سرویس جهان مشرق - محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی از زمان تصدی این منصب با مجموعه‌ای از بحران‌ها در عرصه داخلی و خارجی مواجه بوده است. بسیاری از کارشناسان مسائل بین المللی معتقدند که  نحوه برخورد وی با پرونده‌های مختلف وجهه خارجی کشور را در معرض تهدید قرار داده و تاثیر منفی بر مناسبات بین المللی ریاض داشته است. 

پایگاه خبری الجزیره در گزارشی در این خصوص می نویسد که بحران کنونی در خصوص ربوده شدن جمال خاشقچی و کشته شدن وی در کنسولگری عربستان در شهر استانبول ترکیه را نیز باید به لیست بلند بالای بحران‌های فراروی دوره ولیعهدی محمد بن سلمان اضافه کرد. 

کریستین اولریشسن تحلیلگر دانشگاه رایس آمریکا معتقد است که این رویکرد در واشنگتن ایجاد شده که عربستان سعودی تحت سرکردگی محمد بن سلمان در معرض اقدامات متهورانه‌ای قرار گرفته و تفکر خاصی بر روی عواقب اقدامات وی صورت نمی گیرد. این اقدامات را می‌توان در محاصره اقتصادی قطر یا بازداشت سعد حریری یا بروز اختلاف میان این کشور با کانادا مشاهده است. این موارد در  شرایطی برشمرده شده که حتی صحبت از جنگ یمن نیز از سوی این تحلیلگر بین‌المللی مطرح نشده است. 

بحران دیپلماتیک بی‌سابقه میان عربستان سعودی و کانادا بعد از توییت سفارت کانادا در آگوست گذشته که در آن درخواست آزادی فوری فعالان حقوق بشر در  عربستان سعودی مطرح شده بود، یکی از این موارد است. 

پیش از این نیز بحرانی در مناسبات عربستان با آلمان پیش آمده بود که در نتیجه اظهارات زیگمار گابریل وزیر خارجه سابق آلمان صورت گرفت. در پی این اظهارات ریاض سفیر خود در برلین را فراخواند. این مقام آلمانی از سیاست عربستان در خصوص سرنوشت سعد حریری نخست وزیر لبنان انتقاد کرده بود. 

در همین رابطه ولیعهد عربستان سعودی در پی اقدام به بازداشت نخست‌وزیر لبنان در اکتبر سال گذشته و اجبار به استعفای وی از ریاض مورد انتقادات گسترده قرار گرفت. اتفاقی که تنها با میانجیگری امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه به پایان رسید و سعد حریری موفق به ترک ریاض شد. 

در خصوص مداخله عربستان سعودی در جنگ یمن باید گفت که سازمان‌های بین‌المللی از جمله سازمان دیده بان حقوق بشر، عربستان و امارات را به انجام جنایت‌های جنگی در یمن و جنایت های مختلف ضد افراد بازداشت شده در زندان های محرمانه خود متهم می‌کنند. گزارش‌های این سازمان تاکید می‌کند که عربستان عامل مهاجرت اجباری صدها هزار نفر از غیر نظامیان یمنی شده و ساکنان این کشور را در معرض گرسنگی و بیماری قرار داده است. 

به اعتقاد این شبکه قطری، در موضوع محاصره اقتصادی دولت قطر و تجاوزهای صورت گرفته در عرصه‌های اجتماعی و حقوقی و اقتصادی نیز تمام دنیا این اقدامات را رد کردند، مگر دولت‌هایی که منافع آنها با عربستان و امارات در هم آمیخته است. 

بیشتر بخوانید:

رمزگشایی از معمای قتل مرموز «جمال خاشقجی»/ ماموریت تیم عملیات ۱۵ نفره سعودی در استانبول چه بود؟ +عکس و فیلم

** دست چدنی عربستان 

در عرصه داخلی نیز سیاست دست چدنی محمد بن سلمان در قبال مخالفان دولت با واکنش منفی گسترده مواجه شده و موج عظیمی از خشم و نارضایتی در محافل عمومی و  موسسات حقوق بین‌الملل ایجاد شده است. 

این اتفاق به ویژه زمانی تقویت شد که ده‌ها تن از شخصیت‌های سعودی از شاهزادگان و بازرگانان بازداشت شده و در هتل ریتز کارلتون به اتهام فساد در حصر قرار گرفتند.

همچنین بازداشت‌های گسترده زنان فعال در عرصه حقوق زنان از ماه می گذشته با اعتراضات گسترده مواجه شده است.  این در حالی است که ده‌ها تن از مفتیان و روحانیون تفکر وهابی و دانشمندان و اصحاب فرهنگ و رسانه نیز بازداشت شده و در شرایط  سختی به سر می‌برند.  حتی برخی گمانه‌زنی ها وجود دارد که از اعدام احتمالی این افراد حکایت دارد. 

ربوده شدن جمال خاشقچی که سه‌شنبه گذشته در استانبول اتفاق افتاد، مناسبات میان ترکیه و عربستان را تهدید می‌کند. تحلیلگران هشدار می‌دهند که در صورت اثبات کشته شدن وی عواقب خطرناکی در انتظار مناسبات ریاض و آنکارا است که  پیش از این هم روابط خوبی نداشتند. 

بسمه مومنی استاد دانشگاه واترلو کانادا  در این خصوص تاکید می‌کند که در صورت اثبات مرگ خاشقچی وجهه ولیعهد عربستان سعودی بیش از پیش در آمریکا و جهان غرب مخدوش خواهد شد. وی همچنین پیش‌بینی کرد که مناسبات ترکیه و عربستان نیز در نتیجه این اتفاق با تنش مواجه شود. 

جیمز دارسی تحلیلگر غربی معتقد است که موضوع خاشقچی عواقب و پیامدهای زیادی در خارج از عربستان خواهد داشت. علاوه بر این که مشکلات زیادی در یمن  پیش روی این کشور قرار دارد. همچنین  این خطر ریاض را تهدید می کند که کشورهای مختلف به دنبال بسیج افکار عمومی برای جلوگیری از فروش تسلیحات به ریاض باشند.