به گزارش مشرق، کتاب «دزفول: گزارشی از شهر مقاوم دزفول در جنگ شهرها» به کوشش عبدالرضا سالمی نژاد توسط انتشارات مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس در سال ۱۳۹۷ منتشرشده است. در این کتاب ضمن پرداختن به موضوعات متنوع، تلاش شده تا دزفول در جنگ شهرها طی سالهای ۱۳۶۷ – ۱۳۵۹ مورد بازبینی و واکاوی قرار گیرد. از این رهگذر، نویسنده برای مفاهمه بیشتر و قرار دادن مخاطبین خود در فضا و موقعیت سالهای استقامت و پایداری، بر مصادیق و خاطرات آن دوران تکیه بیشتری دارد.
از ویژگیهای این کتاب نوع روش تحقیق آن است که بهصورت تاریخی، تحلیلی و توصیفی است. همچنین این کتاب در رده تاریخ شفاهی بهنوعی قرار داد چراکه نگارنده با استفاده از منابع موجود و با مراجعه به افراد مطلع و مرتبط با حوادث و رویدادهای سالهای دفاع مقدس و انجام مصاحبه، پژوهش را پیش برده و بر اساس اطلاعات بهدستآمده نسبت به تدوین آن اقدام کرده است.
در هنگام مطالعه کتاب «دزفول: گزارشی از شهر مقاوم دزفول در جنگ شهرها» میتوان بهطورکلی محتوای این کتاب را در چهار بخش مطرح کرد؛ در این کتاب در وهله اول، به چگونگی پایداری مردم در مقابل اراده و خواست دشمن که قرار دادن آنها در برابر نظام اسلامی است، پرداختهشده است. سپس علل، زمینهها و عناصر مقاومت مردم دزفول را مورد واکاوی قرار داده است. همچنین به بررسی علل دشمنی و خصومت رژیم بعث عراق با مردم دزفول و قرار دادن آنها در صدر حملات خود در جنگ شهرها میپردازد و در آخر نویسنده سعی داشته تا ضمن صحه گذاشتن بر انتخاب درست و واقعبینانه مردم و دولت اسلامی در گزینش دزفول بهعنوان شهر نمونه در ۴ آذر ۱۳۶۶، نمونهای از مقاومت یکپارچه یک شهر را در برابر دشمنان، فراروی نسل کنونی و آتی برای جنگهای احتمالی آینده بگذارد.
کتاب «دزفول: گزارشی از شهر مقاوم دزفول در جنگ شهرها» دارای چهارفصل است. در تقسیمبندی فصلها نگارنده از دو روش زمان محور و موضوع محور بهره جسته و تلاش دارد از خلال حوادث، رویدادها، نظریهها و خاطرات به آن مهم دست یابد. بهطوریکه در سه فصل اول ضمن طرح مبحث جنگ شهرها، از روندی زماندار برخوردارند و در فصل چهارم با محور قرار دادن موضوع خاطرات و عناصر مقاومت تلاش کرده تا چگونگی و علل مقاومت را بررسی نماید.
در فصل اول، با عنوان دزفول در آیینه تاریخ، خواننده با این شهر درگذر زمان آشنا شده و وضعیت جغرافیایی، موقعیت اقتصادی و فرهنگ، نژاد، لهجه و تحولات سیاسی، اجتماعی قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی را از نظر خواهد گذراند.
در فصل دوم، به مبحث جنگ شهرها از دیدگاه تعاریف، نظریهها و مفاهیم پرداختهشده است و تقسیمبندی جنگ شهرها در مقاطع مختلف آن مورد بازخوانی قرارگرفته است.
در فصل سوم، حملات توپخانهای، هوایی و موشکی به دزفول در پنج مقطع جنگ شهرها، از آغاز تا پایان جنگ بهصورت مفصل بررسیشده همچنین در این فصل ضمن بیان حوادث و رویدادهای مهم در هر مقطع، برخی از موضوعات و رویدادهای مهم آن نیز با تفصیل بیشتری مطرحشده است.
در فصل چهارم که فصل پایانی است، علل و عناصر مقاومت مردم بهصورت موضوعی بررسیشده و برای مفاهمه بیشتر از خاطرات مربوط نیز استفادهشده است. در آخر هم، نویسنده ضمن بررسی کلی موضوع به نتیجهگیری از بیان مطالب و رویدادها پرداخته است.
قابلذکر است؛ برخی موضوعات و تحولات اساسی دیگر در دزفول که جایگاه معترضهای در فصول پیدا میکردند و همچنین خاطرات بازماندگان حملات موشکی، هوایی و توپخانهای، در بخش ضمایم آمده و در پایان این بخش از عکسها، اسناد و مدارک مربوط استفادهشده است.