سرویس جهان مشرق - رئیس‌جمهور عراق صبح امروز در راس یک هیئت بلندپایه برای انجام مذاکرات مشترک و امضای چند سند با دولت جمهوری اسلامی ایران وارد تهران شد.

مراسم استقبال رسمی حجت‌الاسلام حسن روحانی، رئیس‌جمهور کشورمان از "برهم صالح"، رئیس‌جمهور عراق در مجموعه سعدآباد انجام شد.

قرار است برهم صالح با حسن روحانی همتای ایرانی خود و دیگر مسئولان ایرانی دیدار و در رابطه با آخرین تحولات منطقه و راه‌های تقویت همکاری های دوجانبه میان ایران و عراق بحث و گفت‌وگو کند.

روسای جمهوری اسلامی ایران و عراق پس از نواخته شدن سرود ملی دو کشور از یگان تشریفات سان دیدند و سپس هیات‌های عالی رتبه همراه را به یکدیگر معرفی کردند.

مذاکرات دوجانبه روحانی و برهم صالح پس از مراسم استقبال رسمی برگزار می‌شود.

قرار است در پایان دیدار، روحانی و برهم صالح با شرکت در نشست خبری مشترک به پرسش‌های خبرنگاران پاسخ می‌دهند.

گسترش و تعمیق بیش از پیش مناسبات دو جانبه، منطقه‌ای و بین المللی و همچنین ارتقای سطح همکاری‌های مشترک در زمینه‌های گوناگون سیاسی، اقتصادی، تجاری و فرهنگی میان تهران و بغداد، از جمله اهداف سفر رسمی رییس جمهوری عراق به ایران است.

این چهارمین سفر منطقه‌ای رییس جمهوری عراق از زمان تصدی این مسئولیت و نخستین سفر وی به تهران است. وی پیش از این به کویت، امارات متحده عربی و اردن سفر کرد.

صالح در ایام انتخابات ریاست جمهوری عراق با تشریح مواضعش نسبت به تحریم‌های آمریکا علیه ایران گفت: «من به عنوان نامزد ریاست جمهوری عراق و همچنین به عنوان یک شهروند عراقی می‌گویم، ایرانی‌ها در زمان جهاد علیه صدام آغوش خود را به روی ما گشودند. برای همین شکی نیست که ما با ملت ایران ابراز هم دردی می‌کنیم و نمی‌خواهیم که هیچ آزاری به آن‌ها برسد. اعمال تحریم‌ها علیه ایران تبعاتی برای عراق خواهد داشت و تنها محصور به ایران نخواهد بود؛ بنابراین چرا نباید عراق در موضع دفاع از همسایه اش، ایران، نباشد، در حالی که ما روابط درهم تنیده تاریخی با ایرانی‌ها داریم.»

حسن کاظمی قمی سفیر اسبق ایران در عراق در گفتگو با مهر، در خصوص پیامدهای سفر رئیس جمهور عراق به ایران با توجه به تحولات منطقه ای و بین المللی، اظهارداشت: سفر برهم صالح رئیس جمهور عراق به ایران در این برهه از زمان، دارای پیام های متعدد و مهمی است، اولین پیام آن می تواند در قالب این موضوع تعریف شود که رفت و آمد مقامات عالی رتبه دو کشور بیانگر اهتمام ایران و عراق برای تقویت و توسعه روابط و همکاری ها در حوزه های مختلف است.

سفیر اسبق ایران در عراق با بیان اینکه سفر آقای صالح در شرایطی به کشور ما صورت گرفته است که ما شاهد تحریم ها و فشارهای ظالمانه آمریکایی ها علیه مردم ایران هستیم، خاطرنشان کرد: آمریکا در این مسیر به عراق فشار زیادی را وارد آورد تا با آنها در تحریم ها علیه ایران همراهی داشته باشند ولی بغداد تسلیم سیاست زورگویانه آنها نشد، بنابراین یکی دیگر از پیامدهای سفر رئیس جمهور عراق به ایران اعلام پاسخ منفی به خواسته آمریکایی ها است.

** برهم صالح کیست؟

بَرهَم احمد صالح از سیاست‌مداران کرد و هشتمین رئیس‌جمهور عراق است. وی در کارنامه خود عنوان نخست وزیر سابق منطقه کردستان عراق را به خود اختصاص داده است، وی از ژانویه ۲۰۰۱ تا اواسط سال ۲۰۰۴ نخست وزیری دولت منطقه کردستان عراق را به‌عهده گرفت و پس از سقوط رژیم بعثی صدام، مسئولیت‌های متعددی در دولت فدرال عراق در بغداد از جمله معاون نخست وزیر در دولت ایاد علاوی در سال ۲۰۰۴، معاون نخست وزیری در دولت نخست نوری المالکی طی سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۰۹، وزیر برنامه‌ریزی در دولت ابراهیم الجعفری در سال ۲۰۰۵ داشته است. برهم صالح پیش از سال ۲۰۰۳ (سرنگونی صدام) ریاست دولتی محلی در استان سلیمانیه در شرق منطقه کردستان عراق را به‌عهده داشت.

گفته می‌شود برهم صالح با آداب و رسوم عراقی‌ها در مناطق مختلف به‌سبب آنکه پدرش عهده‌دار مسئولیت قضاوت در بسیاری از استان‌های عراق از جمله در مرکز و جنوب بوده است، به‌خوبی آشناست.

برهم صالح هم مانند بسیاری از رهبران کردها در زمان رژیم دیکتاتوری صدام مجبور شد از ترس اقدامات سرکوبگرانه رژیم وی با ترک سلیمانیه به کوه‌ها و در ادامه اروپا پناه برد، آنجا به تحصیل پرداخت و دکترای خود را در رشته آمار و کامپیوتر از دانشگاه لندن در سال ۱۹۸۳ اخذ کرد و در طول مدت حضورش در اروپا یک فعال غیرنظامی و سیاسی صرف بود به‌طوری که مدیریت برنامه‌ها و طرح‌های اتحادیه میهنی به‌عنوان یکی از احزاب اصلی کردها را به‌عهده داشت.

وی در سال ۱۹۷۶ به‌صورت سرّی به اتحادیه میهنی کردستان پیوست و پس از آن عضو تشکل‌های اروپایی و مسئول دفتر روابط خارجی اتحادیه میهنی در لندن پایتخت انگلیس شد، آنگاه در اولین کنفرانس حزب در سال ۱۹۹۲ به‌عنوان یکی از اعضای رهبری حزب انتخاب شد به‌طوری که مأموریت اداره دفتر اتحادیه میهنی کردستان در آمریکا به وی واگذار شد، وی اولین نماینده دولت منطقه کردستان عراق در آمریکا شد.

صالح از سیاستمدارانی قلمداد می‌شود که شیوه تفاهم و گفت‌وگو را برای حل مشکلات به‌کار می‌گیرد که این ویژگی در تفاهم بر سر حل معضلات و مشکلاتی که وی چه با طرف‌های رقیب حزب اتحادیه میهنی یا با دولت فدرال عراق در بغداد به‌عهده گرفت، متمایز است.

ویژگی مثبت دیگر برهم صالح تسلط وی به زبان‌های عربی و انگلیسی کنار زبان مادری‌اش یعنی کُردی است، وی ارتباطات گسترده‌ای در سطح بین المللی و عراقی دارد، وی همچنین فعالیت‌های متعددی در محافل سیاسی، فرهنگی و اقتصادی جهانی داشته است.

مواضع و دیدگاه‌های برهم صالح درباره مسائل مهم عراق

برهم صالح در گفت‌وگویی با یک شبکه ماهواره‌ای در منطقه کردستان عراق گفته است: حق تعیین سرنوشت مردم کردستان یک حق مشروع است و آنچه نیروهای پیشمرگه کردی انجام داده‌اند، وظیفه‌ای بر دوش آنها و برای حمایت از مردم آن مناطق در برابر گروه داعش بوده است.

وی افزود: من یقین دارم که رهبران سیاسی کُرد شرایط واقعی را به‌دقت پیگیری می‌کنند و هیچ گاه حق تعیین سرنوشت ملت کردستان را انکار نکرده‌اند، ما تمام تلاش‌های خود را در حال حاضر و رایزنی با طرف‌های ذی‌ربط چه در صحنه بین المللی یا منطقه‌ای و عراق برای دفع خطراتی که ما با آن روبه‌رو هستیم، با حکمت و دوراندیشی به‌کار گرفته‌ایم.

برهم صالح افزود: کردها بخشی از حوادث و بحران‌هایی که عراق اخیراً با آن روبه‌رو شده، نبوده‌اند، حوادث اخیر فرصت بسیار خوبی برای کردها فراهم کرد و در عین  حال خطرات بزرگی نیز به‌وجود آورد، اما فرصت خوب این بود که کردها از اداره حکومتی موفقیت‌آمیز و اقلیم باثبات و امن بهره‌مند هستند و اینکه بخش‌های دیگر در مرکز و جنوب عراق از آن برخوردار نیستند، تأسف‌بار است.

ما امیدوار بودیم که ثبات و امنیتی که در اقلیم کردستان وجود دارد، در مناطق دیگر عراق هم برقرار بود، ما امروز مرزهایی به‌طول هزار کیلومتر با گروه افراطی عقب‌مانده‌ای به‌نام داعش داریم و نباید گمان کنیم که این آتش از ما دور است، بلکه در آستانه خانه‌های ما قرار دارد و اگر آن را مهار نکنیم و محتاط و هوشیار نباشیم، خطر بزرگی برای اقلیم کردستان ایجاد خواهد کرد.

برهم صالح اظهار داشت: کردها از رنج و مشکلاتی که ملت عراق با آن روبه‌رو هستند، بسیار تأسف می‌خورند، کردها همواره بخشی از راه‌حل مشکلات و بحران‌ها خواهند بود و همانند گذشته یاری‌رسان و کمک‌کننده دیگر طیف‌ها خواهند بود.

موضع برهم صالح در قبال شیعیان و تمجید از مرجعیت عالی دینی عراق

رئیس جمهور منتخب عراق اظهار داشت: کردها روابط تاریخی و ائتلاف‌هایی با شیعیان و حتی اهل‌سنت دارند، ما روابط تاریخی با مرجعیت نجف داریم و نباید فراموش کنیم که این ائتلاف‌ها عامل سرنگونی رژیم سابق و برچیدن رژیم صدام بود.

به‌گفته وی، کردها در مقابل شرایط و بحران‌های امنیتی و اقتصادی امروز عراق دست‌بسته نیستند و تمام کمک‌های لازم را به ۵۰۰ هزار آواره که از مناطق موصل، فلوجه و مناطق دیگر به اقلیم کردستان به‌سبب شرایط به‌وجودآمده پناه آورده‌اند، ارائه کرده‌اند.

وی از اقدامات نیروهای پیشمرگه در مناطق خورماتو، الحمدانیه و مناطق همجوار گروه داعش و مقابله با این گروه‌ها حمایت کرد و آن را در راستای حمایت از شهروندان شبک (طایفه‌ای از کردها که اغلب شیعه هستند)، ترکمان‌ها و مسیحیان دانست.

وی در خصوص حضور نیروهای پیشمرگه در مناطقی همچون کرکوک اظهار داشت نیروهای پیشمرگه برای پر کردن خلأ امنیتی که پس از عقب‌نشینی نیروهای عراقی از آن مناطق به‌وجود آمد، در این مناطق حضور یافته‌اند.

برهم صالح اظهار داشت: من به مسئولان عراقی اعلام می‌کنم که به‌دقت به این مسئله نگاه کنند که اگر نیروهای پیشمرگه در این مناطق حضور نمی‌یافتند، فاجعه و رنج‌ها بیشتر از حال حاضر بود، این وظیفه نیروهای پیشمرگه بود و بغداد باید با نیروهای پیشمرگه برای حمایت از آن مناطق در برابر داعش و افراد مسلح همکاری کند و به آنها و دشمنان اجازه سیطره بر این مناطق را ندهد.

وی در بخشی دیگر از اظهارات خود به اختلافات و تناقض در مواضع و دیدگاه‌های گروه‌های سیاسی منطقه کردستان در خصوص حوادث اخیر عراق اذعان کرد و در عین حال گفت گروه‌های سیاسی اصلی در اقلیم کردستان متحد بوده و درباره مسائل اصلی با وجود برخی دیدگاه‌های متضاد، موضع یکپارچه‌ای دارند، مرحله‌ای که اقلیم کردستان در آن به‌سر می‌برد، مرحله حساسی است.

وی درباره مشکلات مربوط به نفت میان دولت مرکزی عراق و منطقه کردستان گفت: سیاست نفتی اقلیم برای اقلیم کردستان و عراق مهم است و امیدوارم که دولت برای تأمین حقوق و راه‌های زندگی شهروندان منطقه کردستان گام بردارد و مشکلات هم به‌زودی حل‌وفصل شود.

موضع جالب برهم صالح درباره داعش

وی در خصوص داعش و سیاستمداران اهل‌سنت موضع جالبی اتخاذ کرده و می‌گوید شکستی که سیاستمداران اهل‌سنت متحمل شدند، منجر به بروز گروه تروریستی مانند داعش در مناطقشان شده است و به‌نفع میانه‌روهای اهل‌سنت است تا در مقابل این گروه‌ها ایستادگی و با آنها مقابله کنند.

برهم صالح افزود مردم مناطق سنی‌نشین باید برای حمایت از مناطق خود با یکدیگر همکاری کنند.

منافع مشترک کردها، شیعیان و اهل‌سنت از نگاه برهم صالح

این رهبر اتحادیه میهنی کردستان عراق می‌گوید، شیعیان، کردها و اهل‌سنت باید وجود منافع مشترک خود در مقابل با تروریسم را درک کنند.

وی در خصوص تقسیم پست‌های کلیدی و اعطای ریاست جمهوری عراق به کردها هم گفته است اکثر طرف‌های سیاسی درباره مسئله تقسیم مناصب کلیدی و اعطای ریاست جمهوری به کردها اتفاق نظر دارند.