به گزارش مشرق، دیروز -۱۸ اردیبهشت- در سالگرد خروج آمریکا از برجام، شورای عالی امنیت ملی در بیانیه‌ای اعلام کرد که ایران برخی اقدامات خود در برجام را متوقف می‌کند و به کشورهای باقیمانده در توافق ۶۰ روز برای اجرای تعهدات خود به ویژه در حوزه‌های بانکی و نفتی فرصت می‌دهد.
بیشتر بخوانید:
نانسی پلوسی: اقدام‌های ایران بسیار جدی است
دیرهنگام بود اما ضروری
آمریکا بخش فلزات ایران را تحریم کرد
رئیس‌جمهور، وزیر امور خارجه و رئیس سازمان انرژی اتمی نیز در اظهارات جداگانه تاکید کردند که اروپا در فرصت تعیین شده می‌بایست تعهدات برجامی خود را انجام داده و در غیر این‌صورت ایران مرحله به مرحله تعهدات برجامی خود را کاهش خواهد داد.
بیانیه شورای عالی امنیت ملی و اظهارات دولتمردان در سالگرد خروج آمریکا از برجام، اقدام مهمی است اما این اقدام دیرهنگام و حداقلی بود.
آمریکا از اولین روز اجرای برجام- دی ۹۴- در دولت اوباما، توافق هسته‌ای را به صورت فاحش نقض کرد. اروپا نیز هیچگاه به تعهدات برجامی خود عمل نکرد و این بی‌عملی به جایی رسید که وزیر امور خارجه کشورمان در روزهای گذشته گفت که اروپا حدود یک درصد تعهداتش را انجام داده است.
اگر دولت آقای روحانی از همان ابتدا در مقابل عهدشکنی آمریکا و اروپا، واکنش متقابل اتخاذ می‌کرد، طرف مقابل به این وقاحت و گستاخی نمی‌رسید. اکنون توپ در زمین اروپاست. طرف اروپایی تنها ۶۰ روز فرصت دارد تا تعهدات برجامی خود را انجام دهد. در غیر این‌صورت ایران تعهدات برجامی خود را متوقف خواهد کرد.
بیانیه شورای عالی امنیت
در بیانیه شورای عالی امنیت ملی آمده است: شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران در راستای صیانت از امنیت و منافع ملی مردم ایران، و در اِعمالِ حقوق جمهوری اسلامی ایران مندرج در بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام، ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۸ دستور توقف برخی اقدامات ایران در توافق برجام را صادر کرد. این تصمیم طی نامه مهمی از سوی دکتر روحانی رئیس‌جمهور و رئیس شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران به سران کشورهای عضو برجام شامل آلمان، انگلیس، چین، روسیه و فرانسه اعلام شده است.
در این بیانیه تصریح شده است: اکنون یک سال از خروج غیرقانونی ایالات متحده آمریکا از توافق برجام و نقض مصوبات شورای امنیت سازمان ملل متحد توسط آمریکا می‌گذرد و آن کشور با قلدری تمام و برخلاف تمامی اصول شناخته‌شده بین‌المللی تحریم‌های یکجانبه و غیرقانونی خود را مجدداً اعمال کرده است. این زورگویی آشکار آمریکا متاسفانه با هیچ اقدام درخور و متناسب از سوی شورای امنیت و یا اعضای باقیمانده در برجام مواجه نشده است.
فرصت ۶۰ روزه
در بخش دیگری از این بیانیه آمده است: جمهوری اسلامی ایران برای تامین حقوق خود و بازگرداندن توازن به مطالبات طرفین در این توافق، گزینه‌ای غیر از «کاهش تعهدات» ندارد.
در این بیانیه تاکید شده است: از این جهت، اعلام می‌کند که جمهوری اسلامی ایران در مرحله فعلی دیگر خود را متعهد به رعایتِ محدودیت‌های مربوط به نگهداری ذخائر اورانیوم غنی شده و ذخائر آب سنگین نمی‌داند. به کشورهای باقیمانده در برجام ۶۰ روز فرصت داده می‌شود تا تعهدات خود به ویژه در حوزه‌های بانکی و نفتی را عملیاتی کنند. چنانچه در این مهلت کشورهای مزبور قادر نباشند مطالبات ایران را تامین کنند، در مرحله بعدی جمهوری اسلامی ایران رعایت محدودیت‌های مربوط به سطح غنی‌سازی اورانیوم و اقدامات مربوط به مدرن‌سازی رآکتور آب سنگین اراک را نیز متوقف خواهد کرد.
کاهش مرحله‌ای تعهدات
در بخشی از این بیانیه آمده است: در هر زمان که خواسته‌های ما تامین شوند، ما نیز به همان میزان اجرای مجدد تعهدات متوقف شده را از سر خواهیم گرفت اما در غیراین صورت، جمهوری اسلامی ایران مرحله به مرحله اجرای تعهدات دیگر را متوقف خواهد کرد.
در این بیانیه تصریح شده است: اکنون جمهوری اسلامی ایران حجت را بر کشورهای عضو برجام و بر جامعه بین‌الملل تمام کرده است. ما با حسن نیت وارد مذاکرات هسته‌ای شدیم، با حسن نیت توافق کردیم، با حسن نیت توافق را اجرا کردیم و پس از خروج آمریکا با حسن نیت زمان کافی در اختیار دیگر اعضای برجام قرار دادیم. حال نوبت کشورهای باقی مانده در برجام است که حسن نیت خود را ثابت کرده و قدم‌های جدی و عملی برای حفظ برجام بردارند. پنجره‌ای که اکنون در برابر دیپلماسی قرار دارد مدت زیادی باز نخواهد بود، و مسئولیت شکست برجام و هرگونه تبعات احتمالی آن بطور کامل بر عهده آمریکا و اعضای باقی مانده در برجام قرار خواهد داشت.
به گزارش فارس، صبح دیروز سفرای کشورهای عضو برجام شامل آلمان، انگلیس، چین، روسیه و فرانسه به وزارت امور خارجه دعوت و نامه حسن روحانی رئیس‌جمهور کشورمان توسط سید عباس عراقچی معاون سیاسی وزارت امور خارجه به آنها تسلیم شد.
در این نامه تصمیم شورای عالی امنیت ملی کشورمان مبنی بر «توقف اجرای برخی تعهدات جمهوری اسلامی ایران ذیل برجام» به اطلاع سران کشورهای مزبور رسیده است. همچنین طی نامه دیگری که دیروز صبح توسط وزیر امور خارجه کشورمان برای فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا ارسال شد جزئیات اقدامات ایران به اطلاع وی به عنوان هماهنگ‌کننده کمیسیون مشترک برجام رسید.
بی عملی اروپا
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه نیز در جمع خبرنگاران در مسکو گفت: متأسفانه اتحادیه اروپا و بقیه اعضای جامعه بین‌المللی این توان را نداشتند که در برابر فشار آمریکا ایستادگی کنند ولذا ایران این طور به مصلحت دیده که برخی از تعهدات و اقداماتی را که به صورت داوطلبانه در برجام انجام می‌داده، فعلاً اجرا نکند.
ظریف ادامه داد: این حق برای ایران در برجام دیده شده است. ما الان خارج از برجام عمل نمی‌کنیم بلکه در چارچوب برجام عمل می‌کنیم. مواد ۲۶ و ۳۶ برجام چنین اختیاری را به ایران و البته به سایر کشورهای عضو داده که اگر کشوری تعهداتش را اجرا نکرد، آنها هم تعهداتشان را به صورت جزیی یا کلی اجرا نکنند.
وی یادآور شد: اقدام ایران کاملاً در این چارچوب است، بنابراین ایران از برجام خارج نخواهد شد، ایران کاملاً در چارچوب برجام عمل می‌کند و یک فرصتی برای سایر اعضای برجام است که اقدامات لازم را انجام دهند، نه اینکه صرفاً به صدور بیانیه اکتفا کنند.
وزیر امور خارجه تصریح کرد: اعضای برجام جز چین و روسیه به هیچیک از تعهداتشان عمل نکردند.
عدم الزام در سقف غنی‌سازی
علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: تصمیمی که آقای رئیس‌جمهور مبنی بر عدم فروش اورانیوم غنی‌شده و آب سنگین تولید داخل اعلام کرد، به معنای این است که ما دیگر ملزم به رعایت سقف ۳۰۰ کیلو اورانیوم غنی‌شده ۳/۶۷ درصد و سقف ۱۳۰ تن آب‌سنگین نیستیم.
صالحی افزود: تحقق عزم اعلام‌شده از سوی ایران برای عبور از سقف ۳۰۰ کیلوگرم به‌صورتی که در ضرب‌الاجل دو ماهه پیام روشنی به طرف‌های مقابل منتقل کند، نیازمند بهره‌گیری از تعداد بیشتری از سانتریفیوژهای موجود و یا فعال‌سازی سانتریفیوژهای جدیدتر است که ایران به‌راحتی امکان محقق‌کردن هریک از دو گزینه ذکرشده را در مرکز نطنز دارد.
وی خاطرنشان کرد: اگر اعضای باقیمانده در برجام در این ۶۰ روز توانستند نظرات جمهوری اسلامی را تأمین کنند، نظام هم به حالت قبلی برمی‌گردد، ولی اگر بخواهند بر بدعهدی خودشان ادامه دهند قدم‌های بعدی را برخواهیم داشت.
گزاره برگ وزارت خارجه
وزارت امور خارجه کشورمان گزاره‌برگی درخصوص تصمیم ایران مبنی بر توقف بخشی از تعهدات برجامی وفق حقوق مصرح در بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام منتشر کرد.
در بخشی از این گزاره برگ آمده است: پس از خروج آمریکا در تاریخ ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷، رئیس‌جمهور به درخواست سه کشور اروپایی مهلتی چند هفته‌ای برای اعضای باقی مانده در برجام در نظر گرفت تا اثرات و تبعات خروج آمریکا را جبران نموده و تعادل از دست رفته را به این توافق برگردانند.مهلت چند هفته‌ای به درخواست کشورهای مزبور تمدید شده و اکنون به یک سال رسیده است، اما غیراز صدور بیانیه‌های سیاسی، اقدام عملی معنادار و موثری در جهت رفع آثار به عمل نیامده است.
در بخش دیگری از این گزاره برگ آمده است که کانال مالی ویژه اروپا موسوم به اینستکس، تنها یک تعهد از بین بیش از ده تعهد پذیرفته شده از سوی وزرای امور خارجه کشورهای اروپایی است که پس از یک سال هنوز راه‌اندازی و مستقر نشده است.
۱۵:۵۷ - ۱۳۹۸/۰۲/۲۰
