سرویس جهان مشرق- حدود یک ماه پس از تصویب تحقیق در شورای حقوق بشر از ماجرای کشتار فلسطینیان در تظاهرات علیه افتتاح سفارت آمریکا در بیت‌المقدس، نیکی هیلی نماینده آمریکا در سازمان ملل پشت تریبون قرار گرفت و خروج واشینگتن را از این شورا اعلام کرد.

در بیانیه‌ای که به صورت حضوری و در کنار مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا قرائت شد، «سوگیری مزمن» شورا علیه اسرائیل صراحتاً به عنوان یکی از دلایل خروج واشینگتن اعلام شده و اینکه نه تنها دولت‌هایی که کارنامه حقوق بشرِی بدی دارند در شورا حضور دارند، بلکه به انتخاب سایر اعضا مسئولیت هم می‌گیرند. هیلی شورای حقوق بشر را «سازمانی ریاکار و در خدمت خود» لقب داد که «حقوق بشر را به سخره گرفته است».

نماینده ایالات متحده در سازمان ملل که گفته می‌شود قصد ارتقا در دولت ترامپ را دارد در بیانه‌ای که خواند روسیه، چین، کوبا و مصر را به دلیل ناکام‌گذاشتن تلاش‌های آمریکا برای «مقابله جدی با وضعیت کنونی» متهم کرد. واشینگتن می‌خواست اخراج اعضایی که کارنامه مناسبی در زمینه حقوق بشر ندارند، به سادگی و سرعت انجام شود.

نیکی هیلی پیش از این بارها هشدار داده بود یا آمریکا موفق به ریشه‌کنی آنچه «سوگیری علیه اسرائیل» در شورای حقوق بشر می‌خواند می‌شود و یا از این شورا خارج می‌شود. بنابر این خروج آمریکا در وهله اول در جهت حمایت از اسرائیل، متحد چند دهه اخیرِ واشینگتن تلقی می‌شود. هیلی در یک استدلال عجیب و غریب گفت «تمرکز نامتناسب و خصومت بی‌پایان نسبت به اسرائیل دلیل روشنی است بر اینکه شورا دارای انگیزه و سوگیری سیاسی است»!

خروج آمریکا اسماً در حمایت از اسرائیل است اما در کنار آن حداقل آمریکا را نیز از سکوت سنگین در برابر توقعِ بِحق دیگران برای اعتراض نمایندگان واشینگتن به نقض مکرر حقوق بشر از سوی رژیم صهیونیستی راحت می‌کند.

پس از هیلی، مایک پمپئو پشت تریبون قرار گرفت و گفت خروج آمریکا به این معنا نیست که شورای حقوق بشر با یک «چشم‌انداز درخشان» تشکیل نشد، بلکه بحث در مورد «عملکرد ضعیفش در دفاع از حقوق بشر» است.

افزایش فشار حقوق بشری بر آمریکا در دوره ترامپ

دانلد ترامپ شورای حقوق بشر را ترک کرد چون عملاً بارها مورد انتقاد حقوق بشری از سوی کشورهای دیگر قرار گرفته است. وقتی نه تنها منافع مورد نظر آمریکا با آن سرعتی که واشینگتن انتظار دارد در این شورا پیش نمی‌رود و از آن سو بارها اعتراضاتی به نحوه برخورد دوگانه واشینگتن با حقوق بشر صورت می‌گیرد، ترامپ رفتن را به ماندن ترجیح می‌دهد.

فهرستی از مهمترین اعتراضات حقوق بشری به آمریکا که در ماه‌های اخیر شدت گرفته، بدین شرح است:

• سکوت در برابر جنایات اسرائیل به ویژه نشانه‌رفتنِ جان تظاهرکنندگان از سوی تک‌تیراندازها آمریکایی
• نزدیک‌شدن به رودریگو دوترته رئیس‌جمهور فیلیپین علی‌رغم اتهامات دولت وی در زمینه نحوه برخورد با توزیع‌کنندگان مواد مخدر
• پیمان‌بستن با کیم جونگ اون رئیس‌جمهور کره شمالی بدون لحاظ موضوع حقوق بشر در مذاکره با وی
• شلیک به مکزیکی‌ها در مرز با آمریکا و برخوردهای خشن مانند جداکردن مادران مهاجر از فرزندان خردسال

هیلی پیش از این مدعی شده بود آمریکا با توجهِ بیش از حدِ جامعه جهانی نسبت به عملکرد واشینگتن در حوزه حقوق بشر روبرو است در حالی که کمتر به «عملکردِ‌ قابل سرزنشِ اعضای متعددی از خود شورای حقوق بشر» توجه نشان می‌دهد.

واکنش منفی بازیگران بین‌المللی به یکی دیگر از اقدامات یکجانبه آمریکا

۱۲ گروه حقوق بشری از جمله شورای حقوق بشر، گروه حمایت از کودکان، CARE و اتحادیه آزادی‌های مدنی آمریکا اقدام دولت ترامپ را موجب «دشوارترشدن پیشرفت در اولویت‌های حقوق بشری و کمک به قربانیان نقض آن» دانستند. مدیر اتحادیه آزادی‌های مدنی گفت «سیاست نادرست انزواگرایانه ترامپ، تنها به منافع آمریکا صدمه می‌زند».

زید رعد الحسین کمیسیونر عالی سازمان ملل در امر حقوق بشر دقایقی پس از اعلام خروج آمریکا این اقدام را «دلسردکننده اما نه چندان شگفتی‌آور» خواند و گفت با توجه به وضعیت حقوق بشر در جهان، انتظار از واشینگتن این بود که تلاش‌هایش را در این زمینه افزایش دهد نه اینکه عقب‌نشینی کند.

اتحادیه اروپا اقدام آمریکا را از این جهت که «نقش آمریکا به عنوان قهرمان و حامی دموکراسی در سطح جهان» به خطر می‌اندازد، نگران‌کننده دانست. حتی بوریس جانسون وزیر خارجه بریتانیا، متحد آمریکا، تصمیم دولت ترامپ را «تأسف‌آور» خواند.

فعلاً تنها کابینه رژیم صهیونیستی است که این اقدام منفعلانه دولت آمریکا را «شجاعانه» دانسته است. دفتر نتانیاهو در یک بیانیه اعلام کرد خروج آمریکا «یک بیانیه کاملاً روشن است مبنی بر اینکه دیگر کافی است». هیلی در بیانیه مغرورانه گفته بود آمریکا «بارها به شورا فرصت داده است» تا «اصلاحات» مد نظر واشینگتن را صورت دهد، ‌ اما این اتفاق نیافتاده است.

سخنان صریح کمیسیونر عالی سازمان ملل در امر حقوق بشر علیه ترامپ

جمع‌بندی

نیویورک تایمز هشدار داده است شعار «آمریکای اول» که از سوی دولت ترامپ مطرح می‌شود نباید به «آمریکای تنها» تبدیل شود. به نظر می‌رسد خروج آمریکا از شورای حقوق بشر، مقدمه‌چینی برای ترویج دیدگاه یکجانبه‌ای از حقوق بشر در جهان و تلاش برای مشروعیت‌بخشی به آن به عنوان توجیه سیاست خارجی این کشور علیه کشورهای متخاصم خواهد بود.

دانلد ترامپ خوب می‌داند چنین سیاست یکجانبه‌ای را حتی با کمک سایر کشورهای غربی نمی‌تواند در شورای حقوق بشر دنبال کند. اروپای غربی و آمریکای شمالی روی ‌هم تنها ۷ کرسی از ۴۷ عضو شورای حقوق بشر سازمان ملل را در اختیار دارند. منطقه آسیا-اقیانوسیه ۱۳ و آفریقا هر یک به تنهایی ۱۳ کرسی در اختیار دارد. ظاهراً برای ایالات متحده دشوار آمده است که نمی‌تواند با چنین سهم اندکی که با توجه به تعداد کشورهای هر قاره تنظیم شده است نظر خود را بر جهان تحمیل کند و تصمیم گرفته روش چندین و چند ساله خود یعنی زورگفتن با بهره‌گیری از قدرت اقتصادی و نظامی را آشکارا اِعمال کند.

منابع

https://www.ohchr.org/EN/HRBodies/HRC/Pages/Membership.aspx

https://www.aljazeera.com/news/2018/06/withdraws-human-rights-council-180619173311272.html

https://twitter.com/VP/status/1009206674836590593

https://edition.cnn.com/2018/06/20/politics/us-human-rights-council-intl/index.html

https://www.express.co.uk/news/world/976830/trump-news-UN-human-rights-council-USA-quit-unhrc

https://www.nytimes.com/aponline/2018/06/20/us/politics/ap-us-united-states-human-rights.html