سرویس سیاست مشرق - روزانه می‌توان از لابه‌لای گزارش‌ها و عناوین خبری رسانه‌های مکتوب و حتی غیر مکتوب، نکات قابل‌توجهی استخراج کرد؛ موضوعاتی که می‌تواند برای مخاطبین قابل‌استفاده و محوری برای تحلیل باشد، در گزارش روزانه "ویژه‌های مشرق" نکات و تأملات قابل‌استخراج از رسانه‌ها برای مخاطبین عرضه خواهد شد؛ با «ویژه‌های مشرق» همراه شوید.
*******
** الان بهترین زمان برای «معامله موشک های ایرانی» با آمریکاست!
روزنامه اعتماد در مطلبی با عنوان «توافق چند مرحله‌ای و مساله پساتوافق» به قلم «یوسف مولایی» فعال اصلاح طلب نوشت: «امریکا مخالف رفع کامل تحریم‌های اقتصادی علیه ایران است و استمرار بخشی از تحریم‌ها را برای تداوم گفت‌وگوها ضروری می‌داند... احتمالا ایران اجازه پیدا خواهد کرد که غنی‌سازی را تا محدوده ۵ درصد ارتقا دهد که به نسبت قبل افزایش نسبی در این حوزه است. امریکا هم در گام نخست اجازه خواهد داد دارایی‌های مسدودی ایران در سایر کشورها، عودت داده شود و در مرحله بعد زمینه ورود ایران به بازار نفت فراهم می‌شود.»
این روزنامه اصلاح طلب در ادامه نوشت: «به نظر می‌رسد دو طرف پذیرفته‌اند که تفاهم را به صورت چندمرحله‌ای دنبال کنند. یعنی ایران به صورت گام به گام بازگشت به تعهدات هسته‌ای خود را محقق کند و در نقطه مقابل، ایالات متحده نیز روند لغو تحریم‌های هسته‌ای را به صورت چند مرحله‌ای انجام دهد. این محتمل‌ترین گزاره‌ای است که از منظر تحلیلی برای تشریح وضعیت موجود می‌تواند به کار گرفته شود.»
در ادامه این مطلب آمده است: «به نظر می‌رسد مقاومت امریکا برای لغو مرحله به مرحله تحریم‌ها برآمده از این راهبرد کلی است که ایالات متحده مایل است بعد از احیای برجام، زنجیره گفت‌وگوها را همچنان استمرار بخشیده و پیرامون سایر موضوعات منطقه‌ای، موشکی و ... با ایران گفت‌وگو (حتی به صورت غیرمستقیم) کند.»
توافق گام به گام، دقیقا بازی در پازل آمریکا است. آمریکا در پی آن است تا با وعده لغو تحریم ها، مولفه های قدرت ایران را یکی پس از دیگری از کار بیندازد. به عبارت دیگر آمریکا در پی آن است تا با ابزار مذاکره، به همان هدفی برسد که از جنگ یا تحریم دنبال می کرده است. نکته قابل تأمل و البته قابل تأسف اینجاست که برخی رسانه های اصلاح طلب با عادی انگاری مذاکره حول توان موشکی و قدرت دفاعی ایران، آن را جزو لوازم لغو تحریم ها معرفی می کنند. این در حالی است که «عبرت اوکراین» در مقابل دیدگان افکارعمومی است.
همصدایی بخشی از جریان اصلاح طلب با آمریکا و اسرائیل برای تعمیم برجام به توان دفاعی و قدرت منطقه ای ایران به بهانه لغو تحریم ها در حالی است که حتی رسانه های غربی نیز بر شکست تحریم ها علیه ایران اذعان کرده اند. برای نمونه نشریه «نیویورکر» - ۲۷ دسامبر ۲۰۲۱ (۶ دی ۱۴۰۰) در گزارشی به قلم «رابین رایت» از قول یک مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا نوشت: «تحریم‌ها علیه ایران فرسوده شده‌اند، بدون آنکه نتایج مدنظر آمریکا را محقق کرده باشند.» بر اساس گزارش‌های رسمی منتشرشده، متوسط ماهیانه صادرات غیرنفتی در دولت سیزدهم ۱۶ درصد بیشتر از متوسط ماهانه در چهار ماه آخر دولت قبل و ۳۵ درصد بیشتر از میانگین هشت سال عملکرد دولت روحانی است.
افزایش صادرات روزانه نفت و میعانات گازی، دسترسی به بخشی از منابع ارزی در کشورهای خارجی، عضویت ایران در پیمان اقتصادی شانگهای، واردات بیش از ۱۵۰ میلیون دُز واکسن کرونا به کشور، امضا و اجرای قرارداد سوآپ گازی میان‌ترکمنستان، ایران و آذربایجان، افزایش ارتباطات اقتصادی با همسایگان، عملیاتی‌سازی پروژه خط آهن شلمچه- بصره و پروژه خط آهن اسلام‌آباد- تهران- استانبول و... تنها بخشی از اقدامات ایران در ماه‌های اخیر است. این در حالی است که در این مدت، هیچ تغییری در راستای کاهش تحریم‌ها ایجاد نشده بود.
واقعیت این است که تحریم‌های ضدایرانی مثل بومرنگ عمل کرده و آمریکا را دچار خسران و خسارت کرده است. به همین خاطر «رابرت مالی» نماینده ویژه آمریکا در امور ایران - مرداد ۱۴۰۰ - در گفت‌وگو با شبکه ام‌اس‌ان‌بی‌سی اعتراف کرد: «کارزار فشار حداکثری علیه ایران به طرز بدی شکست خورد و به منافع آمریکا هم آسیب زد.»
به این نکته توجه کنید که وقتی می‌گوییم تحریم‌ها فرسوده و منسوخ شده، منظورمان این نیست که تحریم‌های آمریکا علیه ملت ایران هیچ تأثیری در امور کشور ندارد؛ اقدام آمریکا در تحریم مردم ایران، اقدامی جنایتکارانه و غیرقانونی و غیرانسانی است و این اقدام بر کشور تأثیر دارد اما به گفته کارشناسان و صاحب‌نظران، تحریم‌ها در بیشترین حالت حداکثر ۲۰ الی ۳۰ درصد تأثیرگذار است.
حالا یک سؤال در ذهن ایجاد می شود و آن اینکه؛ اگر تحریم ها فرسوده و منسوخ شده است، پس مذاکرات وین حول تحریم‌ها چرا انجام می‌شود؟ و چرا ما در پی لغو کامل تحریم‌ها هستیم؟ در پاسخ باید گفت که آمریکا از تحریم به‌عنوان ابزاری نامشروع در جهت سلطه‌گری، غارت و زورگویی علیه دیگر دولتها و ملت‌ها استفاده می‌کند. هر چند که ابزار تحریم، فرسوده و مستهلک شده است، اما ما به‌دلیل آنکه اصل و اساس این اقدام را غیرمشروع و غیرانسانی و غیرقانونی می‌دانیم، از «مذاکره» به‌عنوان یک روش برای کنار رفتن آن بهره می‌بریم.
اما قطعا مذاکره فقط یکی از راه‌حل‌هاست و در حد خود می‌تواند نتایجی داشته باشد و نباید همه تخم‌مرغ‌ها در سبد مذاکره گذاشته شود. چرا که آمریکا به سبب آلودگی و اعتیاد به ابزار تحریم، حاضر نیست این ابزار غیرقانونی و غیرانسانی را کنار بگذارد.
به عبارت دیگر مذاکره صرفا یکی از روش‌ها برای کنار رفتن تحریم است و برای تکمیل آن باید راه‌حل‌هایی داشته باشیم که اهرم تحریم را برای همیشه از دست دشمن خارج کنیم و آن چیزی نیست جز رویکرد «خنثی‌سازی تحریم».
** سانسور نقش غرب در بحران اوکراین توسط جریان تحریف
«محمدرضا خباز» فعال اصلاح طلب و از مدیران دولت روحانی در یادداشتی در روزنامه آرمان نوشت: «اوضاع داشت به سوی وقوع یک جنگ جهانی پیش می‌رفت ولی اروپایی‌ها و آمریکا وارد جنگ نشدند و اعلام کردند به وسیله تحریم‌ها، روسیه را سر جای خودش می‌نشانیم. اگر آنها به حمایت از اوکراین وارد جنگ می‌شدند چه بسا که دنیا وارد جنگ جهانی سوم شده بود.»
جنگ در هر نقطه از جهان محکوم است و باید متوقف شود. چه بمباران زنان و کودکان یمنی توسط آل سعود با پشتیبانی آمریکا و اروپا، چه جنایت اسرائیل علیه مردم فلسطین- و آن هم با حمایت آمریکا و اروپا- و چه جنگ در اوکراین. اما مسئله اینجاست که جریان غربگرا چشمان خود را بر نقش آمریکا و اروپا در بحران های مختلف در جهان و از جمله بحران در اوکراین بسته است.
براساس مستندات منتشر شده سیاست های تنش آفرین آمریکا در حداقل یک سال گذشته منجر به جنگ اوکراین شده است. براساس تحلیل های منتشر شده، آمریکایی ها اساسا دنبال برپایی چنین جنگی بودند تا به مقاصد خود در اروپا دست یابند و بتوانند بیش از گذشته، هزینه تامین امنیت اروپا را از طریق خود اروپایی ها کسب کنند.
در هفته های گذشته تنش آفرینی تا حدی پیش رفت که دولت اوکراین به مناطق جدایی طلب حمله کرد و سرانجام روس ها را ناگزیر به اتخاذ واکنش سخت تر کرد. در مرحله اول، روسیه اقدام به شناسایی استقلال دو منطقه لوگانسک و دونتسک کرد اما پس از آنکه حملات دولت اوکراین به این مناطق ادامه یافت، مسکو نیز پاسخ های متقابل داد.
رهبر معظم انقلاب- ۱۰ اسفند ۱۴۰۰- فرمودند: «امروز اوکراین قربانی سیاست بحران‌سازی آمریکا است زیرا آمریکا بود که با دخالت در مسائل داخلی اوکراین، راه انداختن اجتماعات و ایجاد کودتای مخملی و رنگی، حضور سناتورهای آمریکایی در اجتماعات معارضان و جابجا کردن دولتها، این کشور را به این نقطه کشاند... ما در اوکراین طرفدار توقف و خاتمه جنگ هستیم، اما علاج بحران در صورتی ممکن است که ریشه‌های آن شناخته شود. ریشه بحران در اوکراین، سیاستهای آمریکا و غرب است که باید آن را شناخت و بر اساس آن قضاوت و اقدام کرد.»
** «ماهیگیری کاسبان تحریم» از آب گل آلود جنگ اوکراین
روزنامه شرق در مطلبی نوشت: «اکنون با ماجرای اوکراین زمان آن است که در همان وین با نشان‌دادن انعطاف و تعامل عقلانی در مقابل گذر از بهانه انحرافات نسبت به تعهدات نقض‌شده ان‌پی‌تی که موجب سال‌ها واماندگی و انزوا و تحریم شد، بتوانند در شرایطی که اروپا برای تنوع‌بخشیدن کم‌خطر به منابع تأمین انرژی، نیاز بسیار به جایگزینی نفت و گاز ایران به جای بخشی از نفت و گاز روسیه دارد، بکوشند با استقلال کامل، به جای آنکه آتش‌نشان روسیه شوند، بتوانند با رفع تحریم، بخشی از بازار نفت و گاز ایران را که روسیه با بهره‌مندی از انزوا و غیبت ایران از بازار نفت به سود خودش مصادره کرد، بار دیگر به دست آورند. این کار با مذاکره پشت دری با میدان‌داری روسیه تحریم‌شده، امکان‌پذیر نیست. به رویارویی مستقیم‌تری نیاز دارد.»
همچنین «احمد نقیب زاده» فعال اصلاح طلب که پیش از این پیشنهاد کاهش بُرد موشک های ایرانی برای کسب رضایت اروپا را مطرح کرده بود، در یادداشتی در روزنامه آرمان نوشت: «جنگ اوکراین می‌تواند کل مسیر طی شده مذاکرات تا به اکنون را به شکست بکشاند، آن هم در شرایطی که اکنون با شروع جنگ اوکراین بهای جهانی نفت به بالاتر از ۱۰۰ دلار رسیده است. چرا نباید در این شرایط با احیای برجام و لغو تحریم ها از منافع فروش نفت استفاده کنیم و قدری به بهبود معیشت مردم بیندیشیم!؟ واقعا سایه سنگین عشاق و سینه چاکان پوتین در داخل کشور اجازه نفس کشیدن را به جریان رسانه ای و حتی دیپلماسی کشور نمی دهد.»
این فعال اصلاح طلب در ادامه نوشت: «البته امکان حذف روسیه از مذاکرات وین عملا امکان پذیر نیست. چون از یک طرف قطعاً ایران به دلیل وابستگی و سرسپردگی بیش از حد به سیاستهای روسیه به خصوص در مذاکرات وین اجازه چنین کاری را نمی‌دهد و از طرف دیگر روسیه به دلیل بازی کردن با کارت ایران خود را از مذاکرات وین بیرون نخواهد کشید. اما در این بین می توان با کم کردن میزان وابستگی دیپلماتیک در جریان مذاکرات به طرف روسی و گفت وگوی مستقیم با طرف آمریکایی فضا را برای سوء استفاده روسیه به صفر رساند. شود، اینبار هم روسیه در مصاف با غرب احتمالا بازنده خواهد بود.»
اصلاح طلبان مدعی هستند که «سایه سنگین عشاق و سینه چاکان پوتین در داخل کشور اجازه نفس کشیدن را به جریان رسانه ای و حتی دیپلماسی کشور نمی دهد.» این ادعا در حالی است که طیف غربگرا و سینه چاکان ترامپ و بایدن و اوباما در هشت سال گذشته با نسخه پیچی خود در سیاست خارجی و اقتصاد، کشور را با مشکلات عدیده ای مواجه کردند.
یکی از شاهکارهای جریان غربگرا در ۸ سال گذشته این بود که دلار ۳ هزارتومانی را تحویل گرفت و آن را تا ۳۲ هزارتومان نیز افزایش داد. یکی دیگر از شاهکارهای جریان غربگرا، افزایش ۷۰۰ درصدی قیمت مسکن بود و...
جریان اصلاح طلب تاکنون به دفعات طیف مقابل را متهم به کاسبی از تحریم کرده است. این در حالی است که این لقب کاملا برازنده همین طیف است. برای نمونه قطعنامه ۱۹۲۹ در سال ۸۹- در سالگرد فتنه ۸۸- یکی از مصادیق کاسبی از تحریم توسط جریان موسوم به اصلاح طلب است.
روزنامه لس آنجلس تایمز ۲۸مهر ۸۸ از زبان «جان هانا» مقام آمریکایی فاش کرد: «مطمئناً پیامی که از گردهمایی فعالان اپوزیسیون ایران-که درمیان آنها افراد نزدیک به سران جنبش سبز حضور داشتند- شنیدم، این بود که تحریم باید اعمال شود و باید هرچه شدیدتر باشد؛ تحریم باید بصورت شوک وارد شود که فلج کند و نه به صورت واکسن». بر همین اساس قطعنامه سنگین ۱۹۲۹ دقیقا در سالگرد فتنه ۸۸ و با هدف کمک به فتنه گران به ملت ایران تحمیل شد.
در حال حاضر رژیم تحریم های ایران که هنوز پس از امضای برجام برداشته نشده است، ریشه در قطعنامه ۱۹۲۹ شورای امنیت دارد. تمام تحریم های یکجانبه ای که اکنون به عنوان تحریم های موثر علیه ایران از آنها یاد می شود (تحریم های انرژی و مالی) در واقع براساس زیرساخت حقوقی که در این قطعنامه ایجاد شد، اعمال شده است.
در یک نمونه دیگر در هشت سال گذشته علیرغم محدودیت گسترده در صنعت هسته ای و علیرغم مذاکره مستقیم با آمریکا و امضای توافق، نهایتا تحریم ها ۲ برابر شد.
با اینحال علیرغم کارنامه سیاه افراطیون اصلاح طلب در فتنه ۸۸ و کارنامه غیرقابل دفاع اصلاح طلبان در دولت روحانی، حالا کاسبان تحریم در پی ماهیگیری از آب گل آلود بحران اوکراین هستند.