به گزارش مشرق، طی هفته گذشته اخباری مبنی بر توافق روسیه و رژیم صهیونیستی در خصوص خروج ایران و حزب الله از مناطق جنوبی سوریه که هم مرز با فلسطین اشغالی است منتشر شد که بازتابهای زیادی در کشور داشت.
بیشتر بخوانید:
طبق این اخبار، آویگدور لیبرمن، وزیر جنگ رژیم صهیونیستی که به مسکو رفته بود، روز پنجشنبه پس از دیدار با همتای روس خود، ژنرال سرگئی شویگو، گفت: هدف اسرائیل جلوگیری از نفوذ ایران در سوریه است و روسیه به نیازهای امنیتی اسرائیل در سوریه اهمیت میدهد.
جزئیات منطقه کاهش بحران در جنوب سوریه، در صدر مذاکرات وزیر جنگ اسرائیل با همتای روسی وی بوده است.
گری کورن، سفیر اسرائیل در روسیه، که در دیدار لیبرمن- شویگو حضور داشت، آن را «مثبت» ارزیابی کرد و به خبرنگاران گفت که کشورش امیدوار است که نفوذ ایران در منطقه و سوریه با یاری روسیه «مهار شود».
رسانههای اسرائیل و روسیه گزارش داده بودند که تدابیر امنیتی مورد نیاز اسرائیل مربوط به مناطق کاهش تنش در جنوب سوریه، مانند درعا و قنیطره است که اسرائیل تأکید دارد حضور نظامی ایران و حزبالله در آن را «تحمل نمیکند».
همزمان با دیدار یک ساعت و نیمه وزیر جنگ اسرائیل با وزیر دفاع روسیه، که تامیر هیمان، رئیس سازمان اطلاعات نظامی ارتش اسرائیل نیز در آن حضور داشت، خبرگزاری آسوشیتدپرس پنجشنبه گزارش داد که توافق بیرون رفتن نیروهای ایرانی و همپیمانان آنها از هفتاد تا هشتاد کیلومتری مرزهای سوریه با اسرائیل، اجرایی میشود. لیبرمن در این خصوص یادآور شده که مطلوب ما خروج ایران از کل سوریه است.
دیدهبان حقوق بشر سوریه نیز در این خصوص گزارش داده بود که مقدمات لازم فراهم شده تا ایران و حزبالله، نیروهای خود را از مرز سوریه و اسرائیل بخصوص جولان اشغالی بیرون ببرند.
همچنین سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه، چهارشنبه به صراحت تأکید کرد که همه نیروهای غیرسوری باید از مرزهای جنوبی سوریه خارج شوند.
نگاهی به مطالب ذکر شده در بالا این جمع بندی را به ذهن متبادر میسازد که روسیه و رژیم صهیونیستی برای خروج ایران و حزب الله از جنوب سوریه و جایگزینی ارتش سوریه به توافق رسیدهاند. اگرچه بلافاصله بعد از توافق مناطق کاهش تنش در اجلاس آستانه، پوتین و ترامپ در حاشیه اجلاس 20 با یکدیگر دیدار کرده و درباره جنوب سوریه توافقی داشتند و توافق اخیر بین روسیه و اسرائیل موضوع جدیدی نیست.
خبرگزاری آسوشیتدپرس بعد از این دیدار مدعی شده بود، که آمریکا و روسیه درباره برقراری آتش بس در سوریه به توافقی رسیدهاند که اردن مسئول نظارت بر آتش بس در این منطقه خواهد بود. یک مقام آمریکایی مدعی شده که اردن و اسرائیل، که با سوریه مرز مشترک دارند نیز جزء این توافق هستند.
لاوروف وزیر خارجه روسیه نیز هفته گذشته در یک نشست خبری گفت: تمامی نیروهای غیرسوری باید هرچه زودتر از مناطق مرزی سوریه با اسرائیل در جنوب سوریه خارج شوند. روسیه دارای توافقهای کاملاً مشخصی در مورد شرایط منطقه کاهش تنش در جنوب غرب سوریه است. این توافقها با آمریکا و اردن صورت گرفته و اسرائیل نیز هنگام تدوین متن و امضای این توافقنامهها کاملاً در جریان امر قرار داشت.
مناطق کاهش تنش که اردیبهشت ماه سال گذشته بین ایران، روسیه و ترکیه به امضا رسید، شامل پنج استان حمص، ادلب، قنیطره، درعا و ریف دمشق (غوطه) میشود که این سه کشور به عنوان ضامنین آتش بس باید در آنها حضور یابند و حالا طبق توافقنامه روسیه و رژیم صهیونیستی ایران و حزب الله نمیتوانند در مناطق درعا و قنیطره حضور داشته باشند.
اما شاید اصل ماجرا چیز دیگری باشد
علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی، در گفتوگویی که روز شنبه 12 خرداد در روزنامه شرق منتشر شد، در این خصوص با تاکید که حضور نیروهای ایرانی مستشاری است، گفته است که آنها «در منطقه جنوب سوریه هیچگونه حضوری ندارند».
سعد الله زارعی رئیس مرکز اندیشه سازان نور و کارشناس مسائل خاورمیانه هم در این خصوص یادآور شده است که اسرائیل احساس میکند شکست بزرگی خورده است، تکفیریها از بین رفتهاند و جبهه مقاومت پیروز شده است. جبهه مقاومت با دولت روسیه دوست است اما از کسی دستور نمیگیرد. استراتژی روسیه در منطقهای که سوریه، لبنان و فلسطین اشغالی در آن قرار دارند این است که درگیری نباشد و توصیه آنها به ما و اسرائیل اجتناب از درگیری است. استراتژی مشخصی برای کمک به اسرائیل از سوی روسیه وجود نداشته و روسها هم به ایران فشاری وارد نکردهاند کما اینکه ایران هم فشارپذیر نیست.
چند نکته از تحولات سوریه در بعد منطقهای و بینالمللی
از مجموع گفتههای طرفهای روسی و ایرانی و نشریات غربی میتوان به این نتیجه رسید که روسیه خواستار خروج نیروهای خارجی از مناطق مرزی سوریه با اردن و اسرائیل شده در حالیکه به گفته دبیر شورای عالی امنیت ملی، نیروهای ایرانی در این منطقه حضور ندارند بلکه بر مبنای توافقنامهای که بین آمریکا، روسیه و اردن به امضا رسید، قرار شد نیروهای اردنی تامین امنیت را داشته و نیروهای سوریه در منطقه حضور داشته باشند.
نیروهای ایرانی در سوریه به درخواست دولت دمشق در این کشور حضور یافتند تا با تروریسم تکفیری داعش و النصره مقابله کنند. همانطور که بشار اسد رئیس جمهور سوریه در مصاحبه با شبکه تلویزیونی 'آر تی ' روسیه گفت: نیروهای ایرانی در سوریه حضور ندارند و تنها افسران مستشاری ایران حضور دارند که در کنار ارتش هستند.
وی در مورد اظهارنظرهای مقامهای اسرائیلی در مورد حضور ایران در سوریه و تهدیدهای آنها نیز گفته بود: اسرائیلیها دهههاست که به ترور و کشتار و اشغال میپردازند اما آنها چنین کاری را معمولاً بدون تهدید انجام میدهند و امروزه اینگونه تهدید میکنند. این نشانه وحشت است برای این که آنها در حال از دست دادن 'عزیزان ' خود هستند، جبهه النصره و داعش و دلیل وحشت و هراس اخیر آنها همین است و ما احساسات آنها را درک میکنیم.
رژیم صهیونیستی از پایان تروریسم داعش در سوریه و حضور ایران در این کشور بعد از بحران سوریه وحشت کرده و به تکاپو افتاده تا مانع حضور ایران شود در حالیکه مقامات کشورمان بارها عنوان کردهاند که حضورشان در سوریه برای مقابله با تروریسم است.
همچنین رژیم صهیونیستی مدعی شده که در توافقنامهای که بین آمریکا، روسیه و اردن در هماهنگی با این رژیم منعقد شده، ایران باید از مناطق جنوبی خارج شود، در حالیکه مقامات ایران همچون دبیر شورای عالی امنیت ملی عنوان کردهاند که ایران اصلاً در جنوب سوریه حضور ندارد.
با توجه به این موارد آیا میتوان گفت که این موضوع فضا سازی روانی رژیم صهیونیستی برای حضور ایران در سوریه است تا مانع ادامه این حضور بعد از بحران شود؟