سرویس سیاست مشرق - روزانه می‌توان از لابه‌لای گزارش‌ها و عناوین خبری رسانه‌های مکتوب و حتی غیر مکتوب، نکات قابل‌توجهی استخراج کرد؛ موضوعاتی که می‌تواند برای مخاطبین قابل‌استفاده و محوری برای تحلیل باشد، در گزارش روزانه "ویژه‌های مشرق" نکات و تأملات قابل‌استخراج از رسانه‌ها برای مخاطبین عرضه خواهد شد؛ با «ویژه‌های مشرق» همراه شوید.

*******

** سوپرمن سازی از جهانگیری برای ۱۴۰۰؛ عضو اتاق بازرگانی: دولت که ارز در اختیار دارد چرا اجازه تلاطم در بازار را داد؟!

امروز برخی از روزنامه‌های اصلاح طلب، با هیاهوی رسانه‌ای و با تیترهایی همچون «بازگشت اسحاق»، «بازگشت جهانگیری» و...به تعریف و تمجید از اسحاق جهانگیری و دستور وی برای تعیین قیمت ۴۲۰۰ تومانی برای دلار پرداختند.

در همین رابطه روزنامه کارگزاران در تیتر اصلی خود با عنوان «بازگشت جهانگیری» و با تصویر جهانگیری در لباس سوپرمن! نوشت: «معاون اول رئیس جمهور دوباره به ستاد فرماندهی اقتصاد کشور بازگشته است».

روزنامه اعتماد نیز در گزارشی با عنوان «بازگشت اسحاق» نوشت:

«جهانگیری به متن دولت برگشت و به نظر می‌رسد که ماندنی هم باشد. اعلام سیاست‌های اقتصادی دولت از زبان او طی روزهای گذشته نمایشی از روشن بودن موتورش و پایان بخشیدن به همه اتفاقاتی بود که او را به حاشیه راند».

با توجه به اینکه اصلاح طلبان همواره به تمامی اتفاقات به عنوان «ابزار سیاسی» می‌نگرند، کاملاً مشخص است که این جنجال رسانه‌ای صرفاً با هدف انتخاباتی و مطرح کردن جهانگیری برای انتخابات ۱۴۰۰ صورت گرفته است. با توجه به کارنامه ضعیف دولت، اصلاح طلبان تلاش دارند تا با کارنامه سازی برای معاون اول، جهانگیری را یک استثنا در دولت معرفی کرده تا بتوانند در انتخابات ۱۴۰۰ وی را به عنوان کاندیدای خود معرفی کنند.

اما این جنجال رسانه‌ای، در حالی است که کارشناسان اقدام اخیر دولت در اعلام نرخ ۴۲۰۰ تومانی برای دلار را یک اقدام اشتباه نامیدند.

در همین رابطه «فریال مستوفی» رییس کمیسیون سرمایه‌گذاری اتاق ایران در یادداشتی در روزنامه اعتماد نوشت:

«به نظر می‌رسد دستور جدید دولت مبنی بر تثبیت قیمت ارز و تعیین قیمت ۴۲۰۰ تومانی برای شرایط فعلی بازار ارز تنها تکرار تجربه‌های گذشته تک نرخی کردن ارز است و حاصل دیگری ندارد. ناگفته پیداست که نرخ ۴۲۰۰ تومان دلار ماندگار نخواهد بود، چراکه در حال حاضر ارزش دلار واقعی بالاتر از قیمت ۴۲۰۰ تومان اعلام شده است. در حقیقت موضوع اصلی این است که همیشه عرضه و تقاضا تعیین‌کننده قیمت ارز بوده و اینکه بخواهیم با تعیین یک قیمت بازار را به سمت و سویی هدایت کنیم که شرایط آن وجود ندارد حاصلی جز شکست به دنبال نخواهد داشت».

در ادامه این یادداشت آمده است:

«علم اقتصاد تاکید می‌کند که اگر عرضه در بازار وجود داشته باشد می‌توانیم قیمت ارز را به هر قیمتی که بخواهیم ثابت نگه‌داریم ولی در شرایط حاضر با توجه به اینکه عرضه پایین‌تر از تقاضا است این امر محقق نخواهد شد. اگر می‌توانستیم ارز را ۴۲۰۰ تومان قیمت‌گذاری کنیم و اگر عرضه وجود داشت چرا اجازه تلاطم در بازار داده شد؟ و حتی اجازه فرار سرمایه را دادیم...اعلام تثبیت نرخ ارز از سوی دولت به این معناست که دولت ارز در اختیار دارد و می‌خواهد با نرخ دستوری خود به بازار عرضه کند و این امر این سؤال را به ذهن متبادر می‌سازد که اگر دولت ارز داشت چرا در شرایط بحرانی با عرضه به بازار جلوی بحرانی‌تر شدن قیمت‌ها را نگرفت؟ به همین دلیل فکر نمی‌کنم این تاکتیک اعلام‌شده از سوی دولت برای تثبیت قیمت ارز ماندگاری داشته باشد».

روزنامه همدلی نیز در مطلبی با عنوان «آقای جهانگیری؛ این تک نرخی کردن واقعی نیست» نوشت:

«وقتی خبر اعلان تک نرخی دستوری را از زبان آقای جهانگیری شنیدم، خیلی متأسف شدم، برای دولتی که مردم به تدبیرش امید بسته بودند، چون این نوع تک نرخی کردن نتیجه‌ای جز گسترش رانت و فساد و عدم شفافیت و زیر زمینی کردن مبادلات ارزی، نخواهد داشت».

گفتنی است بازار ارز چندین ماه است که با التهاب روبروست. قیمت دلار در روزهای اخیر از ۶۰۰۰ تومان نیز عبور کرد. این در حالی است که ۲۶ دی ماه ۹۴ -روز اجرای برجام-قیمت دلار حدود ۳۵۰۰ تومان بود. نکته قابل توجه اینجاست که پس از تبلیغات گسترده دولت و رسانه‌های اصلاح طلب درباره گشایش‌های اقتصادی در پسابرجام، عده‌ای با اسکناس یک دلاری آمریکا و هزار تومانی و پانصد تومانی ایران در خیابان‌های تهران جشن گرفتند.

لازم به ذکر است که علیرغم اعلام دولت باز هم ارز ۴۲۰۰ تومانی در بازار به فروش نرسید و صرافی‌ها و متقاضیان در انتظار تزریق اسکناس ارز باقی ماندند و تابلوی اعلان قیمت‌های خود را خاموش کرده یا برچسب خرید و فروش ارز نداریم را پشت شیشه‌هایشان چسباندند.

کارشناسان معتقدند که لجام‌گسیختگی بازار ارز با صدور بخشنامه و اطلاعیه حل نمی‌شود. گفتنی است جهانگیری در سال ۹۵ با صدور دستورالعمل ارزی نرخ دلار را ۳۶۰۰ تومان تعیین کرد ولی این دستورالعمل پس از مدت کوتاهی به فراموشی سپرده شد و فقط به منبعی برای ایجاد رانت برای عده‌ای سودجو تبدیل شد.

** شورای شهر پنجم شبیه تیمی است که گل به خودی می زند

روزنامه شرق در گزارشی نوشت:

«محمدعلی نجفی، شهردار تهران، بعد از حدود شش ماه فعالیت، در فاصله یک ماه (۲۲ اسفند تا ۲۲ فروردین) بنای رفتن گذاشت و در سؤال‌برانگیزترین حالت ممکن و درحالی‌که ابهامات زیادی را برای عملکرد خود، شورای شهر اصلاح‌طلب تهران و اصلاح‌طلبان ایجاد کرد، در نهایت بعد از دوبار استعفا، روز گذشته با موافقت اکثریت شورای شهر پایتخت از سمت خود کناره‌گیری کرد...شورای‌پنجمی‌ها شبیه تیمی که به خودی گل زده است تا مدتی به تکذیب و سکوت روی آوردند، اما تعطیلات نوروزی به کمکشان آمد تا کمی درباره وضعیت به‌وجودآمده هم‌فکری کنند...اعضای شورا خیلی زود برای انتخاب سرپرست اقدام کردند؛ سمیع‌الله حسینی‌مکارم  که نجفی او را به‌عنوان معاون مالی و اقتصادی انتخاب کرد، درحالی‌که حواشی زیادی داشت، چراکه نام حسینی‌مکارم در فهرست معروف به املاک نجومی مدیران شهرداری تهران بود».

گفتنی است روزنامه شرق- مرداد ۹۶- در مطلبی با عنوان «منتخبان شورا باید پاسخگو باشند» نوشته بود: «یکی از برگزیدگان در مصاحبه‌ای گفته شرایط برگزیدگان برای انتخاب شهردار عبارت بوده است از "پاکدستی، توان کاری، تجربه کاری موفق در امور مشابه و کلان، روحیه نظارت‌پذیری و چهره ملی‌بودن". این معیارها آن‌قدر کلی است که برای هر سمتی می‌تواند به کار برود و به شهرداری تهران اختصاص ندارد. وقتی یک معیار این‌قدر کلی باشد، مانند آن است که اصلاً معیاری وجود ندارد. معیار یعنی وسیله‌ای برای اندازه‌گیری و معیار کلی اندازه‌ای را نشان نمی‌دهد. این کلی‌گویی بیانگر عدم تسلط و آگاهی برگزیدگان شورای پنجم به پیچ و خم‌های مدیریت شهری و مسائل عدیده شهر تهران است».

پیش از این، «محمود علیزاده طباطبایی» عضو اصلاح طلب شورای شهر اول (منحله) تهران گفته بود: «برخلاف اینکه برخی از آقایان عنوان می‌کنند انتخاب اعضای لیست اصلاح‌طلبان [لیست امید برای شورای شهر تهران[به صورت دموکراتیک صورت گرفته اصلاً چنین نبوده است. به نظر می‌رسد در پشت پرده برای انتخاب اعضای جدید شورا زد و بند سیاسی صورت گرفته است. در شرایط کنونی نیز به نظر می‌رسد برخی تلاش می‌کنند در پستوها و در پشت پرده شهردار تهران را انتخاب کنند که این رویکرد صحیح نیست و شهردار تهران نباید در پستوها انتخاب شود».

اصلاح طلبان بارها هشدار داده‌اند که روند شورای شهر پنجم بسیار شبیه به شورای شهر اول شده است. در شورای شهر اول اختلاف کارگزاران و اصلاح طلبان درخصوص انتخاب شهردار باعث ایجاد حواشی متعددی شد و در نهایت شورای شهر اول توسط دولت اصصلاحات منحل شد.

در ابتدای فعالیت شورای شهر اول، اعضای اصلاح طلب شورا در اقدامی نمایشی با انتشار اعلامیه‌ای از مردم خواستند تا کسانی را که برای شهرداری تهران توانایی دارند، معرفی کنند. حاصل این فراخوان اعلام نام ۷۴ نفر بود؛ اما نکته قابل توجه اینجاست که اعضای شورای شهر اول در نهایت پس از چند هفته کش‌وقوس با توهین به مردم، به پیشنهاد عبدالله نوری (رئیس شورا) و سعید حجاریان، نایب‌رئیس شورا، مرتضی الویری- که اصلاً نام وی در میان اسامی منتخب وجود نداشت-  به‌عنوان شهردار تهران انتخاب شد.

** اصلاح طلبان نباید چشم بسته از دولت طرفداری کنند

«جهانبخش خانجانی» در مصاحبه با روزنامه آرمان گفت:

«عملکرد اقتصادی دولت مردم را دچار بدگمانی و بدبینی کرده است و نوعی آنومی و ناهنجاری اقتصادی ایجاد شده است. بنابراین اصلاح‌گرایان نباید در مقابل این عملکرد سکوت اختیار کنند و چشم بسته از دولت طرفداری کنند بلکه باید به طور شفاف به نقد عملکرد دولت در حوزه اقتصادی، اجتماعی و سیاسی بپردازند و در عین حال وعده‌هایی را که دولت و رئیس جمهور به مردم داده، بر اساس بازه زمانی مشخص که دولت مسئولیت را پذیرفته و می‌توانسته وعده‌های خود را محقق سازد، مورد بررسی قرار دهند و چنانچه فاصله معناداری بین آنچه که وعده داده شده و آنچه که باید عمل می‌شده دیدند، نباید سکوت کنند و باید درکنار مردم نقد مناسبی نسبت به عملکرد دولت داشته باشند و دولت را وادار به تمکین از خواسته‌های مردم کنند».

خانجانی افزود: «اصلاح‌طلبان باید از هر موضع محافظه‌کارانه‌ای دست بکشند و همانطور که از عملکرد درست دولت حمایت می‌کنند در مقابل از عملکرد غلط دولت نیز انتقاد کنند... در غیر این صورت اگر نسبت به خطاهای دولت و نهادهای منبعث از دولت و سازمان‌های دولتی چشم‌پوشی صورت بگیرد... به طور قطع انتخابات و عرصه سیاسی را خواهند باخت».

اصلاح طلبان از یکسو، از اشتباهات دولت چشم پوشی کرده و حتی از اشتباهات تمجید می‌کنند و از سوی دیگر تاکید دارند که در کارنامه دولت نیز سهیم نیستند.

چندی پیش صادق زیباکلام گفته بود: «آقای عباس عبدی و آقای حجاریان سال ۹۳-۹۴ شروع کردند و گفتند مسئولیت دولت آقای روحانی خیلی با اصلاح طلبان نیست. یعنی اگر نتیجه دولت آقای روحانی خیلی ناامیدکننده درآمد و خیلی با انتظاراتی که از او بود همخوانی نداشت، این مسئله به اصلاح طلبان مربوط نیست. برخی اصلاح طلبان یک چنین نگاهی دارند به قول تهرانی‌های قدیم «خر را یک وَر سوارند» تا هر جا ببینند به مشکل برمی خورند بلافاصله پایین بپرند. این زشت است ما نباید اصلاً این رویه را داشته باشیم. ما اصلاح طلبان چه در سال ۹۲ و چه در سال ۹۶ از مردم خواستیم و دعوت کردیم که بیایند و به آقای روحانی رأی دهند. ما نمی‌توانیم در وسط راه زرنگی کنیم و بگوییم اگر آقای روحانی خوب عمل کرد افتخارش برای ماست اما اگر بد عمل کرد خیلی به ما ارتباطی ندارد. ما نمی‌توانیم این طوری عمل کنیم».

در حال حاضر حرکت کلی جریان اصلاحات اینگونه است که می‌گوید هیچ قرابت خاصی با روحانی ندارد و پاسخگوی عملکرد دولت نیست و مسئولیت روحانی هم متوجه خود اوست و اصلاح‌طلبان نقشی در این میان ندارند!

فاصله گذاری اصلاح طلبان از دولت در حالی است که این جریان، سهمیه خود را تمام و کمال از دولت گرفته و در حاضر اکثریت مطلق کابینه در اختیار اصلاح طلبان است.