به گزارش مشرق، امین حطیط تحلیلگر مسائل راهبردی منطقه در مقالهای با اشاره به تحولات جنوب سوریه مینویسد: بعد از کنار رفتن پرونده تروریسم در داخل سوریه و تکمیل شدن آزادسازی چارچوب امنیتی چسبیده به دمشق و حومه اطراف آن و همچنین پس از تکمیل شدن آزادسازی بخشهای باقیمانده از حومه شمالی حمص و حومه جنوبی حماه، اوضاعی در تحولات میدانی سوریه ایجاد شده است که از هفت سال پیش تاکنون دیده نمیشد. به این ترتیب تنها بخشهای مرزی این کشور همچنان از وجود تروریسم و اشغالگری خارجی رنج میبرد و میدان آزادسازی و بازگرداندن این مناطق به کنترل دولت در روند جنگ دفاعی از سوریه امری گریزناپذیر به شمار میرود.
بیشتر بخوانید:
اسرائیل سرانجام به معادله جنوب سوریه تن داد
این در حالی است که آمریکا از هفت سال پیش یک جنگ جهانی گسترده به همراه متحدانش ضد سوریه آغاز کرد و دست کم 131 کشور به میزان مختلف در این تجاوز دست داشتند. آنها خود را دوستان ملت سوریه جا میزدند، در حالی که کاری غیر از قتل و کشتار ملت سوریه و آواره کردن آنها و تخریب کشور و تجزیه آن و از بین بردن نقش قومیتی و جلوگیری از پیشبرد نقش استراتژیک آن در منطقه انجام ندادند.
سوریه در مرحلهای قرار دارد که قطار آزادسازی و تحت کنترل گرفتن اراضی باقیمانده این کشور که از زمان آزادسازی حلب طی دو سال و اندی پیش به راه افتاده، تاکنون بدون توقف به مسیر خود ادامه میدهد. مأموریت سوریه ساماندهی مجدد اولویتهای خود برای پاکسازی و آزادسازی مناطق مختلف است. به ویژه نیروهای این کشور پیروزیهای بزرگی در سرکوب گروههای تروریستی و آزادسازی اراضی کشور به دست آوردهاند.
این پیروزیها سبب شده ارتش سوریه قدرت بیشتری به دست آورد و همین موضوع به ارتش و نیروهای مسلح قدرت تصمیم گیری برای صدور مجوز ترخیص مرحله 102 از نیروهای نظامی این کشور را فراهم آورد. کاری که 7 سال در نتیجه جنگ در سوریه به تعویق افتاد.
اولویت سوریه در آزادسازی مناطق چهارگانه
رهبران سوریه با قدرت بیشتر یکی پس از دیگری باید یکی از جبهههای چهارگانه باقی مانده در خارج از کنترل دولت را انتخاب کرده و اولویت را به مبارزه با گروههای تروریستی به این منطقه بدهند. این بخشها شامل شمال غربی ادلب و محیط اطراف آن و شمال شرقی منطقه الشرقیه و جنوب شرقی منطقه التنف و جنوب غربی درعا و اطراف آن است. اولویت های انتخاب این مناطق بر اساس ویژگیها و ارتباط مستقیم آنها با مداخله نیروهای خارجی است. به ویژه که آمریکاییها در سه محور از این محورهای چهارگانه به صورت مستقیم حضور دارند. البته این در صورتی است که این کشور حمایت خود از گروههای تروریستی فعال در ادلب و اطراف آن را متوقف کرده باشد.
آمریکا در پایگاههای نظامی که در شمال شرقی و جنوب شرقی سوریه تاسیس کرده است، حضور دارد و بخشی از سامانه ایجاد منطقه کاهش تنش به شمار میرود که شامل منطقه درعا و محیط اطراف آن است. این منطقه خارج از نتایج نشست آستانه با حضور روسیه و ایران و ترکیه قرار دارد.
سوریه در آینده با موضوع آزادسازی مناطق چهارگانه روبرو است و با جدیت و ارادهای بالا، عملکرد خود در آزادی این مناطق را دنبال می کند. دمشق به دنبال تدوین استراتژی برای آزاد سازی هر کدام از این مناطق بر اساس طبیعت و شرایط و جزئیات محورهای درگیری است. به نظر میرسد که جبهه جنوبی بنا به ملاحظات متعدد در اولویت این حملات قرار میگیرد. به همین علت است که دولت سوریه به عناصر مسلح هشدار داده و از شهروندان خواسته است تا از مناطق درگیریها فاصله بگیرند.
جبهه جنوبی، آخرین امید رژیم صهیونیستی برای مداخله در سوریه بود
از سوی دیگر جبهه جنوبی سوریه آخرین گذرگاه برای مداخله مستقیم رژیمصهیونیستی در سوریه به شمار میرفت. آن هم در شرایطی که اخیراً دست اسرائیل با آزادسازی غوطه شرقی و غربی و منطقه قلمون از محیط اطراف دمشق بسته شده است. در جنوب سوریه رژیم صهیونیستی فعالیتهای خود را برای کمک به گروه تروریستی النصره ادامه میدهد و این گروه همچنان از حمایت و پشتیبانیهای متعدد اسرائیل برخوردار هستند.
جنوب سوریه نقطه اصلی ارتباط زمینی سوریه با اردن و گذرگاه مبادلات بینالمللی مهم برای اقتصاد سوریه به شمار میرود، علاوه بر اینکه بازگرداندن این منطقه به معنای بازگشت روند سابق در جولان اشغالی در دوره قبل از آغاز تجاوز به سوریه خواهد بود. به این ترتیب پروژههای مربوط به کمربند امنیتی رژیم صهیونیستی با شکست روبرو میشود. آن هم در شرایطی که اسرائیل تلاش دارد آمریکا تمامیت ارضی این رژیم در جولان اشغالی را به رسمیت بشناسد.
آمریکا توافق کاهش تنش را نقض کرده است
به نظر میرسد آمریکا نگرانیهای خاص خود را در این رابطه دارد و نتایج تصمیم سوریه را به علت تناقض با استراتژی خود مبتنی بر طولانی کردن بحران در این کشور رد میکند. واشنگتن پیامهای هشدار گونهای را در عرصه میدانی و سیاسی و تبلیغاتی برای سوریه فرستاده که نشاندهنده استراتژی این کشور است. البته واشنگتن یقین پیدا کرده که پروژه تجاوز طلبانه این کشور در سوریه در تحقق اهداف خود شکست خورده است، لذا حملات موشکی به منطقه البوکمال ضد مواضع استقرار ارتش سوریه و حمایت این کشور از داعش در حمله به مراکز سوریه در منطقه الشرقیه به معنی عملیات پیش دستانه آمریکا برای ابلاغ این موضوع به سوریه و متحدانش است که آمریکا با هر اقدامی برای پایان دادن به عملکرد داعش در منطقه الشرقیه یا پایان دادن به اوضاع کردها در منطقه مخالف است. این عملیات تجاوز طلبانه همزمان با هشدار مستقیم این کشور به سوریه بود که از دمشق خواست جبهه جنوب را باز کند، چرا که خود را یکی از طرفهای آتشبس اعلام شده در آن میداند.
سوریه البته به خوبی میداند که چگونه باید روی خطوط قرمز ترسیم شده توسط آمریکا در اراضی سوریه پا بگذارد. مناطق کاهش تنشی که مفهوم آن در نشست آستانه مطرح شد، به معنی ورود در مرحله انتقالی و ایجاد پل عبور منطقه از مرحله جنگ و درگیریها به مرحله صلح و امنیت مشروع بود. این بخش شامل دو مرحله بود که در مرحله اول به درگیریها بین جریانهایی که به راهحل سیاسی اعتقاد دارند، پایان داده می شود و در مرحله دوم گروههای تروریستی از منطقه خارج میشوند و تمام منطقه از طریق سازشهای بینالمللی به دولت سپرده میشود. سوریه این مفهوم را دنبال میکند و اساسا به خاطر همین موضوع با توافق کاهش تنش موافقت کرده است.
ماهیت کشمکش آمریکا و رژیم صهیونیستی در غوطه شرقی
البته آمریکا تلاش دارد از منطقه کاهش تنش به عنوان برگهای برای کنترل خود بر این مناطق و جلوگیری از بازگرداندن آنها به آغوش دولت استفاده کند تا بتواند در راهکار سیاسی برای حل بحران سوریه از این برگه به نفع خود استفاده و سهم خود را بعد از شکست پروژه تجاوز طلبانه در سوریه دریافت کند.
بر اساس این مفاهیم کشمکشهایی در منطقه جنوب سوریه شکل میگیرد. سوریه معتقد است که عدم اجرای تعهدات تیم مقابل در اخراج گروههای تروریستی جبهه النصره با این بهانه که گروههای مستقر در منطقه جزو گروههای تروریستی نیستند، سبب از بین رفتن توافق در این منطقه شده و مصونیت مناطق کاهش تنش را از بین برده است.
این شرایط آمریکا را در برابر دو گزینه قرار میدهد، اول اینکه به صورت صادقانه به تعهدات خود در این زمینه عمل کند، یا اینکه منتظر عملیات نظامی سوریه و متحدانش در این منطقه باشد و بار دیگر صحنه غوطه شرقی در جنوب این کشور تکرار شود.