به گزارش مشرق، چند روز پس از آنکه پهپاد گلوبال هاوک آمریکا توسط ایران ساقط شد، ترامپ و پمپئو رییس‌جمهوری و وزیر خارجه آمریکا، ایران را به مذاکره بدون هیچ‌گونه پیش‌شرطی دعوت کردند. این در حالی بود که ترامپ، یک روز پس از پایان مأموریت شینزو آبه به ایران، شرایط کنونی را برای مذاکره با ایران مناسب ارزیابی نکرد.
بیشتر بخوانید:
دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا در اردیبهشت سال جاری و در جریان سفر چهار روزه‌اش به ژاپن گفته بود از تلاش شینزو آبه برای حل مناقشه بین ایران و آمریکا استقبال میکند. انتخاب ژاپن برای پادرمیانی میان تهران-واشنگتن، پیامی مهم و درس‌آموز برای همگان بود. ژاپن، سابقه و خاطره گزنده‌ای از آمریکاییها در سال پایانی جنگ جهانی دوم دارد. آمریکا در دوران ریاست‌جمهوری هری ترومن، برای جلوگیری از نفوذ جبهه شوروی در ژاپن و نیز به منظور حفظ هژمونی خود، در ششم و نهم آگوست سال ۱۹۴۵ میلادی و در جریان کنفرانس سه‌جانبه «پوتسدام»، با پسر کوچک و مرد چاق (نام‌هایی که آمریکاییها روی دو بمب اتمی خود نهاده بودند) به ترتیب دو شهر هیروشیما و ناکازاکی را بمباران کرد. رویداد تکان‌دهنده‌ای که با قربانی کردن ۲۰۰ هزار نفر ژاپنی، نفیر پایانی جنگ جهانی دوم را به صدا درآورد.
تولد بمب اتمی
در روز ۲۴ آوریل سال ۱۹۴۵، کمتر از دو هفته پس از آنکه هری ترومن، ریاست‌جمهوری آمریکا را در پی مرگ فرانکلین روزولت به ارث برد، هری استیمسون، وزیر جنگ ایالات متحده، در نامه‌ای به ترومن نوشت که باید در رابطه با موضوعی مهم و سری با وی صحبت کند و در این راستا هیچ تاخیری را جایز نمی‌داند. استیمسون در واقع می‌خواست خبر تولد بمب اتمی را به رییس‌جمهوری بدهد.
ژاپن، گوشت قربانی میان شوروی و آمریکا
از ماه جولای (تیر) تا روز واقعه حمله اتمی به ژاپن (مرداد)، ایالات متحده و شوروی درگیر رقابتی دیپلماتیک به منظور چگونگی و زمان تسلیم ژاپن بودند. اگرچه ایالات متحده می‌خواست جنگ را قبل از ورود شوروی خاتمه دهد، شوروی در نظر داشت نگذارد جنگ قبل از ورودش به عرصه خاتمه پیدا کند؛ بنابراین ترومن سعی میکرد نشست پوستدام را به تعویق بیندازد، در حالی که استالین تمام تلاشش را برای سرعت‌بخشیدن به آماده‌سازی نیروهایش برای ورود به جنگ ژاپن مهیا میکرد.
مذاکره برای پایان جنگ
ژاپنی‌ها قبل از حمله اتمی، شکست را پذیرفته بودند؛ در واقع مقامات ژاپنی پس از آنکه تشخیص دادند ادامه جنگ بی‌فایده است، تلاش داشتند تا راهی برای پایان جنگ بیابند، بنابراین، در روزهای ۱۲ و ۱۳ جولای ۱۹۴۵، ایالات متحده تمامی راه‌های تماس را بسته بود که این امر نشان میداد امپراطور ژاپن تلاش داشت تا به جنگ پایان دهد و بدین منظور حتی هیاتی را برای مذاکره به مسکو گسیل داشته بود. به علاوه افسران بلندپایه ارتش ایالات متحده نیز به این اجماع رسیده بودند که ژاپن در تابستان ۱۹۴۵ عملاً شکست را پذیرفته بود. در نتیجه این موضوع که رییس‌جمهوری ترومن از تلاش‌های ژاپن برای اتمام جنگ قبل از حمله اتمی بی‌خبر بوده است، قابل قبول نیست.
استفاده نظامی، در صدر اولویت‌های آمریکا
اینکه آمریکا برای کدام هدف به ساخت بمب اتمی مبادرت کرد، پرسشی اساسی است. برخی معتقدند آمریکا صرفاً برای دست یافتن به راهبرد هژمونیِ بالقوه در سیستم موازنه قوای جهانی، به ساخت تسلیحات هسته‌ای اقدام کرده است. علاوه بر این، چانه‌زنی‌هایی میان مقامات آمریکا با حضور ترومن مبنی بر تبعات استفاده از بمب اتمی وجود داشت، اما این نکته حتمی است که چنین مذاکراتی، هرگز در رأس تصمیم‌گیری‌ها نبود. در عوض، مقامات ایالات متحده به محض اینکه به بمب اتمی دست یافتند، در استفاده نظامی از آن شکی به دل راه ندادند.
عبرت از تجربه ژاپن
آنچه آمد فقط بخشی از معادلات پیچیده سال‌های پایانی جنگ جهانی دوم بود؛ معادلاتی که ژاپن، به بهانه پایان‌بخشیدن به کشتار جنگ جهانی دوم، قربانی سلاح اتمی آمریکا شد. ژاپن از این منظر، تجربه تلخی از مذاکره و سازش با قدرت‌های جهانی دارد. برخلاف تصور عمومی، آنچه باعث عقب‌نشینی و شکست ژاپن در جنگ بین‌الملل دوم شد، نه بمباران اتمی دو شهر این کشور، بلکه اقدام مقامات ژاپنی در به‌کارگیری ابزار دیپلماسی و مذاکره بود. با توجه به این سابقه بزرگ تاریخی، ژاپن به‌طور معنی‌داری از سوی ترامپ، برای میانجیگری میان تهران و واشنگتن انتخاب شد.
ترامپ و اطرافیانش در ماه‌های گذشته، با اتخاذ رفتارها و گفتارهای متناقض، سعی در گیج کردن تمرکز مقامات کشورمان برای تن دادن به خواسته‌های تمامیت‌خواهانه واشنگتن داشتند. آن‌ها از یک‌سو، آخرین حد از فشارهای سیاسی و اقتصادی را علیه ایران اعمال کردند اما از سوی دیگر، با عوامفریبی، اظهار کرده‌اند که آماده مذاکره بدون پیش‌شرط با ایران هستند. همان‌طور که بارها و بارها مقامات کشورمان اذعان کرده‌اند، مذاکره در شرایط فعلی که طرف مقابل هر روز دایره تنفس را برای ما تنگ و تنگ‌تر میکند، عاقبتی جز تن دادن یکطرفه به مطالبات روزافزون و یکجانبه آن‌ها ندارد. به بیانی، مذاکره در شرایط فعلی، عاقبتی شبیه تجربه تلخ ژاپن را در پی خواهد داشت.
نه به مذاکرات یکسویه
در این شرایط، ایران به جای مذاکره و سازش، بر امر مقاومت تاکید کرده است. مقام معظم رهبری در فرمایشات روز بزرگداشت رحلت امام خمینی؟ رح؟، با اشاره به «منطق مقاومت» از کم‌هزینه‌بودن امر مقاومت در مقایسه با امر سازش و تسلیم در برابر زیاده خواهی‌های دشمنان یاد کردند. در همین‌باره، ایران ضمن رد پیشنهادات پوچ و عوامفریبانه آمریکا برای مذاکره، بر گسترش توان دیپلماتیک خود در سایر حوزه‌ها از جمله در حوزه همکاری‌های منطقه‌ای، خاصه با همسایگان خود تاکید کرده است.
از سوی دیگر، ساقط کردن پهپاد گلوبال هاوک توسط نیروی هوافضای سپاه، پیام روشنی به مقامات کاخ سفید داشت که راه پیشرفت ایران نه از راه مذاکرات یکسویه بلکه از مسیر مقاومت هوشمندانه می‌گذرد. همان‌طور که شاهدش بودیم، بلافاصله پس از واژگون‌شدن پهپاد مزبور، ترامپ و پمپئو، رییس‌جمهوری و وزیر خارجه آمریکا، ایران را به مذاکره بدون هیچ‌گونه پیش‌شرطی دعوت کردند. این در حالی بود که ترامپ، یک روز پس از پایان مأموریت شینزو آبه به ایران، شرایط کنونی را برای مذاکره با ایران مناسب ارزیابی نکرد.
منبع: صبح نو
۱۶:۰۸ - ۱۳۹۸/۰۴/۰۵
