به گزارش مشرق، عزم دولت های اروپایی، روسیه و چین برای حفظ برجام بدون حضور آمریکا لزوما محکوم به شکست نیست. اروپا بیش از آمریکا در شبکه پرداخت های جهانی سوئیفت که در بروکسل مستقر است نفوذ دارد.

این سیستم در دهه 1970 میلادی توسط گروهی از بانک های بین المللی تاسیس شد که خواهان استاندارد سازی شیوه اشتراک گذاری اطلاعات مبادلات بانکی بودند تا اجازه ندهند که هر کشوری یا حتی بانک های بزرگ استانداردهای خودشان را بر این حوزه تحمیل نمایند.

بیشتر بخوانید:

پیامدهای مثبت نقض برجام

سوئیفت متعلق به اعضای آن است و ستون فقرات بانکداری مدرن بین المللی را تشکیل می دهد. روزانه بیش از 30 میلیون تراکنش مالی در میان 11 هزار بانک جهان از طریق این شبکه انجام می پذیرد. از آنجایی که مقر این شبکه در بروکسل قرار دارد، سوئیفت از قوانین اتحادیه اروپا تبعیت می کند. در سال 2012، اتحادیه اروپایی تحریم هایی را علیه بانک های ایرانی به اجرا گذاشت و 30 بانک ایرانی از جمله بانک مرکزی ایران از این شبکه اخراج شدند. ارتباط بانک های ایرانی با سوئیفت در سال 2016 مجددا برقرار شد.

هرچند دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا اوایل ماه جاری میلادی اعلام کرد که آمریکا را از توافق هسته ای ایران خارج می کند و تحریم ها علیه تهران را مجددا بر می گرداند، اما اتحادیه اروپا، آلمان، فرانسه، انگلیس، چین و روسیه همچنان اعضای این توافق بین المللی باقی مانده اند. این بدان معناست که سوئیفت این بار ارتباط خود با بانک های ایرانی را قطع نخواهد کرد. بر اساس سند تاسیس سوئیفت، این شبکه بر مبنای مشورت با رگولاتورهای بانکی دو سوی آتلانتیک بنا شده، اما خیلی بعید است که سوئیفت در موضوع بازگشت تحریم های آمریکا علیه ایران مخالف قوانین اتحادیه اروپا عمل کند.

در سال 2012، قطع مبادلات بانکی ایران با نظام بین المللی، دلیل اصلی کاهش درامدهای صادرات نفت و گاز ایران از 92.5 میلیارد دلار سال قبل به 52 میلیارد دلار بود. به نظر می رسد که بدون حذف بانک های ایرانی از شبکه سوئیفت، تحریم های جدید آمریکا به میزان سال 2012 به ایران آُی نخواهد زد.

اگر اتحادیه اروپا حاضر به اخراج مجدد ایران از سوئیفت نشود، آمریکا ممکن است سوئیفت را تحریم کند، اما این اقدام می تواند برای منافع آمریکا مضر باشد، زیرا چنین اقدامی دارای تبعاتی برای سیستم مالی جهانی خواهد بود.

اگر شبکه سوئیفت در نتیجه اقدامات آمریکا به سیستمی غیرقابل اتکا بدل شود، تقاضای عظیمی برای استفاده از سیستم های جایگزین مبادله اطلاعات مالی نظیر سیستم های ارائه شده توسط استارتاپ های فعال در بستر بلاکچین ایجاد خواهد شد.

ایران و روسیه پیشتر به دنبال سیستم های پرداخت مبتنی بر بلاکچین به عنوان جایگزینی برای سوئیفت بوده اند تا از این طریق تراکنش های دلاری را کنار بگذارند. روسیه برای مبادلات بانکی داخلی خود جایگزینی برای سوئیفت ایجاد کرده است. از سال 2015 به این طرف، چین هم یک جایگزین بومی را برای انجام تراکنش های بین المللی بر مبنای رنمینبی مورد بررسی قرار داده است. هر چه سوئیفت بیشتر تضعیف شود، جذابیت جایگزین های سوئیفت بالاتر خواهد رفت. بدین ترتیب بازگشت به دوران پیشاسوئیفت که در آن بانک ها ناگزیر بودند اطلاعات مربوط به تراکنش های مالی را به اشکال مختلف و غیرواحدی ارسال کند، غیرقابل تصور نخواهد بود.