یک تاجر ارشد انرژی نزدیک به دولت ایران گفت:« ترامپ مطمئناً شکست خواهد خورد و نمی‌تواند صادرات نفت ایران را به صفر برساند. ما اگر مجبور باشیم نفت خام را با سلاحهای روسیه مبادله یا آن را در مالزی و تایلند ذخیره می‌کنیم».

ایران که بخش بزرگی از ارز خارجی و درآمدهای دولت خود را از صادرات نفت به‌دست می‌آورد، با آغاز تحریم‌های آمریکا در 4 نوامبر، به‌دنبال راه‌های خلاقانه‌ای برای فروش نفت است. ایرانی‌ها عقیده دارند هر گونه مذاکره با واشنگتن زمانی اتفاق می‌افتد که ایران در برابر تحریم‌های جدید تاب آورده باشد و در نتیجه سر میز مذاکره دست بسته نباشد.

بیشتر بخوانید:

نگرانی اروپا از عواقب سیاست آمریکا در برخورد با ایران

راه‌حلهای ایران برای رد شدن از تحریم‌ها شامل بازگرداندن «واسطه‌ها» است که اجازه دارند بشکه‌های نفت خام را از طریق تبادل داخلی انرژی یا «بورس» بخرند و آن را در بازار جهانی به‌عنوان بخش خصوصی ایران بفروشند. بورس نفت که در سال 2012 ایجاد شد، از سال 2015 پس از توافق ایران برای مهار فعالیت‌های اتمی خود و برداشته شدن تحریم‌های بین‌المللی، تجارت نفتی نداشته است.

سعید لیلاز ، تحلیلگر اقتصاد سیاسی ایران گفت: «فروش نفت خام از طریق بورس انرژی نشان‌دهنده تلاش ایران برای تعدد کانال‌های فروش نفت خام و تصمیم آن به دور زدن تحریم‌هاست».

به‌نظر می‌رسد اقدامات تنبیهی علیه سومین تولیدکننده نفت اوپک، نسبت به دور اول تحریم‌ها که پس از تصمیم ترامپ در ماه مه برای خروج از معاهده اتمی 2015 ایران اجرا شد، شدیدتر می‌شود. توانایی ایران در دو برابر کردن صادرات نفت پس از قرارداد، کمک کرد تا از رکود اقتصادی و تورم 40درصدی آن زمان خارج شود.

سیاستمداران تهران امیدوارند به‌کمک سیستم مالی جدیدی که انگلیس، فرانسه و آلمان، امضا کنندگان دیگر معاهده اتمی می‌سازند، همچنان به اروپا و آسیا نفت صادر کنند.

محمدعلی خطیبی که در تحریم‌های قبلی 2011 و 2012 مسئول فروش نفت خام بود و نمایندگی ایران در اوپک را داشته است گفت: «چتر حمایتی اتحادیه اروپا شرکت‌های کوچک و متوسط را تشویق می‌کند به فروش نفت خام ایران کمک کنند. این دوره تحریم‌ها بر ایران زیاد طول نمی‌کشد، در بدترین حالت روزانه یک‌میلیون بشکه نفت خواهیم فروخت».

متخصصان خارج از ایران معتقدند این یک نظر خوشبینانه است چون تهدید صرف تحریم‌های آمریکا شرکت‌های نفتی خارجی مثل توتال را ترسانده و آنها را از دادوستد با ایران منع کرده است. تحلیلگران ایرانی و دیپلمات‌های غربی در تهران تخمین می‌زنند صادرات ایران بیش از یک‌میلیون بشکه در روز باقی بماند. حداکثر صادرات ایران در سال جاری 2.8 میلیون بشکه در روز بود.

سیاستمداران ایران همچنین معتقدند عربستان نمی‌تواند کاملاً کمبود نفت ایران را جبران کند. ایران تا حد زیادی به چین امیدوار است، چون در جنگ تجاری با آمریکا به‌سر می‌برد و همچنان نفت ایران را وارد می‌کند.

تنها گزینه ایران برای حفظ ارز خارجی و جبران کاهش دلارهای نفتی فروش نفت نیست. شورای عالی همکاری‌های اقتصادی که برای اتخاذ تصمیم‌های جدی در جنگ اقتصادی حال حاضر در سال جاری تشکیل شد، تصمیم گرفته به اتباع خارجی که 250 هزار دلار در ایران سرمایه‌گذاری می‌کنند مجوزهای اقامتی بدهد.

این اولین بار است که ایران اقامت بر اساس سرمایه گذاری اعطا می‌کند.