به گزارش مشرق، سی و نهمین نشست شورای همکاری خلیج فارس در ریاض عربستان با وجود آنکه ملک سلمان در جلسه افتتاحیه از ضرورت حفظ این شورا و تقویت نقش آن سخن گفت و نیز با وجود آنچه امیر کویت گفت؛ مبنی بر اینکه برگزاری این نشست نشانگر تمایل همه برای ایفای نقش شورای همکاری خلیج فارس است؛ اما واقعیت به گونه ای دیگر است.

به نظر می رسد که بحرانی که شورای همکاری خلیج فارس با آن دست و پنجه نرم می کند متفاوت از بحران های سالیان قبل است زیرا با مشکلات داخلی عدیده ای روبرو است که کیان سیاسی آنرا در معرض خطر قرار داده است.

بحران میان دوحه و امارات، عربستان و بحرین همچنان باقی است و نه تنها حل نشده بلکه تشدید هم شده است. عدم حضور امیر قطر همه امیدها برای اینکه نشست ۳۹ این شورا به مثابه نشست آشتی باشد را برباد داد و بدبینی ها را افزایش داد و برخی این نشست را به مثابه اعلام گواهی فوت شورای همکاری خلیج فارس دانستند.

این شورا به طور کامل از دودستگی رنج می برد. قطر در یک سو و امارات، عربستان و بحرین در سوی دیگر هستند و کویت و سلطان نشین عمان به بی طرفی نزدیک هستند و اینکه در سی و نهمین نشست از بلوک واحد سخن گفته شد، قابل تامل است!

به نظر می رسد سعودی ها مانند دیگر نشست هایی که در این کشور برگزار می شود خواسته های خود را مدنظر قرار می دهند  نه تنها میلی برای حل مشکل ندارند بلکه بر تشدید آن تاکید دارند و انتخاب فرمانده سعودی برای فرماندهی نظامی یکپارچه شورای همکاری خلیج فارس هم بهترین گواه این مدعاست.

«عبدالرحمن الراشد» نویسنده سعودی در مقاله ای در روزنامه الشرق الاوسط نوشت: «شورای همکاری امروز به دو شورا تبدیل شده است و اگر اوضاع بحرانی به شکل کنونی ادامه پیدا کند شورای همکاری تمام خواهد شد».

«صادق العماری» نویسنده قطری در روزنامه الشرق قطر در این باره می نویسد: «کشورهای محاصره کننده به دنبال آنچه کشورهای خلیج فارس را جمع می کند نیستند. آنها بحران اجتماعی درست می کنند. منظومه خلیج فارس از کارافتاده است».

به هر حال در حالی از یکپارچگی دم زده می شود که پیوندهای خانوادگی میان کشورهای شورای همکاری خلیج فارس قطع شده، آزادی سفر وجود ندارد.

تحرکات جاری و بی سروصدا درباره ایجاد ناتوی عربی

اما جدای از آنچه بر سر شورای همکاری خلیج فارس می آید و اینکه آیا ترامپ اجازه فروپاشی این شورا را می دهد یا خیر؛ حرفهای عادل الجبیر وزیر خارجه عربستان پس از این نشست بود که از گفتگوهایی که با آمریکا برای ایجاد ترتیبات جدید امنیتی یعنی همان ناتوی عربی در جریان است، خبر داد.

به نظر می رسد که ناتوی عربی بدون سروصدا در جریان است.

رای الیوم در مطلبی با اشاره به نشست اخیر شورای همکاری خلیج فارس و مطرح شدن بحث ترتیبات امنیتی  آورده است: «آیا نشست شورای همکاری سنگ بنای پیمان ناتو عربی سنی را بنا نهاده است؟ چرا ژنرال سعودی برای فرماندهی نظامی یکپارچه انتخاب شد؟ آیا قطر از شورا به همان شکلی که از ائتلاف ضد یمن خارج شد، اخراج خواهد شد؟

این رسانه نوشت: در نشست خبری که عادل الجبیر وزیر خارجه عربستان برگزار کرد موارد مهمی بیان شد به ویژه بخشی که از آن درباره گفتگوهای جاری میان کشورهای شورای همکاری، مصر و اردن با آمریکا برای رسیدن به ترتیبات امنیتی جدید در منطقه با هدف مقابله با ایران سخن گفت.

رای الیوم می نویسد: می گویداین اولین باری است که الجبیر از این گفتگوها با این آشکاری سخن می گوید و با کمال صراحت از ایجاد ناتوی عربی سنی با نام «میسا»(ائتلاف راهبردی خاورمیانه) و نیز انتخاب سپهبد عید بن عواض الشلوی فرمانده سعودی برای فرماندهی نظامی یکپارچه خلیج فارس سخن می گوید.

این رسانه آورده است: نمی دانیم که قطری که هنوز عضو شورای همکاری است، عضو ناتوی عربی که در اوایل سال آینده میلادی در هنگام نشستی به ریاست ترامپ برگزار خواهد شد خواهد بود؟

کاملا روشن است که همه این ترتیبات در غیاب امیر قطر رخ داده و تاکیدی بر این است که وی عنصر نامطلوب در دو منظومه قدیمی شورای همکاری و منظومه جدید یعنی ناتوی عربی سنی است. شاید این علت خشم احمد الرمیحی مدیر دفتر رسانه ای وزارت خارجه قطر در توییتش باشد که در این توییت از نادیده گرفتن بحران محاصره قطر و راههای حل آن انتقاد کرد. آنکه در راس این نشست قرار دارد خواهان حل بحران نیست بلکه خواهان تشدید آن است.

رای الیوم نوشت: نکته قابل توجه این است که هیچ اظهارنظری از رهبران شورای درباره این بحران نشد و تنها استثنا، تفقد شیخ صباح الاحمد امیر کویت به پرچم قطر و لمس آن در مکان نشست بود که با استقبال گسترده رسانه های قطری روبرو شد. اما لمس پرچم و حسرت از غیبت اصحابش در نشست یک موضوع است و نادیده گرفتن آن به طور کلی موضوعی دیگر است که به شکل عمدی رخ داده است و حذف آن از جدول برنامه ها از سوی میزبان موضوعی کاملا متفاوت است.

این رسانه در ادامه می نویسد: سئوالی که مطرح است آیا علت کنار گذاشتن قطر از پیمان جدید(ناتوی عربی) به سبب حرکت آن خارج از شورای همکاری و برقراری روابط محکم با ایران و حزب الله و قبل از آن ترکیه و گشودن گفتگوهای محرمانه با سوریه و مقدمه ای برای اخراج آن از خود شورای همکاری خلیج فارس است؟ سئوال فرعی دیگر این است که آیا قطر با وجود اختلافات شدید با سه تحریم کننده اش یعنی عربستان، امارات و بحرین می تواند رهبری فرمانده سعودی برای فرماندهی نظامی یکپارچه را بپذیرد به ویژه که قطر به خاطر هیمنه سعودی ها بر اوپک از آن خارج شد؟

رای الیوم نوشت: جواب این دو سئوال را نمی دانیم اما اگر به عقب بازگردیم؛ تحولاتی که قبلا رخ داده است، ممکن است که گواهی برای آنچه در آینده رخ می دهد باشد و آن اخراج قطر از ائتلاف عربی در جنگ یمن بود که سعودی ها و اماراتی ها قبل از یکسال و نیم تقریبا به ویژه از زمان شروع بحران خلیج فارس این ائتلاف را رهبری کردند و همانگونه که عربستان و امارات قطر از این ائتلاف اخراج کردند ممکن است که این دو، عضویتش را در شورای همکاری به شکل رسمی یا غیر رسمی تعلیق یا آنرا اخراج کنند.

این رسانه در پایان نوشت: در نشست سران در کویت در سال گذشته امیر قطر حاضر شد و دیگر رهبران غایب بودند و در این نشست اخیر امیر قطر غایب بود و دیگران حاضر و این حضور و غیاب حاوی مطالب زیادی است».

قدر مسلم آن است که هشت کشوری که به فکر ایجاد ناتوی عربی هستند از تجانس و همسویی لازم برخوردار نیستند. در حالی هدف این ناتو عربی، ایران است که برخی مانند قطر به ایران نزدیکترند و برخی دیگر نیز در قبال ایران مواضع یکسانی ندارند. حال آنچه الجبیر از آن سخن می گوید با وجود این همخوانی نداشتن چگونه عملی خواهد شد جای سئوال دارد.

همانطور که بارها گفته شده، هدف از ناتوی عربی ایران هراسی و فراموشی تهدیدات رژیم صهیونیستی در فلسطین و جولان و جنوب لبنان است. کشوری مانند مصر که آمریکا به دنبال وارد کردن آن در این ائتلاف است بسیار دشوار خواهد بود که ملتش آنرا بپذیرند.