به گزارش مشرق، تعلیق واژه‌ای آشنا برای هنرمندان و کارگردانان است؛ فرآیندی که برای بالا بردن فضای هیجان به کار می‌رود و نقش مهمی برای کشیدن مخاطب به سمت تماشای ادامه فیلم یا یک اثر دارد.
چینش دقیق یک فضا برای ایجاد تعلیق در مخاطب می‌تواند سبب موفقیت سناریوی فیلم شود و کارگردان را به مقصود خود برای تأثیرگذاری مد نظر بر مخاطب برساند اما تعلیق و ایجاد فضایی مرتبط با آن محدود به آثار هنری نیست، بلکه در عرصه‌های دیگر نیز نمونه‌های فراوانی از آن را می‌توان مشاهده کرد. در عالم تجارت نیز ایجاد فضای تعلیق می‌تواند نقش مهمی در مختل کردن یک معامله یا در میان زمین و هوا نگه داشتن آن ایفا کند.
بیشتر بخوانید:
رویترز: اروپا و آمریکا در آستانه توافق درباره ایران
به نظر می‌رسد دونالد ترامپ رئیس‌جمهور امریکا نیز در ایجاد فضای تعلیق در خصوص برجام به موفقیت چشمگیری نائل شده است. ترامپ مهم‌ترین معامله بین ایران و امریکا را در فضای تعلیق نگه داشته و عملاً زمان را به زیان ایران کرده است. در چنین فضایی امریکا می‌تواند بدون کوچک‌ترین تلاشی عملاً ایران را از دستیابی به مهم‌ترین منافع اقتصادی برجام بازدارد.
الگوی مرد دیوانه چه می‌گوید
دونالد ترامپ رئیس‌جمهور امریکا یک تاجر است و تجربه به خوبی نشان داده به عنوان یک شومن توان قابل توجهی در ایجاد فضای تعلیق دارد. حالا ترامپ سعی می‌کند از این تجربیات خود در عالم سیاست استفاده کند و غیر قابل پیش بینی‌پذیر بودن خود را به تمام طرف‌ها اثبات کند.
سخنان دونالد ترامپ و بررسی وعده‌های وی در خصوص برجام و کره شمالی و موارد دیگر به خوبی نشان می‌دهد وی علاوه بر پیش بینی‌ناپذیر بودن دوست دارد به عنوان موجود غیرقابل پیش‌بینی و فاقد یک الگوریتم قابل شناسایی برای تصمیم‌گیری شناخته شود، البته این الگو سال هاست در عرصه بین‌الملل شناخته می‌شود و از آن به عنوان تئوری مرد دیوانه یاد می‌شود. این الگو به جنگ سرد باز می‌گردد و در آن زمان ایالات متحده امریکا تلاش می‌کرد از این حربه برای تحمیل خواسته خود بر ضد اتحاد جماهیر شوروی و همچنین سایر بازیگران عرصه بین‌المللی استفاده کند. نمونه چنین راهبردی را می‌توان در ماجرای انتقال موشک‌های اتمی اتحاد جماهیر شوروی به کوبا مشاهده کرد که کندی رئیس‌جمهور وقت امریکا از امکان به کارگیری گزینه اتمی ضد اتحاد جماهیر شوروی خبر داد.
هرمان کان یکی از متخصصان اصلی حوزه نظریه بازی‌ها معتقد است: شاید بهترین راه برای تحمیل سیاست‌های خودمان این باشد که خود را قدری عصبی و احساساتی جلوه دهیم. در این بازی بازدارنده طرفی که به نظر می‌آید عزم خود را جزم کرده و راه بازگشتی برای خود نگذاشته، شانس بهتری برای کسب امتیاز از طرف مقابل دارد که با رفتاری متین به میدان آمده است.
در عالم سیاست این هنری کیسینجر است که مهره اصلی در به کارگیری چنین روشی محسوب می‌شود. وی در دورانی که سمت مشاور امنیت ملی دولت ایالات متحده و همچنین وزارت امورخارجه این کشور را بر عهده داشت، از این راهبرد برای پایان دادن به جنگ ویتنام استفاده کرد.
وی معتقد بود که در یک بازی حیثیتی طرفی برنده است که چنین وانمود کند که از هیچ چیز نمی‌ترسد، درد را نمی‌شناسد و آماده گلاویز شدن تا سر حد نابودی یکی از طرفین است، چطور می‌شود چنین دیدگاهی را تحمیل کرد، مشکل این گونه حل می‌شود که یک سیاستمدار خود را غیرخردمند جلوه دهد یا خود را در موقعیتی جلوه دهد که امکان عقب نشینی از او سلب شده باشد. حالا ترامپ به خوبی از این حربه علیه ایران استفاده می‌کند.
ترامپ چگونه برجام را به تعلیق برد
نگاهی به الگوی رفتاری ترامپ نشان می‌دهد که وی تا توانسته است با لفاظی عملاً تمام قراردادهای تجاری ایران را در تعلیق نگه دارد. ترامپ که در انتخابات ریاست جمهوری امریکا وعده پاره کردن برجام را داده بود در اولین موعد تمدید برجام تقریباً بدون هیچ دردسری در اردیبهشت ماه سال ۹۶ تعلیق تحریم‌ها را تصویب کرد.
در شهریور ماه سال ۹۶ ترامپ از تصویب چنین قراردادی اظهار نارضایتی کرد و پایان گرفتن بحث‌های مرتبط با برخی چالش‌های داخلی به تدریج لفاظی‌ها را علیه ایران افزایش داد. شاید اوج این بازی را بتوان در آبان ماه سال ۹۶ دید و در این باره ترامپ مرتب در توئیت‌ها و اظهارنظرهای خود بر این نکته تأکید می‌کرد که خواهید دید با برجام چه خواهم کرد. ترامپ در سخنرانی‌های خود به صورت مرتب بر این نکته تأکید می‌کرد که جلوی برجام را در نهایت خواهد گرفت. با این حال و با وجود اینکه گزینه‌های مختلفی در این باره مطرح می‌شد، باز هم ترامپ تعلیق تحریم‌ها را تأیید کرد و این بار هشدار داد در صورت عدم اصلاح این توافق این کار را در موعد بعدی انجام نخواهد داد.
از آن زمان تاکنون ترامپ با ایجاد این فضای تعلیق توانسته است امتیازات فراوانی علیه ایران از اروپایی‌ها بگیرد. اروپا و امریکا هم اکنون به توافقی دوجانبه برای محدودیت‌ها و تحریم‌های بیشتری علیه ایران دست یافته‌اند. تنها مخالفت برخی از کشورهای اروپایی بود که توانست جلوی تحریم‌های مجدد در حوزه منطقه‌ای علیه ایران را بگیرد که مشخص نیست تا کی دوام بیاورد.
فعالیت‌های اقتصادی؛ قربانی اصلی
در کنار این موضوع، فضای تعلیق بیشترین ضربه را به فعالیت‌های اقتصادی ایران در حوزه بین‌المللی زده است. بسیاری از طرف‌های خارجی معاملات خود را از ترس بازگشت تحریم‌ها به ایران متوقف کرده‌اند، به عنوان مثال یکی از مواردی که سر و صدای فراوانی در عرصه بین‌المللی و اقتصادی داشت، لغو توافقنامه یک‌میلیارد دلاری اوبر بانک اتریش با ایران بود.
این توافقنامه اولین قرارداد بین بانک‌های ایرانی و خارجی برای بحث‌های تأمین مالی بود. نکته جالب این است که به نظر می‌رسد این فضای تعلیق علاوه بر بانک‌های بزرگ بین‌المللی بانک‌های کوچک‌تر اروپایی را برای همکاری با ایران مردد کرده است. این در حالی است که در طول ماه‌های گذشته ایران چندین قرارداد فاینانس با این بانک‌ها امضا کرده بود. هم اکنون تنها قرارداد نفتی ایران که بین شرکت ملی نفت و شرکت توتال امضا شده نیز عملاً بین زمین و هوا قرار دارد. پاتریک پویان رئیس شرکت توتال با اشاره به بحث بازگشت تحریم‌ها به این نکته اشاره کرده تا زمان گرفتن تضمین از امریکا برای حفظ این شرکت از بازگشت تحریم‌های مجدد، فعالیتی را در ایران آغاز نمی‌کند.
این وضعیت را می‌توان به تمام قراردادهای بازرگانی و تجاری ایران تعمیم داد.
دولت فضای تعلیق را بشکند
چنین وضعیتی و حفظ آن از سوی دولت تنها به ضرر ایران تمام می‌شود. شاید زمان آن باشد که دولت بحث خروج از برجام را جدی بگیرد و علاوه بر برنامه‌های جدی برای بازگشت ظرفیت‌های هسته‌ای کشور آلترناتیوهای جدی‌ای برای حوزه اقتصادی تدوین کند، البته به نظر می‌رسد دولت به چنین فکری افتاده است.
یکی از نشانه‌های آن را می‌توان تلاش دولت برای بر هم زدن اکوسیستم ارزی موجود که زمینه سوء استفاده کشوری همچون امارات را فراهم کرده، دید. طبق اظهار نظر مقامات بانک مرکزی هم اکنون ایران در تلاش است نقطه اتکای خود را از امارات به کشور قطر منتقل کند.
دولت برای فرار از چنین تعلیقی عملاً باید برجام را از برنامه‌های اقتصادی خود حذف کند. ممکن است که در نهایت برجام پابرجا بماند، اما سؤال اصلی این است که آیا باید تمام فعالیت‌های کشور را معطل تصمیم امریکا کرد. دولت از این ناحیه ضربات فراوانی خورده است و شاید اگر چنین برنامه‌ریزی هایی وجود داشت بحران ارزی فروردین ماه رخ نمی‌داد.
منبع: روزنامه جوان
