به گزارش مشرق، طی ماههای گذشته موضوع کاهش حضور نیروهای آمریکا در خلیجفارس و عدم برخورد میان نیروهای این کشور با نیروی دریایی جمهوری اسلامی عملا به یک چالش و نزاع رسانهای میان مقامات دو کشور تبدیل شده بود. در این میان ترامپ و نیروی دریایی آمریکا مدعی عقبنشینی ایران در خلیجفارس بودند و در مقابل مسؤولان نظامی ایران تاکید داشتند شرارت آمریکاییها در مسیرهای دریایی خلیجفارس و تنگه هرمز کمتر و در نتیجه، رویارویی نیروهای نظامی ایران با آنها نیز کمتر شده است.
روز گذشته ۲ رسانه معتبر آمریکایی ضمن رد ادعای مقامات این کشور، بهدرستی روایت مسؤولان ایرانی از این ماجرا اذعان کرده و ثابت کردند ادعاهای ترامپ در این موضوع چیزی جز بلوف و لافزنی نبوده است. رئیسجمهور آمریکا ۱۸ تیرماه در مطلبی مدعی شد برخورد ایران با ناوهای جنگی آمریکا در منطقه به صفر رسیده است.
بیشتر بخوانید:
آمریکا در حال عقب کشیدن ناوهای خود از خلیج فارس
ترامپ در توئیت خود نوشته بود: مزاحمتهای ایران برای ناوهای آمریکا: سال ۲۰۱۵: ۲۲ مورد، سال ۲۰۱۶: ۳۶ مورد، سال ۲۰۱۷: ۱۴ مورد و سال ۲۰۱۸: صفر. قبل از ترامپ هم نیروی دریایی آمریکا با تکرار ادعای خود مبنی بر اقدامات ناامنکننده و غیرحرفهای نیروهای ایرانی در خلیجفارس، به شبکه خبری فاکسنیوز اعلام کرد: «ایران در سال ۲۰۱۸ حتی یک مورد مزاحمت برای آمریکا در آبهایخلیج [فارس] نداشته است». به نظر میرسید آمریکاییها با اینگونه ادعاها تلاش داشتند کاهش نقض حریم آبی ایران از سوی شناورهای این کشور را به شکل دیگری برای افکار عمومی جلوه داده و از این موضوع استفاده تبلیغاتی کنند.
با این حال این مواضع مقامات آمریکایی که با ادعای ضمنی عقبنشینی ایران در خلیجفارس مطرح بود، توسط مقامات کشورمان بیپاسخ نماند و در چند مقطع نسبت به آن واکنش نشان داده شد. مقامات ایرانی در این راستا تاکید داشتند کاهش تذکرات سپاه به شناورهای آمریکایی یعنی کاهش ورود شناورهای آمریکایی به آبهای ایران در خلیجفارس.
در همین رابطه، سردار علی فدوی، معاون هماهنگکننده سپاه روز یکشنبه ۸ مهر در واکنش به ادعای رئیسجمهور آمریکا مبنی بر تغییر رفتار ایران در خلیجفارس گفت: آنچه مسلم است آمریکاییها باید از منطقه غرب آسیا بروند و زودتر از همه باید از خلیجفارس بروند. وی افزود: نشانه این موضوع هم این است که آمریکاییها مودبتر و حرفگوشکنتر شدهاند. فدوی گفت: آنها عدم تقابل جدید میان ایران و آمریکا را تغییر رفتار ایران عنوان کردهاند، این یک وارونهنمایی است؛ این اتفاق به این دلیل است که آمریکاییها حرفگوشکنتر شدهاند. معاون هماهنگکننده سپاه تصریح کرد: قبلا در برخی موارد، چون آمریکاییها کمتر حرف گوش میکردند، تقابل پیش میآمد و ما برخی از آنها را دستگیر کردیم، در صورتی که اگر آمریکاییها طبق قوانینی که درباره آبهای بینالمللی وجود دارد عمل کنند خب! طبیعتا ما هم کاری با آنها نداریم.
فدوی در پاسخ به این سوال که اگر آمریکاییها رفتارهای پیشین را تکرار کنند؛ آیا بازهم با آنها برخورد خواهد شد؟ گفت: حتما اینطور است؛ چه آمریکاییها، چه انگلیسیها و چه هر کشور دیگری اگر طبق قانون مشخص چه در حوزه بینالملل و چه قوانینی که ما در داخل کشور تصویب کردهایم، عمل کنند طبیعتا اتفاقی نمیافتد اما اگر طبق این روال عمل نکرده و خارج از قاعده پیش بروند حتما با آنها برخورد خواهیم کرد. فرمانده سابق نیروی دریایی سپاه درباره چرایی بیان اینگونه اظهارات از سوی رئیسجمهور آمریکا نیز گفت: شما رسانههای خود آمریکا را هم اگر ببینید مشخص است راجع به ترامپ چه چیزی میگویند. وی افزود: رسانههای آمریکایی به صورت روزانه درباره اظهارات بیمبنای ترامپ حرف میزنند، حتی در مستندی که اخیرا مایکل مور درباره این شخص ساخته، صراحتا میگوید ترامپ اینقدر احمق و بیشعور است که احتمال دارد آخرین رئیسجمهور آمریکا باشد و بعد از او آمریکا دچار فروپاشی شود.
رسانههای آمریکایی: ما عقبنشینی کردیم
به دنبال تصریح مقامات نظامی ایران درباره علت کاهش مواجهه با نیروی دریایی آمریکا در خلیجفارس، در روزهای اخیر ۲ رسانه معتبر آمریکایی نیز اذعان کردند بهرغم لفاظیها علیه ایران، آمریکا در حال عقب کشیدن ناوهای خود از خلیجفارس است. در همین رابطه یک روزنامه آمریکایی در گزارشی تأکید کرد، اگرچه دولت آمریکا لفاظیها و فشارهای اقتصادی علیه ایران را شدت بخشیده اما به نظر میرسد در واقعیت، تمرکز اصلی روی ایران در راهبرد امنیت ملی این کشور در حال تغییر به سمت روسیه و چین است.
بنا بر گزارش روزنامه «والاستریت ژورنال»، مقامات مطلع درباره استقرار ناوهای نظامی آمریکا گفتهاند، از زمانی که ناو «تئودور روزولت» در ماه مارس گذشته از خلیجفارس عازم اقیانوس آرام شد، هیچ یگان هواپیمابر آمریکایی جایگزین آن در منطقه نشده است و این طولانیترین زمان طی ۲ دهه اخیر است که هیچ ناو هواپیمابری به این منطقه اعزام نشده است. این گزارش میافزاید: «ناوهای هواپیمابر آمریکایی تا همین اخیرا حضور دائمی در منطقه خلیجفارس داشتند و هزاران نفر و دهها هواپیمای نظامی و موشک و دیگر تجهیزات جنگی با خود همراه داشتند.
اما آمریکا در مدت اخیر، این عدم حضور قابل توجه نیروی هوایی خود در منطقه را پر نکرده است». والاستریت ژورنال همچنین نوشت: «جیمز متیس» وزیر دفاع آمریکا نیز قصد دارد در ماه اکتبر در تلاش برای صفآرایی مجدد قابلیتهای نظامی آمریکا خارج از خاورمیانه و متمرکز کردن آن به سمت چین و روسیه، دستکم ۴ سامانه موشکی «پاتریوت» را از اردن، کویت و بحرین خارج کند. نکته جالب توجه در مجادلات لفظی ایران و آمریکا با موضوع خلیجفارس، افشای تهدیدات توخالی و صرفا توئیتری ترامپ بود.
«مارک دوبوویتز» مدیر اجرایی بنیاد دفاع از دموکراسی که یک اندیشکده منتقد ایران در واشنگتن است، در این باره گفته، «نگرانی اصلی این است که رئیسجمهور آمریکا، یک شخصیت جدالطلب توئیتری به نظر میرسد. اگر این لفاظیها با یک تهدید موثق و قابل اتکا و حضور ملموس نیروهای نظامی آمریکایی پشتیبانی نشود، این خطر وجود دارد که ایران اینطور ارزیابی کند که پشت این لفاظیهای تند رئیسجمهور، یکسری احساسات غلوآمیز آمریکایی وجود دارد و خبری از شخصیت فولادین آمریکا نیست»!
به خاطر کمبود ناو در خلیجفارس حضور نداریم!
پایگاه «یواسانآی» نیز که به صورت تخصصی فعالیتهای نیروی دریایی آمریکا را دنبال و تحلیل میکند، در گزارشی که بتازگی منتشر کرده، نوشته آمار فعالیت ناوهای هواپیمابر آمریکا در جهان نشان میدهد با وجود مواضع جنگطلبانه کاخ سفید، نقشآفرینی یکی از مهمترین عناصر جنگهای خارجی آمریکا به پایینترین حد در بیش از ۲ دهه گذشته رسیده است. به نوشته این پایگاه، در سال ۲۰۱۸ به طور متوسط فقط ۱۵ درصد از ناوگان ناوهای هواپیمابر آمریکا به صورت همزمان در مأموریتهای عملیاتی حضور داشتهاند. «برایان کلارک» عضو ارشد مرکز ارزیابیهای راهبردی و بودجهای آمریکا میگوید کمبود ناو آماده استقرار موجب شده نیروی دریایی این کشور فعلا مجبور شود برای استقرار نیروی دریایی در یک نقطه، از حضور در نقطهای دیگر از جهان مانند خلیجفارس، چشمپوشی کند.
غیبت چند ماهه ناوهای آمریکا در خلیجفارس
توئیت تیرماه ترامپ درباره عدم برخورد نیروهای ایرانی با نیروی دریایی آمریکا در خلیجفارس از یک جهت دیگر نیز قابل تامل است، چه اینکه اطلاعات حرکت نیروی دریایی آمریکا و گفتههای مقامهای آمریکایی نشان میدهد این کشور از فروردین امسال (یعنی ۳ ماه قبل از توئیت ترامپ) اساسا در خلیجفارس ناو هواپیمابر نداشته است! ۲۷ مارس/۷ فروردین امسال بود که اعلام شد ناوگروه تهاجمی «تئودور روزولت» نیروی دریایی آمریکا خلیجفارس را به مقصد اقیانوس آرام ترک کرده است. اطلاعات حرکت ناوگان نیروی دریایی آمریکا و اظهارات مقامهای آمریکایی نشان میدهد از آن زمان تاکنون هیچ ناو هواپیمابر آمریکایی در خلیجفارس مستقر نبوده است.
بر اساس این اطلاعات، پس از خروج ناو هواپیمابر روزولت و ناوشکنهای همراه آن از خلیجفارس، ۱۸ آوریل/ ۲۹ فروردین ناوگروه تهاجمی تحت رهبری ناو هواپیمابر «هری ترومن» راهی منطقه استحفاظی ناوگان ششم نیروی دریایی آمریکا شده تا آنطور که آن زمان اعلام شد، در نهایت در خلیجفارس مستقر شود.
قرار بود این ناوگروه، شامل ناو هواپیمابر ترومن، کشتی موشکانداز «نرماندی» و ناوشکنهای موشکانداز «فاراگوت»، «فارست شرمن»، «بالکلی» و «آرلی برک» مدتی در مدیترانه از نیروهای پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) پشتیبانی کنند و پس از آن با گذر از کانال سوئز راهی خلیجفارس شوند اما تنها ۳ ماه بعد، یعنی ۱۷ جولای / ۲۶ تیر ارتش آمریکا بر خلاف برنامه قبلی اعلام کرد ترومن به همراهی تعدادی از ناوشکنهای تحت رهبریاش، به بندر مبدأ خود در «نورفولک» ویرجینیا بازگشته، تا در یک دهه گذشته نخستین ناو هواپیمابر اعزامی به منطقه غرب آسیا باشد که در خلیجفارس مستقر نشده است. به گزارش فارس، مقامهای آمریکایی در واکنش به تعجب رسانههای این کشور که چرا این ناوشکن بر خلاف رویه معمول که مأموریتها دستکم ۶ ماه طول میکشد به سرعت به خانه بازگشته، گفتند این تصمیم با هدف ایجاد «غافلگیری» برای رقبای آمریکا و افزودن بُعد «پیشبینیناپذیری» به نیروی دریایی آمریکا اتخاذ شده است(!) این تحولات به این معنی است که آمریکا برای نخستینبار در سالهای گذشته بیش از چند ماه است هیچ ناو هواپیمابری در خلیجفارس مستقر ندارد و حضور دریایی خود در منطقه را به استقرار ناوشکنها و کشتیهای موشکانداز محدود کرده است. کاهش حضور نیروی دریایی آمریکا در خلیجفارس البته تنها به نبود ناو هواپیمابر محدود نیست و تعداد کشتیهای جنگی و ناوشکنهای آمریکایی هم در این منطقه کاهش یافته است.
الگوی آماری عملکرد نیروی دریایی آمریکا نشان میدهد دستکم در ماههای گذشته آمریکاییها بر خلاف موضعگیریهای تند «دونالد ترامپ» رئیسجمهور این کشور تغییر رفتار داشتهاند. به نظر میرسد کاهش اقدامات غیرحرفهای نیروی دریایی آمریکا و به صفر رسیدن تقابل آنها با نیروهای ایرانی در خلیجفارس نمود همین تغییر رفتار باشد.
منبع: روزنامه وطن امروز