سرویس ورزش مشرق - یکی از خاطره انگیزترین دوره های جام جهانی بدون شک دوره سیزدهم بود که با وجود یک هنرمند قهار به نام "دیگو آرماندو مارادونا" درون مستطیل سبز بسیاری از مردم را با دو گل معروف خود بیش از پیش شیفته دنیای توپ گرد کرد. جدا از قهرمانی آرژانتین که اگر بگوئیم مارادونا یک تنه موجب این قهرمانی شد اغراق نکرده ایم، از ناکامی مجدد پلاتینی و فرانسه در رسیدن به فینال و نیز حذف غم انگیز برزیل در این جام نیز باید یاد کنیم.
در ابتدا قرار بود این رقابتها به میزبانی کلمبیا برگزار شود ولی در نهایت میزبانی این رقابتها به مکزیک سپرده شد. به رغم گرمای شدید موجود اکثر دیدارها در وسط روز و زیر آفتاب داغ مکزیک برگزار می شد. مکزیک در آن زمان نخستین کشور جهان محسوب می شد که دو بار میزبانی بازی‌های جام‌جهانی را برعهده گرفته بود.
پیش از کلید خوردن این جام، زلزله مهیب مکزیک ویرانی عجیب و تاریخی را در این کشور به خصوص در شهر مکزیکوسیتی به بار آورد اما مردم مکزیک از حکام خود خواستند تحت هر شرایطی این تورنمنت برگزار شود تا دنیا گل معروف به "دست خدا" را در این جام ببینند.
۱۲۱ کشور عضو فیفا برای ورود به جام سیزدهم در دور مقدماتی به رقابت پرداختند که ۲۴ تیم موفق به سفر به مکزیک شدند. عراق، کانادا و دانمارک برای نخستین بار به جام جهانی راه یافتند.
رقابتهای گروهی
تیم ها در ۶ گروه تقسیم شدند و قرار بر این شد که دو تیم اول هر گروه و چهار تیم برتر سوم در مجموع تمام گروه ها به مرحله بعدی راه یابند.
تیمهای آرژانتین، ایتالیا و بلغارستان با کسب ۵ و ۴ و ۲ امتیاز در گروه اول، توانستند به دور بعد راه یافته و کره جنوبی تنها ناکام این گروه بود.
در گروه دوم، تیمهای مکزیک (۵)، پاراگوئه (۴) و بلژیک (۳) امتیاز به عنوان سه تیم برتر به دور بعد رفته و عراق با وجود بازی های درخور توجه نتوانست امتیازی کسب کند و با این رقابتها خداحافظی کرد.
گروه سوم، دو صعود کننده داشت و تیمهای شوروی و فرانسه از این گروه به دور بعد رفته و تیمهای مجارستان و کانادا موفق به صعود نشدند.
برزیل و اسپانیا تیمهایی بودند که از گروه چهارم به مرحله بعد راه یافته و تیمهای ایرلند شمالی و الجزایر ناکام ماندند.
دانمارک، آلمان غربی و اروگوئه نیز تیمهای صعود کننده از گروه پنجم بودند و تنها تیم ناکام اسکاتلند نام گرفت.
مراکش، انگلیس و لهستان با ۴، ۳ و۳ امتیاز از گروه ششم صعود کردند و پرتغال در همان مرحله گروهی حذف شد.
بدین ترتیب در رده بندی تیمهای رده سومی، تیمهای بلژیک، لهستان، بلغارستان و اروگوئه مجوز صعود به دور بعدی رقابتها را کسب کردند.
در مرحله یک هشتم نهایی تیمهای برزیل، آرژانتین، آلمان‌غربی، مکزیک، اسپانیا، انگلستان، فرانسه، بلژیک با شکست دادن حریفان به یک چهارم نهایی رسیدند.
یکی از مهیج‌ترین بازی‌های تاریخ فوتبال جهان در یک چهارم نهایی این جام و در دیدار فرانسه و برزیل رقم خورد؛ بازی در ۹۰ دقیقه قانونی با گلهای کارکا و پلاتینی یک بر یک تمام شد و پس از ۳۰ دقیقه وقت اضافی بدون گل به ضربات پنالتی رسید.
برزیل در وقت قانونی یک پنالتی را توسط زیکوی بزرگ از دست داد و پلاتینی گل فرانسه در جریان بازی را از روی نقطه پنالتی به ثمر رساند اما در پنالتی های پایان بازی کاپیتان تیم ملی فرانسه که اتفاقا این بازی در روز تولدش انجام می شد یک پنالتی حساس را از دست داد و خوش شانس بود که تیمش در پایان برنده شد. بازی برزیل - فرانسه تا آن زمان از نگاه کارشناسان زیباترین بازی جام جهانی بود. اگر این دیدار در فینال انجام می‌شد کسی تعجب نمی‌کرد. فرانسه خسته در نیمه نهایی ۲ – ۰ به آلمان غربی باخت و نتوانست فینالیست بازی‌ها باشد.
برخی از صحنه های جدال پرحاشیه و زیبای فرانسه و برزیل را در زیر ببینید:
البته در این مرحله یک دیدار تاریخی دیگر نیز برگزار شد، آرژانتین و انگلستان دو دشمن دیرینه مقابل هم قرار گرفتند و با ۲ گل مارادونا (دو گلی که هرکدام در نوع خود پدیده‌ای در جام جهانی محسوب می‌شود) آرژانتین به مرحله بعد صعود کرد. (شرح کامل اتفاقات و گلهای تاریخی این دیدار)
در ۲ بازی دیگر یک چهارم نهایی، آلمان‌غربی و بلژیک با پیروزی بر حریفان خود به نیمه نهایی رسیدند. در نیمه نهایی مانند سال ۱۹۸۲ فرانسه مغلوب آلمان‌غربی شد و آرژانتین هم مقابل بلژیک به پیروزی رسید.
لحظه تاریخی گل مارادونا به انگلیس
در بازی فینال که در ورزشگاه آزتک برگزار می‌شد آرژانتین با نتیجه پر گل ۳ بر ۲ آلمان را شکست داد و توانست در فاصله ۸ سال ۲ بار جام را به خانه ببرد.
در دیدار رده بندی نیز بلژیک با نتیجه ۴ بر ۲ در وقتهای اضافه مغلوب فرانسه شد تا فرانسه تیم سوم دنیا لقب بگیرد.
برترین گلزنان
گری لینکر (انگلیس – ۶ گل)، امیلیو بوتراگوئنو (اسپانیا – ۵ گل)، کارکا (برزیل – ۵ گل)، دیه گو مارادونا ( آرژانتین – ۵ گل)، پربن لارسن (دانمارک – ۴ گل)، ایگور بلانوف (شوروی – ۴ گل)، خورخه بالدانو ( آرژانتین – ۴ گل)،الساندرو آلتوبلی (ایتالیا – ۴ گل)
در مجموع، ۲۴ تیم در ۵۲ بازی ۱۳۲ گل رسمی را ثبت کردند و ۲ میلیون و ۳۹۳ هزار و ۳۱ نفر از نزدیک شاهد این رقابتها بودند.
مارادونا، بهترین بازیکن در این جام لقب گرفت و شاید پرحاشیه ترین بازیکن اما فارغ از گلهای عجیب و جنجالی، این اشکهای مارادونا و تعصب او بود که در خاطر هوادارانش نقش بست و جاودانه شد.
** اسطوره های جام جهانی ۱۹۸۶:
- "دیه گو مارادنا" (آرژانتین، تولد ۱۹۶۰)
بهترین بازیکن فوتبال بعد از "په له" که در جریان مسابقات جام جهانی ۱۹۸۲ به دلیل خطا روی یکی از بازیکنان برزیل از زمین اخراج شد و آرژانتین نیز پیش از رسیدن به نیمه نهایی حذف گردید.
اما در جام جهانی ۱۹۸۶ عملکرد فوق العاده ای از خود به نمایش گذاشت تا آرژانتین با پیروزی برابر آلمان غربی به قهرمانی برسد.
چهار سال بعد تیم ملی کشورش را باز هم به فینال رساند، اما این بار در ضربات پنالتی مغلوب آلمان غربی شد.
مارادونا با وجود مشکلات مربوط به استفاده از مواد مخدر، در جام جهانی ۹۴ آمریکا نیز حضور یافت، اما پس از اعلام استفاده وی از ماده آمفتامین از دور مسابقات خارج شد.
- "گری لینکر" (انگلیس، تولد ۱۹۶۰)
وی بعد از "بابی چارلتون" بهترین گلزن تاریخ فوتبال انگلیس است که ۴۸ گل در ۸۰ مسابقه ملی خود در کارنامه دارد.
لینکر بعد از آن که یک پنالتی را در مسابقه دوستانه انگلیس برابر برزیل از دست داد، شانس خود را نیز در رسیدن به رکورد چارلتون از دست داد.
این بازیکن، انگلیس را در جام جهانی ۱۹۸۶ با به ثمر رساندن سه گل برابر لهستان نجات داد. وی گلهای بعدی خود را در مقابل پاراگوئه و آرژانتین به ثمر رساند تا با شش گل در صدر گلزنان قرار گیرد.
در جام جهانی ۱۹۹۰ ایتالیا نیز دو پنالتی وارد دروازه کامرون کرد و سپس گل تساوی دیدار با آلمان غربی در نیمه نهایی را به نام خود ثبت کرد.
لینکر هرگز موفق به قهرمانی در سطح باشگاهی نشد و پس از تعویض به جای "گراهان تیلر" در یکی از مسابقات ۱۹۹۲ قهرمانی اروپا در سوییس از فوتبال ملی خداحافظی کرد.
این بازیکن هرگز در دوران فوتبال حرفه ای خود جریمه نشد و به همین دلیل به "مستر کلین" معروف است.
- "رودی فولر" (آلمان، تولد ۱۹۶۰)
یک شکارچی واقعی گل که نقش به سزایی در نمایش قدرتمند آلمان غربی در جام جهانی ۱۹۸۶ مکزیک داشت.
مهارت بالای وی در استفاده از فرصت ها در به ثمر رساندن گل دقایق پایانی آلمان غربی در دیدار با آرژانتین و کسب تساوی ۲ بر ۱ نشان داده شد.
وی ۴۳ گل در ۸۴ بازی ملی برای تیم آلمان غربی به ثمر رساند و این تیم را در قهرمانی جام جهانی ۱۹۹۰ ایتالیا با به ثمر رساندن سه گل در مسابقات ابتدایی یاری رساند.
وی سپس در دیدار با هلند به دلیل درگیری با "فرانک ریکارد" اخراج شد.
ریکارد هنگام خروج از زمین روی صورت فولر آب دهان پرتاب کرد.
فولر به مسابقه فینال آلمان غربی برابر آرژانتین بازگشت و با زدن یک پنالتی قهرمانی را به تیمش هدیه داد.
پس از خداحافظی از فوتبال هدایت تیم ملی فوتبال آلمان را به موفقیت انجام داد و این تیم را به فینال جام جهانی ۲۰۰۲ رساند، اما در آن مرحله مغلوب برزیل شد.
آمار و نکات جالب جام:
- مکزیک اولین کشوری است که پس از انصراف کلمبیا به دلایل اقتصادی، برای دومین بار میزبان جام جهانی شد.
- دانمارک، عراق و کانادا اولین تجربه حضور در جام جهانی را در مسابقات ۱۹۸۶ کسب کردند.
- هشت ورزشگاه شامل گوآدالایارا، پوئبلا، لئون، کوئرتارو، ایراپوآتو، تولوکا، مونتری و مکزیکو سیتی میزبان ۵۲ مسابقه این جام بودند.
- نخستین مسابقه بین ایتالیا و بلغارستان مدعیان قهرمانی با تساوی ۱ بر ۱ خاتمه یافت. "الساندرو آلتوبلی" زننده آخرین گل ایتالیا در فینال جام جهانی ۱۹۸۲، اولین بازیکنی بود که در جام ۱۹۸۶ گلزنی کرد.
- گل عراق در دیدار با پاراگوئه به دلیل سوت داور یک ثانیه پیش از این که وارد دروازه شود، مردود اعلام شد و این تیم ۱ بر ۰ شکست خورد.
- "ری ویلکینز" اولین بازیکن انگلیسی بود که در این جام پس از دریافت کارت زرد دوم در جریان تساوی بدون گل برابر مراکش به دلیل پرتاب توپ به سوی داور اخراج شد.
- در جریان تساوی ۱ بر ۱ مکزیک با پاراگوئه در مرحله گروهی ۵۵ خطا از سوی "جرج کورتنی" داور انگلیسی اعلام شد.
- "خوزه باتیستا" اروگوئه ای پس از گذشت فقط ۵۵ ثانیه از آغاز مسابقه با اسکاتلند به دلیل خطا روی "گوردون استراچان" اخراج شد.
- "پت جنینگز" دروازه بان ایرلند شمالی در چهل و یکمین سالگرد تولدش، ۱۱۹ مسابقه ملی خود را برابر برزیل انجام داد و یک رکورد جهانی ثبت کرد. وی پس از این مسابقه که ۳ بر ۰ به سود برزیل خاتمه یافت، با فوتبال خداحافظی کرد.
- "مارچلو تروبیانی" از آرژانتین پس از ورود به زمین در دقیقه ۸۸ مسابقه با آلمان غربی در فینال، اولین و تنها حضور در جام جهانی را تجربه کرد.
پیش از این رکورد کوتاه ترین حضور در جام جهانی توسط "خمیس لابیدی" از تونس در جام جهانی ۱۹۷۸ ثبت شده بود.
تاریخچه اولین جام جهانی (۱۹۳۰ - اروگوئه)
تاریخچه دومین جام جهانی (۱۹۳۴ - ایتالیا)
تاریخچه سومین جام جهانی (۱۹۳۸ - فرانسه)
تاریخچه چهارمین جام جهانی (۱۹۵۰ - برزیل)
تاریخچه پنجمین جام جهانی (۱۹۵۴ - سوئیس)
تاریخچه ششمین جام جهانی (۱۹۵۸ - سوئد)
تاریخچه هفتمین جام جهانی (۱۹۶۲ - شیلی)
تاریخچه هشتمین جام جهانی (۱۹۶۶ - انگلیس)
تاریخچه نهمین جام جهانی (۱۹۷۰ - مکزیک)
تاریخچه دهمین جام جهانی (۱۹۷۴ - آلمان غربی)
تاریخچه یازدهمین جام جهانی (۱۹۷۸ - آرژانتین)
تاریخچه دوازدهمین جام جهانی (۱۹۸۲ - اسپانیا)