به گزارش مشرق، روزهای اول شیوع بیماری کرونا در کشور شاهد انتشار شایعات مختلفی پیرامون این بیماری بودیم، شایعاتی که بعضا اثرات روانی زیادی را بر روی افراد جامعه گذاشت اما با مرور زمان و بررسی‌های کارشناسی اطلاعات دقیق‌تری درباره این ویروس منتشر شد و گرد و غبار این مطالب خلاف واقع را پاک کرد.

باگذشت چندین ماه از انتشار این بیماری در کشور می‌بینیم که امروز آمار مبتلایان در برخی از شهرها روند صعودی دارد؛  بنابراین لازم است مراقب باشید که از منابع درست اطلاعات و توصیه‌های مربوطه را دریافت کنید و تحت تاثیر برخی شایعات در فضای مجازی قرار نگیرید.

بیشتر بخوانید:

ماسک‌ ساده بهتر است یا ماسک‌ دریچه‌دار؟ +عکس

در ادامه آخرین اطلاعات در خصوص این بیماری را می‌خوانید.

*تست آزمایشگاهی ویروس کرونای جدید چیست، چگونه انجام می شود و نتایج آن به چه معناست؟

پاسخ: برای افراد مشکوک به بیماری کووید ۱۹، تست آزمایشگاهی انجام می‌شود. افراد مشکوک به کسانی گفته می شود ‌که با بیمار مبتلا تماس داشته یا به مناطقی که بیماری در آن‌جا شایع است، سفر کرده‌اند و علائم بیماری (تب و یا سرفه، تنگی‌نفس و ...) را دارند. سالمندان، افراد مبتلا به بیماری های مزمن و یا دچار ضعف سیستم ایمنی بدن (که علائم بیماری کرونا را نیز دارند) و کارکنان سلامت که سابقه مواجهه با بیماران را داشته اند، در اولویت انجام تست آزمایشگاهی هستند.

تست تشخیصی آزمایشگاهی بیماری کووید ۱۹، پی سی آر نام دارد. این تست در دو مرحله انجام می شود. مرحله‌ اول به این منظور انجام می‌شود که نوع ویروس مشخص شود (آیا ویروس کرونا در بدن فرد وجود دارد یا خیر) و مرحله‌ی دوم به منظور تایید مرحله‌ی اول صورت می‌گیرد. چنانچه در این دو مرحله، پاسخ تست منفی باشد، به این معنی است که فرد در حد حساسیت این تست، به ویروس کرونا مبتلا نیست.

در غیر این صورت (در صورت مثبت بودن تست مرحله اول)، یک مرحله دیگر آزمایش بر روی نمونه‌ گرفته شده از فرد انجام می‌شود که در آن، ژنتیک ویروس مورد آزمایش قرار می‌گیرد تا این بار مشخص شود ویروس تایید شده از کدام نوع خانواده ویروس های کرونا (نظیر مرس، سارس و یا ویروس کرونای جدید) است. به منظور انجام آزمایش‌های تشخیص ویروس کرونا جدید، مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های امریکا و سازمان جهانی بهداشت توصیه می‌کنند تا جمع‌آوری نمونه از دستگاه تنفسی فوقانی (مجرای بین و دهان، دهان و حلق) و یا دستگاه تنفس تحتانی (در صورت امکان خلط) صورت گیرد.

نتیجه مثبت تست به این معناست که به احتمال بسیار زیاد فرد مبتلا به بیماری کرونا است و نیاز است که خود را ایزوله کند و از دیگران فاصله بگیرد. نتیجه منفی تست نشان دهنده این است که در نمونه مورد بررسی ویروس کرونای جدید مشاهده نشده است که می تواند به یکی از علت های زیر باشد:

۱. ویروس در فرد وجود ندارد.

۲. در نمونه گیری خطایی اتفاق افتاده است، یا به درستی نمونه برداری نشده است، یا زمان آن مناسب نبوده است و خیلی زود (نزدیک به زمان مواجهه) نمونه برداری انجام شده است.

۳. تست نتوانسته است ویروس را شناسایی کند که در حقیقت ضعف تست است. 

نتایج دو مطالعه بر روی حساسیت تست پی سی آر در چین نشان می دهد که این تست  در تشخیص ویروس کرونای جدید موثر عمل کرده است.  

تست تشخیص آزمایشگاهی ویروس کرونای جدید، پی سی آر است و از طریق نمونه گیری از دستگاه تنفسی فوقانی (مجرای بینی و حلق، دهان و حلق) و یا دستگاه تنفس تحتاتی انجام می شود. نتیجه مثبت تست به احتمال قوی نشانه ابتلا به بیماری کووید ۱۹ و الزام به ایزوله کردن فرد است؛ اما نتیجه منفی آن الزاما به معنی عدم ابتلا نیست و ممکن است به دلایل مختلف فرد ناقل یا مبتلا به ویروس باشد و نتیجه تست، منفی کاذب (ویروس در بدن فرد وجود دارد اما نتیجه تست به اشتباه منفی شده است) باشد. بنابراین توصیه می شود در هنگام همه گیری ویروس کرونای جدید همه افراد ضوابط بهداشت فردی و فاصله گذاری فیزیکی را رعایت کرده و تا حد امکان در خانه های خود بمانند.

*آیا در صورت عدم دسترسی به صابون و ژل ضدعفونی کننده می‌توان از مایع ظرفشویی استفاده کرد؟

پاسخ: با توجه به این که یکی از روش های عمده انتقال ویروس کرونا، تماس دست های آلوده با دهان و بینی و صورت است، شستشوی دست ها با آب و صابون یا مایع دستشویی و در صورت عدم دسترسی به آن، استفاده از پاک کننده هایی بر پایه الکل توصیه شده است. سوالی که مطرح می شود این است که در صورت عدم دسترسی به صابون و یا مایع دستشویی، آیا می توان از سایر مواد شوینده نظیر مایع ظرفشویی استفاده کرد و آیا این مواد شوینده همان میزان از پاک کنندگی را دارا هستند؟

مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری های امریکا بیان کرده است که شستن دست ها با آب و صابون مؤثرترین روش پیشگیری از بیماری کووید ۱۹ در زمان شیوع این بیماری است، اما در صورت کمبود و یا عدم دسترسی به صابون و یا مایع دستشویی می‌توان از مایع ظرفشویی و یا سایر شوینده ها نیز استفاده کرد.

گروه شیمی دانشگاه کنتاکی بیان می‌کند که سایر شوینده ها همچون مایع ظرفشویی نیز می تواند برای ضدعفونی کردن پوست به کار رود. این قبیل شوینده ها نیز حاوی مولکول ها و ساختارهای صابونی هستند و تحریکات پوستی کمی به دنبال دارند و با توجه به اینکه لایه ای چربی، برخی ویروس ها نظیر کرونا و سایر میکروب ها را احاطه می کنند، مایع ظرفشویی نیز سبب حذف ویروس ها از سطح پوست و حتی از بین رفتن آنها می شود. 

یکی از موثرترین روش ها در مقابله با بیماری کووید ۱۹، شستشوی مرتب دست ها با آب و صابون یا مایع دستشویی است. اما از آنجا که مایع ظرفشویی به طور معمول، برای تمیز کردن ظروف مورد استفاده قرار می گیرند، به این معنی نیست که نمی تواند دست ها را تمیز کنند. مایع ظرفشویی می تواند میکروب ها را از بین ببرد و قادرند روغن های طبیعی را از روی دستان شما پاک کنند. اما به ویژه در افراد مستعد خشکی پوست و اگزما ممکن است تحریکات پوستی به دنبال داشته باشند. با این وجود در صورت کمبود و یا عدم دسترسی به صابون و یا مایع دستشویی می توان از مایع ظرفشویی نیز استفاده کرد.

*آیا در مراکز انتقال خون، ضروری است که خون و فرآورده‌های خونی از نظر وجود ویروس کرونا بررسی شوند؟

پاسخ: در حال حاضر شواهدی در خصوص انتقال ویروس کرونا از طریق انتقال خون و فرآورده های خونی وجود ندارد. با توجه به این که گیرنده های سلولی مورد نظر ویروس کرونا برای اتصال به بدن در سطح سلول های خونی وجود ندارد،  از طرفی این ویروس از گروه ویروس های سنگین است، در نتیجه نمی تواند از طریق تزریق خون به بدن منتقل شده و خطر خاصی را ایجاد نماید. همچنین در مراکز انتفال خون، پروتکل ها و قوانین ایمنی طراحی شده اند که خطر ابتلا به بیماری کرونا را به حداقل ممکن می‌رسانند، برخی از اقدامات ذکر شده در این پروتکل ها عبارتند از: 

پوشیدن دستکش و تعویض مداوم آن 

شست و شو و ضدعفونی کردن سطوح در تماس با افراد بعد از هر بار اهدای خون 

استفاده از وسایل استریل برای هر اهدا کننده 

آماده کردن بازو برای اهدای خون با مواد ضد عفونی کننده 

انجام معاینه فیزیکی اولیه به منظور تضمین سلامت فرد اهدا کننده 

فراهم سازی امکانات شست و شو و ضدعفونی دست ها برای اهدا کننده 

بررسی وضعیت دمای بدن اهدا کنندگان 

پوشیدن ماسک 

با توجه به این که گیرنده‌های خاص سلولی که ویروس کرونا به آن متصل می شود در سلول های خونی وجود نداشته و این ویروس از گروه های سنگین  بوده و نمی تواند از طریق اهدای خون منتقل شود، بنابراین به نظر می رسد، بررسی کردن خون های اهدایی از نظر وجود ویروس کرونا در مراکز انتقال خون، ضروری نیست. 

*آیا می توان در اماکن عمومی مثل مترو، اتوبوس و تاکسی به جای ماسک از روسری استفاده کرد؟

پاسخ: مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری های غیرواگیر امریکا توصیه می کند که افراد در مکان های عمومی از ماسک استفاده کنند. از آنجا که ماسک های مختلف به تعداد کافی برای تمام افراد جامعه در دسترس نیست، این  مرکز استفاده از پوشش های پارچه ای را در محیط هایی که رعایت فاصله فیزیکی ممکن نیست مانند فروشگاه ها، داروخانه ها، پمپ بنزین ها، مترو و وسایل حمل و نقل عمومی توصیه می کند. پوشش پارچه ای ممکن است انتشار ویروس را آهسته کند و از انتقال ویروس از افراد مبتلا به کووید ۱۹ که فاقد علائم بیماری و یا دارای علائم بیماری هستند، به افراد سالم جلوگیری کند.

محققان گزارش کرده اند که ترکیبی از پنبه با ابریشم طبیعی یا نوعی پارچه ابریشمی می‌تواند به طور موثری از انتقال قطرات ریز تنفسی جلوگیری کند. محققان خاطر نشان کرده‌اند که پارچه‌های محکم بافته شده مانند کتان می توانند به عنوان مانع مکانیکی برای ذرات عمل کنند. محققان دانشگاه شیکاگو دریافته اند که چند لایه و مخلوط کردن پارچه‌ها (پنبه ، ابریشم و مصنوعات مختلف) برای فیلتر کردن ذرات موثرتر است. 

توصیه شده است که برای جلوگیری از انتقال ویروس کرونا از ماسک استفاده شود. با توجه به اینکه ماسک‌های N۹۵ و جراحی کمیاب هستند و باید برای کارمندان مراقبت های بهداشتی استفاده شوند، ماسک پارچه‌ای گزینه ی قابل قبولی برای اشخاصی است که ممکن است بیمار باشند و با سرفه و عطسه و یا حتی صحبت کردن اطرافیان خود را آلوده کنند.

این ماسک های پارچه‌ای به عنوان یک سد مکانیکی عمل می کنند. روسری هایی از جنس پنبه محکم بافته شده یا روسری‌هایی که از چندین لایه پارچه (ابریشم، پنبه و دیگر مصنوعات) ساخته شده باشند، می توانند محافظت قابل توجهی در برابر انتقال ذرات عفونی در اماکنی که رعایت فاصله گذاری فیزیکی ممکن نیست ایجاد کنند.  

*آیا نیاز هست روزانه اتومبیل خود را ضدعفونی کنیم؟

پاسخ: در صورت استفاده شخصی از اتومبیل و اطمینان از عدم سوار شدن فرد مبتلا به کووید ۱۹ و رعایت بهداشت فردی توسط سرنشینان، ضدعفونی کردن روزانه اتومبیل ضروری نیست. در صورت عدم اطمینان از سوار شدن افراد آلوده لازم است پس از هر سوار و پیاده شدن، سطوح در تماس ضدعفونی شوند. برای سطوح سخت در قسمت داخلی وسیله نقلیه مانند صندلی های سخت، دسته صندلی، دستگیره درب، دستگیره کمربند ایمنی، کنترل نور و هوا، درها و پنجره ها و اجزایی که بیشتر در معرض الودگی هستند، اگر چرک قابل مشاهده وجود دارد باید ابتدا از آب و شوینده و سپس از مواد ضدعفونی کننده مناسب استفاده شود.

برای قسمت های نرم تر خودرو مانند صندلی های پارچه ای جهت ضد عفونی از یک شوینده مناسب برای سطوح نرم و قابل نفوذ استفاده شود. فرمان اتومبیل از قسمت‌هایی است که در تماس مکرر قرار می گیرد و بایستی با ماده مناسب ضد عفونی شود. هنگام ضد عفونی کردن، زمان کافی در نظر گرفته شود تا مواد اثر ضد عفونی کنندگی خود را اعمال کنند. در همه مراحل تمیز و ضد عفونی کردن از دستکش استفاده شود. برای سطوح الکترونیکی داخل اتومبیل که به طور مکرر لمس می شوند، مانند سیستم های صوتی تصویری یا صفحه نمایش لمسی، ابتدا گرد و غبار قابل مشاهده پاک شود و  برای ضد عفونی کردن، از دستمال مرطوب یا اسپری حاوی الکل ۷۰ درصد استفاده شود. 

*آیا در مناطق مشکوک، جوشاندن آب آشامیدنی لازم است و یا پیشنهاد می شود؟

پاسخ: شواهد نشان می دهد که وجود ویروس کرونا در آب آشامیدنی تصفیه نشده امکان پذیر است، اما تاکنون در منابع آب آشامیدنی تصفیه شده مشاهده نشده است. مطالعات نشان می دهند که ویروس کرونا به مدت چند روز تا چند هفته در آب یا فاضلاب قابلیت عفونت‌زایی خود را حفظ می‌کند. به طور کلی، روش‌های معمول و متداول تصفیه آب که در بیشتر سیستم های آب آشامیدنی شهری وجود دارند، مانند ضدعفونی کردن منابع آبی با کلر، عوامل بیماریزا از جمله ویروس کرونا را حذف یا غیرفعال می کنند. علاوه بر آن، سازمان جهانی بهداشت خاطرنشان می کند که: "روش های متداول در سیستم های متمرکز تصفیه آب از جمله فیلتراسیون و ضدعفونی، باید ویروس کووید-۱۹ را غیرفعال کنند". بنابراین، جوشاندن آب تصفیه شده به عنوان احتیاط برای پیشگیری از ابتلا به کووید-۱۹ لازم نیست. به نظر می رسد خطر انتقال این ویروس از طریق سیستم های فاضلابی که به خوبی طراحی شده اند، کم باشد. 

*آیا ویروس کرونا از طریق گل و گیاه منتقل می‌شود؟

پاسخ: تاکنون عنوان شده که انسان ها و برخی حیوانات می توانند ناقل ویروس کرونا باشند و این بیماری ناشی از یک عامل بیماری زای مشترک بین انسان و حیوان است. اما تاکنون در خصوص گیاهان و ناقل بودن آنها شواهدی گزارش نشده است. از آنجایی که به طور معمول گیاهان از دسته سطوح پرتماس نبوده و عملا هیچگونه تماسی با آنها صورت نمی گیرد، تنها راه ممکن آلوده شدن آنها، نشستن ترشحات تنفسی افراد آلوده بر روی سطوح است. از همین رو توصیه شده است که در صورت نگهداری گیاهان، با سطوح آنها حداقل تماس را داشته باشید. هرچند که احتمال این گونه انتقال از گیاهان بسیار پایین است. چراکه درصورت وجود فردی آلوده در خانه راه های بسیار سریع تر و محتمل تری برای انتقال وجود دارد. از همین رو نمی توان نقش مهمی را برای انتقال از طریق گیاهان در نظر گرفت. از طرفی سازمان جهانی بهداشت اعلام کرده که در دوران قرنطینه، نگهداری گیاهان در منزل می تواند از بار روانی و افسردگی ناشی از قرنطینه بکاهد. تاکنون هیچگونه انتقالی از طریق گیاهان مشاهده نشده است.