سرویس جهان مشرق - هفته اخیر برای روابط واشینگتن و بروکسل بسیار تیره طی شد. سه اتفاق تلخ در ابتدای سال نشان میدهد ماههای سختی بر روابط فراآتلانتیک حاکم خواهد شد و این دشواری را هم اعضای اتحادیه خواهند چشید و هم ترامپ که با تلاشهای دموکراتهای تندرو در کنگره برای استیضاحش روبرو است:
نامه سیاسی به کنگره
دویچه وله پیشتر به نقل از یک مقام ناشناس در اتحادیه اروپا خبر داده بود واشینگتن جایگاه مأموریت دیپلماتیک اتحادیه اروپا را به یک «سازمان بینالمللی» مانند سایر سازمانها تنزل داده است. حالا ایندپندنت از نامهای خبر داده که در همین زمینه از سوی مقامات اتحادیه اروپا به کنگره نوشته شده تا پیازداغ تبلیغات دموکراتها را در مجلس نمایندگان علیه ترامپ بیشتر کند.
بیشتر بخوانید:
در این نامه آمده که دیپلماتهای اروپایی با همتایان خود در آمریکا صحبت کرده و نگرانی خود را از این تغییر ابراز داشتهاند، اما زمانی که چنین تنزل جایگاهی اصلاً از پیش به آنها اعلام نشده بوده و صرفاً از اینکه به خیلی از جلسات دعوت نمیشوند متوجهِ آن شدهاند، طبیعتاً صحبت با همتایان آمریکایی هم سودی نبخشیده است.
اقدام اخیر کاخ سفید در این نامه به «تشدید روزافزون رویکرد خسارتبار آن نسبت به روابط فراآتلانتیک» و «بازی در زمین قدرتهای جهانیِرقیب» نسبت داده شده که به «چندپارگی» به جای «همکاریهای به شدت مورد نیاز» میانجامد، در حالی که «ما با یکدیگر میتوانیم فکری برای مسائل دوجانبه و مرتبط با تغییرات آبوهوایی، نابرابری اقتصادی، دیجیتالیسازی و تروریسم جهانی بکنیم و بنا بر این ما باید همدیگر را تقویت کنیم، نه تضعیف».
اروپا را اینقدر مهم نکنید
همزمان پایگاه «فرهنگ راهبردی» (Strategic culture ) خبر داده که در اولین جلسه دولت آمریکا در سال جدید، ترامپ وقتی به موضوع همکاریهای نظامی ایالات متحده و اتحادیه اروپا رسیده است، گفته آنها یک سری دولت تابع هستند و من چندان اهمیت نمیدهم. چندی پیش نیز زمانی که به ترامپ گفته شد چندان در اروپا محبوب نیست، گفت او هم چندان اهمیتی نمیدهد که اروپاییان چه فکر میکنند، و اتفاقاً این نشان میدهد او درست عمل کرده است.
در واقع ترامپ دستکم در یک زمینه درست عمل کرده است و آن آشکارکردن نوع روابط واشینگتن با کشورهای اروپایی در الفاظ صریح است. دولتهای قبلی و حتی افرادی مانند ژنرال متیس در دولت ترامپ دائماً از «همکاری راهبردی» یا «متحدان ما» در اشاره به قدرتهای اروپایی استفاده میکردند، در حالی که واقعیت چیز دیگری است. اروپا بیش از آنکه متحد آمریکا باشد، تابع آن است. یک نشانه آشکار در این زمینه، استقرار نیروهای نظامی و موشکهای آمریکایی در اروپا است. کشورهای اروپایی چند پایگاه نظامی در آمریکا دارند؟
کشورهای اروپایی را تحریم میکنیم
سومین اتفاق بد در هفته اخیر برای روابط فراآتلانتیک واقعاً دور از انتظار بود. دولت ترامپ کشورهای اروپایی به ویژه آلمان را تهدید کرده است اگر به ساخت مسیر جدید انتقال نفت و گاز روسیه با نام پروژه «مسیر شمالی ۲» (Nord Stream 2) ادامه دهند، آنها را تحریم میکند. در حالی که ترامپ بسیاری از مسائل سیاسی را از زاویه اقتصادی میبیند، عجیب است که همکاری اقتصادی روسیه و اتحادیه اروپا را به مسائل سیاسی ربط دهد.
تنش در روابط آمریکا و آلمان با احداث خط لوله جدید گاز روسیه+ نقشه
تحریریه پایگاه «فرهنگ راهبردی» نوشته است از این بهتر نمیشد اثبات کرد که هر چه روابط فراآتلانتیک صدمه ببیند، «ترامپ ککش هم نمیگزد». شاید اصلاً بهتر بود اروپا با تحریمهای ضدروسی پس از بحران کریمه که به خود اروپا نیز صدمه زد همراه نمیشد تا حالا مجبور نباشد چنین توقعاتی را از واشینگتن برآورده سازد.
جمعبندی
اولین نشانههای رویکرد متفاوت دولت ترامپ به اتحادیه اروپا نسبت به دولت اوباما در تهدید صریحش به عدم پایبندی ایالات متحده به امنیت اروپاییان در صورتِ عدم پرداخت سهمشان در ناتو برمیگردد. پس از آن اقدام یکجانبه به خروج از برجام و افزایش تعرفه واردات فولاد و اورانیوم تا چندین ماه خبرساز شد و حالا این آخرین نمونهها از افزایش تنش میان این دو متحد قدیمی است.
ترامپ رویکرد خود را در تمام مسائل ریز و درشت حفظ کرده و نشان داده که واقعاً در این زمینه جدی است. چندی پیش اروپاییها از اینکه در مراسم تشییع بوش پدر، نام دیوید اُسولیوان سفیر اتحادیه اروپا در واشینگتن در آخرِ فهرست ذکر شد، ناراحت شده بودند.
همکاران ترامپ نیز به ویژه کسانی که پس از استعفای حلقه اولیه تیم رئیسجمهور، جانشین شدند رویکرد مد نظر آقای سرمایهدار را رعایت میکنند. مایک پمپئو سال گذشته با واژگانی کمسابقه اروپاییان را خطاب قرار داد که آیا در مورد آنچه منافع اتحادیه و شهروندانش میدانند، مطمئن هستند؟
حالا به نظر میرسد پمپئو از یک نظر بیراه نگفته است. آیا اروپاییان واقعاً مطمئن هستند که دارند منافع شهروندان خود را دنبال میکنند یا دائماً به ساز منافع آمریکا میرقصند؟ آیا همانقدر که ترامپ بر شعار «اول آمریکا» تأکید دارد، آنها نیز بر سیاست «اول اروپا» پافشاری میکنند؟ آیا منتظر هستند ترامپ با همان جملاتی که سران سعودی را تحقیر کرد با آنها سخن بگوید؟
منابع
https://www.strategic-culture.org/news/2019/01/04/trump-to-europe-youre-vassals-and-i-dont-care.html
https://sputniknews.com/europe/201901091071320741-washington-eu-diplomatic-mission-trump