سرویس سیاست مشرق- روزنامه‌ها در لابه‌لای گزارش‌ها و سرمقاله‌ها، قسمتی از صفحات خود را به اخبار روزهای گذشته یا اخبار ویژه اختصاص می‌دهند که مشرق در ادامه به آنها اشاره می‌کند.

*****

کیهان

شکسته‌نفسی مدعیان اصلاحات و اعتدال در سربالایی وعده‌ها!

سخنگوی حزب کارگزاران سازندگی به اظهارات محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس‌جمهور درباره انتخابات ۹۲ و ۹۶ واکنش نشان داد.

مرعشی در گفت‌وگو با خبرنگار «انتخاب»، در سخنانی کنایه‌آمیز گفت: به آقای واعظی بگویید شکسته‌نفسی می‌کنید، آقای روحانی با اتکا به تو پیروز انتخابات شد.

او در ادامه اظهاراتش خطاب به واعظی افزود: اصلاح‌طلبان که هیچ، حتی اعتدالی‌ها هم در پیروزی آقای روحانی نقشی نداشتند؛ فقط شما بودید!

به گزارش «انتخاب»، ماجرا از اظهارات اخیر سعید حجاریان آغاز شد. او با تاکید بر دفاع اصلاح‌طلبان از روحانی در زمان انتخابات، گفته بود: من پیش‌تر هم گفته‌ام، ما با دکتر روحانی عقدی- به صورت ائتلاف- نبسته بودیم. ایشان وعده‌هایی به مردم دادند و مردم هم به دلیل همان وعده‌ها پای صندوق رأی رفتند. دفاع ما، بر اساس همین وعده‌ها بود و نه خواسته‌های حداکثری خودمان. اما، ایشان به بسیاری از وعده‌هایش یا نخواست یا نتوانست عمل کند و فی‌الواقع زمانیکه از خود عبور کرد، طبعاً بخشی از اصلاح‌طلبان هم ناگزیر با ایشان زاویه پیدا کردند.

در واکنش به اظهارات حجاریان، محمود واعظی، رئیس دفتر روحانی و از اعضای ارشد حزب اعتدال و توسعه که حلقه اول اطرافیان روحانی عمدتاً از همین حزب هستند گفت: این طبیعی است که در هر انتخاباتی عده‌ای از کسی حمایت می‌کنند و عده‌ای از فرد دیگری حمایت می‌کنند. او توضیح داد: اینکه ما در سال ۹۶ با گروهی نشسته باشیم و با هم چیزی را به عنوان ائتلاف امضا کرده باشیم خیر، نه در سال ۹۲ این کار را کرده‌ایم و نه در سال ۹۶.

اظهارات واعظی که از آن بوی کنار زدن نقش اصلاح‌طلبان در پیروزی روحانی در سال ۹۲ به مشام می‌رسید، با واکنش اصلاح‌طلبان مواجه شد.

محمدعلی ابطحی در توئیتی نوشت: آقای واعظی گفته ما با هیچ گروهی ائتلاف نکردیم. نه در سال ۹۲ و نه در سال ۹۶. یعنی رأی مال خود آقای روحانی بوده و نه به خاطر حمایت اصلاح‌طلب‌ها. به نمک‌نشناسی کاری ندارم، ولی قربان دهنت آقای واعظی. اصلاً همه رأی مال خود آقای روحانی بوده. همه افتخارات دولت و رئیسش هم مال خودتان. قبول؟

یادآور می‌شود اظهارات کسانی چون ابطحی و مرعشی نوعی فرار به جلو و مظلوم‌نمایی محسوب می‌شود؛ چه اینکه افراطیون مدعی اصلاحات ده‌ها بار مدعی شده‌اند: روحانی رأیی از خود نداشت، فاقد گفتمان بود، اعتدال روش است نه گفتمان، دولت رحم اجاره‌ای اصلاح‌طلبان است و...

همچنین کارگزارانی‌ها مدعی هستند اگر چوب خشک جای روحانی بود، بهتر از او مدیریت می‌کرد. آنها در بیانیه‌ای، دولت را فاقد کفایت و دولت بزمی توصیف کردند و این در حالی است که معاون اول دولت، کارگزارانی است.
منت‌گذاری اصلاح‌طلبان بر سر روحانی در حالی است که در انتخابات ۹۲ و تا ۳ روز مانده به انتخابات، رأی روحانی ۱۱ درصد و رأی عارف ۸ درصد بوده است.

در انتخابات ۸۸ رأی نداده بود اما به تقلب اعتراض می‌کرد!

یک فعال فتنه سبز پس از یک دهه اعتراف کرد که اصلاً در انتخابات شرکت نکرده و رأی نداده است.

مجید توکلی از سردمداران بازداشت شده اغتشاشات خیابانی سال ۸۸ است که با ادعای اعتراض به تقلب در انتخابات ریاست‌جمهوری دهم، تهران را به آشوب کشیدند.

وی زمانی قصد داشت با پوشش زنانه از کشور فرار کند که بازداشت شد. نامبرده اخیراً ضمن توئیتی تصریح کرد: «در انتخابات ۸۸ هم شرکت نکردم و رأی ندادم.»

سرشکستگی آمریکا آشکار شد / روزنامه‌های زنجیره‌ای سانسور کردند

روزنامه‌های زنجیره‌ای که همواره اقدام به بزرگ‌نمایی تهدیدهای آمریکا می‌کنند، سفر دزدکی ترامپ به عراق و اعترافات توأم با سرشکستگی وی را سانسور کردند.

ترامپ در سفر مخفیانه به پایگاه نظامیان آمریکایی در الاسد، حتی نتوانست موافقت نخست‌وزیر عراق برای دیدار و ملاقات را جلب کند. او در گزارش این سفر تصریح کرد: «خیلی غم‌انگیز است. ۷ تریلیون (هفت هزار میلیارد) دلار در خاورمیانه هزینه کردیم اما متأسفانه ناچارم کاملاً مخفیانه به آنجا سفر کنم. دوبار قرار بود به عراق سفر کنم اما خبر آن درز کرد و سفر لغو شد.

همزمان با این سفر، سفارت آمریکا در بغداد هدف حمله موشکی قرار گرفت. گروه‌های مردمی عراق نظیر النجباء نیز اعلام کردند دولت آمریکا تروریست است و از تروریست‌ها حمایت می‌کند و اگر خود عراق را ترک نکند، او را به اجبار از عراق بیرون خواهیم کرد.

اما این خبرها به ویژه اظهارات ترامپ، در تیترهای روزنامه‌هایی مانند اعتماد، سازندگی، آفتاب یزد، شرق، ایران، همشهری، هفت صبح و… سانسور شد. برخی در همین روزنامه‌ها زلزله در کابینه عربستان و برکناری عادل الجبیر وزیر خارجه شدید آمریکایی و ضد ایرانی این رژیم را هم سانسور کردند.

عملکرد دولت موجب شده تا نمایندگان همسو نیز پشت روحانی را خالی کنند

«حواشی سخنرانی روحانی در مجلس روشن کرد که برخلاف انتظار رئیس‌جمهور تعامل با مجلس دهم آن‌قدرها هم ساده نبوده است. نه کاسته شدن از تعداد تندروها به کار آمده و نه افزایش شمار اصلاح‌طلبان و اعتدالیون. حتی ریاست علی لاریجانی نیز ثمری نداشته است که اگر داشت حداقل فضای آرام و جو مناسبی برای استماع سخنان روحانی در روز ارائه بودجه فراهم می‌شد».

سایت نامه‌نیوز از سایت‌های حامی دولت ضمن انتشار تحلیل فوق نوشت: حواشی جلسه علنی دوشنبه گذشته آن قدر بود که بودجه و عدد و رقم‌هایش چندان به چشم نیامد. برخورد نمایندگان مجلس با حسن روحانی و سر و صدایی که همزمان با سخنرانی‌اش به راه انداختند؛ یک‌بار دیگر نشان داد که تعامل با مجلس دهم آنچنان که آقای رئیس‌جمهور انتظار داشت، پیش نرفته است. روحانی که روی حذف بسیاری از تندروهای مجلس‌نشین و پیروزی لیست امیدی‌ها حساب کرده بود، گمان نمی‌برد که همکاری با مجلسی به ریاست

علی لاریجانی و حضور بسیاری از نیروهای اعتدالی تا این حد دشوار شود. تا این حد که کار به استیضاح‌های پی در پی وزرا، سوال از رئیس‌جمهور و اخلال در حین سخنرانی او برسد!

روحانی بیش از آنچه باید، روی حمایت فراکسیون امید و نیروهای اعتدالی راه یافته به مجلس حساب کرد و همین هم مشکل‌ساز شد. لیست امیدی‌ها اگرچه ظاهراً حامی و مدافع دولت هستند اما بعضاً علیه او موضع‌گیری کرده و زاویه خود را با تصمیمات دولت حفظ می‌کنند. چنان‌که ملاحظه شد در جریان سوال از رئیس‌جمهور کوتاه نیامدند. ناگفته نماند که در سوال از رئیس‌جمهور، خود روحانی هم کم مقصر نبود. شاید اگر لجبازی نکرده و نمی‌گفت که به حمایت کردن یا نکردن آنها اهمیت نمی‌دهد؛ کار به نحو دیگری پیش می‌رفت.

این را نیز باید در نظر داشت که هر وقت پای مسائل منطقه‌ای و قومی به میان آمده فراکسیون امیدی‌ها در ایجاد وحدت ضعیف‌تر عمل کرده‌اند. محمدرضا عارف نیز رئیس مناسبی برای این فراکسیون نبوده و هیچ‌وقت موفق به ایجاد وحدت آن هم به نفع دولت، نشده است.

وضعیت تعامل روحانی و مجلسی‌ها وقتی بغرنج‌تر می‌شود که نقش علی لاریجانی و حامیانش در فراکسیون مستقلان را نادیده نگیریم. فراکسیونی که در موارد حساس تعیین‌کننده شده و با اعلام نظر خود بر رأی نهایی مجلس سایه می‌اندازد. روحانی گمان می‌کرد که روابطش با مجلس تحت ریاست لاریجانی صمیمانه‌تر باشد اما او سیاس‌تر از این حرف‌ها است و هرچه گذشت نشان داد که در موضع‌گیری و سیاست‌ورزی به منفعت دولت کاری ندارد. چرا که اگر داشت بسیاری از استیضاح‌ها یا سوال از رئیس‌جمهور اعلام وصول و عملی نمی‌شد.

سانسور نرخ تورم ۴۲ درصدی

یک روزنامه حامی دولت تصریح کرد بانک مرکزی آمار تورم ۴۲ درصدی را سانسور کرده است.

دنیای اقتصاد در گزارشی نوشت: آمار بانک مرکزی از تورم آذر ماه پس از ۷ روز منتشر نشده، این در حالی است که براساس قاعده عرفی این آمار در روز پنجم هر ماه در اختیار مخاطبان قرار می‌گرفت.

گزارش‌های غیررسمی حاکی از آن است که تورم متوسط در آذرماه سال جاری به ۲۱ / ۴ درصد رسیده و نسبت به ماه قبل رشد ۲/۸ واحدی را ثبت کرده است.

گزارش تورم اقتصاد، معمولاً توسط دو نهاد «مرکز آمار» و «بانک مرکزی» منتشر می‌شود، مرکز آمار معمولاً گزارش شاخص بهای مصرف کننده را در نخستین روز هر ماه منتشر می‌کند که وضعیت تورمی ماه قبل را منعکس می‌کند. بانک مرکزی نیز روزهای چهارم یا پنجم هر ماه روایت خود از تورم ماه قبل را در اختیار مخاطبان و افکار عمومی قرار می‌دهد. این رویه عمدتاً در ماه‌های گذشته، وجود داشته است. حتی در تقویم آماری که بانک مرکزی سال گذشته برای اولین و آخرین بار منتشر کرده بود به جز ماه اسفند برای سایر ماه‌ها متعهد شده بود نرخ تورم هر ماه را چهارم یا پنجم ماه بعد منتشر کند.

با وجود اینکه تقویم آماری منتشر شده در ابتدای سال ۹۶ در سال ۹۷ تکرار نشد، اما رویه انتشار آمار براساس همان روند ادامه یافت و آمارهای تورمی در روز پنجم هر ماه در اختیار مخاطبان قرار می‌گرفت. به بیان دیگر، اگر چه یک تقویم آماری برای سال جاری وجود نداشت، اما طبق یک قاعده عرفی این آمار تورم تا روز پنجم هر ماه در اختیار مخاطبان قرار می‌گرفت. تا اینکه روز چهارشنبه ۵ دی ماه سال جاری، بانک مرکزی برخلاف رویه معمول، گزارش خلاصه شاخص بهای مصرف کننده در آذر ماه سال جاری را منتشر نکرد و در روز پنج‌شنبه ۶ دی نیز آمار تورمی بر روی سایت اطلاع‌رسانی بانک مرکزی قرار نگرفت.

البته اخبار غیررسمی حکایت از آن داشت که در روز چهارشنبه، بانک مرکزی در بخش محاسبه‌گر تورم متوسط کل در آذر ماه را ۲۱/۲ درصد ثبت کرد کلیشه‌ای دیجیتالی نیز در برخی شبکه‌های اجتماعی از بخش محاسبه‌گر تورم منعکس شده بود. البته این منابع گزارش دادند ساعتی بعد به روزرسانی نرخ تورم در این بخش تعلیق شده و مجدداً نرخ تورم آبان در این بخش درج شده است. این موضوع باعث شد که ابهاماتی در خصوص قراردادن آمار تورم و حذف آن در اذهان به وجود آید.

اگر خبر غیررسمی منتشر شده صحت داشته باشد، می‌توان براساس آن، نرخ تورم ماهانه و نقطه به نقطه آذر ماه را رمزگشایی کرد. براساس این آمار با فرض نرخ تورم میانگین ۲۱/۲ درصدی نرخ تورم ماهانه در آذر ماه رقمی معادل ۴ درصد بوده که نسبت به ماه قبل افزایش ۰/۵ واحد درصدی را ثبت کرده است. همچنین نرخ تورم نقطه به نقطه نیز رقمی حدود ۴۲/۸ درصد خواهد بود که نسبت به ماه قبل افزایش ۲/۸ واحد درصدی را ثبت خواهد کرد. البته در خصوص این آمارها نمی‌توان اظهار نظر دقیق کرد و احتمال خطای ۰/۴ واحد درصدی وجود دارد؛ زیرا اظهارنظر دقیق نیاز به رقم شاخص بهای مصرف کننده دارد، اما می‌توان به طور قطع عنوان کرد که آمار ماهانه و نقطه به نقطه آذر ماه نسبت به آبان ماه افزایشی خواهد بود. بررسی‌ها نشان می‌دهد که نرخ تورم نقطه به نقطه ۴۲/۸ درصدی در دولت یازدهم و دوازدهم یک رکورد محسوب می‌شود و بیشترین رقم نرخ تورم از مرداد ماه سال ۱۳۹۲ است.

نیاز وزارت خارجه دوربرگردان است نه بولدوزر!

سخنان اخیر آقای ظریف علیه منتقدان، مصداق بارز فرافکنی است. وزارت خارجه برای جبران اشتباهاتش، نیاز به دور برگردان دارد و نه بولدوزر!

روزنامه وطن امروز در یادداشتی نوشت: زمانی که تیرماه سال ۱۳۹۴ توافق هسته‌ای میان ایران و اعضای ۵+۱ به امضا رسید، دولت یازدهم از برجام تحت عنوان یک «نقطه ثقل» درحوزه اقتصاد و سیاست خارجی کشور یاد کرد. متأسفانه این بار «استراتژی اقتصادی» ما به دلیل نگاه حاکم بر دولت در خدمت تاکتیک «بزک برجام» توسط ایالات متحده آمریکا قرار گرفت. در چنین فضایی متأسفانه سخنان صریح و نصایح حکیمانه رهبر معظم انقلاب اسلامی درباره لزوم نهادینه‌سازی «اقتصاد مقاومتی» و تاکید معظم‌له بر احصای ظرفیت‌های بالقوه و بالفعل اقتصادی در داخل کشور به سرلوحه اقدام و عمل مقامات دولتی کشورمان تبدیل نشد.

امروز با گذشت بیش از ۳ سال از امضای توافق هسته‌ای، جناب آقای دکتر ظریف در سخنانی که از یک سو مصداق «پشیمانی» و از سوی دیگر، مصداق «فرار به جلو» تلقی می‌شود، منتقدان رویکرد وزارت امور خارجه طی ۵ سال اخیر را اینگونه تخطئه می‌کنند:

«مشکل ما این است کسانی که طرفدار تعامل با غرب هستند، تا کسانی که مخالف هستند و اسامی دیگری از جمله دلواپسان و… را بر خود می‌گذارند، یک باور غلط دارند و آن، این است که دنیا را در غرب می‌بینند. آنها غرب را مرکز جهان می‌بینند و به همین دلیل خود را در مقابل غرب می‌بینند اما تحول عمده‌ای که اتفاق افتاده و ما باید آن را بشناسیم، این است که دنیای امروز ما دنیای پساغربی است…».

بدون شک آقای ظریف به خوبی می‌دانند گزاره‌هایی مانند «لزوم معامله با کدخدا»، «نفی استراتژی نگاه به شرق» و «خضوع در برابر تروئیکای اروپا»، هیچیک منبعث از افکار و تئوری‌های منتقدان رویکرد سیاست خارجی کشور طی سال‌های اخیر نبوده است! به عبارت بهتر، وزیر امور خارجه به صورت خواسته یا ناخواسته، تصویر آینه مقابل خود را با تصویر دلواپسان اشتباه گرفته‌اند! رویکرد وزارت امور خارجه، از مدت‌ها قبل مشتاق شنیدن چنین جملاتی و از آن مهم‌تر، ابراز این جملات و رفتارهای برخاسته از آن در مجامع بین‌المللی و صحنه مذاکره با کشورهای غربی بوده‌اند اما دریغ از این اقدام...

سوال اصلی اینجاست: فارغ از خبطی که وزیر امور خارجه کشورمان در خطاب قرار دادن منتقدان سیاست خارجی کشور (به جای وزارت امور خارجه) صورت داده‌اند، آثار و خروجی اظهارات اخیر ایشان در تعیین مشی کلان، میان‌مدت و کوتاه‌مدت دستگاه سیاست خارجی کشورمان چیست؟

آیا این سخنان به معنای نفی واقعی سلطه غرب در نظام بین‌الملل و حرکت بر مدار ۳ اصل «عزت»، «حکمت» و «مصلحت» است؟

همان‌گونه که اشاره شد، نسبت میان ۳ مؤلفه اساسی یعنی آرمان، استراتژی و تاکتیک در دستگاه دیپلماسی به‌هم ریخته است.

اگر اظهارات اخیر آقای دکتر ظریف، مصداق نوعی «خودآگاهی» باشد باید از آن استقبال کرد. با این حال اگر ایشان درصدد فرافکنی نسبت به وضعیت موجود و نسبت دادن کارنامه ناموفق سیاست خارجی کشور به منتقدان وزارت امور خارجه هستند، بدترین مسیر ممکن را انتخاب کرده‌اند! وزارت امور خارجه امروز در راستای اصلاح و بازگشت از مسیر گذشته خود، بیش از آنکه به «بلدوزر» نیاز داشته باشد، نیاز به «دوربرگردان» دارد!

ایران

انتقاد از بودجه حوزه‌ها

خبر اول اینکه، روزنامه جمهوری اسلامی با اشاره به سخنان رئیس جمهوری مبنی براینکه حرکت‌های مخفی در بودجه باید آشکار شود، نوشته است: یک نمونه، نهادهای پرتعدادی هستند که در حوزه‌های علمیه در سال‌های بعد از انقلاب اسلامی سر برآورده‌اند و هرکدام یا ردیف دارند یا زیرمجموعه ردیف‌های دیگر هستند. چه بسا وجود این نهادهای فرهنگی، آموزشی و پژوهشی لازم باشد ولی نکته مهم اینست که حوزه‌های علمیه با تمام اجزا و زیرمجموعه‌هایشان نباید به دولت وابسته باشند.

تأکید مکرر امام خمینی و مراجع تقلید بر ضرورت استقلال حوزه‌های علمیه به همین نکته نظر دارد. تردیدی نیست که حوزه علمیه و نهادهای مرتبط با آن فقط در صورتی می‌توانند استقلال خود را حفظ کنند که با بودجه خودشان که داوطلبانه توسط مردم تأمین می‌شود ارتزاق کنند و بودجه دولتی، آنها را وابسته، تابع و قابل انعطاف و تغییر در برابر سیاست‌های دولت و حاکمیت بار می‌آورد و این خطر بزرگی برای رجال دین است. جمهوری اسلامی تأکید کرده: نمایندگان مجلس از فرصتی که دارند، برای جلوگیری از حرکت‌های مخفی در بودجه استفاده کنند و گام اول را برای شفاف‌سازی بردارند و ثابت کنند که نمایندگان واقعی مردم هستند.
 

ایران رتبه چهارم فرار مغزها

دست آخر اینکه، عضو هیأت علمی مؤسسه مطالعات مدیریت جامع و تخصصی جمعیت کشور گفت: برخلاف باور عموم، ایران بالاترین رتبه فرار مغزها در جهان را ندارد، آمارهای موجود نشان می‌دهد ایران پس از هند، فیلیپین و امریکا- کانادا، رتبه چهارم را در فرار مغزها دارد. به گزارش ایرنا، بهرام صلواتی افزود: در سال ۲۰۱۸، تعداد دانشجویان مهاجر از ایران ۱۲ هزار و ۷۰۰ نفر اعلام شده که از این میان رتبه ۱۲ را میان دانشجویان خارجی امریکا دارا هستیم.

وی در ادامه با اشاره به نبود آمارهای دقیق و رسمی درباره مهاجرت ایرانیان افزود: در مجموع ۵ تا ۶ میلیون دانشجوی مهاجر در دنیا داریم که با احتساب دانشجویانی که آنلاین در حال تحصیل هستند، ۱۳ تا ۱۴ میلیون مهاجر دانشجو در جهان داریم. صلواتی به نتایج پژوهشی میان ۴۲۵ مهاجر ایرانی اشاره و دلایل مهاجرت دانشجویان ایرانی را سد بزرگ کنکور، نبود فرصت‌های شغلی و سطح حقوق و دستمزد خواند.

خراسان

آرمان