سرویس جهان مشرق- اواخر ژانویه سال جاری مدیران امنیتی و اطلاعاتی دولت آمریکا در کنگره حاضر شدند تا آخرین برآوردهای امنیتی خود را از تهدیدهای پیشِ روی ایالات متحده بیان کنند. فردای آن روز ترامپ در یک طوفان توییتری کوتز و هاسپل را به سخره گرفت که «بد نیست دوباره برگردید مدرسه!». ماجرا به ایران مربوط می‌شد.

آنها در سخنرانی‌هایشان گفته بودند نارضایتی‌ها و ناآرامی در داخل ایران بخاطر اوضاع اقتصادی ادامه خواهد داشت اما به دلیل فقدان رهبری و شبکه، تحول سیاسی خاصی ایجاد نخواهد کرد در حالی که همزمان، توسعه توانمندی‌های نظامی ایران «نیروهای آمریکایی و متحدان آمریکا را در منطقه تهدید می‌کند» و «موجبات اقدام ایذائی علیه کشتی‌های جنگی و تجاری آمریکا و متحدانش را در خلیج فارس، تنگه هرمز و دریای عمان فراهم می‌کند». همین هم شد.

نکته اینجا است که ایران تا یک سال پس از خروج آمریکا از برجام، واکنش جدی از خود نشان نداد و همین ترامپ را در آن زمان به این اشتباه انداخت که برآورد مدیران امنیتی‌اش غیرواقع بینانه بوده است. این مسأله موجب شد که ترامپ با توییت‌های صریحش آنها را به باد انتقاد و مسخره بگیرد. حالا که در دو ماه اخیر، پیش‌بینی آنها درست از آب درآمده و آمریکا و انگلیس در خلیج فارس به مشکل خورده‌اند، رئیس‌جمهور عقده‌ای آمریکا که پیشتر تند رفته بود یا باید از مواضع قبلی‌اش ابراز پشیمانی می‌کرد یا کوتز را از دولت بیرون می‌انداخت تا کسی که کله‌اش از ترامپ بهتر کار می‌کند در دولت نباشد. دانلد راه دوم را انتخاب کرد.

کوتز در مورد کره شمالی نیز به کنگره گفته بود پیونگ‌یانگ حاضر نمی‌شود تسلیحات هسته‌ای اش را کنار بگذارد و این صحبت‌های وی در حالی که قرار بود ترامپ و اون مجدداً دیدار کنند، خشم رئیس‌جمهور را برانگیخته بود. اما حالا به نظر می‌رسد این پیش‌بینی وی نیز برخلاف نظر ترامپ درست از آب درآمده است و دیدن کوتز در کاخ سفید اعصاب آقای سرمایه‌دار را خورد می‌کرده است.

ترامپ پیش از این نیز نشان داده بود از بحث‌هایی که نتیجه‌اش خلاف نظر او است، نفرت دارد. راتکلیف که رئیس‌جمهور آمریکا به عنوان جانشین ترامپ از وی نام برده، هفته گذشته اثبات کرد که به نظر ترامپ تمایل دارد و یک عنصر «وفادار» خواهد بود. او  که به عنوان یکی از حامیان ترامپ در برابر تلاش دموکرات‌ها برای استیضاح رئیس‌جمهور شناخته می‌شود، در جلسه اخیرِ استماع اظهارات رابرت مولر، بازرس ویژه پرونده تبانی ترامپ با روسیه تأکید کرد رئیس‌جمهور را بالاتر از قانون نمی‌داند اما «قطع دارم که نباید پایین‌تر از قانون باشد».

برآوردهای کوتز با دیدگاه‌های پمپئو و بولتون نیز همخوانی نداشت و آنها نیز از وجود کسی در دولت که هم رویکردش مخالف آنها است و هم پیش‌بینی‌اش درست از آب درآمده، ‌ خودخوری می‌کردند. کوتز و هاسپل مدیر سیا در همان جلسه کنگره گفته بودند که سیاست آمریکا در خاورمیانه به سود چین و روسیه است و تداوم  آن  «مجموعه مسمومی» از تهدیدها را علیه ایالات متحده شکل می‌دهد، در حالی که نفوذ جهانی آن رو به کاهش می‌گذارد.

جدا از این، کوتز یک مشکل دیگر هم داشت. او مدیر امنیت ملی بود، پُستی که بعد از ماجرای ۱۱ سپتامبر برای ایجاد هماهنگی در دستگاه‌های امنیتی ایجاد شد و اساساً ترامپ می‌خواست آن را حذف کند. حالا وقتی کسی در چنین پستی که وجودش به نظر ترامپ ضرورت ندارد، روبروی سیاست‌های رئیس‌جمهور بایستد و صراحتاً آن را موجب افول آمریکا بداند، غیرقابل تحمل‌تر می‌شود.

شاید بپرسید با وجود چنین وضعیتی اصلاً چرا ترامپ در ابتدا کوتز را برای این سِمَت برگزید؟ کوتز یک سناتور بازنشسته از ایالت ایندیانا است و از آنجا که ترامپ به دستگاه اطلاعاتی آمریکا بدبین است، ترجیح داد یک نفر از بیرون را بر رأس کار بگمارد.

اما این مسأله برای ترامپ یک دردسر شد. کوتز که یک شخصیت مستقل از سازمان داشت، چندین بار مواضع مستقل خود را بیان کرد، از جمله در مورد دیدار ترامپ با پوتین و دعوت از رئیس‌جمهور روسیه برای سفر به واشینگتن. وی طی مصاحبه‌ای از اقدام ترامپ انتقاد کرد و بعد از آن چنان دعوا بالا گرفت که مجبور به عذرخواهی شد. ترامپ نیز علنی از او تعریف کرد اما همه می‌دانستند که این‌کارها روزهای او را در دولتی که جز وفادارانِ به رویکردی خاص خود را تحمل نمی‌کند، به شماره افتاده است.

منابع

https://www.mashreghnews.ir/news/۹۵۸۸۲۳

https://www.mashreghnews.ir/news/۸۹۲۲۲۸

https://twitter.com/realDonaldTrump

https://www.theatlantic.com/politics/archive/۲۰۱۹/۰۷/dan-coats-out/۵۹۴۹۵۲