سرویس فرهنگ و هنر مشرق - سومین نشست تخصصی «عصر طنز» با موضوع طنز استراتژیک از سوی باشگاه طنز و کاریکاتور انقلاب سلامی، با حضور محمدصادق کوشکی، نویسنده کتاب «تاریخ مستطاب آمریکا» در محل حسینیه هنر تهران برگزار شد.در این مراسم، محمدصادق کوشکی، در پاسخ به این پرسش که «آیا طنز می تواند راهبردی باشد یا خیر؟»، اظهار داشت: مقوله طنز، قدرت، ضرورت و فایده آن برای جبهه انقلاب شناخته شده نیست و همه صاحب نظران قدرت طنز را فهمیده‌اند به جز بچه مذهبی‌ها و جبهه انقلاب اسلامی.وی با بیان این که کسی که می‌خواهد حکومت داری کند و تأثیر گذار باشد از طریق فرهنگ باید به ابزار طنز آشنا و از آن استفاده کند، گفت: طنز از گذشته مورد پسند بشر بوده و ابزار ارتباطی آدم ها برای بیان حرف های تلخ بوده است، به همین دلیل جایگاه طنز با هجو، مضحکه و لهو لعب تفاوت دارد.

انتقاد کوشکی از جایگاه نکوهیده طنز در فرهنگ بچه حزب اللهی

کوشکی با اشاره به جایگاه نکوهیده طنز و فکاهی در فرهنگ بچه حزب اللهی تأکید کرد: برخی متأسفانه روز و شبشان با دروغ و تهمت و غیبت می گذرد اما به خنده که می رسند، جبهه می گیرند در حالی که خداوند در آیه 43 سوره نجم می فرماید «وَ أَنَّهُ هُوَ أَضْحَکَ وَ أَبْکی‌» یعنی اوست کسی که می خنداند و می گریاند و خداوند برای معرفی خود می گوید خنداندن آدم ها به دستان من است.وی با بیان این که هر چه ظرفیت روحی آدم ها کم می شود قدرت استفاده از حقایق تلخ را نیز کمتر دارند، گفت: فضای مجازی انسان ها را از لحاظ ذهنی تنبل بار می آورد و در بیان مطالب جدی ما مجبوریم به سمت گزیده گویی و ظرافت در بیان و دست آویز شدن به طنز هستیم.

عضو هیات علمی دانشگاه تهران، طنز را ابزاری استراتژیک جهت رسیدن به هدف و بیان یک ایدئولوژی دانست و افزود: طنز به سبب قدرت نفوذ بالا مخاطب خود را نیز پیدا می کندو پس از اثرگذاری شاهد تبعاتش هستیم.

فراگیر شدن طنز راهبردی در سراسر جهان

کوشکی با اشاره به فراگیر شدن طنز راهبردی در سراسر جهان تصریح کرد: در نظر گرفتن یک موضوع کلان در کنار برنامه ریزی کلان را می توان امری راهبردی دانست.

نویسنده کتاب «تاریخ مستطاب آمریکا» در ادامه گفت: به طور مثال این مسئله که ظلم امری نکوهیده و عدل صفتی خوب است، همیشه تاریخ کارآیی دارد و می توان به عنوان یک موضوع راهبردی به آن نگاه کرد و معمولاً از مسائلی به عنوان مسائل راهبردی یاد می شود که برای سرنوشت یک ملت مهم باشد.وی با بیان این که کسی که در مسئله طنز راهبردی بسیار کار کرده و تأثیر گذار بوده، سید اشرف الدین قزوینی است، اظهار داشت: مطالب این فرد آن قدر به درد این رزوها می خورد که اگر کسی مطالب او را در روزنامه های این روزها چاپ کند از آن‌ها استقبال می شود.

کوشکی با اشاره به اهمیت طنز در کشورهای غربی و آمریکایی، گفت: فیلم فارست گامپ نشان می دهد که با تاریخ آمریکا نیز به زبان طنز می شود مواجه شد و همچنین فیلم «عصر جدید» چارلی چاپلین را می توان طنز فلسفه و اندیشه سیاسی دانست و چاپلین به خاطر این کار تا آخر عمر از ورود به آمریکا منع شد و این نشان می دهد که آمریکایی ها فهمیده بودند که اثر چنین کاری از هر کار هنری بیشتر است.وی در ادامه بیان داشت: فیلم «عصر جدید» مبنای حاکمیت آمریکا و نظام سرمایه‌داری آن را نقد می‌کند و نمونه آن من در فیلمی ندیده ام و به جرأت می‌توان گفت که عالی‌ترین نمونه‌های طنز راهبردی که مدیومی بزرگتر از طنز سیاسی دارد را در سینمای آمریکا دیده‌ایم.

عضو هیات علمی دانشگاه تهران، چرایی مرگ بر آمریکا و مرگ بر اسرائیل را مسئله ای راهبردی دانست و افزود: ما نتوانستیم از ابزار طنز در مسیر نشان دادن ماهیت آمریکا و رژیم صهیونیستی استفاده کنیم و این مسئله اگر صورت می‌گرفت نحوه برخورد قشر روشنفکر با این مسئله جور دیگری بود.

وی با بیان این که نسل چهارم انقلاب از کجا باید پی به بودن آمریکا و سیاست های آن ببرد، اظهار داشت: خداوند در قرآن می فرماید «وَ ذَکِّرْ فَإِنَّ الذِّکْری‌ تَنْفَعُ الْمُؤْمِنِینَ» یعنی تذکّر بده که قطعاً تذکّر برای مؤمنان مفید است  و این آیه را اگر بخواهیم تفسیر کنیم سعنی این که باید به مؤمنین یادآوری کرد که آمریکا بد است چرا که انسان فراموش کار است.

طنز پرطرفدارترین قالب در فضای مجازی

کوشکی طنز را پرطرفدارترین قالب در فضای مجازی برشمرد و گفت: طنز باید به یک راهبرد بلند مدت برای موضوعات مهم تبدیل شود و در این جهان هر چه جلوتر برویم انسان ها ذهنشان خسته تر می شود.وی با بیان این که بسیاری از رسانه ها و تریبون های ارزشی هنوز به اهمیت جایگاه طنز پی نبرده اند، اظهار داشت: شعر طنز و شاعر طنز در کنار کاریکاتوریست در جبهه انقلاب مهجور واقع شده است.