به گزارش گروه جهاد و مقاومت مشرق، نشست بررسی ادبیات جنگ بوسنی با محوریت معرفی سه عنوان از کتاب های تازه منتشر شده در این حوزه با حضور جمعی از دانشجویان، اساتید، نویسندگان و علاقمندان حوزه ادبیات در سالن سوره حوزه هنری برگزار شد.
در این نشست ابتدا سید میثم میرهادی که ترجمه ۲ عنوان از این کتاب ها را بر عهده داشت، به توضیحاتی درباره جنگ بالکان پرداخت.
میرهادی ضمن تشریح مختصری از اقدام جمهوری های ۶گانه یوگسلاوی برای استقلال به رفراندوم مردم بوسنی برای این اقدام اشاره کرد و گفت: بعد از استقلال کرواسی و اسلونی، نوبت بوسنی بود اما صربستان برای ممانعت از این استقلال، جنگ بالکان را به راه انداخت و در مقابل هم مردم بوسنیایی با تشکیل گروه های کوچک مقاومت، اقدام به ایستادگی کردند.
این مترجم زبان بوسنایی با اشاره به کمک های ایران در جنگ بوسنی به شهدای این نبرد اشاره کرد و یاد شهید رسول حیدری را گرامی داشت.
در بخش بعدی برنامه، سیده زهرا حسینی نویسنده کتاب دا، جوا آودیچ نویسنده کتاب «لبخند من انتقام من است» و سید میثم میرهادی مترجم این کتاب روی سن حاضر شدند تا درباره این کتاب گفتگو کنند.
نویسنده کتاب دا در آغاز به عمق زبان فارسی در سرزمین بوسنی و در دوران عثمانی اشاره کرد و نمونه هایی از اشعار و متون آن دوران را برشمرد.
حسینی سپس درباره محتوای کتاب «لبخند من انتقام من است» توضیحاتی را ارائه داد و گفت: نویسنده کتاب متولد سال ۱۳۶۵ شمسی است و در زمان آغاز جنگ کودک بوده و چون دوران کودکی اش را درک نکرده، احساس می کند که باید اصل ماجرا را تعریف کند تا نسل کشی سربرنیتسا از خاطره تاریخ پاک نشود. خانه آن ها به عنوان اولین خانه آتش گرفت و مادر او در غیاب پدرش که به گروه های مقاومت پیوسته بود، مجبور بود آن ها را در حالت آوارگی و جنگ زدگی در خانه عمویشان بزرگ کند. پای پدر جوا هم روی مین می رود اما شکر خدا منجر به قطع عضو نمی شود.
نویسنده کتاب دا افزود: جوا می خواهد از کودکی دزدیده شده اش یادی کند چون تنها عروسک دست سازش هم در یکی از بمباران ها از بین می رود. به نظر نویسنده این کتاب، مورد بدتر از جنگ، فراموش کردن آن است و او تلاش می کند تا با توجه به سانسورهای خبری آن دوران، این جنگ فراموش نشود.
جوا آودیچ هم در این نشست با تشکر از انتشارات کتابستان معرفت به خاطر انتشار ترجمه فارسی کتابش و همچنین تشکر از مترجم این کتاب گفت: تصاویر مستند خنجر و شقایق که در سالن پخش شد من را تحت تاثیر قرار داد. من در این مستند کودکانی را دیدم که تا حدودی شاد بودند اما من هیچوقت نتوانستم کودکی شاد را تجربه کنم.
وی افزود: می خواهم از نعمت زندگی استفاده کنم و کاری کنم که هیچ کودکی در دنیا، کودکی اش را در اینگونه جنگ ها و حوادث از دست ندهد. من و زهرا حسینی در کتاب دا کاری کردیم که این مسائل فراموش نشود.
در ادامه برنامه، امیر سولیاهیچ نویسنده کتاب کارت پستال هایی از گور به روی سن آمد و درباره کتابش توضیحاتی داد.
سولیاهیچ گفت: باورم نمی شد کتابم به زبان دیگری ترجمه شود تا اینکه به تهران آمدم و این اقدام را از نزدیک دیدم. اگر چه درباره ایران شناخت کاملی ندارم اما از کمک های ایران به کشورم اطلاعات زیادی دارم.
وی افزود: کتاب من روایت یک جوان ۱۸ ساله تا سن ۲۰ سالگی است که در محاصره سربرنیتسا قرار دارد و در این سه سال، همه چیزش را از دست می دهد. تنها نقطه ضعف ما این بود که مسلمان بودیم و به همین خاطر باید کشته می شدیم و از بین می رفتیم. سازمان های بین المللی هم در صف اول این نمایش نشسته بودند و همه جنایت ها را می دیدند و هیچ مخالفتی نمی کردند.
سخنران بعدی این نشست، استاد مجید شاه حسینی بود. او در سخنان کوتاهی گفت: به نویسندگان این کتاب ها تبریک می گویم که جرأت کردند و درباره جنگ بوسنی قلم زدند. ظالمانی که این جنگ را راه انداختند، بعد از آن هم تلاش کردند که تاریخ آن را وارونه کنند و حقایق را از بین ببرند. البته بعد از این فاجعه طبیعی بود که برخی برای فرار از آن، دست به فراموشی زدند اما به همین خاطر است که باید به نویسندگان این کتاب ها تبریک بگویم که نه تنها این حادثه را فراموش نکردند که حتی درباره آن نوشتند.
شاه حسینی افزود: ملتی که مقاومت می کند می ماند و ملت بوسنی هم به خاطر مقاومتش ماندگار شد.
بخش پایانی این نشست به کتاب خداحافظ سارایوو اختصاص داشت که در آن مریم برادران نویسنده کتاب ر و عابده میرزایی،مترجم کتاب خداحافظ سارایوو اختصاص داشت.
مریم برادران در ابتدا به توضیحاتی درباره کتاب پرداخت و گفت: ادبیات این کتاب بیشتر از این که درباره تجاوز باشد، درباره محاصره است. اتکا ۲۱ ساله و هانا ۱۲ ساله، دو دختر از یک خانواده هستند که قرار است به جای امنی در کرواسی منتقل شوند. آنها از خانواده ای با ۱۰فرزند جدا می شوند و حتی در امنیت هم حس غربت و پوچی دارند.
وی افزود: در این کتاب چند صدایی دیده می شود و آدم هایی بد از همان شهر و آدم هایی خوب از کشورهای دیگر ترسیم شده اند. مایکای ۸۰ ساله دو فرزند دارد که یکی از آن ها به نام زوران در صف نانوایی کشته می شود و پای پسر دیگرش قطع می شود و خانواده ای آمریکایی آن ها را پناه داده و مورد حمایت قرار می دهند.
عابده میرزایی نیز در توضیحاتی گفـت: جنگ با همه زشتی هایش ابعاد انسانی دارد و انسان در شرایط جنگی رشدهایی دارد که نمی تواند در شرایط صلح به همان اندازه رشد کند.
وی درباره انگیزه اش برای ترجمه این کتاب گفت: خون شهید حیدری و کتابی که خانم برادران برای این شهید نوشتند باعث شد که بحث بوسنی به روز شود و من هم در پی این جریان، به ترجمه این کتاب علاقمند شدم.
پایانبخش این نشست، دعوت از چهار شخصیت زن از کشورهای ایران، افغانستان، نیجریه و بوسنی بود که از آن ها تقدیر به عمل آمد.
***
درباره جنگ بوسنی
بوسنی و هرزگوین یکی از جمهوری‌های شش گانه یوگسلاوی سابق بود که با برگزاری یک رفراندوم و رای اکثریت مردم به استقلال این جمهوری در سال ۱۹۹۲ میلادی از یوگسلاوی جدا شد. همین مسئله به بهانه‌ای برای صرب‌ها تبدیل شد تا یورش و تهاجمی همه جانبه را علیه مردم مسلمان بوسنی و هرزگوین آغاز کنند. مسلمانان بوسنی در آن زمان فاقد هرگونه سلاح و تشکیلات سازماندهی شده نظامی بودند، اما تشکیل هسته‌های مقاومت و استفاده از هرآنچه که در اختیار داشتند به مقاومت در برابر صرب‌ها پرداختند. در این میان جمهوری اسلامی ایران با ارسال کمک‌های نظامی و اعزام مستشاران خود توانست هسته‌های مقاومت را سازماندهی و جریان جنگ در این کشور را متحول کند. تخمین زده می‌شود که شمار قربانیان جنگ بوسنی بیش از ۱۰۰ هزار نفر باشد و حتی عده‌ای این عدد را تا دویست هزار نفر نیز دانسته اند. اما بزرگ‌ترین قتل عام مسلمانان بوسنیایی در یازدهم ژولای ۱۹۹۵ در شهر سربرنیتسا واقع در غرب بوسنی و هرزگوین اتفاق افتاد. شهر سربرنیتسا توسط سازمان ملل متحد منطقه امن و عاری از سلاح اعلام شده و نیروهای نظامی این سازمان برای پاسداشت صلح در منطقه حضور داشتند، اما در روز یازدهم ژولای منطقه را در اختیار نیروهای سازمان ملل قرار دادند که نتیجه آن کشتار بیش از ۸۰۰۰ مسلمان بوسنیایی از کودک چند روزه گرفته تا پیرمرد نود ساله شد.
