به گزارش مشرق، بهرام قاسمی سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران در نشست خبری هفتگی خود با اصحاب رسانه به مسائل مهم بینالملل و منطقهای پرداخت.
سخنگوی وزارت خارجه در ابتدای سخنان خود درباره سفر محمد جواد ظریف وزیر خارجه کشورمان به قطر گفت: سیاستهای منطقهای جمهوری اسلامی ایران کماکان سیاستهای قبلی است. در مجموعه سیاستهای کلان نظام تعریف شده و مبتنی بر همکاری همزیستی و رایزنی با همه کشورهای همسایه و پیرامونی است.
بیشتر بخوانید:
ضربالمثل سخنگوی وزارت خارجه درباره مذاکره با آمریکا
واکنش بهرام قاسمی به مذاکرات صلح یمن
واقعیتهای منطقه و تحولات آن فرصتهایی را برای استمرار سیاست و نگاه ما فراهم میکند تا از این نشستها بتوانیم مجددا مواضع خودمان را با حضار مطرح و دیدگاههای آنها را بشنویم، تحولات منطقه را مرور و نگاهی به آینده داشته و ببینیم برای دستیابی به منطقهای با ثبات چه میتوانیم انجام دهیم. این سیاست و نگاه مثبت ایران در کشورهای منطقه بیش از گذشته خود را نشان میدهد.
ظریف با مقامات قطر دیدارهای خوبی داشت
بهرام قاسمی در ادامه افزود: نشست دوحه نشست جدیدی نبود اما با توجه به نقشی که در این برهه میتوان داشت و با توجه به طیف متنوع حضار از مقامات سیاسی و فکری و با توجه به دعوت از ظریف یک سفر یک روزه انجام شد و در حاشیه نشست فرصت خوبی برای صحبت با مقامات منطقه و خارج از منطقه وجود داشت، خصوصا با مقامات قطر یک تبادل و رایزنی عالی وجود داشت و گامهای خوبی برداشتیم.
کانال مالی اروپا صرفا برای دارو و غذا طراحی نشده است
سخنگوی وزارت خارجه درباره کانال مالی اروپا برای حفظ برجام نیز گفت: این سازوکار مدتی است درباره آن کار میشود، سازوکاری برای تسهیل مبادلات ایران با کشورهای اتحادیه اروپا است و شامل اقلام بسیاری خواهد بود و بدون شک در این سبد کالایی دارو و سایر نیازمندیهای وارداتی ایران از مجموعه این کشورها و احتمالا در شکل نوین خودش حالت اجرایی پیدا کند. این مکانیزم میتواند در خصوص مبادلات با سایر کشورها یاریرسان باشد، و صرفا برای دارو و غذا طراحی نشده است.
استفاده از ارزهای ملی در مبادلات با کشورهای دیگر
وی درباره مبادلات ایران با ارزهای ملی با کشورهای دیگر هم افزود: این صرفا خواست ما نیست. خیلی از کشورهای جهان و برخی در منطقه با توجه به سیاستهای آمریکا نقش دلار و مشکلات ناشی از آن در بازارهای مالی و ارزی، یک تفکر جدید وجود دارد که کشورها چگونه میتوانند بدون دلار و دیگر ارزها، با استفاده از ارزهای ملی تجارتهایخود را انجام دهند. کشورهایی مانند ترکیه، چین و روسیه و حتی اروپا در این زمینه بررسیهای زیادی انجام دادهاند. این ایده بیش از گذشته در حال مطرح شدن است، برخی کشورها با جدیت بیشتری وارد شده و ما با آنها مذاکرات و نشستهای مشترکی داشتهایم، و هنگامی که به مرحله اجرا برسد بیشتر میتوانیم درباره آنها صحبت کنیم. در شرایطی که آمریکا به دنبال تداوم و تشدید کارشکنی خود بر روابط تجاری ایران است نمیتوانیم جزئیات بیشتری در این باره بگوییم.
واکنش وزارت خارجه به کنارهگیری شرکتهای دولتی چین و روسیه از طرحهای نفتی ایران
بهرام قاسمی درباره واکنش وزارت خارجه به کنارهگیری شرکتهای دولتی چین و روسیه از طرحهای نفتی ایران گفت: وزارت خارجه و بخش دیپلماسی اقتصادی وزارت خارجه به طور روزمره و جدی با توجه به تهدیدات و تحریمها در کنار سایر دستگاههای ذیربط این مسائل را دنبال میکند و فکر میکنم با توان خوبی در حال فعالیت است. در خصوص برخی اخبار و گزارشها درباره انصراف، تا زمانی که به صورت رسمی از سوی دولتها چیزی دریافت نکنیم، این اخبار به سان جنگ روانی است. ملاک ما گفتگوها و تماسهای رسمی است. آمریکا قطعا به دنبال فشار بر شرکتهای بزرگ غرب و شرق و کشورهای پیرامونی است تا مانع از تداوم همکاریها با ایران شود، لذا قضاوت نهایی درباره این اخبار را باید با تامل با آن برخورد کرد، آخرین اخبار را وزارت نفت متعاقبا اعلام خواهد کرد.
با وجود تلاشهای آمریکا شاهد افزایش همکاریهای اقتصادی با عراق خواهیم بود
سخنگوی وزارت خارجه همچنین درباره پایان مهلت معافیت عراق برای قطع همکاری با ایران گفت: عراق به عنوان یک همسایه خوب و با یک مرز طولانی 1200 کیلومتری با نوع ارتباطات فرهنگی، اقتصادی، تاریخی و تمدنی یکی از شرکای خوب ما است و خواهد بود، همکاریها مثل گذشته با همان دقت و شدت ادامه خواهد داشت. علائم مثبتی دریافت کردهایم و همکاریها ادامه خواهد داشت و تلاشهای مذبوحانه آمریکا برای تخریب و ایجاد موانع و تنش بین دو کشور و عدم همکاری اقتصادی بیهوده است. فکر میکنم ما با عراق شاهد افزایش همکاریهای اقتصادی در آینده خواهیم بود.
هرگونه اقدامی در خاک سوریه باید با همکاری و خواست دولت باشد
وی درباره اقدامات نظامی جدید ترکیه در شمال سوریه هم اظهار داشت: هنوز اقدام نظامی صورت نگرفته، مدتی است چنین اخبار ی منتشر میشود اما واقعیت در سوریه و مواضع ما همان مواضع قبلی است، هیچ کشوری نمیتواند بدون اجازه دولت مرکزی اقدامی را درون خاک سوریه انجام دهد. هرگونه اقدامی باید با همکاری و خواست دولت سوریه باشد. اگر چنین چیزی رعایت نشود، میتواند وضعیت سوریه را که طی چند سال همکاری مستمر ایران، ترکیه و روسیه در روند آستانه شکل گرفته، دچار مشکل کند. ما امیدواریم این روند مثبت همکاریها ادامه یابد، فکر میکنم دوستان ترکیه از واقعیتهای منطقه آگاه هستند و ما در تماس هستیم، اگر اتفاقاتی بیافتد بعدا میتوان درباره آن صحبت کرد.
برگزیت تاثیری بر گفتگوهای برجامی با 1+4 نخواهد داشت
سخنگوی وزارت خارجه درباره بحث خارج شدن بریتانیا از اتحادیه اروپا موسوم به برگزیت و اثر آن بر برجام گفت: این مباحث که روابط دوجانبه با اتحادیه باشد (با توجه به خروج انگلیس) بحثی قدیمی است. در خصوص برگزیت یا نبود انگلیس در گروه 3 (سه کشور اروپایی)، اگر لندن در این گروه نباشد مثل چین و روسیه میشود. هر آنچه مربوط به برگزیت است مسئله داخلی انگلیس و اتحادیه اروپا است و فکر نمیکنم نهایتا در نقشی که 1+4 باید داشته باشد، خللی ایجاد نخواهد کرد، لذا کماکان دولت انگلیس به عنوان یکی از طرفهای مذاکره با ایران در برجام متعهد به حفظ آن و مساعدت برای انجام تعهداتی هستند که بر اساس برجام به انجام آن موظفند.
واکنش به سفر احتمالی ظریف به سوریه
بهرام قاسمی درباره سفر احتمالی ظریف به سوریه نیز گفت: سیاست ایران نسبت به تروریسم کاملا مشخص است، نه در کلام که در عمل مشخص است. درباره سیاست ایران در سوریه، فکر میکنم جهان و دولت سوریه از اقدام ما به خوبی آگاه هستند، رایزنیها و سفر مقامات ما به سوریه هر موقع که لازم باشد ادامه خواهد داشت. فعلا فرستاده ویژه ایران در دمشق بود و مذاکرات خود را انجام داد و باید منتظر نشست آستانه و گزارش نماینده دبیرکل در ژنو و نتایج این نشست باشیم. بر اساس نتایج این نشست، خط سیر خودمان را در نشست آستانه و مسائل سوریه دنبال خواهیم کرد. روند آستانه علیرغم کارشکنی مخالفان آن، تا به این لحظه کار و وظایف خود را به خوبی انجام داده و امیدوارم در این نشست باز هم گامهایی بهجلو برداشته شود و نقش خود را در تثبیت و حفظ تمامیت ارضی سوریه نشان دهد. امیدوارم مذاکراتی که در جریان است نتایج خوبی داشته باشد.
استقبال ایران از نتایج نشست استکهلم درباره یمن
سخنگوی وزارت خارجه درباره تحولات یمن و توافقات استکهلم سوئد گفت: ترجیح میدهم از واژه پیروزی یا شکست استفاده نکنم. از ابتدای تجاوز ائتلاف تحت رهبری عربستان به کشور مظلوم یمن مواضع ما کاملا روشن بود، در طرحهای قبلی و گذشته خودمان که در مقاطعی آن را مطرح کردیم - همان طرح آقای ظریف - همه تلاشهای ما ایجاد یک آتشبس برای فراهم کردن زمینه ارسال کمکهای بشردوستانه غذا و دارو و خارج کردن بیماران و نهایتا گفتگوهای یمنی-یمنی و شکلگیری یک دولت فراگیر ملی بود. ما طی ماههای اخیر شاید یک فاجعه عمیق بشری بودیم که در تاریخ یک لکه ننگ ثبت خواهد شد، ما به دنبال توقف تجاوز و بمباران متجاوزان بودیم و دیپلماسی فعالی داشتیم با کشورهای منطقه و اتحادیه اروپا که میتوانستیمکار کنیم و تلاش داشتیم تا جایی که بتوانند از نفوذ خود استفاده کنند و تلاش کردیم تا به وضعیت جدید برسیم. نشست استکهلم نشست خوبی بود و از نتایج آن استقبال میکنیم و امیدواریم یک تحول مثبت برای مردم مظلوم یمن باشد، اما امیدواریم متجاوزان به هدف قرار دادن زیرساختها و غیرنظامیان پایان دهند.
امیدوارم هستم که به هر حال یاد بگیرند آنهایی که فکر میکردند با سلاحهای مدرن و دلار سرنوشت یک ملت را تغییر دهند، چنین چیزی امکان ندارد. امیدوارم بحران یمن به این افراد که با فکر و اندیشه کمتر آشنا هستند، بفهمند با پول و زور و اسلحه نمیتوانند امیال خود را به ملتی که زنده است تحمیل کند.
واکنش به لفاظیهای نتانیاهو علیه ایران
بهرام قاسمی درباره تهدیدات بنیامین نتانیاهو نخستوزیر رژیم صهیونیستی علیه جمهوری اسلامی ایران گفت: سیاست ما نسبت به رژیمغ اصب صهیونیستی کاملا مشخص است، تا اشغالگری است مقاومت هم وجود دارد. بحران فلسطین، و سیاستهای اشغالگرانه و نژادپرستانه کاملا مشخص است و تا زمانی که این وضعیت ادامه داشته باشد، مقاومت هم ادامه خواهد داشت. سران این رژیم هر از گاهی سخنانی سخیف علیه ملت ایران به زبان میآورند، ماهیت این رژیم، درندگی، تجاوز و زیادهخواهی است. با توجه به نگاه دولت و ملت ایران آنها نمیتوانند از دشمنی و کینه خود نسبت به ملت ایران بکاهند.
هشدار به مسافران گرجستان
سخنگوی وزارت خارجه درباره رفتار گرجیها با شهروندان ایرانی نیز گفت: پس از شدت گرفتن این نوع برخوردهای نامناسب و با توجه به انتظار ما از دولت گرجستان که روابط حسنه داریم، این اتفاقات در مبادی ورودی اینکشور تعجب برانگیز است، سیاست ما در قبال شهروندان ایرانی مشخص است. تلاشهای بسیاری هم در تهران و هم در تفلیس داریم موضوع کمتر شد اما تمام شده نیست، مراتب اعتراض و گلایه را متذکر شدیم، این پرونده مفتوح است و به صورت روزانه و دقیق هم در تهران و تفلیس در حال پیگیری است. این رفتار نیروهای مرزبانی گرجستان قابل قبول نیست اما مقامات سیاسی گرجستان ابراز تاسف میکنند. ما طی یکی دو هفته اخیر تمهیداتی را پیشبینی کرده و در فضایی دیگر با مقامات گرجی صحبت کرده و اجازه نمیدهیم حق و حقوق شهروندمان ایران مخدوش شود. جلسات متعددی با ارگانهای ذیربط داشتهایم، اما در کنار آن متاسفانه شاهد وجود برخی گروهها یا شرکتهای سودجو هستیمکه از فرصت لغو روادید بین دو کشور سوءاستفاده کرده و با دروغ و دغل برخی شهروندان را برای دریافت برخی امتیازات در کشور مذکور اغفال کردهاند که در حال پیگری است. ایرانیهای اگر اجباری برای سفر به گرجستان ندارند برای انجامچنین سفری تامل کنند. امیدوارم ایرانیها پیش از ورود به هر کشوری مقررات آن کشور را مطالعه کرده و کمتر دچار مشکل شوند.
آخرین وضعیت مرزبانان ربوده شده در پاکستان
وی درباره حادثه تروریستی در بلوچستان پاکستان و احضار سفیر ایران در اسلامآباد و آخرین وضعیت مرزیانان ربوده شده نیز گفت: وجود برخی ناامنیها در مرزهای ما و پاکستان موضوع جدیدی نیست، ما شاهد برخی رخدادهای ناهنجار و تلخ بودهایم مانند ربایش نیروهای مرزبانی ما و ورود گروههای تروریستی از داخل پاکستان به خاک ایران که همواره عکسالعمل قاطع داشتهایم. پس از ربایش اخیر وزیر خارجه به اسلامآباد سفر کرده و با مقامات نظامی و سیاسی دیدار کردند، در سفر قبلی هم با هیئتی انتظامی به پاکستان رفتند و به نتایج خوبی رسیدیم، ما آمادگی خود را برای هرگونه همکاری اعلامکردیم. از مرزبانان ربوده شده 5 نفر آزاد شده اما از بقیه اطلاعی نداریم اما پاکستان باید هرچه سریعتر برای آزادی بقیه تلاش کرده و مانع از حضور گروههای تروریستی در مرزهای نزدیک ایران شود، ما مرز ایران با پاکستان را مرز دوستی و صلح میدانیم، اما با کانونهای متعددی در منطقه روبهرو هستیم که میخواهند این وضعیت را تحریب کنند.
پس از حادثه بلوچستان پاکستان که آن را محکومکرده و بار دیگر به دولت و ملت و بازماندگان آنها در پاکستان تسلیت میگویم، ما بر قول و وعده خود برای مساعدت به پاکستان برای کنترل دقیقتر مرزها تاکید میکنیم.
واکنش به اقدام ضدایرانی پارلمان کانادا
سخنگوی وزارت خارجه درباره سوءاستفاده نماینده پارلمان کانادا از معارضان برای تحریم ایران گفت: آن نماینده پارلمان برای ما چهره شناخته شدهای است و با برخی گروههای تروریستی ضد ایرانی در سالهای گذشته در تماس بوده و از هر اقدامی برای ایجاد مانع و مشکل علیه ایرانیها و دولت ایران دریغ نداشته است، این اقدام هم در راستای اقدامات نابهجایگذشته وی است. هر کسی و با هر نامی خصوصا اگر ادعا کند ایرانی است و به خود جرات دهد و خواهان اعمال تحریمها علیه مردم ایران و تحت فشار قرار دادن مردم شود باید گفت این فرد نه ایرانی است و نه وجدان دارد. قطعا هر ایرانی وطن پرستی نزد بیگانگان برای رنج و آزار بیشتر هموطنان خود تلاش نمیکند.
واکنش به بررسی طرح اخراج بستگان مقامات ایران از آمریکا
قاسمی درباره اقدام برایان هوک برای بررسی اخراج بستگان مقامات ایرانی از آمریکا نیز گفت: ایشان حرفهای جدی زیاد میزند. وی یک عنصر ضد ایرانی است که هر لحظه تلاش دارد برای ایران مشکل ایجاد کند، ماموریت وی ایجاد جنگ روانی و تشویش اذهان عمومی است. این حرف یاوهای بیش نیست و نباید بهای زیادی به سخنان وی که زیاد هم صحبت میکند داد. در سیاست خارجی هر اقدامی پاسخ خواهد داشت اما اعلام نخواهد شد، این موضوعات در داخل کشور بررسی شده و تصمیمات لازم اتحاذ خواهد شد.
برای ترامپ تنها دلار و فروش سلاح اهمیت دارد
وی درباره گزارش سیا درخصوص قتل خاشقجی و تناقض اقدامات ترامپ و کنگره اظهار داشت: ترامپ مگر سیاست خارجی دارد؟ ترامپ نشان داده هر بامداد که بیدار میشود به صورت نسنجیده و به صورت ندانسته بدون توجه بهواقعیتها و عواقب آن سخنانی را بیان میکند. ترامپ مدهوش و بیهوش دلار و فروش سلاح است، شاهدیم که ترامپ نه تنها درباره ایران بلکه درباره اکثر نقاط جهان چنین اظهاراتی را دارد، سخن ترامپ نسنجیده و فرافکنی بیربطی بود. ترامپ نشان داد نه انصاف و نه منطق دارد، برای ترامپ تنها ارزش دلار و فروش سلاح مهم است و شرافت انسانی و جان انسانی برای وی مغفول است.
واکنش به اعتراضات فرانسه
سخنگوی وزارت خارجه درباره برخورد دولت فرانسه با معترضان نیز گفت: این یک مسئله داخلی است و به آن نمیپردازم، اما رفتار نیروهای نظامی و انتظامی فرانسه در قبال آنهایی که در خیابان بودند نسنجیده، خشن و غیرقابل قبول است. ما پیشتر دولت فرانسه را به خویشتنداری در رفتار با معترضان دعوت کردیم. هر چند برخی اخبار درباره وجود افراد آنارشیست در بین مردم وجود دارد که به تخریب و صدمه زدن به دیگران و تاسیسات شهری میپردازند، اعتراض باید به صورت صلح آمیز انجام شود، اما دولت فرامسه بهتر است خویشتندار باشد و از بهکارگیری زور بیرحمانه جلوگیری کند.
واکنش به مواضع اخیر ترکیه در قبال بشار اسد
سخنگوی وزارت خارجه درباره سخنان دیروز وزیر خارجه ترکیه مبنی بر همکاری ترکیه با بشار اسد رئیس جمهور سوریه در صورت انتخاب به صورت دموکراتیک گفت: اینکه ترکیه در گذشته مواضع دیگری داشت نمیتوان انکار کرد، اختلاف نظر قدیمی ما هم یک واقعیت است اما مهم این است که وضعیت کنونی چگونه است. فکر میکنم زمان همیشه عاملی مثبت است تا واقعیت خود را نشان دهد. اما علاوه بر گذر زمان، نشستها، مذاکرات، همکاریها و اینکه اهداف و عملکرد تروریستها چه بوده است، موجب شده که نه تنها ترکیه که دیگر کشورها هم مواضعشان تغییر کند. البته الزامی ندارد که تغییر مواضع گفته شود، خوشبختانه به عنوان اعضای روند آستانه اشتراکات بزرگی داریم و این روند میتواند تجربه مشترکی برای همکاریهای بعدی باشد.
بهدنبال جایگزین برای سفرای بازنشسته هستیم
قاسمی درباره سفرای بازنشسته ایران در سازمان ملل، آلمان و ترکیه گفت: تقریبا برای همه کشورهایی که سفرایمان ماموریتشان تمام شده یا همکارانی که با توجه به قانون جدید بازنشستگی با وضعیت جدید مواجه شدهاند، کارها برای جایگزینی در حال پیشروی است و در حال طی فرایند پروتکلی است. اما برای این سه کشور رایزنیها انجام شده و خوشبینم طی روزهای آینده برای این سه مورد بتوانیم نهایی کنیم و بعد از طی مراحل پروتکلی و قطعی شدن اعلام شود.
سخنگو درباره تجهیز پکک توسط آمریکا گفت: ما تجهیز گروهکها از سوی آمریکا را محکومکرده و واشنگتن حق دخالت ندارد و این سیاست غلط موجب بحران جدی میشود.
وی درباره بحث حج عمره مفرده نیز افزود: مسئول حج سازمان حج است و وزارت خارجه دخالتی ندارد. رئیس سازمان بر اساس عرف قدیمی و سوابق توسط مقام ذیربط سعودی دعوت شده، باید منتظر ماند و دید در پایان سفر ایشان چه صحبت و تفاهمی شده است.
برنامه موشکی ایران یک سیاست دفاعی ملی است
سخنگوی وزارت خارجه درباره سخنان اروپاییها و غربیها درباره برنامه موشکی ایران اظهار داشت: اینها مباحث جدیدی نیست، اما خبرساز است. ما در گذشته هم بیان کردیم هیچ دو کشوری نیستند که درباره همه مسائل اشتراک نظر داشته باشند. در خصوص برجام برخی کشورها با آمریکا اختلاف جدی داشته و معتقد به تداوم برجام بوده و به دنبال بهرهمندی ایران از مزایای مندرج در برجام هستند. در مورد سایر مسائل، خیلی موضوعات است و الزاما شامل بحث موشکی نیست، میتوانیم اختلاف نظر داشته و یکسان نگاه نکنیم.
در خصوص موشکی با برخی اروپاییها اختلاف نظر بیشتر و با برخی اختلاف نظر کمتری داریم، به نظر ما نگرانی برخیها بیربط نیست و ناشی از کسانی است که به جنگ روانی سختی علیه ایران مشغول هستند، ما شاهد ابراز نگرانی برخی مقامات اروپایی و غیراروپایی درباره برنامه موشکی هستیم اما برنامه موشکی ایران یک سیاست دفاعی ملی است و هیچ منافاتی با قطعنامه 2231 ندارد و ناشی از تجربه تاریخی است. ما مثل کشورهای منطقه به دنبال خرید امنیت و سلاح نیستیم، ما بهدنبال اتکای به توان داخلی برای تامین امنیت خود هستیم. هیچ کشوری نمیتواند به ما تضمین امنیتی دهد، برنامه موشکی ما بازدارنده و دفاعی است و علیه هیچکشوری نیست. ما نمیتوانیم از برنامه دفاعی خود چشمپوشی کنیم. کشورهای دیگر باید این را درک کنند، انگلیسیها اخیرا مواضع تندی داشتند که ناشی از استانداردهای دوگانه است، از یک سو سلاح صادر کرده و موجبدتشدید نزاع میشوند اما از سوی دیگر معترض برنامه موشکی ایران میشوند. موشکهای ما برای حملکلاهک هستهای نیست، اجازه نمیدهیم که بتوانند ما را در این حوزه محدود کنند. ما با همه کشورها درباره مسائل مختلف از جمله موشکی صحبت و گفتوگو شفافسازی کرده و میکنیم، اما در این زمینه به هیچوجه مذاکره نخواهیم داشت، ما نمیتوانیم امنیت خود را قربانی چنین شعارهایی کنیم.
واکنش به عضویت رژیم صهیونیستی در FATF
سخنگوی وزارت خارجه درباره عضویت اسرائیل در FATF و تاثیرات احتمالی آن نیز گفت: وزارت خارجه کارش انتقال نظراتش در حوزه سیاست خارجی به نهادهای قانونی و داخلی است. وزارت خارجه تلاشهای خود را انجام داده است. مسئله حضور این رژیم در این کارگروه، خیلی فرقی نمیکند، چه باشد و چه نباشد سیاستهای مخرب خود را ادامه میدهد، با شناختی که از همه ارگانهای ایرانی داریم، باید به سویی برویم که مصالح و منافع مردم را تامین کنیم.
موضوع لغو روادید با کشورهای همسایه
قاسمی درباره لغو روادید با کشورهای همسایه نیز گفت: در روابط خارجی مسائل سیاسی موضوع یکطرفهای نیست، لغو روادید یکباره رخ نمیدهد. مذاکرات و تماسهای ما در حوزه کنسولی و تسهیل آمد و شد وجود داشته و دارد و ادامه خواهد داشت، اما بستگی به دو طرف دارد و باید زیرساختهای لازم انجام شود. اراده ما بر تسهیل بیشتر آمد و شدها است اما این مساله زمانبر است.