سرویس جهان مشرق - تظاهرات در استان بصره طی ماههای گذشته نتیجه طبیعی بی کفایتی سیاسی و فساد مالی برخی مسئولان دولتی و عدم توجه آنها به مشکلات معیشتی مردم به ویژه استانهای جنوبی در خصوص قطعی مکرر برق در فصل گرم سال برای آنها بود. شرکت کنندگان در این اعتراضات به دنبال تامین کرامت شهروندان و تهیه لقمه نانی برای زندگی عادی در کشوری هستند که مملو از ثروتهای طبیعی است. در همین رابطه بود که آیت الله علی سیستانی مرجعیت عالی شیعیان عراق در شهر نجف نیز به حمایت از این تظاهرات پرداخت و مسئولان را به عمل به وعدههای خود برای مقابله با فساد و بررسی مشکلات معیشتی مردم دعوت کرد.
آمریکا مدعی است که از سال 2003 تاکنون 143 میلیارد دلار برای بصره هزینه کرده است. براساس بودجه سالانه کشور، 5 دلار از فروش هر بشکه نفت به استان بصره اختصاص خواهد یافت، زیرا 90 درصد نفت عراق از طریق این استان به فروش میرسد. بیش از 20 دستگاه عظیم آب شیرین کن توسط کشورهای خارجی به این استان اهدا شده است. اما مردم این استان همچنان در فقر و بیچارگی به سر میبرند. نه آثار آن 143 میلیارد دیده میشود و نه آن 5 دلار هزینه شده است. آن 20 دستگاه نیز هیچ یک نصب نشدهاند.
اما طی روزهای اخیر اتفاقاتی رخ داده است که نظر مرجعیت شیعه در نجف تغییر کرده و مردم را به خویشتنداری و عدم آسیب زدن به داراییهای دولتی و خصوصی دعوت کرده است.
نماینده مرجعیت اعلای نجف اشرف در خطبه دیروز نماز جمعه، بار دیگر انتقادات تندی را متوجه مدیریت اجرایی کشور و بیکفایتی برخی مسؤولان کرد، اما در کنار این انتقادات از همه طرف ها در بصره (مردم و نیروهای امنیتی و نظامی) خواست تا آرامش خود را حفظ کنند.
پیش از این بارها شاهد موج سواری جریانهای خاص بر تظاهرات و اعتراضات مردمی در کشورهای دیگر بودهایم، آنچه که امروز در شهر بصره شاهد آن هستیم، نسخه جدیدی با امضای سعودی آمریکایی است که برای این شهر پیچیده شده است. شاید آن زمانی که کنسولگری عربستان سعودی در بصره فعالیت خود را آغاز کرد، دلسوزان نظام سیاسی عراق چنین روزی را پیش بینی می کردند.
توجه دو طرف به ارشادات امروز مرجعیت می تواند مطالبات را به ریل صحیح حرکت بازگرداند. در غیر این صورت نشان خواهد داد که حرکت تخریبی انجام شده در تظاهرات، الزاما از بستر مردم برنخاسته و سازماندهی کنندگان آن توجهی به ارشادات مرجعیت دینی کشور ندارند. به نظر می رسد حرکتی هماهنگ و مورد حمایت، در راستای ملتهب کردن اوضاع بصره در حال انجام است.
تیراندازی های شدید در اطراف فرمانداری بصره
** مصادره مشکوک اعتراضات بصره
اعتراضات مردمی که از مدتها پیش در شهر بصره واقع در جنوب عراق آغاز شده بود، طی روزهای اخیر رویکردی کاملا متفاوت به خود گرفته و در حالی که پیش از این از بیکفایتی دولت و عدم توجه مسئولان دولتی به مطالبات مردمی اعتراض داشت، ناگهان در تحرکات مشکوک شبانه، به آتش زدن مراکز جریان الحشد الشعبی کشیده شد. جریانی که پیش از این هیچ سابقه سیاسی در کشور نداشته و در صفوف مقدم مبارزه با گروه تروریستی داعش بوده است.
در جریان انتخابات اخیر، مردم شهر بصره بیش از تمام گروههای سیاسی به ائتلاف فتح رأی دادند که ریاست آن را هادی العامری رئیس پیشین نیروهای الحشد الشعبی بر عهده دارد. این موضوع نشان دهنده مزاج عمومی مردم شهر در حمایت از جریانهای مقاومت و همچنین اثبات کننده فریب بزرگ برای مصادره کردن نتایج این تظاهرات برای کسب دستاوردهای سیاسی در میز مذاکرات برای تشکیل دولت است.
** نقش آمریکا و عربستان در تحولات بصره
تحرکات افراد مشکوک در حمله شبانه به کنسولگری ایران در شهر بصره در حالی اتفاق افتاده است که مردم بصره دو هفته پیش در اعتراض به بازگشایی کنسولگری عربستان در این شهر به خیابانها ریختند و شعارهای ضد سعودی سردادند.
امروز آمریکا و عربستان سعودی تلاش دارند از اعتراضات صورت گرفته برای مبارزه با فساد و تامین مطالبات معیشتی مردم در راستای تشکیل دولت مزدور خود استفاده کنند و از سوی دیگر بیثباتی و ناآرامی را در عراق نهادینه سازند.
به همین علت است که دفتر هماهنگ کننده تظاهرات در استان بصره این اقدامات را تلاشهای سیاسی ضد مطالبات مردمی دانست و تأکید کرد که از عرصه تحولات بصره خارج میشود. این دفتر میخواست این پیام را برساند که عدهای تلاش دارند از تحولات و اعتراضات این شهر برای ضربه زدن به ایران و متحدانش و قربانی کردن مردم برای رقابتهای سیاسی با هزینه کشاندن آنها به جنگ داخلی و فرسایش نیروهای مقاومت در عراق سوءاستفاده کنند.
طی ماههای گذشته عربستان تلاش زیادی برای رسیدن اوضاع به این مرحله کرده است. ریاض از مدتها پیش تمرکز خود را بر روی شهر بصره و سایر شهرهای جنوبی قرار داده است. این اتفاقات از طریق برنامهریزی های نرم نظیر سرمایه گذاریها و پروژه های عمرانی و اعانه های مالی و تبلیغاتی و گاه از طریق خرید شخصیتهای مطرح استان توسط دلالهای داخلی انجام شده است.
تلاشهای عربستان نیز تنها بخشی از نقشه آمریکا است که اعتراضات مردمی اخیر را بهترین فرصت برای اجرای طرح و برنامه خود در این کشور میداند، به ویژه که معتقد است برخی جریان های سیاسی عراق عزم خود را جزم کردهاند تا دولتی روی کار بیاورند که تسلیم محض آمریکا نباشد و در برابر دیکته های این کشور ایستادگی کنند.
در طرف مقابل همزمان با افزایش تبلیغات برخی رسانه های ایرانی علیه گردشگران و زائران عراقی، شدت یافتن تبلیغات علیه ایران در جنوب و معرفی تهران به عنوان عامل مهمی خرابی ها به خصوص در استان بصره نیز از مواردی که به شدت قابل ملاحظه است. در حالی که برخی جریانهای مشکوک اقدام به سوءاستفاده از تظاهرات مردم بصره برای مطالبات سیاسی کرده و شعارهای ضد ایرانی سر میدهند، تظاهرات مشکوکی ضد مردم عراق درشهر آبادان طراحی و برگزار شده است.
** تحرکات مشکوک دولت العبادی در تحولات بصره
در تظاهرات اعتراض آمیز تیر ماه، دولت چند روزی شبکه اینترنت را قطع کرد تا مانع از ارتباط فعالان و برنامهریزی کنندگان تظاهرات شود و به این ترتیب این اعتراضات مهار شد، اما در حالی که اقدامات خشونتآمیز در بصره وارد چهاررمین روز خود شده، و "رابطة شیوخ عشائر شط العرب " آن را بیسابقه ترین خشونت ها از زمان عثمانیها تاکنون خوانده، اینترنت همچنان برقرار است.
کنسولگری ایران دیشب در حالی طعمه حریق شد که شب قبل دهها نفر در حرکتی ناکام قصد آتش زدن آن را داشتند اما موفق نشدند. معلوم نیست، چرا یک مرکز دیپلماتیک مورد تهدید، این اندازه بی دفاع رها شده که تهدیدات شب گذشته برای به آتش کشیدن آن بدون کوچکترین درگیری عملی شود.
در حالیکه ۲۴ ساعت از به آتش کشیدن مقر احزاب و گروه های شبه نظامی و حشد الشعبی در بصره می گذرد علاوه بر کنسولگری ایران در این شهر، دفاتر دولتی بیشتری در حال تخریب و سوختن هستند. مقر مجلس اعلا، حزب الدعوه، سازمان بدر، عصائب اهل الحق و تعدادی از شبکههای تلویزیونی تاکنون طعمه آتش شده است.
جالب اینجاست که دفاتر و موسسات مربوط به مقتدا صدر رئیس جریان صدر که سخنرانی تحریک آمیز مبنی بر خروج نیروهای مقاومت از شهر بصره را انجام داده بود، هیچ کدام آسیبی ندیده و مورد خشم افراد ناشناس قرار نگرفته اند.
** هوشیاری احزاب سیاسی نسبت به فتنه سعودی- آمریکایی
نیروهای سیاسی مقاومت عراق از چند روز پیش به این طرح اشاره کرده و با صدور بیانیه ای که پنجشنبه شب منتشر شد تاکید کردند تلاشهایی که انجام میشود برای ایجاد فتنه و جنگ داخلی در استانهای مرکزی و جنوبی عراق است. این نیروها ابراز داشتند که هوشیاری کاملی نسبت به خطرات پروژه آمریکایی سعودی برای هدف قرار دادن عراق و دولت و ملت این کشور دارند. این گروهها از شخصیتهای داخلی خواستند که خود را به ابزاری برای اجرای برنامههای آمریکا و عربستان تبدیل نکنند. آنها از حیدر العبادی نخست وزیر عراق خواستند تا مسئولیت خود را برای حل و فصل بحران خدمات در کشور بر عهده بگیرد و فورا از سمت خود استعفا دهد.
ائتلاف فتح نیز که پیروز انتخابات پارلمانی در بصره بود، دیروز از گروههایی صحبت کرد که با برنامههای خارجی در میان مردم نفوذ کردهاند و تلاش دارند این جریان را به تقابل با مردم بکشانند. هادی العامری رئیس این جریان نیز از العبادی خواست فورا استفعا دهد، چرا که در تمامی پروندهها شکست خورده است.
دستورالعمل خارجی که بر اساس این خشونتها طراحی شده تلاش دارد ملت عراق را در برابر دو گزینه پذیرش دولت حیدر العبادی یا ایجاد هرج و مرج و جنگ داخلی در کشور قرار دهد. در همین رابطه بود که قیس الخزعلی دبیرکل گردانهای اهل الحق نیز دیروز به صراحت اعلام کرد که حوادث بصره بخشی از پروژه آمریکایی- سعودی است که ابزارهای حزبی این کشورها در داخل عراق آن را اجرا میکنند.
مردم عراق و مرجعیت دینی این کشور پیش از این بارها ثابت کرده اند از هوشیاری لازم در برابر توطئههای خارجی برخوردارند. سابقه بد آمریکا و عربستان در اذهان عمومی عراقی ها و خدمات جمهوری اسلامی ایران به آنها به اندازهای عمیق است که این تلاشها و فتنهانگیزیها نمیتواند مردم را از رویکرد درست خودشان منحرف کند. احزاب سیاسی کشور نیز باید بدانند که بازی در پازل آمریکا و غرب بویژه در کشور مسلمان عراق با روحیه بالای مقاومت، هرگز در راستای منافع سیاسی آنها نیست و دیر یا زود آنها را رسوا خواهد کرد. دلسوزان عراقی نیز باید به این نکته توجه کنند که خلأ دولت در این کشور بحران زده بیش از این جایز نیست و هر لحظه امکان توطئههای جدیدتر با هدف بازگرداندن گروههای تروریستی یا ایجاد فتنه داخلی در آن وجود دارد.