سرویس سیاست مشرق- در میان انبوهی از گزارش‌ها و تیترهای خبری، در یک بسته کامل بانام «ویژه‌های مشرق» شمارا در جریان مسائل مهم و اثرگذار از نگاه روزنامه‌های کشور قرار می‌دهیم. در این ویژه‌نامه، نگاهی به آخرین مواضع جناح‌های سیاسی و تحولات مهم داخلی، خارجی، اوضاع اقتصادی و اجتماعی کشور انداخته می‌شود که مخاطبان بامطالعه آن به رهیافت‌های مهم، نکات و تأملات از سیر وقایع اثرگذار دست خواهند یافت، در این بخش با ما همراه باشید.
********
روزنامه‌های امروز سه‌شنبه ۱۹ مهرماه در حالی چاپ و منتشر شد که بیانات رهبر انقلاب در دیدار با دست‌اندرکاران کنگره ملی شهدای ورزشکار، دعوت قاضی القضات برای گفت‌وگو و بی‌سابقه‌ترین حمله موشکی و پهپادی روسیه از ابتدای جنگ اوکراین در صفحات نخست روزنامه‌های امروز برجسته شده است.
رئیس قوه قضائیه در جلسه روز هجدهم مهرماه شورای عالی قوه قضائیه در فراخوانی مهم خطاب به‌تمامی جریان‌های سیاسی، گروه‌ها، دسته‌ها و مردم گفت: هر کس هر ابهام، سؤال، انتقاد و یا اعتراضی دارد در خدمت آنها هستم و در مورد مسائلی در حوزه اختیارات من است با آنها گفتگو کنم. این سخنان موردتوجه روزنامه‌های مختلف قرارگرفته است.
روزنامه اعتماد در تیتر اول خود به تحلیلی سخنان رئیس دستگاه قضا پرداخته و نوشته است:
شرایطی که همه دلسوزان کشور به دنبال راه‌حل‌هایی هستند که با استفاده از آنها بتوان التهابات موجود در جامعه را پشت سر گذاشت و به ابهامات نسل‌های جوان و سایر نسل‌ها پاسخ گفت، غلامحسین محسنی اژه‌ای خطاب به همه جریان‌ها، گروه‌ها، جناح‌های سیاسی، دسته‌ها و افرادی از عموم مردم که دارای ابهام، سؤال، انتقاد و اعتراض هستند، اعلام می‌کند که آمادگی استماع نقطه‌نظرت و پیشنهادات و انتقادات آنها از طریق گفت‌وگو را دارد.
در ادامه گزارش روزنامه اعتماد آمده است:
او در عین حال تاکید می‌کند: «قطعاً چنانچه اشتباه و ضعفی از ناحیه ما وجود داشته باشد از نقطه‌نظرات ارائه‌شده در راستای رفع آنها استفاده می‌کنیم و هیج ابایی از اصلاح و رفع ضعف نداریم.» عباراتی که در صورت اجرای واقعی، بسیاری از تحلیلگران آن را در راستای بهبود وضعیت حکمرانی کشور ارزیابی می‌کنند. رییس قوه قضاییه در عین حال تلاش می‌کند با یادآوری تفاوت میان اغتشاش و اعتراض، تحرکاتی مانند سوزاندن پرچم، آتش زدن قرآن و پرچم، سوزاندن اموال مردم و کشته‌سازی را در قالب حرکات اغتشاشی برشمارد و اعتراض را دارای تعاریف و چارچوب‌های خاص بیان می‌کند.
روزنامه آرمان ملی نیز به تحلیل سخنان اژه‌ای پرداخته و می‌نویسد:
«تفکیک مقوله اعتراض و اغتشاش» موضوعی است که این روزها مورد تاکید زیاد مسئولان و دلسوزان کشور است. قوه قضائیه به عنوان نهاد دادخواه مردم همواره در بررسی پرونده و صدور احکام قضائی به این مقوله توجه دارد چنانکه روز گذشته رئیس قوه قضائیه سخنانی در شورای‌عالی قوه قضائیه ضمن اشاره به اتفاقات و وقایع روزها و هفته‌های گذشته، به تبیین و تشریح جهات مختلف یک کنش اعتراضی و مسائل جامعه‌شناختی مرتبط با آن پرداخت.
دروغ‌های انگلیسی در اغتشاشات!
روزنامه جوان در شماره امروز خود جلد رسانه انگلیسی گاردین را عکس کرده و سعی دارد که به دروغ پردازی‌ها درباره مرگ نیکا شاکرمی و سارینا اسماعیل‌زاده پاسخ دهد. این روزنامه ضمن اشاره به اظهارات حسین فاضلی هریکندی، رئیس کل دادگستری استان البرز درباره جزئیات فوت سارینا اسماعیل‌زاده، به نقل از مادر سارینا نوشته: یک بار قبلاً سارینا سابقه خودکشی داشت. ۱۰ عدد قرص خورده‌بود، آن هم سر یک موضوع پیش‌پا افتاده که البته زنده ماند.
در ادامه این گزارش و روایتی از مرگ نیکا و گفته‌های ضد و نقیض اعضای خانواده او شده، همچنین به نقل از رشته توییت یک فعال رسانه‌ای آمده است: منطق اینکه جنازه را کول کنند و نبرند وسط شلوغی و بردارند ببرند بالای یک ساختمان چند طبقه آن هم در یک خیابان فرعی بی‌ربط به شلوغی‌ها و با این رمان تخیلی خودکشی از پشت بام بیندازند پایین و احتمالاً از راه پله فرار کنند، چیست؟ اصلاً این قصه با عقل جور در می‌آید؟
روزنامه همشهری نیز در گزارشی که امروز عکس‌یک کرده رکورد زدن هشتگ مهسا امینی را حاصل کار روبات‌ها دانسته و با اشاره به اینکه «زیادنمایی در فضای مجازی بسیاری را وادار به همسوشدن با ربات‌های هشتگ‌ساز کرده است» نوشته است:
گزارش‌گیری از سامانه‌هایی مانند «بتا» ازکل حساب‌های کاربری فارسی‌زبان نشان می‌دهد تنها ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار حساب کاربری فارسی در توییتر وجود دارد؛ حساب‌هایی که البته بسیاری از آنان یا چندان فعال نیست یا کلاً فعالیت خاصی ندارند. ماجرای اخیر درگذشت «مهسا امینی» در شبکه‌های اجتماعی برای بسیاری از فرصت‌طلبان در فضای مجازی اتفاقی بود تا بتوانند از آن برای زنده‌کردن حساب‌های کاربری غیرفعال خود استفاده کنند.
همشهری در ادامه نوشته است:
در بررسی عملکرد برخی از این حساب‌ها به روشنی مشخص می‌شود حساب کاربری که در ۲ سال اخیر فعالیت چندانی نداشته و حداکثر دریافت «لایک» در تأیید محتوای آن ۱۲ تأیید بوده است، با داغ‌شدن هشتگ مهسا امینی در یک روز و با انتشار یک پست، ۱۲ هزار لایک دریافت کرده است! اتفاقی که هیچ کارشناسی نمی‌تواند لایک‌های داده شده به آن را واقعی و فعالیت ربات‌های لایک‌دهنده و هشتگ‌ساز را کتمان کند.
روزنامه ایران نیز به تحلیل سایبری اغتشاشات پرداخته و می‌نویسد:
مرکز افکارسنجی «فارس» گزارش داده عملکرد ۵ رسانه بی بی سی فارسی وابسته به دولت انگلیس، ایران اینترنشنال وابسته به دولت سعودی، صدای آمریکا و رادیو فردا وابسته به دولت آمریکا، منو تو وابسته به جریان بهائیت و صفحات مجازی آنها نشان می‌دهد این رسانه‌ها در ۲۵ روز گذشته (۲۳ شهریور تا ۱۶ مهر) مجموعاً ۱۷۳۱۲ دروغ را درباره حوادث اخیر ایران منتشر کرده‌اند.
اغتشاشات علیه اقتصاد
بی‌ثباتی اقتصادی، عدم تشکیل سرمایه‌گذاری خارجی و داخلی، پیش‌بینی ناپذیر شدن اقتصاد و رشد قیمت ارز از اصلی‌ترین آسیب‌های بلندمدت اغتشاشات خیابانی است.
روزنامه وطن امروز در تحلیلی به اثرات آشوب‌های خیابانی بر اقتصاد پرداخته و نوشته است:
سه هفته از اردوکشی‌های خیابانی که ابتدا به دلیل درگذشت خانم مهسا امینی بود و رفته رفته جریانات خاص شروع به بهره‌برداری از آن کردند و رنگ و بوی اغتشاش به خود گرفت، می‌گذرد. فارغ از هزینه‌های مشهود اجتماعی، سیاسی و اقتصادی این اتفاق که می‌توان آنها را در تخریب اموال عمومی، بر هم زدن نظم عمومی، شنیده‌نشدن برخی مطالبات، شهادت نیروهای انتظامی و امنیتی، جریحه‌دار شدن افکار عمومی مشاهده کرد، این صحنه‌آرایی باعث هزینه‌های عمیق اقتصادی نیز می‌شود که می‌تواند آسیب‌هایی به اقتصاد در حال توسعه کشورمان وارد کند.
در ادامه این گزارش قابل توجه آمده است:
به صورت کلی پیامد هرج‌ومرج در خیابان خود را با بی‌ثباتی و فرار سرمایه از اقتصاد نشان می‌دهد؛ مشهور است که سرمایه ترسو است. پرواضح است اگر در اقتصادی سرمایه‌گذاری متوقف شود به دنبال آن باید منتظر توقف تولید، اشتغال و تمام بایسته‌های اولیه حرکت رو به رشد یک اقتصاد باشیم. کما اینکه تجربه سال‌های ۹۶ و ۹۸ هم گویای آن است که نابسامانی اقتصادی و عدم تشکیل سرمایه یکی از پیامدهای بر هم زدن نظم عمومی بوده است. از ۲۶ شهریورماه که آشوب‌های اخیر آغاز شد تا روز گذشته ۱۸ مهرماه، شاخص کل بورس بیش از ۸۵ هزار واحد کاهش یافته است و از رقم یک میلیون و ۳۹۰ هزار واحد به کمتر از یک میلیون و ۳۰۵ هزار واحد رسیده است.
روزنامه کیهان نیز به تشریح اثرات اغتشاش بر اقتصاد پرداخته و می‌نویسد:
در نتیجه اغتشاشات اخیر در سراسر کشور، خسارت‌هایی از سوی اغتشاشگران به اموال خصوصی وعمومی وارد آمد که آمارهایی نیز در این زمینه منتشر گردید؛ ولی هنوز برآورد کاملی از این خسارت‌ها اعلام نشده است. بسیاری از کسبه به‌ویژه در مراکزی از شهرها که محور اقدامات اغتشاشگران بوده، اعلام می‌کنند که برای درامان‌ماندن از آشوب‌ها ناچار بودند حوالی ساعت ۵ عصر و قبل از تاریکی هوا، کسب‌وکار خود را تعطیل کنند که این تصمیم ناخواسته باعث کاهش میزان فروش در اوج تقاضا و افت درآمد آنان شده است.