سرویس سیاست مشرق - «عباس عراقچی» معاون سیاسی وزیر امور خارجه و رئیس هیئت ایرانی در نشست کمیسیون مشترک برجام در وین در روزهای گذشته در اظهارنظری قابل تأمل گفت:«به‌نظر می‌رسد یک تفاهم جدیدی در حال شکل گرفتن است و اشتراک در هدف نهایی الان بین همه وجود دارد. مسیری که باید طی شود، الان یک مقدار شناخته‌شده است».
عراقچی در ادامه گفت:«مذاکرات الان به مرحله‌ای رسیده که طرف‌ها می‌توانند روی یک متن مشترک شروع به کار کنند. نگارش متن، حداقل در حوزه‌هایی که اشتراک نظر وجود دارد می‌تواند شروع شود و به همین منظور هیئت ایرانی متون مورد نظر خودش را در حوزه هسته‌ای و رفع تحریم‌ها آماده کرده و این را به همه طرف‌ها ارائه کرده است و این متون می‌تواند مبنای مذاکرات و رسیدن به توافق نهایی باشد».
اظهارنظر عراقچی از آن جهت عجیب و قابل تأمل است که اصلا قرار نبوده که در وین «توافق نهایی» و «متن مشترک» تنظیم شود. خواسته ایران کاملا آشکار و واضح است و آن اینکه آمریکا ابتدا باید تمامی تحریم های ضدایرانی را به صورت کامل و دائمی لغو کند و این اقدام توسط ایران راستی آزمایی شود و در صورت تایید، در ادامه ایران به اجرای کامل تعهدات برجامی بازگردد.
پیش از این در حدفاصل سالهای ۹۲ تا ۹۴ مذاکرات هسته ای ایران و ۱+۵ برگزار شد. در ادامه در سال ۹۴ توافق هسته ای تحت عنوان برجام امضا شد. با اینکه قریب به ۶ سال از امضای برجام سپری شده است، آمریکا و اعضای اروپایی برجام(انگلیس،فر انسه و آلمان) به هیچ عنوان به تعهدات خود عمل نکرده اند.
طبق گفته دولتمردان، آمریکا به واسطه برجام موظف شده تا تمامی تحریم های ایران را یکباره لغو کند. همچنین باز هم براساس اظهارات دولتمردان، اروپا نیز ۱۱ تعهد برجامی دارد و موظف است که این تعهدات را اجرا کند.
بر همین اساس با توجه به موارد مذکور، اظهارنظر آقای عراقچی مبنی بر تنظیم متن مشترک و تنظیم توافق نهایی به هیچ عنوان قابل پذیرش نیست. چرا که دولتمردان پیش از این به دفعات اعلام کرده بودند که برجام قابل مذاکره جدید نیست.
متاسفانه اظهارات اخیر برخی دولتمردان در کنار سابقه این افراد، شائبه «تحرکات انتخاباتی دولت در پرونده برجام» را تقویت کرده است.
در روزهای گذشته، «محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه در اظهارنظری عجیب خطاب به طرف آمریکایی و اروپایی تاکید کرد:«تروریسم هسته‌ای در نطنز چرخه خطرناکی را شروع کرده که تنها با پایان دادن به تروریسم اقتصادی که ترامپ پایه نهاده می‌تواند مهار شود. بایدن/ هریس انتخاب واضحی پیش روی خود دارند: یا توافق اوباما/ بایدن و یا کمپین شکست حداکثری ترامپ. جایگزین دیگری وجود ندارد. زمان زیادی نیز باقی نمانده است».
کارشناسان تاکید کردند که ظریف با این توئیت به طرف آمریکایی این پالس را داد که زمان برای احیای برجام کوتاه است، چرا که ایران در آستانه انتخابات ریاست جمهوری قرار دارد.
البته این رفتار در ظریف مسبوق به سابقه است. ظریف در جریان مذاکرات سعدآباد در دولت اصلاحات در گوشه‌ای از سالن مذاکرات از «محمد البرادعی» رئیس وقت آژانس انرژی اتمی خواست تعریف خود از موضوع تعلیق را به گونه‌ای ارائه دهد که جریان اصلاحات در انتخابات ریاست‌جمهوری نهم بازنده نشود
ظریف همچنین- شهریور ۹۳- در شورای روابط خارجی آمریکا و درپاسخ هاله اسفندیاری-ضد ایرانی فعال در حوزه جنگ نرم- در اظهارنظری تأمل برانگیز گفت:«ما روندی را شروع کرده‌ایم که هدف از آن تغییر فضای سیاست خارجی کشور است. اگر با وجود تلاش‌های ما برای تعامل، این تلاش‌ها بی‌نتیجه بماند، مردم ایران این فرصت را خواهند داشت تا ۱۶ ماه دیگر که انتخابات پارلمانی (مجلس دهم) برگزار می‌شود، به این عملکرد ما پاسخ دهند. وقتی قبلاً در سالهای ۲۰۰۴ و ۲۰۰۵، توافق‌هایی کردیم و تلاش‌های ما برای عملکرد شفاف، از جانب اتحادیه اروپایی رد شد، مردم جواب ما را با انتخاب رئیس‌جمهوری متفاوت دادند که مرا هم زود بازنشسته کرد (!) حالا بار دیگر من زنده شده‌ام. به نظر من غرب در انتقال پیامی که می‌خواهد به ایران منتقل کند باید بسیار دقت کند»!
محمدجواد ظریف در روزهای گذشته بجای ارائه توضیح به افکارعمومی درباره شائبه انتخاباتی بودن تحرکات دولت در وین، با حمله به منتقدان تاکید کرد:«فروتنانه تقاضا می‌کنم مخالفان دریابند که زمان و مدت مذاکره را تنها منافع ملی تعیین می‌کند و نه فرصت‌های تبلیغاتی و مبارزات انتخاباتی. همگان را به تعمق در فرمایش رهبری دعوت می‌کنم و از مخالفان می‌خواهم که آرزوی فرسایندگی مذاکرات، تعویق گره‌گشایی از تحریم و تأخیر در احیای برجام را کنار بگذارند».
اما این اظهارنظر ظریف در حالی است که طرف آمریکایی صراحتا اعلام کرده که حاضر نیست مطالبه ایران درباره لغو تحریم ها را اجرا کند. آمریکا در پی بازگشت بدون هزینه به برجام و در ادامه کلیدزدن برجام ۲ با حفظ ساختار تحریم هاست.
برای نمونه، «جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا در روزهای گذشته در نشست خبری با نخست‌وزیر ژاپن گفت:«برای بازگشت به برجام، «امتیازات عمده» به ایران نمی‌دهیم».
همچنین در ماه‌های گذشته، «دانیل بناییم» از مشاورین «جو بایدن» در مصاحبه با ماهنامه جاکوبین گفته بود: «خروج ترامپ از برجام به اعتماد ایرانی‌ها ضربه‌ای ویرانگر زد و به منظور بازگرداندن آنها به میز مذاکره، باید امتیازات جذاب اما غیرراهبردی به ایران داده شود. دادن «امتیازات جذاب اما غیرراهبردی به ایران» باید با حفظ ساختار تحریم‌ها و کارزار فشار حداکثری صورت گیرد».
در شرایط فعلی ایران به واسطه قانون مصوب مجلس یازدهم تحت عنوان «اقدام راهبردی برای لغو تحریم ها» در موقعیت برتر قرار گرفته و این قانون، دست دولت و وزارت خارجه در مقابل طرف غربی را پُر کرده است.
اما اظهارات مقامات ارشد دولت و مدیران وزارت خارجه این شائبه را به وجود آورده است که دولت به دلیل نزدیک بودن به انتخابات ریاست جمهوری در پی «امضای هر توافق، بهتر از عدم توافق» است و قصد دارد تا اقدامات نمایشی و فریبکارانه طرف آمریکایی و اروپایی را در قالب «امتیاز ویژه» و «فتح الفتوح برجامی» جا بزند.
این رفتار علاوه بر شرطی سازی اقتصاد و معیشت مردم، کاملا مغایر با منافع ملی و عزت مردم ایران است.