به گزارش مشرق، سیگارهای ویپ (الکترونیکی) قرار بود بی‌ضرر باشند و از آن‌ها برای ترک سیگارهای حاوی توتون استفاده شوند اما حالا از آن‌ها به عنوان عامل اصلی سرطان یاد می‌شود، قرار بود فقط دود از لوله‌هایشان خارج شود و ژست سیگار کشیدن را در ذهن مصرف‌کننده ایجاد کند اما حالا همین سیگارها بلای جان مصرف‌کننده‌ها شده است.

به گفته مسؤولان وزارت بهداشت اعتیاد به سیگارها و قلیان‌های الکترونیکی روزبه‌روز بیشتر می‌شود و این در حالی است که مضرات آن کمتر از سیگارهای معمولی نیست.

تنها کافی است سری به قهوه‌خانه‌ها یا مراکز فروش سیگار و قلیان بزنید و یا اینکه در فضای مجازی خرید قلیان الکترونیکی یا «ویپ» را جست‌وجو کنید، و با تبلیغ‌های پر زرق و برق این سیگار و قلیان‌ها به بهانه بی‌ضرر بودن مواجه شوید.

«ویپ» قلیان الکترونیکی کوچک شده است که با قیمت‌ها و انواع مختلف در فضای مجازی به فروش می‌رسد، سیگاری که نه تنها منجر به ترک دخانیات نخواهد شد بلکه به گفته کارشناسان می‌تواند عامل ایجاد سرطان باشد.

*افزایش حملات قلبی با مصرف سیگار الکترونیکی

همچنین نتایج یک بررسی جدید نشان می‌دهد استعمال سیگار الکترونیکی ریسک خطر حمله قلبی یا سکته را افزایش می‌دهد. در سیگارهای الکترونیکی از قطره ویپ یا به‌اصطلاح «لیکویید» (E liquid – E juice) استفاده می‌شود؛ محققان دانشگاه استنفورد با تحت آزمایش قرار دادن این مایع دریافتند قطره ویپ به سلول‌های عروق خونی که می‌توانند به بیماری‌های قلبی عروقی منجر شوند، آسیب می‌رسانند.

براساس داده‌های موجود، افرادی که سیگار الکترونیکی مصرف می‌کنند به نسبت غیرسیگاری‌ها ۵۶ درصد بیش‌تر در معرض خطر ابتلا به حمله قلبی هستند؛ خطر سکته مغزی برای این افراد هم حدود ۳۰ درصد بیش از کسانی است که سیگار نمی‌کشند.

«جوزف وو»، سرپرست این گروه تحقیقاتی از دانشگاه استنفورد می‌گوید: تا به حال پژوهشی درباره تأثیر مایع به کار رفته در سیگارهای الکترونیکی صورت نگرفته است.

وی ادامه می‌دهد: این مطالعه به وضوح نشان می‌دهد که سیگارهای الکترونیکی یک جایگزین امن برای سیگارهای سنتی نیستند؛ بلکه افرادی که از آن استفاده می‌کنند به میزان قابل توجهی در معرض حمله‌های قلبی و سکته قرار دارند.

*سیگار الکترونیکی ابزار مناسبی برای ترک سیگار نیست

علیرضا نوروزی روانپزشک مرکز ملی مطالعات اعتیاد، درباره ساختار سیگار الکترونیکی توضیح داد: این وسیله حدود ۱۰ تا ۲۰ سال است که در بازار وجود دارد و از یک محفظه‌ای که داخل آن «نیکوتین» است که به آن کارتریج گفته و یک کویل که به کمک باتری حرارت در آن ایجاد می‌شود، تشکیل شده است؛ این حرارت وقتی در کنار کارتریج قرار می‌گیرد باعث تولید بخار می‌شود و فرد این بخار حاوی نیکوتین را وارد بدنش می‌کند.

وی در پاسخ به این سوال که آیا مصرف سیگار الکترونیکی اعتیادآور است یا خیر، بیان کرد: سیگار الکترونیکی حاوی نیکوتین بوده بنابراین مشابه سایر محصولات حاوی نیکوتین اعتیادآور است و وابستگی را در افراد ایجاد می‌کند.

وی تصریح کرد: متأسفانه در ایران نظارت کافی بر سیگارهای الکترونیکی وجود ندارد در نتیجه نمی‌توانیم بگوییم که با هر یک پُک که فرد به سیگار الکترونیکی می‌زند چقدر با نیکوتین و سایر مواد سمی روبرو می‌شود.

وی درباره اینکه آیا سیگار الکترونیکی می‌تواند جایگزین ترک سیگار شود، گفت: طبق بررسی‌های انجام شده سیگار الکترونیکی ابزار مناسبی برای ترک سیگار نیست زیرا افرادی که سیگار الکترونیکی را جایگزین سیگار معمولی می‌کنند پس از مدتی دوباره به مصرف سیگار روی می‌آورند و احتمال موفقیت آنها برای ترک کامل سیگار افزایش پیدا نمی‌کند؛ برای ترک سیگار به مداخلات روان‌درمانی و روانشناختی نیاز است.

* سیگار الکترونیک با سیگار معمولی تفاوتی ندارد

سیگارهای الکترونیکی به عنوان یک روش ترک وارد بازار شد و قرار نبود که برای شهروندان بیماری زا باشد و گفته می شود که زنان هم تمایل زیادی به این سیگارها دارند.

سیدعلی جواد موسوی معاون اجتماعی دانشگاه علوم پزشکی ایران در این باره گفت: سیگارهای الکترونیک در سال‌های اخیر به عنوان یک روش ترک سیگار وارد بازار جهانی شد، که در نهایت متوجه شدند که این سیگارها به شدت آسیب‌رسان هستند و می‌توانند آسیب‌های جدی به ریه افراد وارد کنند.

وی افزود: در مواقعی این افراد مجاز بودند از این سیگارها در هواپیما استفاده کنند اما اکنون استعمال این نوع سیگار در هواپیما ممنوع شده است. در حقیقت این نوع سیگارها هیچ‌گونه تفاوتی با سیگارهای معلولی ندارند و آسیب‌های شدیدی به ریه و قلب انسان وارد خواهد کرد.

معاون اجتماعی دانشگاه علوم پزشکی ایران ادامه داد: توصیه می‌شود افراد برای ترک سیگار از راهکارهای منطقی استفاده کنند و فریب تبلیغات این نوع سیگارها توسط شرکت‌های سودجو را نخورند.

موسوی در خصوص گرایش زنان به مصرف این نوع دخانیات توضیح داد: برخی از این شرکت‌های تجاری با تبلیغات در فضای مجازی به دنبال القای این موضوع هستند که این نوع سیگار ضرری برای سلامتی زنان ندارد که این موضوع صحیح نیست.

وی گفت: معتقدم علت اصلی گرایش زنان به سیگار ایجاد حس برابری با مردان بوده به همین دلیل شیوع سیگار در زنان افزایش پیدا کرده است. این موضوع ارتباطی به هورمون‌ها جنسی و مسائل اجتماعی جامعه ندارد و به اعتقاد من این موضوع بیشتر احساس رقابت و تقابل در جامعه است.

*قوانین پیچیده برخورد با تبلیغات در فضای مجازی

بهزاد ولی‌زاده مسئول دبیرخانه ستاد کنترل و مبارزه با دخانیات وزارت بهداشت، در خصوص اقدامات وزارت بهداشت برای برخورد با تبلیغات سیگارها و قلیان‌های الکترونیکی در فضای مجازی گفت: فرآیند برخورد با تبلیغات در فضای مجازی دارای پیچیدگی‌های زیادی است و سازمانی که برای برخورد با هر گونه تبلیغ خلاف قانون از پلیس فتا درخواستی را ارائه می‌کند باید طبق مکانیسم موجود مسیر طولانی را طی کند و در نهایت اعلام می‌شود که برای رسیدگی به هر مورد تخلف باید حکم دادگاه ارائه شود.

ولی‌زاده با بیان اینکه این نوع تبلیغات در فضای مجازی بسیار گسترده است، گفت: طی کردن این مراحل کار را برای ما دشوار می‌کند به دلیل اینکه برای رسیدگی به هر مورد تخلف باید فرایند قضایی را طی کنیم تا مغایرت این تبلیغات با قانون تأیید شود و سپس برخورد صورت گیرد.

مسئول دبیرخانه ستاد کنترل و مبارزه با دخانیات وزارت بهداشت، ادامه داد: این پیچیدگی‌های قانونی کار ما را با دشواری‌هایی همراه کرده است. در صورتی که در قانون کنترل دخانیات بسیار شفاف اعلام شده که هر گونه تبلیغ و تشویق مردم جامعه به مصرف دخانیات ممنوع است و ما بر اساس این موضوع مصادیق تبلیغ را تعریف کرده‌ایم که بحث تبلیغ سیگار و قلیان الکترونیک نیز به عنوان ابزار تبلیغ در این دستورالعمل ذکر شده است.

وی گفت: اخیراً دستورالعملی در ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز تهیه و ابلاغ شده است که این موارد در این دستورالعمل به عنوان مصادیق کالای دخانی و قاچاق عنوان شده‌اند و این موضوع در شورای اجتماعی کشور به تأیید رئیس جمهور رسیده است.

ولی‌زاده در پایان گفت: در حال حاضر مکاتباتی با پلیس فتا در حال انجام است و ما مستندات خود را ارسال خواهیم کرد تا بر این اساس نیاز به رسیدگی مراجع قضایی از روند کار حذف و پلیس فتا به محض مشاهده هر گونه تبلیغات خلاف قانون اقدامات لازم را انجام دهد.

اکنون با توجه به هشدارهای کارشناسان در خصوص مضرات استفاده از این نوع سیگار و قلیان‌ها باید دید دستگاه‌های نظارتی و فرهنگی چه اقداماتی در زمینه آگاه‌سازی افراد جامعه درباره عوارض مصرف این نوع ماده دخانی انجام می‌دهند.