به گزارش مشرق، در روزهای اخیر یکصد و هفتادوهفتمین جلسه شورای هماهنگی اطلاعات کشور به میزبانی معاونت اطلاعات راهبردی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، با حضور سردار سلامی جانشین فرماندهی کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و شرکت همه اعضای جامعه اطلاعاتی برگزار شد.
در این جلسه، شورا آخرین برآوردهای جامعه اطلاعاتی کشور در رابطه با مسائل داخلی و خارجی و مسائل منطقهای مطرح و بر حفظ انسجام دستگاههای اطلاعاتی کشور تاکید شد.
اما شورای هماهنگی اطلاعات کشور چگونه تشکیل شد و چه نهادهایی عضو این شورا هستند؟ این سوالی است که میخواهیم در این گزارش به آن پاسخ دهیم.
تاسیس وزارت اطلاعات
در سالهای ابتدایی پیروزی انقلاب اسلامی سازمان منسجمی که به عنوان دستگاه رسمی اطلاعاتی جمهوری اسلامی ایران مطرح باشد، وجود نداشت و بیشتر اقدامات اطلاعاتی و امنیتی در کشور توسط اطلاعات سپاه پاسداران و اطلاعات نخست وزیری انجام میشد. هر چند اقدامات اطلاعاتی و امنیتی این دستگاهها قابل توجه بود و در مورد مقابله با گروهک تروریستی منافقین اطلاعات سپاه پاسدارن انقلاب اسلامی توانست ضربات مهلکی مانند ضربه بهمن سال ۶۰ بر پیکره این گروهک وارد کند، اما با آغاز جنگ تحمیلی و ورود سپاه به جنگ، بخشی از اقدامات اطلاعاتی سپاه معطوف به جنگ شد و در این زمان نیاز بود تا یک دستگاه رسمی به عنوان متولی اصلی اطلاعات و امنیت در کشور بوجود آید.
بر همین مبنا و در تاریخ ۱۳۶۲/۵/۲۷ قانون تاسیس وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی ایران در مجلس شورای اسلامی تصویب و از آن زمان به بعد وزارت اطلاعات به عنوان متولی اصلی جمع آوری اطلاعات و مقابله با اقدامات ضد امنیتی در کشور شناخته شد.
با پایان جنگ تحمیلی و افزایش تهدیدات نیمه سخت و امنیتی علیه کشور، نیاز بود تا دستگاههای دیگر مانند سپاه و ارتش نیز که تا پیش از این توان اطلاعاتی آنها بیشتر معطوف به جنگ و اطلاعات نظامی بود، توان اطلاعاتی خود را معطوف به مقابله با اقدامات ضد امنیتی و سرویسهای اطلاعاتی بیگانه کنند.
دستگاههای عضو شورای هماهنگی اطلاعات کشور
اما این کار نیاز به مرجعی برای هماهنگی نهادهای اطلاعاتی کشور داشت تا توان اطلاعاتی و امنیتی کشور به صورت هم افزا بکار گرفته شود.
شواری هماهنگی اطلاعات؛ ارگانی برای هماهنگی دستگاههای اطلاعاتی
پیش بینیهای لازم برای این کار در قانون تاسیس وزارت اطلاعات شده بود. براساس ماده ۲ قانون تاسیس وزارت اطلاعات، به منظور انجام مشورتهای لازم جهت هماهنگی امور اجرایی اطلاعات، در حدود قانونی هر ارگان شورایی مرکب از اعضاء زیر تشکیلمیگردد:
۱ - وزیر اطلاعات
۲ - دادستان کل کشور
۳ - وزیر کشور یا نماینده تامالاختیار او
۴ - مسؤول حفاظت اطلاعات سپاه پاسداران
۵ - مسؤول واحد اطلاعات سپاه پاسداران
۶ - مسؤول حفاظت اطلاعات ارتش
۷ - مسؤول واحد اطلاعات ارتش
۸ - وزیر امور خارجه یا نماینده تامالاختیار او
۹ - مسئول حفاظت اطلاعات نیروهای انتظامی
البته بعدها با تاسیس نهادهای اطلاعاتی جدید در کشور، مسئول حفاظت اطلاعات وزارت دفاع، مسئول اطلاعات نیروی انتظامی و مسئول دفتر سیاستگذاری راهبردی حفاظت اطلاعات فرمانده کل قوا هم به ترکیب این شورا اضافه میشود.
بر این اساس شورای هماهنگی اطلاعات کشور به ریاست وزیر اطلاعات و با وظایفی همچون : تبادل نظر پیرامون چگونگی پیگیری و واگذاری ماموریتهای اطلاعاتی در محدوده وظایف قانونی هر یک از واحدها هماهنگ کردن موارد مشترک با شورای امنیت کشور، بررسی لوایح پیشنهادی نیروهای مسلح پیرامون مباحث اطلاعات قبل از پیشنهاد به مراجع قانونگذار و تشکیل ستاد اطلاعاتی در موارد ضروری و بحرانی کار خود را شروع میکند.
از زمان تشکیل شورای هماهنگی اطلاعات کشور تاکنون این شورا توانسته است اقدامات موثری در راستای برقراری امنیت کشور در مقابل انواع توطئههای ضد امنیتی در کشور انجام دهد تا جایی که امروز ایران به عنوان امن ترین کشور در دریای ناامنیهای منطقه غرب آسیا مطرح است و علاوه بر تامین امنیت خود میتواند به تامین امنیت در دیگر کشورها کمک کند.
در سالهای اخیر دستگاههای اطلاعاتی کشور، اقدامات مشترک بسیار مهمی انجام دادهاند که در نتیجه آنها موفقیتهای بزرگی نصیب کشور شده است. از جمله آنها میتوان به دستگیری عبدالمالک ریگی سرکرده گروه تروریستی جندالشیطان اشاره کرد.
این تروریست زمانی که قصد داشت با هواپیما از دبی به قرقیزستان برود تا جلسهای با ماموران اطلاعاتی آمریکا داشته باشد، به هواپیمای وی اجازه عبور از آسمان ایران داده نمیشود و هواپیمای حامل این تروریست در فرودگاه بندرعباس به زمین نشانده شده و ریگی دستگیر میشود.
در این عملیات به خوبی میتوان هماهنگی دستگاههای اطلاعاتی و نیروهای مسلح کشور را دید. همکاری سپاه پاسدارن که عهدهدار امنیت مرزهای جنوب شرق کشور است و مدتها با نیروهای ریگی درگیر بوده، وزارت اطلاعات که اطلاعات زمان و نحوه سفر ریگی را به دست آورد و نیروی هوایی ارتش که با اعزام جنگندههایش هواپیمای ریگی را به زمین نشاند، نشان از هماهنگی بالای این سه نهاد مهم نظامی و امنیتی کشور دارد.
همچنین تاکنون وزارت اطلاعات و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در عملیاتهای مشترکی موفق به انهدام گروهکهای ضد انقلاب در مناطق غربی و جنوب شرق کشور شده و مانع از نفوذ تروریستهای این گروهکها به داخل کشور شدهاند.
در این عملیاتهای مشترک هم وزارت اطلاعات و سپاه پاسدارن انقلاب اسلامی در هماهنگی با یکدیگر به خوبی توانستهاند با گروهکهای ضد انقلاب برخورد کنند. برای مثال در بهمن ماه سال گذشته دو تیم تروریستی داعش که قصد ورود از مرزهای غربی کشور را داشتند در یک عملیات مشترک توسط نیروهای قرارگاه نجف اشرف سپاه و نیروهای وزارت اطلاعات منهدم شدند.
همچنین در تیرماه سال جاری نیز دو تیم از گروهکهای ضد انقلاب که به تحریک برخی کشورها قصد انجام اقدامت خرابکارانه در داخل کشور را داشتند در عملیات مشترک سپاه و وزارت اطلاعات منهدم میشوند.
مجموع این اقدامات نشان میدهد امروز شورای هماهنگی اطلاعات کشور پس از فراز و نشیبهایی که در دورههای مختلف داشته، توانسته با هم افزایی بین دستگاههای اطلاعاتی کشور از تمام ظرفیتهای کشور در راستای تامین امنیت ایران استفاده کند و ایران را در کوران ناامنیها در منطقه، تبدیل به امن ترین کشور کند.