سرویس جهان مشرق- بعد از انتشار ایمیلهای کیم دارُک سفیر لندن در واشینگتن که در آن ترامپ را «بیهمتا در ناکارآمدی» و «بیعرضه» خطاب کرده، آشفتگی درون کاخ سفید را به «چاقوکشی» تشبیه کرده بود، رئیسجمهور آمریکا در توییتی اعلام کرد کاخ سفید دیگر با او همکاری نمیکند. دارُک نیز علیرغم پشتیبانی لندن از پیامهای صریحش، استعفا داد.
با این حال همه ماجرا به این ختم نمیشود. با گذشت ایام، اخباری از پشت پرده دلگیری ترامپ از دارُک منتشر میشود که یکی از مهمترین آنها ارتباط این اخراج با ماجرای حمله به ایران است. یادمان نمیرود که
- اولاً دعوای ترامپ و سفیر انگلیس دقیقاً در روزهای پرالتهاب کاخ سفید پس از اسقاط پهپاد گلوبال هاوک توسط ایران و توقیف نفتکش ایران توسط بریتانیا رخ داد یعنی ۲۰ ژوئن پهپاد آمریکایی ساقط شد، ۵ ژوئیه نفتکش ایرانی توقیف شد و دو روز بعد هم ایمیلهای دارُک لو رفت؛
- ثانیاً در خلال همین ایمیلهای لورفته دارُک به تصمیم ترامپ برای عدم حمله به ایران یاد کرده است که به نظر او با توجه به «محاصرهشدن رئیسجمهور توسط سیاستمداران تندرو» باز هم امکان دارد «حتی یک حمله ایران در جای دیگری از منطقه ترامپ را به تصمیمگیری و سپس عقبنشینی از حمله به ایران بکشاند».
بنابر این و با توجه به این مقدمات، جای دوری نمیرود اگر روایت زیرا را دقیقتر بخوانید:
ماجرا به تلاشهای پنهان دارُک برای شکلدهی به سیاست آمریکا در غرب آسیا برمیگردد. بله! ترزا می در سخنرانی خود در کنگره حزب جمهوریخواه به تاریخ ۲۷ ژانویه ۲۰۱۷ یعنی دقیقاً قبل از دیدارش با ترامپ گفته بود «روزهایی که بریتانیا و آمریکا در کشورهای دارای حاکمیت دخالت کنند تا جهان را برمبنای تصور خود بسازند، گذشته است»، اما این بدان معنا نیست که نخستوزیر بریتانیا اساس مداخله را زیر سؤال برده باشد. اتفاقاً او بلافاصله اضافه کرده بود «اما این بدان معنا نیست که ما بیهدف بایستیم وقتی که یک تهدید واقعی وجود دارد و در شرایطی که مداخلهکردن در راستای منافع ما است».
حالا چنین مداخلهای با وجود بحران مالی بریتانیا و درگیریاش در ماجرای برگزیت چگونه قابل انجام است؟ قطعاً یکی از اولین پیشنهادها، تفویض مسئولیت به متحدان و مداخله در امور غرب آسیا بواسطه آمریکا است. دارُک در واقع سرحلقه نفوذ لندن در سیاست آمریکا برای تحت تأثیرقراردادن تصمیمات ترامپ در قبال ایران و همسایگانش بوده است و این فعالیت دارُک در ماجرای جدال درونی کاخ سفید برای حمله یا عدم حمله به ایران پس از اسقاط پهپاد آمریکایی آزاردهندهتر شده است. بنابر این ترامپ، یا شاید مخالفان تیمِ تحت نفوذ دارُک در سیاست آمریکا دست به انتشار ایمیلهای وی زدهاند تا اخراج وی عملیاتی شود.
دست کم سه شاهد مهم برای فعالیت دارُک با هدفِ یادشده در سیاست آمریکا وجود دارد:
- دارُک پیش از این در سالهای ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۲ نماینده بریتانیا در اتحادیه اروپا بوده است و همین علایق را در رابطه با مداخله در خاورمیانه پیگیری کرده است.
- سفارت بریتانیا طبق معمول و حتی در آمریکا میزبان چهرههای سرشناس اجتماعی و سیاسی آمریکا بود که به اسم علایق دوجانبه با کشور دوست و متحد راهبردی یعنی انگلیس، پای صحبتهای سفیر محترم مینشستهاند. واشینگتن پست از افرادی مانند کلیان کانوی (مشاور ترامپ از زمان تبلیغات انتخاباتی تا کنون)، استفن میلر (سیاستمدار راستگرا و مشاور ارشد ترامپ در امور سیاستگذاری)، میک مالوینی (مدیر سازمان برنامه و بودجه دولت ترامپ)، سارا سندرز (سخنگوی پیشین کاخ سفید) و کریستوفر رودی (مدیر رسانهای و متحد ترامپ) به عنوان برخی اعضای احتمالی حلقه دارُک نام برده است.
- اخراج کیم دارُک بیش از هر چیز نتیجه نگرانی ترامپ از اطلاعات دقیق او نسبت به اوضاع داخلی کاخ سفید بود که بدون واسطه اعضای تیم ترامپ ممکن نمیشد.
جالبتر میشود اگر در نظر بگیریم که دو روز پیش از انتشار ایمیلهای دارُک توسط دیلیمیل، بریتانیا نفتکش ایرانی را در جبلالطارق توقیف کرد و سپس از آمریکا و اروپا خواست برای حضور نظامی در آبهای غرب آسیا و گشتزنی به بهانه تأمین امنیت کشتیهای تجاری اقدام کنند. در واقع این تصمیم لندن نیز نشان میدهد سیاست کنونی بریتانیا، درگیرکردن متحدان در خاورمیانه برای تأمین مقاصد انگلیس است.
با فرض روایت بالا، اخراج سفیر انگلیس فقط به خشم ترامپ از اطلاعات سفیر در مورد آشفتگی داخل کاخ سفید محدود نمیشود و ممکن است آغاز شکافی عمیق در سیاست خارجی این دو متحد دیرین در مورد غرب آسیا و به ویژه ایران باشد.
منابع
https://www.strategic-culture.org/news/2019/08/01/special-relationship-collapsing-thats-good-thing
https://www.ditchley.com/sites/default/files/2019-05/International%20Relations%20article%20on%20Chicago.pdf
https://www.dailymail.co.uk/news/article-7220335/Britains-man-says-Trump-inept-Cables-ambassador-say-dysfunctional.html