به گزارش مشرق، شبکه خبری الجزیره در گزارشی نوشت که از زمان آغاز جنگ روسیه و اوکراین در بیش از ۴ ماه پیش، تهران در تهدیدهای بین المللی مبنی بر بستن کریدورهای ترانزیت زمینی بین روسیه و کشورهای اروپایی فرصتی برای افزایش سهم خود از تجارت جهانی یافته است.
همان گونه که «محمد مخبر»، معاون اول رئیس جمهوری ایران استفاده از ظرفیت کریدورها را سودآور و باعث ایجاد و توسعه فرصت های شغلی توصیف کرد، ایران این موضوع را در دستور کار قرار داده است.
مخبر فرصت حمل و نقل بین‌المللی را یکی از مزیت‌های اصلی ایران عنوان کرد و با تاکید بر اینکه «ترانزیت» می‌تواند جایگزین مناسبی برای درآمدهای نفتی باشد، به وزارت راه دستور داد ظرف ۳ ماه برنامه جامع توسعه بخش حمل‌ونقل را آماده کند. .
شبکه حمل و نقل
پس از آنکه ایران هفته گذشته کریدور حمل و نقل بین المللی شمال-جنوب (INSTC) را رسما افتتاح کرد، یکشنبه گذشته یک قطار حمل و نقل کانتینری را در مسیر ترانزیتی ریلی که قزاقستان، ترکیه و اروپا را از طریق خاک ایران به هم وصل می کند، وارد ایران شد.
در همین حال، رسانه‌های ایرانی هفته گذشته از راه‌اندازی قطار باری بین‌المللی از منطقه «نینگ شیا چین» به سمت ایران خبر دادند و تاکید کردند که این قطار پس از گذشت ۲۰ روز از قزاقستان به کشور می‌رسد و محموله‌های آن از طریق دریای خزر به سمت بندر انزلی منتقل و پس از آن به دیگر کشورها ارسال می‌شود.
«محمد مولوی»، تحلیلگر اقتصادی به الجزیره گفت که موقعیت جغرافیایی ایران این امکان را فراهم می کند تا به حلقه اتصال حیاتی میان آسیا و اروپا تبدیل شود بنابراین لازم است که همه مسیرهای ترانزیتی در خاک کشور فعال شود.
وی افزود که موقعیت جغرافیایی ایران، این امکان را ایجاد کرده تا بتواند بخش بزرگی از تجارت جهانی را جذب خود کند.
مولوی توضیح داد که بیش از ۵ کریدور بین المللی از خاک ایران عبور می کند که شاید مهمترین آنها کریدور شمال-جنوب باشد که هند و روسیه را به هم متصل می کند، همچنین کریدور «تراسیکا» که همچون پلی میان کشورهای آسیای میانه و قاره اروپا عمل می‌کند و نیز راه باستانی ابریشم که شرق آسیا به دریای مدیترانه و قفقاز را به هم متصل می کند و چند کریدور دیگر که هنوز به دلیل نبود زیرساخت‌های لازم تکمیل نشده‌اند، از دیگر مسیرهای ترانزیتی مهمی هستند که از ایران عبور می‌کنند.
ایران دارای بنادر بزرگ، شبکه های حمل و نقل جاده ای و راه آهن است که تا کشورهای اروپایی امتداد دارد.
جغرافیای متمایز
این پژوهشگر ایرانی می گوید که موقعیت جغرافیایی ایران بین آب های خلیج فارس در جنوب و دریای خزر در شمال و همچنین داشتن بندرهای زیاد در کنار شبکه حمل و نقل زمینی و راه‌آهن تا کشورهای همسایه از جمله عواملی است که به کوتاه شدن مسیر انتقال کالا و کم شدن هزینه‌ها به ویژه میان شرق آسیا و اروپا کمک می کند.
مولوی افزود: در میان کریدورهای فعال ایران، کریدور شمال - جنوب نسبت به جاده ای که از کانال سوئز می گذرد و حمل کالاهای چینی با قطار از طریق کانال سوئز ۲۰ روز مدت زمان حمل کالا را کاهش می دهد و ۳۰ درصد هزینه ها را کم می کند این یعنی حدود ۹۰۰ دلار در هر کانتینر نسبت به مسیر قبلی صرفه جویی دارد.
وی با اشاره به امضای قراردادهای همکاری راهبردی ایران با چین و روسیه در سال گذشته خاطرنشان کرد: تهران حمل‌ونقل بین‌المللی را فرصتی برای پیشبرد اقتصاد تحت محاصره خود و دور زدن تحریم‌های غرب در کنار منابع مورد انتظار با فعال کردن شبکه کریدورهای بین‌المللی می‌داند.
این تحلیلگر در پایان گفت: دولت ابراهیم رئیسی به توسعه روابط تجاری خود با کشورهای همسایه توجه زیادی دارد و از اولین روز روی کار آمدن از حدود یک سال قبل تلاش کرده است تا اقتصاد ملی را با رشد روابط با چین، روسیه و هند و ترغیب این کشورها به سرمایه گذاری در ایران توسعه دهد.
زیر ساخت ها
آخرین جلسه کارگروه «ترانزیت» در ایران با حضور وزرای اقتصاد، کشور، راه و دفاع، رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی و رئیس مرکز مطالعات راهبردی نهاد ریاست جمهوری برگزار شد.
شرکت کنندگان در این جلسه بر این باور بودند که بخش حمل و نقل ترانزیتی توانایی تامین درآمد سالانه ۲۰ میلیارد دلار و همچنین توانایی ایجاد یک میلیون فرصت شغلی در ایران را دارد.
در همین حال، «فرزاد احمدی»، پژوهشگر جغرافیای سیاسی نسبت به از دست رفتن زمان برای استفاده از تبدیل شدن ایران به حلقه اتصال میان غرب و شرق در صورت نبود زیرساخت‌های لازم، هشدار داد و گفت که نبود ثبات و امنیت در برخی از کشورهای همسایه و جنگ‌های منطقه چالش‌هایی بزرگ در برابر شکوفایی بخش ترانزیت در ایران به شمار می‌آید.
وی با بیان اینکه برخی از جاده‌های ایران که در کریدورهای بین‌المللی قرار دارند هنوز تکمیل نشده‌اند، تاکید کرد که ایران به دلیل دسترسی به اقیانوس هند و دریای خزر، می‌تواند از بخش ترانزیت درآمد بسیار خوبی داشته باشد.