به گزارش مشرق، خوب است که گاهی شاهد از غیب می‌رسد و سند و مدرک رو می‌شود برای رد تصورات باطل! اوج گرفتن روند صنعتی شدن ایران در دوره محمدرضا پهلوی یکی از این اباطیل است که این روزها لقلقه زبان بعضی‌هاست. راه‌اندازی صنایع مونتاژ خودرو نماد این صنعتی شدن تلقی می‌شود که البته نامش رویش است: مونتاژ. حالا بیایید یک محصول دیگر از دوران اوج صنعتی شدن ایران و گشوده شدن دروازه‌های تمدن را به چشم ببینیم و بررسی کنیم.
این سماور برقی که محصول گروه صنعتی داریوش است اوایل دهه ۵۰ خورشیدی در ایران تولید شده است. در نگاه اول یک سماور معمولی است و جذابیتی ندارد ولی با نگاهی گذرا به دفترچه مشخصات کالا یا همان بروشور محصول نکات جالبی آشکار می‌شود.
بیشتر بخوانید:
شاخص‌های اقتصادی ایران در زمان پهلوی
بزرگترین دزد و اختلاسگر تاریخ ایران
یادمان نرود ایرانیان تا پیش از تولید این سماور برقی، دهه‌های متمادی در صنعت سماورسازی در جهان نام‌آور بودند و خدا را شکر هنوز هم انواع سماور برقی و گازی و حتی زغالی ایرانی در سراسر دنیا نامدار و در خاورمیانه محصولی کاربردی برای استفاده روزمره مردمان است.
در بروشور این سماور برقی که با تأسف فراوان به نام شاه پهلوی آغاز سخن کرده است در بخش مشخصات با حقایق ناخوشایندی از صنعت ایران مواجه می‌شویم:
۱-و رق برنجی که سماور با آن ساخته شده آلمانی است.
۲- المنت سماور با همکاری دو کارخانه معظم! آلمانی و سوئدی در ایران ساخته شده است.
۳- ترموستات زیر نظر مهندسان آلمانی تنظیم و تکمیل شده است.
خب ماجرا روشن شد؛ موضوع مونتاژ هم نیست بلکه برای ساده‌ترین و پیش‌پاافتاده‌ترین کارها نیز مهندس خارجی باید بالای سر کارگر و مهندس ایرانی می‌ایستاد و نظارت می‌کرد. آن‌هم برای ساخت قطعاتی ابتدایی و ساده نظیر المنت و ترموستات. این‌طور نیست که ساخت این قطعات الان ساده به نظر برسد بلکه اهل‌فن می‌دانند که همان موقع هم ساده بود. هر دو این قطعات ابتدایی قدمتی به‌اندازه اکتشاف کاربردهای الکتریسیته دارند و طی قرن ۱۹ میلادی نیز در دنیا شناخته‌شده و پرمصرف بودند. این قطعات با چندتکه سیم و فلز در خانه قابل ساخت هستند و ساخت آنها را دانش آموزان در کتاب‌های علوم مدارس نیز می‌آموزند. بسیار شگفت‌انگیز است که در دهه ۵۰ شمسی یعنی دوران توسعه شتابنده رایانه‌ها و فنّاوری‌های دیجیتال در دنیا و در عصر تسخیر فضا، ساخت چنین قطعاتی زیر نظر مهندسان خارجی صورت گرفته و درباره آن باافتخار اطلاع‌رسانی نیز شده است. همین موضوع به‌خوبی روحیه حاکم بر صنعتگران ایرانی و میزان خودباوری و استقلال صنعت کشور در دوره پهلوی را نشان می‌دهد.
۱۰:۳۵ - ۱۳۹۷/۱۰/۲۶
