به گزارش مشرق، در آذر ۱۳۵۸ امام خمینی طی سخنانی به ضرورت تشکیل بسیج مستضعفین پرداختند. پس از این سخنان بود که مقدمات تشکیل بسیج با نام اولیه «سازمان بسیج ملی» فراهم شد. چند ماه پس از سخنان امام درباره ارتش ۲۰ میلیونی، شورای انقلاب در تاریخ ۱۰ اردیبهشت ۱۳۵۹ لایحه قانونی تشکیل سازمان بسیج ملی را تصویب و برای اجرا به وزارت کشور ارسال کرد.

این سازمان در سال‌های دفاع مقدس در سنگر دفاع حضوری چشمگیر داشت؛ در دوران جنگ ۲۱۷ هزار ارتشی، ۲ میلیون و ۱۳۰ هزار نیروی بسیجی به همراه ۲۰۰ هزار نیروی سپاه، شهربانی و ژاندارمری در مقابل تجاوز دشمن ایستادند که از میان بسیجیان، بیش از ۸۵ هزار نیروی بسیجی به شهادت رسیدند. پس از جنگ اما، بسیج علاوه بر تأمین امنیت، بیشترین همت خود را صرف خدمت به مردم در عرصه‌های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی کرد.

** واکسیناسیون فلج اطفال؛ طرح ملی با مشارکت ۶۰۰ هزار بسیجی

یکی از اقدامات ماندگار بسیج در دهه هفتاد واکسیناسیون میلیون‌ها نفر بود. مجری این طرح دکتر علیرضا مرندی، وزیر بهداشت وقت دولت هاشمی رفسنجانی بود. وی در این باره می‌گوید: در تیر ماه سال ۱۳۶۷ از آیت‌الله خامنه‌ای که آن موقع رئیس‌جمهور بودند، تقاضا کردم طرح «بسیج سلامت کودکان» را ایشان افتتاح کنند. هدف از اجرای این طرح یک‌هفته‌ای، رشد و ارتقای شش شاخص در حوزه‌ی سلامت کودکان بود.

مراسم افتتاحیه در بیمارستان فیروزگر تهران بود. آیت‌الله خامنه‌ای آمدند و من گزارشی از روند کارها ارائه دادم. ایشان هم در آن جلسه سخنرانی کردند و پس از اتمام سخنرانی‌، خواهش کردیم که برای افتتاح عملی این طرح، به چند کودک قطره‌ی فلج اطفال بخورانند و این‌گونه فاز عملیاتی طرح بسیج سلامت کودکان را رسماً افتتاح کردند.

در سال ۱۳۷۲ که بنده دوباره وزیر بهداشت شدم، تصمیم گرفتم طرح ریشه‌کنی فلج اطفال را اجرا کنم. مقدمات کار شروع شد تا سال ۷۳ که برنامه‌ریزی‌ها صورت گرفت و نهایتاً قرار شد طرح «بسیج واکسیناسیون فلج اطفال» را اجرایی کنیم. با رهبر معظم انقلاب مکاتبه کردم و از ایشان خواستم که نیروهای بسیجی در این طرح به ما کمک کنند. ایشان هم به مسئولان ذیربط در نیروی مقاومت بسیج نامه نوشتند و توضیح دادند که این کار بسیار خوب است. همچنین به آن‌ها نوشتند که با وزارت بهداشت در این باره همکاری کنند.

البته در اجرای این طرح بزرگ، نهادهای دیگری مانند شهرداری‌ها هم به ما کمک کردند. در نتیجه این طرح با مشارکت ۶۰۰ هزار بسیجی انجام گرفت. نیروهای اجرایی از بسیج یا وزارت بهداشت به درب تک‌تک منازل مردم مراجعه کردند و به هر کودک زیر پنج سال، واکسن فلج اطفال خوراندند. به این ترتیب، بیش از ۹ میلیون کودک در ظرف کمتر از ۱۲ ساعت در اقصی‌نقاط کشور واکسن فلج اطفال را دریافت کردند. طی آن برنامه‌ی ۱۲ ساعته مقدمه‌ی ریشه‌کنی فلج اطفال فراهم شد تا این‌که تدریجاً به طور کلی این بیماری در کشور ما ریشه‌کن گردید.[۱]

** ایجاد ۱۴۵ هزار کارگاه کوچک طی ۵ سال

یکی از مهم‌ترین عرصه‌هایی که طی سالیان گذشته بسیج در آن فعالیت داشته است، عرصه سازندگی، بخصوص در مناطق محروم، است. فرمانده بسیج سازندگی، سردار نعمان غلامی درباره نقش بسیج در اقتصاد مقاومتی، تولید و اشتغال در کشور می‌گوید: مجموعه سازمان بسیج به خصوص سازمان بسیج سازندگی از جمله مجموعه‌هایی بود که در مورد فرمایشات مقام معظم رهبری به خصوص در حوزه اقتصاد مقاومتی پیش قدم شد، البته تا رسیدن به ظرفیت کامل این حوزه برای محقق شدن کامل آن فاصله داریم. از سال ۹۲ که بسیج وارد حوزه اقتصاد مقاومتی شد و با منابع مالی توانست کارگاه‌های کوچک را ایجاد کند، تا امروز بیش از ۱۴۵ هزار واحد کوچک در ۵ سال و به طور میانگین در هر سال ۲۹ هزار واحد تولیدی ایجاد شده که در بیش از ۱۳ عرصه فعالیت می‌کنند.[۲]

** اردوهای جهادی و خدمت به ۶ هزار روستا

اردوهای جهادی یکی از مهم‌ترین عرصه‌های خدمت بسیج به مردم بوده است و طی سالیان گذشته گروه‌های زیادی از بسیج در مناطق محروم خدمت کرده‌اند. به عنوان نمونه در سال ۱۳۹۵، فقط در بسیج دانشجویی بیش از ۵۵ هزار دانشجو در قالب ۱۳۸۵ گروه جهادی از سراسر کشور در اردوهای جهادی شرکت کرده و به بیش از ۶ هزار روستا در عرصه‌های عمرانی، فرهنگی، بهداشت و درمان، آموزشی و اقتصادی مقاومتی خدمات رسانی نموده‌اند. در ادامه برخی از آمارهای مربوط به این موضوع را مشاهده می‌کنید:

تعداد اردوهای جهادی برگزار شده

در سال ۹۵ در مجموع ۱۳۸۵ اردوی جهادی در قالب یک، سه، هفت و ده روزه برگزار گردید و بنابر گزارش‌های اخذ شده ۲۳٪ آن در نوروز و ۷۷٪ آن در تابستان برگزار گردیده است شده است.

میزان اردو پذیری

از جمله نکات قابل توجه در بررسی شرایط برگزاری اردوهای جهادی در استان‌ها بومی‌سازی آن است. به عنوان مثال در تابستان ۹۵ کمتر از ۱۰٪ اردوها در خارج از استان مبدأ برگزار شده است. استان‌ها دارای میزبان اردوی جهادی خارج استان در این مدت زمانی در شکل زیر ارائه شده‌اند.

 جمعیت شرکت کننده در اردو

در مجموع اردوهای جهادی برگزار شده در کشور، ۵۵۰۸۸ نفر شرکت کننده داشته که ازین تعداد را ۳۲٪ خواهران و ۶۸٪ برادران تشکیل داده‌اند.

فعالیت‌های عمرانی

در عرصه عمرانی به عنوان یکی از پرسابقه‌ترین عرصه‌های فعالیت گروه‌های جهادی در مناطق محروم، درسال ۹۵ تعداد ۱۰۳۹۳ پروژه عمرانی توسط گروه‌های جهادی دانشجویی در سال ۹۵ اجرا شده که در نمودار زیر پراکندگی و تعداد پروژه‌ها در زمینه‌های مختلف عرصه عمرانی، نمایش داده شده است.

فعالیت‌های درمان

گروههای جهادی در جریان برگزاری اردوهای جهادی در سال ۹۵ درعرصه بهداشت درمان خدمات متنوعی را به مخاطبین خود ارائه نموده و بیش از ۱۲۳۰۰۰ نفر خدمات درمانی در یافت کرده اند. پراکندگی این نوع خدمات در فعالیتهای حوزه بهداشت و درمان به شرح زیر است: 

فعالیت‌های آموزشی

در طی اردوهای جهادی ۹۵، تعداد ۱۰۷۱ برنامه آموزشی و تحصیلی صورت گرفته و به بیش از ۶۷ هزار نفر خدمات آموزشی ارائه شده است. بیشترین برنامه در بخش ارائه آموزش‌های کمک درسی تعلق دارد.[۳]

گروه جهادی با خدمات میلیاردی

یکی از گروه‌های جهادی فعال گروه «منتظران ظهور» است که به همت دانشجویان بسیجی دانشگاه آزاد علوم پزشکی تهران در سال ۸۶ تشکیل شد و درحال حاضر اردوهایی با استعداد ۱۲۰ نفر برگزار می‌کند که از این ۱۲۰ نفر ۱۰۰ نفر به عنوان پزشک و درمانگر و ۲۰ نفر هم جهت امور فرهنگی حضور دارند.

جلال عادلی، مسئول این گروه جهادی می‌گوید: یکی از مهم‌ترین معضلات مناطق محروم مسئله بهداشت و درمان است. به همبن دلیل بیشتر تمرکز گروه مسائل بهداشت و درمان است. درحال حاضر ۸۰ پزشک خدمات دندانپزشکی ازجمله عصب‌کشی، جراحی، ترمیمی، ساخت پروتزهای دندانی سالمندان، ایمپلنت و... ۱۰ پزشک متخصص در حوزه‌های زنان، مامایی و درمان‌های عمومی و جراحی و ۱۰ پزشک هم درمان‌های مربوط به چشم پزشکی، بینایی سنجی، ویزیت چشم و معاینات را انجام می‌دهند و ۱۰۰۰ عینک را هم با خود به همراه آورده‌اند تا در صورت تشخیص برای اهالی روستا تجویز و تقدیم کنند. ۲۰ نفر باقی مانده هم مشغول امور فرهنگی ازجمله مشاوره و مربی گری کودکان هستند..

عادلی افزود: «در یک برآوردی ارزش مالی خدماتی که ارائه می‌دهیم حدود ۲ میلیارد مشخص شده است. ۷۰۰۰ نفر ویزیت شده و خواهند شد که ۵۰۰۰ نفرشان درمان می‌شوند. ۱۰۰۰ نفر هم به طور اختصاصی ویزیت چشم پزشکی خواهند شد. در اثر ارتباط با خیرین تولیدکننده کفش ۴۰۰۰ کفش به ارزش ۲۰۰ میلیون تومان هم توزیع شده است. ۵۰۰ پک لوازم التحریر تهیه و صدها بسته غذایی در اعیاد و مناسبت‌های مذهبی به صورت نذری تهیه و توزیع شده است»[۴]

** اقدامات ضداحتکاری بسیج

پس از بهم ریختن وضعیت اقتصادی در ماه‌های اخیر و سوءاستفاده برخی افراد از این فضا، سازمان بسیج وارد میدان شد و بسیاری از انبارهای احتکار کالا را شناسایی کرد.

سردار محمد حسین سپهر، جانشین سازمان بسیج در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه سرنوشت موجودی انبارهای احتکار که توسط بسیج کشف شده بود چه شد اظهار داشت: بر اساس تفاهم‌نامه‌ای که بین سازمان تعزیرات و بسیج نوشته شد قرار شد بسیج نسبت به شناسایی و کشف انبارهای احتکار به این سازمان کمک کند و قرار شد دستگیری و مجازات محتکران بر عهده نیروی انتظامی و دستگاه قضایی باشد.

سردار سپهر با بیان اینکه هنوز شناسایی انبارهای محتکران ادامه دارد تصریح کرد: نقش بسیج در این قضیه پررنگ بود و به زودی مشخص می‌شود که محتکران چه حجم زیادی از کالاهای اساسی مردم را در انبارها نگه داشته‌اند.

وی ضمن اعلام این خبر که این کالاهای کشف شده در اختیار اصناف مختلف در کشور قرار داده شده تا نسبت به توزیع و فروش آن‌ها اقدام کنند تصریح کرد: پیش‌بینی می‌شود توزیع این کالاها در بازار موجب آرامش در بازار و سیستم عرضه شود.

جانشین سازمان بسیج در ادامه افزود: بیشترین اقلام کشف شده مربوط به مواد خوراکی و کالاهای اساسی و مورد نیاز مردم بود، لوازم خانگی در درجه دوم قرار داشت. مواد اولیه صنایع، مصالح ساختمانی و ... از دیگر کالاهای کشف شده هستند.

وی در ادامه گفت بیشتر این کالاها مواردی بودند که با ارز دولتی وارد کشور شده اما به چرخه توزیع وارد نشده‌اند این در حالی است که واردکنندگان موظف بودند این کالاها را به قیمت مصوب در اختیار صنایع کشور قرار بدهند، اما این کار را نکردند.[۵]

پی‌نوشت:

[۱]- http://fhnews.ir/fa/news/۶۸۱۹۴/

[۲]- https://www.yjc.ir/fa/news/۶۵۲۴۷۰۵/

[۳]- https://sakhtemanonline.com/jahadi-report-۱۳۹۵/

[۴]- http://sazandegi.ir/story/۵۱۱۳/

[۵]- http://basij.ir/story/۳۲۱۴۲/