به گزارش مشرق، برنامه «دیدار با یار مهربان» با بررسی کتاب کمدی اشتباهات نوشته دکتر هومن اهرامی برگزار شد.

در این مراسم که علیرغم بارش شدید باران با استقبال دانشجویان و حضور امیرخوراکیان رئیس اسبق سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران در فرهنگسرای معرفت برگزار شد، ردیه اهرامی درباره‌ یکی از مشهورترین کتب پرفسور داوکینز (زیست‌شناس ضد خدا) مورد بررسی و معرفی قرار گرفت.

بیشتر بخوانید:

روایت ناشر ارمنی از مواجه با رهبری در نمایشگاه کتاب

ناشر اهل ترکیه: ما برای کتاب آمده‌ایم نه قیمت خانه!

*اعتقاد به خدا بزرگترین سرمایه فرهنگی بشریت است

در ابتدای این مراسم محمدصادق دهنادی رئیس فرهنگسرای معرفت با بیان اینکه دین استوارترین پایه فرهنگ جهانی است، گفت: اعتقاد به هر دینی و هر فضیلتی که از دین در تاریخ و جامعه وجود دارد، ناشی از اعتقاد به خدا و توحید است. صیانت از دین، بدون حساسیت روی توحید امکان‌پذیر نیست  و به همین دلیل به رغم دشواری‌هایی که در زبان فلسفه برای فهم استدلال‌های تحلیلی و تجربی و تمیز برهان از مغالطه وجود دارد، نباید از آرزوی غربی‌ها برای بازتجربه‌ رنسانس تقلیدی‌شان و حذف و مهندسی مفهوم خدا در باور شرقی و انسانی غافل بود.

این مدرس دانشگاه با اشاره به اینکه در اغراض افرادی چون داوکینز به جز فهم حقیقت اغراضی سیاسی برای مبارزه با خداپرستی وجود دارد، اظهار داشت: مفهوم رنسانس در تاریخ اروپا ناشی از مبارزه طبیعی انسان‌ها با ظلم و دانشی بود که در فرهنگ قرون وسطا به عنوان خدا و دین به مردم دیکته می‌شد. این در حالی است که در سرزمین اسلامی از دیرباز دین و دانش دو همسایه‌ همراه بوده‌اند و ماهیتاً ضرورتی به این تقابل نبوده و نیست. اما اصرار خداستیزان و مبلغان خداناباوری و خدا مهم‌ندانی بر تشکیک وجود خداوند در قالب‌های شیک، این است که با از بین بردن پایه‌ای منبع کشف حقیقت است، اخلاق و سیاست و اقتصاد را طوری تعریف کنند که مطابق شهوات و خوی درنده‌ آن‌هاست.

*داوکینز و تردستی ژورنالیستی با ترکیب علوم

در ادامه مهدی گل‌پرور دانشیار فلسفه دانشگاه قم به معرفی کمدی اشتباهات، نقاط قوت و ضعف‌های آن پرداخت و با بیان اینکه بشر آموخته که استدلال منطقی در ساحت هر علمی، روش‌شناختی خاص خود را دارد، گفت: داوکینز با روانشناسی انسان معاصر و ایجاد یک دوگانه‌ ژورنالیستی و غیرواقعی به نام خدا و دانش، سعی کرده مخاطب خود را بین اعتقاد به پروردگار و اعتقاد به علم تضادی مجبور به انتخاب کند و این دوگانه بیش از آنکه ناشی از دانش نامبرده و یا صحت استدلال وی باشد، ناشی از تسلط او به بیان و استفاده از روش جدلی است.

وی افزود: کار هومن اهرامی بیش از آنکه دفاع از خدا باشد، به  بیانی دفاع از حیثیت خود دانش است، زیرا ترکیب روشی استدلال در الهیات و زیست‌شناسی و فلسفه و...برای رسیدن به یک نکته‌ای که فرد قبل از استدلال هم به آن معتقد است بازی بیرحمانه با علم است.

گل‌پرور با برشمردن ایرادات ساختاری نظریه داوکینر که در آن تکامل داروین و قطعیت دانش بدیهی فرض شده و بیرحمانه بدترین الفاظ را در مورد ادیان با کار برده است، تأکید کرد: هومن اهرامی بدون ورود به حاشیه‌ها و دشمنی و لجاجت، اشتباهات بزرگ داوکینز را متذکر شده و توانسته مشکلات استدلال او برای در محتوا و روش را به خوبی توضیح دهد و با تمام توان در مقابل نظریات مغالطه‌آمیز وی به اقامه برهان بپردازد.

این استاد دانشگاه ادامه داد: یکی از باورهای نادرست و پیش فرض‌های پایه‌ای غلط نویسنده غربی یکی گرفتن مفهوم خدا در همه اجتماعات و فرهنگ‌ها و ادیان است. مطلبی که در کمدی اشتباهات نیز به اندازه کامل دیده نشده است.

*به راحتی تفکرات الحادی و مادی‌گرایی ترویج می‌شود

در بخش انتهایی این جلسه نویسنده‌ کتاب کمدی اشتباهات اظهار داشت: مایه‌ تاسف است که به روش‌های پنهان و آشکار با چسباندن یک مقدمه‌ یک صفحه‌ای بدون امضا، آثاری مانند ساعت‌ساز نابینا توانسته‌اند به طور رسمی مجوز انتشار را دریافت کنند و مطالب افرادی مانند هاوکینز و داوکینگ در پوشش آموزش زیست‌شناسی و یا نجوم بتوانند با بنیاد ایمان افراد یعنی مفهوم خدا معارضه کنند.

وی افزود: در نگاه اول گروهی از افراد ادعا می‌کردند، ردیه‌نویسی بر آثار متفکرانی که در صدد رد وجود خدا هستند باعث توجه به آن‌ها خواهد شد اما در عمل دیدیم که علاوه بر رسانه‌های در اختیار این افراد و تبلیغاتی که برایشان در تلویزیون‌هایی مانند بی بی‌سی می‌شود، تلاش متمرکزی برای ترویج آثارشان در ایران به وجود آمده است تا جایی که ترند جستجوی این مبلغان خداناباوری در فضای محیطی ما به نحو تأمل برانگیزی رشد کرده است.

اهرامی بیان داشت: برای رسیدن به پاسخ درست فردی مانند هاوکینز که گاه با زبان فلسفه، گاهی با منطق زیست‌شناسی و برخی موارد با قالب الهیات و ریاضی سخن می‌گوید، مجبور بودم که گذری به متدولوژی هر یک از این دانش‌ها داشته باشم تا مغالطه‌ مباحث آشکار شود.

وی با اشاره به خصوصیات تبلیغ و تفکر داوکینز متذکر شد: توانایی ژورنالیستی برای ایراد شبهه‌های جنجالی توسط او به نحوی است که ایراد استدلال او را می‌پوشاند و به همین دلیل او هیچ گاه جواب منتقدین را نداده و درباره نظراتش وارد چالش نشده است‌.

این نویسنده با بیان اینکه فرهنگ شیعه‌هراسی از مناظره حقیقی با الحاد ندارد، گفت: ما رفتار نیک و گفت‌وگوی اندیشمندانه با مادیون را از امام صادق(ع) آموخته‌ایم و علمای ما چه در حوزه علوم تجربی و چه در جنبه ماورالطبیعه آمادگی پاسخگویی به شبهات را دارند، اما متأسفانه در غفلت روزمره و بی‌خبری حوزه و دانشگاه اتفاقاتی می‌افتد که به این سادگی قابل جبران نیست.