخصهای اقتصاد کشور درست است، نباید ریل را عوض کرد».
گفتنی است «اسحاق جهانگیری» در حاشیه آخرین جلسه هیئت دولت در سال ۹۶ در جمع خبرنگاران گفته بود: «سال ۹۶ جزء بهترین سالهای ایجاد اشتغال در تاریخ کشور است».
جهانگیری همچنین -۲۰ اسفند ۹۶- در آیین نکوداشت ساماندهی سهام عدالت گفته بود: «سال ۹۶ دستاوردهای کشور در بخشهای اقتصادی و ایجاد اشتغال جزو سالهای نمونه بوده است».
این اظهارات معاون اول رئیس جمهور در حالی است که روحانی در سال ۹۲ در دومین نشست خبری پس از انتخابات گفته بود: «به نظر من معیار مهم در بحث تورم و اندازهگیری آن جیب مردم است، نه بانک مرکزی و آمار و اینها در مراحل بعدی است. همه در ارتباط با وضعیت تورم، بیکاری و وضعیت اقتصادی اطلاع دارند و نیازی به آمار ندارد. هر کس میتواند در ارتباط با این موضوع به وضعیت خانه و خانواده خود رجوع کند».
چندی پیش روزنامه اصلاح طلب آفتاب یزد در مطلبی نوشته بود: «برجام در تنگناست... مهمتر آنکه علیرغم شعارهای معیشتی حسن روحانی، سفره مردم رونقی ندارد. نیاز به گزافهگویی نیست؛ یک ساعت به معابر پرتردد شهر محل سکونت خود بروید ماجرا دستتان میآید».
بررسی آمارهای رسمی دولت و اظهارات دولتمردان و مقایسه آن با واقعیتهای اقتصادی زندگی مردم و بنگاهها نشان میدهد بسیاری از این آمارها و اظهارات بیانگر وضع موجود نیست.
متاسفانه دولت همچنان اقتصاد را به برجام گره زده است و این رویکرد نادرست موجب شده است که اجرای اقتصاد مقاومتی و بهره مندی از ظرفیتهای عظیم داخلی، نادیده گرفته شود.
** اعتراف یکی از حامیان توافق هستهای: برجام یک توافق یکطرفه و نامتوازن است
«ناصر هادیان» از حامیان برجام در مصاحبه با سالنامه نوروزی روزنامه شرق گفت:
«یکی از انتقادهایی که در ایام مذاکرات مطرح کرده بودم و هم در اینجا و هم در واشنگتن سر و صدای زیادی بر پا کرد این بود که این توافق را امضاء نکنیم؛ چون در مکانیسم پیشنهادی، ما همه چیز را اول میدهیم و بعد باید منتظر باشیم طرفهای مقابل به تعهدات خود عمل کنند. این شیوه توافق باعث شد ترامپ بتواند در سخنرانی مشهور سال ۹۶ خود علیه برجام، آن مواضع را بگیرد. گفتم اگر من بودم توافق هستهای را دوطرفه میکردم، یعنی دو هزار سانتریفیوژ را بر میداشتم آنان هم سه تحریم را بر میداشتند و همینطور گام به گام به طور متقابل عمل میکردیم».
اعتراف حامیان برجام به یکطرفه و نامتوازن بودن توافق هستهای در حالی است که منتقدان از همان ابتدا و در طول مذاکرات و پیش از امضای برجام به این مسئله اشاره کردند.
منتقدان برجام از همان ابتدا و به دفعات و با دلایل کارشناسی اعلام کردند که برجام «اقدامات نقد ایران در مقابل وعدههای نسیه طرف مقابل» است. منتقدان تاکید کردند که دولت ایران میبایست قبل از امضای توافق، قواعد بدیهی همچون «توازن تعهدات»، «همزمانی اجرای تعهدات»، «اخذ تضمین از طرف مقابل» و «پیشبینی برگشتپذیری امتیازات واگذار شده در صورت نقض عهد» را به جهت حفظ منافع ملی و عزت مردم کشورمان رعایت کند؛ اما برخی مقامات ارشد دولت آقای روحانی و رسانههای اصلاح طلب با شانه خالی کردن از پاسخ کارشناسی به انتقادها، با فحاشی، منتقدان را به جهنم حواله دادند.
حدود ۳ ماه دیگر، سومین سالگرد امضای برجام فرا میرسد. سال گذشته ظریف صراحتاً اعلام کرد که «به دلیل پابرجاماندن تحریمها حتی نمیتوانیم یک حساب بانکی در انگلیس باز کنیم». عراقچی نیز در ماههای پایانی سال گذشته در اندیشکده چتم هاوس در انگلیس گفت که: «ایران برجام را داستانی موفق نمیداند چرا که از آن بهرهمند نشده و تحریمها برداشته نشده است». در زمستان سال گذشته نیز فرودگاه آلمان در اقدامی توهینآمیز از ترس تحریمهای آمریکا، از سوخترسانی به هواپیمای حامل آقای ظریف خودداری کرد.
** عامل اصلی اعتراضات مردم، مسائل اقتصادی نیست
«محسن میردامادی» از متهمین فتنه ۸۸ در مصاحبه با سالنامه نوروزی روزنامه شرق گفت:
«عامل اصلی اعتراضهای اخیر [ دی ماه ۹۶ [را مسائل اقتصادی نمیبینم».
ادعای میردامادی در حالی است که اصلاح طلبان بارها به ریشه اقتصادی مطالبات مردم اذعان کردهاند. برای نمونه «بهزاد نبوی»-اسفند ۹۶- در مصاحبه با روزنامه اعتماد گفت: «حوادث یکی، دو ماه اخیر و همچنین مشکلات موجود در کشور، شاید همه طیفها را به فکر وادار کند. حداقل فکر میکنم که همه طیفها در وجود مشکلات خیلی مهم در اقتصاد کشور هم نظر باشند و اگر رویدادهای یکی، دو ماه اخیر را ناشی از مشکلات اقتصادی بدانند، ممکن است این موضوع باعث هماندیشی شود».
«سید رضا صالحی امیری» نیز پس از حوادث دی ماه ۹۶ در یادداشتی در روزنامه اعتماد نوشته بود: «در خصوص وقایع دیماه معتقدم این پدیده محصول شکاف اجتماعی است که مهمترین آن شکاف اقتصادی یعنی اعتراض فرودستان، فقرا و افراد کم برخوردار نسبت به وضعیت معیشتی و زیستی خود است. وضعیت مالی و زیستی افراد بازداشتشده این واقعیت را نشان میدهد که آنان به دنبال شغل و معیشت و تأمین حداقل نیازهای اولیه خود هستند اما تجربههای تاریخی نشان دادهاند در هر پدیده اجتماعی در جامعه عدهای فرصتطلب با اهداف انتقامجویی یا ضدیت با نظام موجسواری میکنند».
گفتنی است اصلاح طلبان در واکنش به وقایع دی ماه ۹۶، ابتدا بدون توجه به اعتراضات معیشتی مردم، این تجمعات را به رقبای انتخاباتی روحانی نسبت داده و از آن به تسویهحساب سیاسی تعبیر کردند؛ اما پسازآنکه عدهای آشوبگر با موجسواری بر اعتراضات معیشتی مردم به آدم کشی و تخریب اموال عمومی روی آوردند، آنها را معترضین نامیدند و در نقش وکیل مدافع خواستار آزادی اغتشاشگران شدند. در مرحله بعد وقتی مردم صف خود را از آشوبگران جدا کرده و آدم کشی و تخریب اموال عمومی از سوی این گروه را محکوم کردند، اصلاحطلبان به بایکوت خبری و سانسور راهپیماییهای سراسری مردم پرداختند؛ اما قضیه به همینجا ختم نشد، توهین به مردم و استفاده از تعابیری همچون «نمایش خیابانی» و «واکنش شعاری و احساسی» در واکنش به راهپیماییهای سراسری علیه آشوبگران، فاز بعدی برخورد اصلاحطلبان با مردم بود.
در مجموع اصلاح طلبان هیچگاه به مطالبات اقتصادی و معیشتی مردم توجه نکرده و همواره در پی برجسته کردن مسائل حاشیهای بودهاند.
** محمدرضا خاتمی: مردم انتظار ندارند که در ۴ سال اتفاق جدیدی رخ بدهد
«محمدرضا خاتمی» در مصاحبه با سالنامه نوروزی روزنامه شرق گفت:
«مگر از خرداد ۹۶ تا دی ۹۶ چه اتفاق جدیدی در کشور افتاد که نارضایتی مردم را بیشتر کرد؟ آیا گرانی خیلی زیاد شده؟»
خبرنگار روزنامه شرق در پاسخ گفت: «که شده!».
محمدرضا خاتمی در ادامه گفت: «چقدر؟! گرانی در این ۴ سال ادامه داشت. آیا فساد درون حکومت بیشتر شده است؟ آیا دولت یا مجلس نسبت به قبل کم کارتر شدهاند؟ چه اتفاقی افتاده؟».
خبرنگار روزنامه شرق گفت: «دقیقاً بحث این است که چرا اتفاقی نیفتاده است؟!».
خاتمی در پاسخ گفت: «خیر. چرا اتفاق نیفتاده؟ در جواب باید بگویم مردم ما صبورتر از این هستند که در چند ماه و دوسال و چهارسال بخواهند اتفاق جدیدی رخ دهد. آنها باید روند را ببینند».
گفتنی است در واپسین روزهای سال ۹۶، روزنامه اصلاح طلب آرمان در مطلبی با عنوان «در سال ۹۷ انتظار رونق اقتصادی نداریم!» نوشته بود: «شرایط اقتصادی سال ۹۷ در مقایسه با سال ۹۶ یک شرایط متمایزی نیست و ادامه روند سال ۹۶ خواهد بود و در بهترین شرایط اگر رویداد خاصی اقتصاد کشور را در بر نگیرد میتوانیم ماکزیمم در موقعیت سال ۹۶ باقی بمانیم...در سال ۹۶ امید داشتیم که دولت دوازدهم با وجود کسب تجربیاتی که در دوره اول داشت و تغییری که در بخشی از حوزههای اقتصادی صورت داد، یک نظام برنامهریزی اقتصادی منطبق با شرایط بینالمللی و اقتصاد داخلی را ارائه دهد که چنین چیزی تحقق پیدا نکرد. در واقع در سال ۹۶ به طور مشخص شرایط اقتصادی در تنگنای بیشتری قرار گرفت و هیچگونه برنامه جدیدی هم ارائه نشد...در سال ۹۶ تهی از یک حرکت جدی برای حمایت از صادرکنندگان بودیم...درواقع ما در حوزه اقتصاد بیشتر به حرف بسنده کردیم...تعداد نفرات بیکار در خانوار رو به افزایش است و به ناچار پدر و سرپرست خانواده درآمد خود را بین نفرات بیشتری توزیع میکند. اگر شغل ایجاد شود، جوانی که در خانه است هم مشغول کار میشود، درآمد ایجاد میکند و با آن درآمد وارد بازار میشود و باعث رونق میشود؛ بنابراین در سال ۹۷ نمیتوانیم انتظار رونق اقتصادی داشته باشیم مگر اینکه دولت سیاست خود را کلاً تغییر دهد».
اکنون قریب به ۵ سال از آغاز به کار دولت روحانی سپری شده است. در طول رقابتهای ریاست جمهوری سال ۹۶، روزنامههای اصلاح طلب با تیترهایی همچون «بحران وعدههای پوپولیستی»، «بلای وعدههای نجومی»، «وعدههای توخالی»، «سنکوب سیاسی ناشی از آور وعدهها»، «دلربایی انتخاباتی با سرابهای اقتصادی»، «ظهور دوباره پوپولیسم» و... اینگونه القاء کردند که برنامههای اقتصادی رقبای روحانی بر مبنای توهم و دوری از واقعیت است و این کاندیداها افکار عمومی را به سراب اقتصادی دل خوش کرده و به شعور مردم توهین کردهاند.
روزنامههای اصلاح طلب همزمان با حمله به برنامههای اقتصادی رقبای روحانی، هرگونه نقد به کارنامه اقتصادی دولت را با فحاشی پاسخ داده و تمام مشکلات اقتصادی را به نوبرانه اقتصادی برجام! در سال ۹۶ و ۹۷ حواله میدادند.
برای نمونه روزنامه دولتی ایران- اردیبهشت ۹۶- در مصاحبه با «پروانه مافی» نماینده عضو فراکسیون امید نوشت: «آثار اقتصادی برجام به معنای واقعی آن انشاءالله از سال ۹۶ به بعد خود را نشان خواهد داد؛ بنابراین دولت آینده مسیر هموارتری را برای به سرانجام رساندن اهداف اقتصادی پیش رو خواهد داشت. نوبرانه اقتصادی برجام در سال ۹۶ به کام مردم خواهد رسید و اگر با همین شرایط پیش برویم انشاءالله شرایط بهتر و بهتر خواهد شد».
متاسفانه اصلاح طلبان، مردم را ماشین رأی و جوانان را سیاهی لشکر میتینگها میبینند.
** برخی اصلاح طلبان، برای رسیدن به قدرت آرام و قرار ندارند
«محمدرضا تاجیک» مشاور رئیس دولت اصلاحات در مصاحبه با سالنامه نوروزی روزنامه شرق گفت:
«برخی از اصلاح طبان... برای رسیدن به قدرت آرام و قرار ندارند؛ کک قدرت افتاده توی تن و جانشان و آرامش و قرار را از آنان ربوده است؛ اینان تابعان قدرتاند، بنابراین هر کجا قدرت هست، آنان نیز هستند».
تاجیک-آذر ۹۴- در مصاحبه با روزنامه شرق در انتقاد به اصلاح طلبان گفته بود: «انتقاد جدی من به اصلاحطلبانی است که یک نوع حیات آستانه انتخاباتی دارند؛ یعنی وقتی رایحه خوش قدرت - نه خدمت که دیربازی است رخت بربسته! - به مشام میرسد؛ پیدایشان میشود و فردایش غیبت صغری و کبری مشاهده میشود. یافت نمیشوند تا انتخابات بعدی».
وی پیش از انتخابات ریاست جمهوری سال ۹۶ نیز در مصاحبه با جماران گفته بود: «اگر کسی در شرایط کنونی رئیس جمهور میشود مردم انتظار دارند که در زندگی روزمره آنها تغییر حاصل شود؛ بنابراین دولت کنونی باید تلاش کند که موفق شود؛ و این امکان ندارد مگر اینکه تغییر ساختاری بزرگی دهد و بسیاری از مدیران سنگینپای بیطراوت کنونی را تغییر دهد و در رویکردهای متصلبی که در عرصههای فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی پاسخ نداده تغییر ایجاد کند و با شادابی و توان افزونتر وارد صحنه شود و به نیازهای مردم پاسخ دهد».
تاجیک همچنین چندی پیش گفته بود: «ژنرالها، چهرههایی تکراری هستند که هر موقع سفره قدرت پهن است حضور دارند».