سرویس جنگ نرم مشرق - موسسه راهبردهای سیاسی و اقتصادی بین‌المللی در گزارشی به اخبار مرتبط با احتمال بروز قحطی در جهان واکنش نشان داد و نوشت: همه‌گیری ویروس کرونا از زندگی ما حذف نشده، اما امروز به دلیل عملیات نظامی ویژه در اوکراین، عملاً از دستور کار رسانه‌ای و اطلاع‌رسانی ناپدید شده است. درگیری روسیه و اوکراین در صفحه اول روزنامه‌ها و رسانه‌های غربی دیده می‌شود. و اکنون، تحت فشار درگیری، رهبران جهان غرب در حال رویارویی با یک تهدید جهانی جدید هستند: تهدید قحطی.
مخاطبان گرامی، آنچه در ادامه می‌خوانید صرفاً ترجمه گزیده گزارش‌ها و مقالات مذکور است و محتوا و ادعاهای مطرح‌شده در این گزارش صرفاً جهت تحلیل و بررسی رویکردها و دیدگاه‌های اندیشکده‌ها، مؤسسات مطالعاتی و رسانه‌های غربی منتشر شده است و هرگونه ادعا و القائات احتمالی این مقالات هرگز مورد تأیید مشرق نیست.
مقصر جلوه دادن روسیه برای توجیه کاهش سطح زندگی مردم
این اندیشکده می‌نویسد: اگر در گذشته، همه‌گیری ویروس کرونا در جهان و محدودیت‌های مختلف آن بر حقوق شهروندی و قرنطینه در اقتصاد، فقط در تئوری‌های توطئه به عنوان راهی برای کاهش سطح زندگی مردم در نظر گرفته می‌شد، درگیری روسیه و اوکراین برای این منظور به صورت آشکار استفاده می‌گردد.
سیاستمداران غربی در شرایط کنونی، به صورت آشکار از قحطی به عنوان آینده‌ای اجتناب‌ناپذیر برای جهان و به دلیل اقدامات روسیه صحبت می‌کنند. به همین ترتیب، جوزپ بورل، نماینده اتحادیه اروپا در امور بین‌الملل در ۲۰ آوریل اعلام کرد که باید با روایت روسیه درباره پیامدهای فاجعه‌بار تحریم‌های غرب مقابله کرد. لذا باید دیدگاه غرب را تبلیغ کرد که علت قحطی برخی از کشورهای آفریقا، آسیا یا آمریکای جنوبی این است که روس‌ها مانع صادرات گندم اوکراین به آفریقا می‌شوند. بورل اعلام کرد که بحران‌های اقتصادی و انرژی کنونی، نتیجه تجاوز روسیه به اوکراین و نه تحریم‌های غرب است.
اگر کشورها موانعی ساختگی ایجاد نمی‌کردند شرایط متفاوت می‌شد
ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در ۵ می، اعلام کرد: مشکل ناامنی غذایی که در حال حاضر به دلیل تأثیرات بحران آب و هوایی به یک مشکل جدی تبدیل شده، اکنون حادتر شده است، زیرا جنگ رئیس‌جمهور پوتین در اوکراین، میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان درگیر کرده و در معرض خطر هستند.
آناتولی آنتونوف، سفیر روسیه در ایالات متحده، در پاسخ به این اظهارات توضیح داد: آمریکایی‌ها از اعتراف در مورد تأثیر محاسبات نادرست و اشتباهات سیستمی در سیاست‌های کلان اقتصادی، انرژی و آب و هوای ایالات متحده و متحدانش بر اوضاع کنونی اجتناب می‌کنند.
این دیپلمات چنین حملاتی علیه روسیه را بسیار مخرب دانست و تحریم‌های گسترده اعمال‌شده علیه مسکو را یادآور شد. آنتونوف در پایان سخنانش گفت: اگر هر یک از کشورهای دنیا، موانعی ساختگی ایجاد نمی‌کردند، شرایط متفاوت می‌شد.
سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) پیش‌بینی کرده که بحران صادرات مستقیم در اوکراین تعداد گرسنگان دنیا را ۱۳ میلیون نفر افزایش می‌دهد، با وجود اینکه در سال ۲۰۲۰ میلادی، برآورد تعداد گرسنگان بالقوه در جهان ۸۱۱ میلیون نفر بوده است.
افزایش قیمت کودهای شیمیایی و بروز بحران غذایی
با این حال، بیشترین تأثیر جنگ اوکراین بر امنیت غذایی در جهان مربوط به قیمت کود شیمیایی است که به دلیل قیمت گاز طبیعی و تحریم‌های روسیه و بلاروس (تأمین‌کنندگان اصلی کود شیمیایی دنیا) افزایش یافته است.
واقعیت این است که کودها نه تنها به عنوان مثال در کاشت گندم و سبزیجات، بلکه حتی در مزارع موز نیز کاربرد دارند. بنابراین، به دلیل افزایش قیمت کود شیمیایی، در اکوادور ۵۰۰۰۰ نفر شغل خود را در مزارع موز از دست داده‌اند. کشاورزان قهوه در برزیل، نیکاراگوئه، گواتمالا و کاستاریکا به دلیل هزینه زیاد و کمیاب بودن، کود کمتری می‌توانند استفاده کنند. تعاونی قهوه، که نماینده ۱۲۰۰ کشاورز در کاستاریکا است، پیش‌بینی می‌کند که تولید قهوه ممکن است در سال ۲۰۲۳ میلادی به دلیل افزایش هزینه‌های کود ۱۵ درصد کاهش یابد. شرکت یارا، غول بین‌المللی صنعت کود در ماه مارس تولید خود را در کارخانه‌های اروپایی به دلیل قیمت بالای گاز طبیعی کاهش داد.
بر اساس گزارش بلومبرگ، کن سیتز، مدیرعامل شرکت کود شیمیایی کانادایی نوتریشن لیمیتد به سرمایه‌گذاران اعلام کرد که اگرچه انتظار دارد تولید پتاس خود پس از اختلال در عرضه از روسیه افزایش یابد، اما اختلالات ممکن است پس از سال ۲۰۲۲ میلادی نیز ادامه یابد.
در انگلیس، نخست‌وزیر بوریس جانسون متهم به عدم درک جدی مشکلات ناشی از افزایش هزینه تولید بخش کشاورزی به دلیل کمبود کودهای شیمیایی شده است. کشاورزان از نخست‌وزیر خواسته‌اند تا یکی دیگر از دو کارخانه تعطیل‌شده کود شیمیایی انگلیس را دوباره راه‌اندازی کند. پس از توقف تولید دو کارخانه سی اف فرتیلایزر در پاییز ۲۰۲۱ میلادی، یکی از آنها در سال ۲۰۲۲ میلادی بار دیگر شروع به کار کرد، اما این کافی نیست.
نیل پریش، نماینده محافظه‌کار به نخست‌وزیر گفت: کودها اکنون چهار برابر بیشتر از یک سال پیش، یعنی هر تن ۱۰۰۰ پوند قیمت دارند. همه این موارد، تأثیر منفی بر هزینه‌های تولید محصولات غذایی دارد. کشاورزان نمی‌توانند این هزینه‌ها را به تنهایی تأمین کنند.
«انتشار کربن صفر» بهانه‌ای برای نابودی کشاورزی انگلیس و آلمان
لیز وبستر، بنیانگذار کمپین سیو بریتیش فود می‌گوید: دولت از مفهوم انتشار کربن صفر به عنوان بهانه‌ای برای نابودی کشاورزی انگلیس و کاهش اندازه آن استفاده می‌کند. در واقع، در چارچوب مفهوم اکولوژیکی «انتشار کربن صفر» که در غرب ترویج می‌شود، محدودیت‌هایی برای استفاده از کود در کشاورزی وجود دارد که گاهی به آن «کشاورزی ارگانیک» می‌گویند و این امر به صورت طبیعی منجر به کاهش عملکرد می‌شود.
تولیدکنندگان محصولات کشاورزی در آلمان به صراحت، کمبود احتمالی مواد غذایی را به کمبود کود شیمیایی مرتبط می‌دانند. کریستین فون بوتیچر، رئیس انجمن فدرال صنایع غذایی آلمان، می‌گوید: در پاره‌ای موارد، دیگر پرسش این نیست که مواد خام برای غذای ما در بازار جهانی چقدر هزینه دارد، بلکه این است که آیا ما اصلاً آنها را در اختیار خواهیم داشت یا خیر. وی از وزیر کشاورزی، جم اوزدمیر خواست تا از اجرای برنامه سبز به مدیریت فعال بحران روی آورد.
برنامه کوپن‌های غذایی در فرانسه
دانیل اشنایدر، مدیر اجرایی اتحادیه مرکزی نانوایی‌های آلمان معتقد است که افزایش هزینه‌های برق، مواد خام و پرسنل به ویژه بر صنعت غذا تأثیر گذاشته است. اشنایدر توضیح می‌دهد که هزینه تولید محصولات پخته شده ۲۵ تا ۳۰ درصد افزایش یافته است، اما غذا نباید لوکس باشد.
امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، با اعلام معرفی کوپن‌های غذایی، تأکید کرد که این روشی برای حمایت از قدرت خرید نه تنها خانواده‌های محروم، بلکه راهی برای حمایت از قدرت خرید خانواده‌های طبقه متوسط است.
قیمت‌ها و تورم در حال افزایش است. آمریکایی‌ها باید کمتر مصرف کنند
گرگوری میکس، رئیس کمیته امور خارجی مجلس نمایندگان ایالات متحده، در شبکه ام‌اس‌ان‌بی‌سی اعلام کرد: مردم از گرسنگی خواهند مرد. ما از دیوید بیزلی، از سازمان جهانی غذای سازمان ملل متحد می‌خواهیم تا به ما در مورد آنچه در حال روی دادن است، توضیح دهد. ما در اینجا در خانه صحبت می‌کنیم. قیمت‌ها و تورم در حال افزایش است. اگر با هر اقتصاددانی صحبت کنید، یک ارتباط مستقیم میان پوتین، جنگ اوکراین و این محاصره وجود دارد که می‌تواند باعث گرسنگی مردم در آفریقا، در آمریکای مرکزی و جنوبی و در واقعیت حتی همین جا در ایالات متحده آمریکا شود.
مدیرعامل گویا فودز، باب اونانو، در برنامه فاکس بیزینس هشدار می‌دهد که ما در پرتگاه یک بحران جهانی غذایی قرار داریم و اگرچه در ایالات متحده غذا به وفور وجود دارد، آمریکایی‌ها باید کمربندهایشان را ببندند و کمتر مصرف کنند.
مادران حتی نمی‌توانند شیر خشک را از فروشگاه‌های آنلاین خریداری کنند
کود شیمیایی مسئله اصلی است. بر اساس اعلام شرکت مشاوره سی آر یو در لندن، از مارس ۲۰۲۲ میلادی، قیمت کودهای تجاری در ایالات متحده به رکورد بالایی رسید: قیمت کودهای نیتروژنه از سال ۲۰۲۰ میلادی تاکنون چهار برابر و قیمت کودهای فسفاته و پتاس سه برابر شده است. قیمت کود در ایالات متحده دو برابر شده است و به دلیل کاهش تعداد خوک‌ها و جوجه‌ها، قیمت آن همچنان به رشد خود ادامه خواهد داد. در مجموع، پس از همه‌گیری ویروس کرونا و از بین رفتن زنجیره‌های تأمین، هر عامل منفی می‌تواند منجر به وضعیت بحرانی در تولید برخی محصولات غذایی شود. بنابراین، اکنون در ایالات متحده کمبود شیر خشک برای کودکان وجود دارد. در ۲۶ ایالت، ۴۰ تا ۵۰ درصد از سهام معاملات از بین رفته و مادران حتی نمی‌توانند شیر خشک را از فروشگاه‌های آنلاین خریداری کنند.
یک نظرسنجی انجام شده در مارس ۲۰۲۲ میلادی نشان داد که ۳۵ درصد از آمریکایی‌ها شروع به صرفه‌جویی در مواد غذایی کرده‌اند تا به سوخت‌گیری ماشین خود با بنزین ادامه دهند که دائماً گران‌تر می‌شود. در مجموع ۵۳ درصد از آمریکایی‌ها هزینه‌های خود را برای محصولات غذایی به دلیل افزایش هزینه آنها کاهش می‌دهند.
بیش از دو میلیون کودک انگلیسی دچار سوءتغذیه شده‌اند
بر اساس اطلاعات مرکز تحلیلی بنیاد غذا، در بریتانیا، در چهار ماه نخست سال ۲۰۲۲ میلادی، تعداد بزرگسالانی که مجبور به کاهش میزان غذای خود شده‌اند ۵۷ درصد افزایش یافته است. یعنی از هر هفت انگلیسی یک نفر در این گروه قرار دارد.
کارمندان بنیاد آنقدر از داده‌ها شوکه شدند که نمونه دوم را تهیه کردند که تأیید کرد: ۲.۶ میلیون کودک دچار سوءتغذیه هستند. این وضعیت در کشورهای متمدن غرب است. در حال حاضر، در پاکستان و سریلانکا، شورش‌های دسته‌جمعی به دلیل کمبود مواد غذایی در حال وقوع است که منجر به مرگ‌ومیر شده است. یک اتفاق وحشتناک توسط یکی از اعضای حزب حاکم در سریلانکا رخ داد. وی با تیراندازی به سمت معترضان، دو نفر را از داخل خودروی خود کشت و زمانی که جمعیت اطراف خودرو را محاصره کردند، او به سوی خود شلیک کرد تا توسط جمعیت تکه‌تکه نشود.
غرب عمداً جهان را به سمت گرسنگی سوق می‌دهد
غرب به جای اینکه تحریم‌های کودهای روسیه و بلاروس را لغو کند یا به تولید آن در کشورهای خودشان یارانه بدهد، عمداً جهان را به سمت گرسنگی سوق می‌دهد. سیاستمداران فقط به حرف زدن مشغول بوده و مسئولین را تعیین می‌کنند.
سونیا شولزه، وزیر همکاری اقتصادی و توسعه آلمان در ۸ مه در مصاحبه با بیلد اعلام کرد که خشکسالی، همه‌گیری ویروس کرونا و بحران ناشی از اقدامات روسیه در اوکراین می‌تواند منجر به عواقب فاجعه‌آمیزی شود.
وی گفت: پیام شرایط کنونی این است که ممکن است با بدترین قحطی از زمان جنگ جهانی دوم و میلیون‌ها قربانی مواجه شویم.
سیندی مک کین، رئیس هیئت ایالات متحده در آژانس‌های غذایی سازمان ملل متحد در رم، در ۱۰ مه اعلام کرد که به دلیل حمله روسیه به اوکراین، جهان به اتفاقاتی نظیر قحطی و یا بحران نزدیک است که نه تنها دنیا را نابود می‌کند، بلکه میلیون‌ها انسان را نیز می‌کشد.
تغییر تعریف طبقه متوسط در غرب در آینده نزدیک
اندیشکده روس‌استرات در پایان نوشت: بی‌تردید، ساکنان کشورهای غربی مستقیماً در معرض خطر گرسنگی نیستند، اما این روش دیگری برای دستکاری ذهن شهروندان است که استاندارد زندگی سابق آنها را کاهش می‌دهد و القا کند که این شرایط به دلیل اقدامات روسیه است. دولت‌های غربی معرفی کوپن‌های غذایی را با توجه به حل مشکلات مردم، اما در واقع افزایش وابستگی خود به دولت و در نتیجه کنترل بر آنها توضیح می‌دهند. اگر این روندها به توسعه خود ادامه دهند، در آینده نزدیک طبقه متوسط در غرب کسانی تلقی خواهند شد که می‌توانند با ماشین شخصی خود رفت‌وآمد کنند و برای غذا پس‌انداز نکنند.