سرویس ورزش مشرق _ جام جهانی ۱۹۷۰ به میزبانی کشور مکزیک کلید خورد، بزرگترین تورنمنت ورزشی جهان که هنوز هم در این عرصه با المپیک رقابت دارد، این بار در آمریکای مرکزی برگزار می شد و بسیاری از کشورهای جهان معتقد بودند که کمبود امکانات و امنیت باعث می شود این جام به یک اشتباه تاریخی برای فیفا تبدیل شود.

در واقع، کشور مکزیک در جریان برگزاری بازی‌های المپیک توکیو در سال ۱۹۶۴ توانست بیش از آرژانتین نظر مسئولان فیفا را جلب و میزبان جام جهانی نهم در سال ۱۹۷۰ شود.

برای نخستین بار جام جهانی در آمریکای ‌شمالی و بدون حضور تیم‌های فرانسه، آرژانتین، مجارستان و اسپانیا برگزار شد. تیم ملی آرژانتین نتوانست جواز حضور در جام جهانی را که در سال ۱۹۷۰ در مکزیک برگزار شد، کسب کند. این تیم با بولیوی و پرو هم‌گروه بود و هر دو بازی را باخت و حضور در جام جهانی را از دست داد.

جام جهانی ۱۹۷۰ را همه به خاطر قهرمان آن یعنی برزیل به یاد می آورند که تیمی رویایی و بزرگ بود و از آن به عنوان برترین تیم تاریخ فوتبال یاد می‌شود. البته از دیگر اتفاقات مهم و به یادماندنی که در جام جهانی ۱۹۷۰ رخ داد قانون تعویض بود که برای اولین بار به اجرا درآمد. اولین تعویض در این مسابقان نیز در دیدار افتتاحیه بین مکزیک و شوروی به وقوع پیوست که گاوریل کاچالین سرمربی شوروی در بین دو نیمه تصمیم گرفت آناتولی پوزاک را به جای ویکتور سربیانیکوف به میدان بفرستند.

نهمین دوره رقابت‌های جام جهانی نقطه عطف دیگری از نظر پخش تلویزیونی مسابقات بود و حتی برای هماهنگی با شبکه‌های تلویزیونی، برخی دیدارها ۱۲ ظهر انجام شد.

این تصمیم با نارضایتی بسیاری از بازیکنان و سرمربیان مواجه شد، چون ناگزیر بودند در گرمای شدید مکزیک در آن وقت ظهر، مسابقه بدهند.

پله، چهره برتر جام جهانی ۱۹۷۰

ادسون آرانتس دوناسیمنتو پس از اینکه در جام‌های جهانی ۱۹۵۸ و ۱۹۶۲ نقش محوری نداشت، با یک هدف روشن راهی مکزیک شد و آن هم رساندن این تیم به قهرمانی در جام جهانی بود که به آن دست یافت. او با چهار گل درخشید و اولین و تنها بازیکن تاریخ فوتبال شد که سه جام جهانی را فتح کرد. پله پس از قهرمانی گفت: این آخرین جام من بود، من شادترین مرد جهان هستم.

از خشونت‌ها و بازی فیزیکی که در دوره قبل جام جهانی دیده شده بود، خبری نبود.در این دوره از رقابت‌ها که کارت قرمز و زرد استفاده می شد، بدون اخراج حتی یک بازیکن به پایان رسید که از این نظر با رکورد سال ۱۹۵۰ برابر است. برای نخستین بار جام جهانی ۱۹۷۰ در آمریکای ‌مرکزی و بدون حضور تیم‌های فرانسه، آرژانتین، مجارستان و اسپانیا برگزار می‌شد.

* فینال

برزیل ۴ – ایتالیا یک

پله(۱۸) - جرسون (۶۶) - جرزینیو (۷۱) - کارلوس آلبرتو (۸۶) - برای برزیل و بونین سنیا (۳۷) برای ایتالیا

برزیل با ماریو زاگالو و بازیکنان مطرح خود چون پله، ریوه لینو، کارلوس آلبرتو پریرا، توستائو و جرزینیو به مکزیک آمده بود تا شکست سخت دوره پیش را جبران کند. ایتالیا نیز برای رسیدن به فینال، مکزیک و آلمان‌غربی را شکست داد.

ایتالیا و برزیل در نیمه اول بازی فینال با نتیجه ۱ بر ۱ مساوی شدند اما در نیمه دوم برزیل در ۲۰ دقیقه ۳ گل به ثمر رساند و برای سومین‌بار قهرمان جام‌جهانی شد و جام ژول‌ریمه را برای همیشه به خانه برد.

به این ترتیب، پله با این که گفته بود هرگز در رقابت‌های جام جهانی بازی نمی‌کند، در این مسابقات حضور یافت و تیم برزیل با ترکیب طلایی خود شامل کلودو آلدو، جرسون، ریوه لینو، توستائو، جرزینیو و کارلوس آلبرتو، جام ژول ریمه را برای سومین بار به خانه برد.

پله در حالی که اشک در چشمانش حلقه زده بود، روی دوش هم تیمی هایش دور افتخار می‌زد. او نه تنها سومین قهرمانی را تجربه می‌کرد، بلکه برای آخرین بار در جام جهانی حضور یافته بود.

یک جام با سه قهرمان

جام جهانی ۱۹۷۰ سه قهرمان بزرگ داشت: نخست تیم برزیل که قهرمان جام شد، دوم اسطوره‌ای به نام پله که برای سومین بار ( ۱۹۶۲،۱۹۵۸ و ۱۹۷۰) قهرمانی را جشن گرفت و سومی که خود فوتبال بود.

کسانی که از کیفیت رقابت‌های دوره قبل (۱۹۶۶ لندن) ناراضی بودند، هیچ حرفی برای گفتن نداشتند، چون بازی زیبا حقیقتا در بهترین شکل و درخشان‌ترین وجه آن به نمایش گذاشته شد. بزرگترین مسابقات فوتبال در حضور تماشاگران مشتاق این رشته برگزار شد که عبارت بودند از انگلستان - برزیل، انگلستان - آلمان غربی و البته مهیج تر از همه دیدار فینال میان ایتالیا و برزیل.

قطعا هیچکس گل زیبای پله را که از فاصله ۵۰ متری، ویکتور دروازه بان چک را مقهور کرد، از یاد نخواهند برد. سپس تیم برزیل، تماشایی‌ترین تیم جام، با خط حمله بی‌نظیر خود شامل جرزینیو، توستائو، پله و ریوه لینو، در نهمین دوره پیکارهای جام جهانی سومین قهرمانی را جشن گرفت.

مراکشی‌ها اولین تیم آفریقایی بودند که از مرحله مقدماتی به جام جهانی راه یافتند. کنفدراسیون فوتبال این قاره در سال ۱۹۵۷ تاسیس شد، اما اولین تیم آفریقایی که در جام جهانی بازی کرد، مصر بود که در جام ۱۹۳۴ بدون انجام دادن حتی یک مسابقه حضور یافت. مراکش و پرو شگفتی سازان مرحله نخست بودند. پرو به مرحله یک چهارم نهایی راه یافت و با قبول باخت ۴ بر ۲ مقابل برزیل از ادامه مسیر بازماند.

فداکاری بکن باوئر در بازی قرن (شرح کامل و اتفاقات دیدار ایتالیا - آلمان در جام جهانی ۱۹۷۰ +فیلم)

در مرحله یک چهارم نهایی، ۲ فینالیست سال ۱۹۶۶ یعنی انگلستان و آلمان غربی مقابل هم قرار گرفتند. تیم آلمان که تا ۲۰ دقیقه پایانی ۲ بر صفر عقب بود، به طرز معجزه آسایی توانست سه گل به ثمر رسانده و پیروز از میدان خارج شود، البته در وقت اضافه.

اما هنوز رقابتی مهیج تر در مرحله نیمه نهایی مقابل ایتالیا انتظار ژرمن‌ها را می‌کشید؛ در ورزشگاه نوساز آزتک که ویژه جام جهانی ساخته شده بود، ۲ تیم در پایان ۹۰ دقیقه یک بر یک مساوی بودند، بازی در وقتهای اضافه آغاز شد و در دقیقه ۹۴ گردمولر ۸ گله آلمان را پیش انداخت ولی در دقیقه ۹۸ تارکیزیو بورن ئی بازی را برابر کرد و دوباره در دقیقه ۱۰۴ لوئیجی ریوا ایتالیا را پیش انداخت اما این داستان در اینجا پایانی نداشت و در دقیقه ۱۱۰ دوباره گرد مولر ملقب به بمب افکن ژرمنها بازی را برابر کرد و تعداد گلهایش دورقمی شد و در حالی که هنوز گوینده تلویزیون آلمان داشت نام او را صدا می زد، جیانی ریورا که بیشتر نیمکت نشین بود و در این دیدار هم از ابتدای نیمه دوم به بازی آمده بود در دقیقه ۱۱۱ گل برتری ایتالیا را به ثمر رساند تا لاجوردی پوشان به یک پیروزی تاریخی و شگفت انگیز برسند.

جدا از زیبایی و پرگل بودن، اتفاقی تاریخی در این دیدار رقم خورد؛ در جریان بازی که برخی از آن به عنوان زیباترین بازی تاریخ جام جهانی یاد می کنند، فرانتس بکن باوئر دچار در رفتگی کتف شد ولی در حالی که طبق اعلام پزشکان باید از زمین بیرون می رفت پس از چند دقیقه مداوای اورژانسی دوباره به زمین بازگشت.

بکن باوئر با تمام انگیزه و اشتیاقی که داشت، نتوانست پاداشی دریافت کند، چون این ایتالیا بود که سرانجام با برتری ۴-۳ به فینال راه یافت.

رتبه های جام نهم: ۱- برزیل،۲- ایتالیا، ۳- آلمان غربی و ۴- اروگوئه

برنده کفش طلایی: گرد مولر از آلمان با ۱۰ گل

* برای نخستین بار قانون به تیم‌ها اجازه داد بازیکنان داخل زمین را تعویض کنند و از کارت زرد و قرمز استفاده شد.

* دیدار ایتالیا و آلمان غربی در نیمه نهایی، تنها مسابقه جام جهانی است که پنج گل در وقت اضافه از خط دروازه‌ها عبور کرد.

* جام ژول ریمه که به افتخار بنیانگذار این رقابت‌ها نامگذاری شده بود، بعد از سومین قهرمانی برزیل طی ۱۲ سال برای همیشه به آنان اهدا شد.

* جام ژول ریمه یک بار دیگر در برزیل ربوده شد و برخلاف ماجرای قبلی ( ۱۹۶۶ انگلستان) هرگز پیدا نشد. نمونه دیگری از این جام بعدا ساخته و به برزیل داده شد.

* اووه زیلر با حضور در دیدار آلمان غربی برابر مراکش، اولین بازیکن اروپایی بود که برای چهارمین بار پیاپی در جام جهانی حضور یافت. او در این مسابقه یک گل هم به ثمر رساند.

* ماریو زاگالو برای اولین بار، هم به عنوان بازیکن و هم به عنوان مربی به قهرمانی در جام جهانی رسید.

** اسطوره های جام جهانی ۱۹۷۰

- "په له" (برزیل، تولد ۱۹۴۰)

وی شاید بزرگترین بازیکن تاریخ فوتبال در جهان است. بازیکن چابکی که هنوز قدرت کافی برای بازی دارد. پله مهارت بسیاری در حرکت با توپ و دادن پاس های دقیق به هم تیمی های خود داشت. او کوچکترین شانس ها را به گل تبدیل می کرد.

په له بیش از ۱۲۰۰ گل در دوران فوتبال حرفه ای خود از جمله ۹۵ گل در ۱۱۰ مسابقه ملی برای برزیل به ثمر رساند.

وی تقریباً جام جهانی ۱۹۵۸ را به دلیل مصدومیت زانو از دست داد. پله در سومین مسابقه برزیل برابر شوروی سابق بازگشت. یک گل برابر ولز، ۳ گل مقابل فرانسه، ۲ گل برابر سوئد در مسابقه فینال، په له را به یکی از ۲ قهرمانی خود در جام جهانی رساند. این بازیکن در جام جهانی ۱۹۶۲ به دلیل مصدومیت نتوانست سومین عنوان را کسب کند.

په له که در ۱۶ سالگی به عضویت تیم ملی برزیل درآمد و نخستین مسابقه خود را برابر آرژانتین انجام داد، در جریان دیدار با پرتغال در جام جهانی ۱۹۶۶ مصدوم شد و از دور رقابت ها کنار رفت، اما در اوج آمادگی در مسابقات جام جهانی ۱۹۷۰ حضور یافت.

- "گرد مولر" (آلمان، تولد ۱۹۴۵)

معروف به "بمب افکن". این دینامیت جیبی یکی از مهلک ترین تمام کننده ها در تاریخ فوتبال بود.

در جام جهانی ۱۹۷۰ با ۱۰ گل از جمله هت تریک مقابل بلغارستان و پرو به عنوان بهترین گلزن مسابقات انتخاب شد. وی در جریان پیروزی حساس ۳ بر ۲ آلمان برابر انگلستان در مرحله یک چهارم نهایی نیز گلزنی کرد.

مولر چهار گل در جریان قهرمانی آلمان غربی در جام جهانی ۱۹۷۴ به ثمر رساند و مجموع گل های خود در این رقابت ها را به رکورد ۱۴ رساند.

وی اولین گل خود را در بایرن مونیخ پس از مصدومیت "سپ مایر" وارد دروازه کرد، اما بعد از آن این تیم را به سه عنوان پیاپی قهرمانی در اروپا رساند. این بازیکن در ۶۲ مسابقه خود برای آلمان غربی ۶۹ گل به ثمر رساند و در سال ۱۹۷۰ اولین آلمانی بود که عنوان بهترین بازیکن اروپا را به خود اختصاص داد.

- "گوردون بنکس" (انگلستان، تولد ۱۹۳۷)

بهترین دروازه بان جهان در اوخر دهه ۱۹۶۰ و اوایل دهه ۱۹۷۰. اوج نمایش قدرت وی در جام جهانی ۱۹۷۰ و دفاع از دروازه انگلستان برابر په له بود.

چهار سال قبل از آن هم بنکس در فینال جام جهانی فقط یک گل، آن هم توسط ضربه پنالتی "اوزه بیو" از پرتغال دریافت کرده بود.

بنکس که ۷۳ مسابقه ملی در کارنامه دارد، تیم استوک را به اولین قهرمانی خود در جام اتحادیه باشگاه های انگلستان در سال ۱۹۷۲ رساند.

در همین سال فعالیت ورزشی او پس از نابینایی از یک چشم به دلیل حادثه رانندگی، به شدت تحت تأثیر قرار گرفت.

آمار و اطلاعات جالب از جام جهانی ۱۹۷۰

- برای نخستین بار قانون به تیم ها اجازه داد بازیکنان داخل زمین را تعویض کنند و از کارت زرد و قرمز استفاده شد.

- دیدار ایتالیا و آلمان غربی در نیمه نهایی، تنها مسابقه جام جهانی است که پنج گل در وقت اضافه از خط دروازه ها عبور کرد.

- جام ژول ریمه که به افتخار بنیانگذار این رقابت ها نامگذاری شده بود، بعد از سومین قهرمانی برزیل طی ۱۲ سال برای همیشه به آنان اهدا شد.

- داستان این جام به همین جا ختم نشد. جام ژول ریمه یک بار دیگر در برزیل ربوده شد و برخلاف ماجرای قبلی (۱۹۶۶ انگلستان) هرگز پیدا نشد. نمونه دیگری از این جام بعداً ساخته و به برزیل داده شد.

- کارلوس کازسلی از شیلی اولین بازیکنی بود که با دریافت کارت قرمز اخراج شد و این افتخار را به نام خود ثبت کرد!

- نهمین دوره مسابقات جام جهانی به میزبانی مکزیک برای نخستین بار بود که در منطقه کونکاکاف برگزار می شد.

- برای نخستین بار مسابقات به صورت زنده در سراسر جهان پخش شد.

- مکزیک میزبان، نخستین مسابقه خود را با تساوی بدون گل برابر شوروی سابق پایان داد و اولین تعویض در همین مسابقه در تیم شوروی با خروج "ویکتور ربریانیکوف" و ورود "آناتولی پوزاچ" انجام شد.

- انگلستان در اولین مسابقه خود با گلزنی جف هورست، رومانی را یک بر صفر شکست داد. نخستین تعویض انگلیسی ها هم ورود "تامی رایت" به جای "کیث نیوتون" بود.

- مراکش که نخستین حضور خود در جام جهانی را تجربه می کرد، ۲ بر یک برابر آلمان غربی شکست خورد. بلژیک نیز السالوادور را در نخستین سابقه حضورش ۳ بر صفر شکست داد.

- "اووه زیلر" با حضور در دیدار آلمان غربی برابر مراکش، اولین بازیکن اروپایی بود که برای چهارمین بار پیاپی در جام جهانی حضور یافت. او در این مسابقه یک گل هم به ثمر رساند.

- گرد مولر که سپس بهترین گلزن مسابقات نام گرفت، اولین هت تریک این مسابقات را در جریان پیروزی ۵ بر ۲ آلمان غربی برابر بلغارستان به نام خود ثبت کرد.

- "ماریو زاگالو" برای اولین بار، هم به عنوان بازیکن و هم به عنوان مربی به قهرمانی در جام جهانی رسید.

در پایان فیلمی از اتفاقات مهم جام جهانی ۱۹۷۰ را ببینید: