سرویس جهان مشرق - تحرکات و اقدامات اخیر آمریکا در عراق طی چند ماهه اخیر باعث شده تا نگاه ها به سمت نقش منفی واشنگتن در این کشور بسیار حساس و استراتژیک و راهبردی منطقه جلب شود، به ویژه آنکه عراق در همسایگی ایران قرار دارد و تحولات جاری در این کشور برای ایران نیز بسیار مهم است.

حضور آمریکا در عراق که در برهه کنونی به بهانه های مختلف استمرار یافته است، چیزی جز کشتار غیر نظامیان، تضعیف ارتش عراق، هدف قرار دادن مواضع حشد شعبی و نیروهای امنیتی عراق و هم چنین جاسوسی از این کشور برای ملت عراق به ارمغان نداشته است.

* رسوایی جاسوسی آمریکا در عراق

یکی از ابزارهای آمریکا برای تحقق اهداف خود در تمام کشورهای مورد هدف از جمله عراق، جاسوسی از این کشورها به شیوه های مختلف است. در عراق نیز ما شاهد این مسأله هستیم؛ به عنوان مثال در این خصوص می توان به تلاش آمریکا برای تأسیس کنسولگری در دیالی، واقع در همسایگی ایران اشاره کرد. آمریکا به دنبال آن است تا با اعمال فشار بتواند یک در بعقوبه واقع در استان دیالی ایجاد کند و برخی از سیاستمداران عراقی نیز از این اقدام حمایت می کنند. نکته قابل توجه آن که تمام اقدامات آمریکا در این خصوص به صورت پنهانی بوده است.

سابقه کشور آمریکا و عملکرد هیأت های دیپلمات، به ویژه سفارتخانه ها و کنسولگری های این کشور در نقاط مختلف جهان(از جمله ایران در زمان انقلاب) بسیار سیاه بوده و کفه جاسوسی این سفارتخانه ها و کنسولگری ها بر کفه عملکرد دیپلماتیک و سیاسی آنها سنگینی می کند. آمریکا همین سیاست را نیز در عراق در پیش گرفته و تلاش می کند تا با اجیر کردن جواسیس داخلی اطلاعاتی را در خصوص مسائل مهم سیاسی و نظامی عراق به دست آورد.

تأسیس کنسولگری از سوی آمریکا در هر نقطه از عراق، هدفی جز جاسوسی و فتنه انگیزی در میان مردم این کشور ندارد. دلیل اینکه آمریکایی ها دیالی و بعقوبه را برای تأسیس این کنسولگری آن هم به صورت پنهانی انتخاب کرده اند، با توجه به نزدیکی این منطقه به ایران کاملا واضح و مشخص است.

رسوایی جاسوسی دیپلمات های آمریکایی با همکاری یک افسر عراقی در این کشور نیز بسیار خبر ساز شد. ماجرا از آنجا شروع شد که حزب الله عراق اعلام کرد که ارتباطاتی بین «محمود الفلاحی» فرمانده «عملیات الانبار» در ارتش عراق با یکی از عناصر سرویس اطلاعاتی مرکزی آمریکا «CIA» که تبعه عراق است، صورت گرفته است. حزب الله هم چنین اسناد و مدارک مربوط به این ارتباط را منتشر کرد.

به گفته حزب الله، این فایل، «توطئه وی علیه امنیت و سلامت نیروهای ارتش عراق، نیروهای امنیتی و حشد شعبی و گروه‌های مقاومت» را ثابت می‌کند و نشان می‌دهد که «به خاطر مخابره با سرویس جاسوسی مرکزی آمریکا و موساد اسرائیل، امنیت ملی [عراق] در معرض خطر قرار گرفته است». در این فایلها مشخص است که عنصر CIA از الفلاحی می‌خواهد که مختصات مقرهای نظامی موجود در منطقه مرزی عراق با سوریه را در اختیار وی قرار دهد تا «حملاتی از سوی نیروهای هوایی آمریکا و اسرائیلی به این مقرها صورت گیرد».

نکته مهم در خصوص عملکرد سفارت آمریکا در بغداد این است که دولت عراق اطلاعی از تعداد کارمندان و فعالیت های این سفارت خانه ندارد. به تازگی نیروهای اطلاعاتی ویژه آمریکایی جای دیپلماتهای این سفارتخانه را گرفته اند.

وزارت خارجه آمریکا با صدور بیانیه ای اعلام کرد که می خواهد کارمندان غیر ضروری در سفارتخانه خود در بغداد و کنسولگری اش در اربیل را مرخص کند. این اقدام به دو دلیل انجام شده است: نخست آنکه اقدامات جاسوسی این دیپلمات ها و نام جاسوسی های داخلی آنها در عراق لو نرود، دوم آنکه نیروهای اطلاعاتی برنامه جدید خود را در عراق پیاده کنند.

رفت و آمدهای پنهان و مخفیانه نیروهای اطلاعاتی، جایگزینی کارمندان دیپلمات سفارتخانه آمریکا در بغداد با نیروهای اطلاعاتی و مشخص نبودن تعداد این کارمندان و ماهیت عملکرد آنها برای دولت عراق، همه و همه نشان از این دارد که تحرکات و فعالیتهای آمریکا در عراق در راستای جمع آوری اطلاعات حساس در این کشور و جاسوسی علیه آن صورت می گیرد.

* حمله به نیروهای ارتش عراق و مواضع حشد شعبی

آمریکا اطلاعات مربوط به مواضع حشد شعبی را از طریق این افسر جاسوس، در اختیار گرفته و بر اساس همین اطلاعات بارها این مواضع را بمباران کرد. بر همین اساس یک پایگاه متعلق به نیروهای «حشد الشعبی» عراق در شهر «آمرلی» واقع در استان «صلاح الدین» هدف حمله هوایی قرار گرفت. رسانه‌های خبری اعلام کردند که بمباران پایگاه مذکور توسط یک پهپاد ناشناس انجام شده است. احزاب، جریان‌ها و ائتلاف‌های سیاسی در عراق، انگشت اتهام در حمله مذکور را به سمت ایالات متحده آمریکا نشانه رفتند اما پنتاگون هرگونه دست داشتن در این حادثه را تکذیب کرد.

مداخلات آمریکا در عراق کار را به جایی رسانده که عناصر داعش، نیروهای حشد شعبی و سربازان ارتش عراق را در مناطقی مانند «ریف خانقین» (در استان دیاله) با سلاح‌های آمریکایی هدف قرار می‌دهند. بدیهی است که آمریکا به وسیله استفاده ابزاری از داعش به دنبال تضعیف نیروهای حشد شعبی است.

* کشتار غیر نظامیان به بهانه مبارزه با داعش

اصولا حضور نظامیان آمریکایی در عراق در برهه کنونی، به بهانه مبارزه تخیلی ائتلاف بین المللی با عناصر داعش صورت می گیرد. اساسا حیدر العبادی نخست وزیر سابق عراق، در دسامبر 2017 پایان مبارزه با داعش و شکست این تشکیلات تروریستی در عراق را اعلام کرد. درست است که عناصر باقی مانده از این تشکیلات هنوز در عراق دست به عملیات تروریستی می زنند، اما نیروهای امنیتی عراقی به حدی از توانایی رسیده اند که بتوانند با اتکا به توان داخلی خود این عملیات را خنثی کنند، همانطور که به تازگی این نیروها از خنثی شدن بزرگترین عملیات تروریستی داعش در عراق طی سال 2019 خبر دادند. بنابراین بهانه باقی ماندن نظامیان آمریکایی در عراق برای مبارزه با داعش نخ نما و کهنه شده است.

آمریکا از زمان حضور در عراق در چارچوب ائتلاف بین المللی، به بهانه مبارزه با داعش اقدامی جز هدف قرار دادن غیر نظامیان عراقی و کمک رسانی تسلیحاتی به عناصر داعش در مناطق مختلف از طریق هلی کوپترهای خود انجام نداده است. کشتار غیر نظامیان در عراق توسط جنگنده های آمریکایی به قدری آشکار و غیر قابل انکار است که حتی این ائتلاف چند روز گذشته در گزارش ماهانه خود به کشتار یک هزار و ۳۲۱ غیر نظامی در سوریه و عراق اعتراف کرده است.

* ممانعت از تقویت نظامی نیروهای امنیتی عراق

آمریکا از طریق سفارتخانه خود در بغداد تلاش می کند تا مانع تجهیز ارتش و نیروهای پلیس عراق به سلاح های پیشرفته شود و بدین ترتیب با تضعیف این نهادهای امنیتی توجیهی برای باقی ماندن در عراق پیدا کند. واشنگتن هم چنین در مسیر تلاش های عراق برای خرید سامانه دفاع موشکی اس 300 سنگ اندازی می کند.

* تشدید مخالفت‌های سیاسیون با حضور نظامیان آمریکایی در عراق

اقدامات آمریکا در عراق چه از جنبه جاسوسی و فتنه انگیزی و چه از جنبه نظامی و هدف قرار دادن مواضع نیروهای حشد شعبی، همواره با مخالفت سیاستمداران عراقی رو به رو شده است، اما این مخالفتها طی ماه های اخیر شدت گرفته و نمایندگان پارلمان عراق بارها بر ضرورت اخراج نظامیان آمریکایی از عراق تاکید کرده اند.

سیاستمداران عراقی به درستی معتقدند که حضور این نظامیان آمریکایی، نقض آشکار حاکمیت عراق بوده و دخالت در امور داخلی این کشور محسوب می شود؛ بر این اساس نمایندگان پارلمان عراق باید به سمت اصلاح توافق نامه استراتژیک امضا شده میان بغداد و واشنگتن حرکت کنند یا اینکه اساسا آن را ملغی اعلام نمایند.

به نظر میرسد که با رسوایی های گسترده آمریکا در عراق، چه در زمینه های نظامی و چه در زمینه های سیاسی و جاسوسی، وقت آن رسیده است که سیاستمداران عراقی به صورت جدی، برای اخراج این نظامیان وارد عمل شوند. تعداد زیادی از جریان های سیاسی در عراق، به دنبال راضی کردن پارلمان این کشور برای تصویب قانون اخراج نظامیان خارجی از این کشور هستند. این مسأله در سایه رسوایی های سریالی آمریکا و آگاه شدن بیش از پیش مردم و سیاستمداران عراقی از نقشه های واشنگتن امیدوار کننده است.