سرویس فرهنگ و هنر مشرق - با پخش بدون مجوز سریال «سقوط» واکنش‌های رسانه‌ای حول موضوع هرج و مرج در حوزه‌های نظارتی شبکه نمایش خانگی تبدیل به بحث انتقادی روز در فضای رسانه شد.
عرضه ناگهانی این سریال نشان می‌دهد سازندگان، مولفان و توزیع‌کنندگان و حامیان پشت صحنه در این عرصه تبدیل به مجمع‌الجزایری شده‌اند که هر کدام از این جزیره‌ها برای خود یک پادشاه مستقل دارند و هر کدام از این شاهان احکام مجزایی برای خود صادر و اجرا می‌کنند.
چرا حمید فرخ‌نژاد تبدیل به پاشنه آشیل سریال «سقوط» شد؟
یکی از پاشنه‌های آشیل توزیع سریال سقوط «حمید فرخ‌نژاد» است. بازیگری که از سال‌ها قبل احتمال بروز تحرکات انتحاری سیاسی‌اش بشدت افزایش یافته بود.
روند انتشار مطالب خاص و فعالیت‌های مجازی این بازیگر، از سوی دیگر مراودات او با برخی جریان‌ها در خارج از کشور پس از استقرار همسر و فرزندش در آمریکا و ملاقاتش با چهره‌های سیاسی مخالف حاکمیت، نشانه‌های بارزی از احتمال چرخش سیاسی و ناگهانی فرخ نژاد بود.
نخستین بار در سال ۱۳۹۷ در حالیکه خبر مهاجرت خانواده‌اش در مصاحبه با «تی‌وی‌پلاس» به صورت رسمی منتنشر نشده بود خبری با عنوان "کدام سلبریتی‌ها با رضا پهلوی دیدار کرده‌اند!؟ " در مشرق منتشر شد.
بیشتر بخوانید:
کدام سلبریتی‌ها با رضا پهلوی دیدار کرده‌اند!؟
در گزارش مذکور با تاریخ ۱۶ مهر ۱۳۹۷ آمده است: "بر اساس شنیده‌ها بسیاری از این سلبریتی‌های حاشیه‌ساز این روزها، در همین سال‌های نه چندان دور به صورت فرد و جمعی با رضا پهلوی ملاقات داشته‌اند و از دغدغه‌های هنری خود! با فرزند شاه مخلوع سخن گفته‌اند. و آخرین آثارشان را هم تقدیم وی کرده‌اند. قطعا این ملاقات خط قرمز است و طبیعتا پرسش‌ها جدی‌تر می‌شود. شاید بازهم یک «تعهدنامه» ضمانت ادامه کار آنان و حتی شرکت در پروژه‌های مشترک باشد، اما این گروه از بازیگران باید متوجه جایگاه خود و رأفتی که - با هر دلیل و توجیهی - در حق آنان روا داشته‌اند باشند و فراموش نکنند که اگر امروز کسی آنان را از بابت برخی رفتارهای آشکار و پنهان مؤاخذه نمی‌کند و همچنان امکان فعالیت حرفه‌ای در بالاترین سطح را دارند، دیگر لباس اپوزیسیون برایشان کمی گشاد به نظر می‌رسد! "
پس از انتشار این خبر گزارش‌های متعددی از ارتباط او با افرادی نظیر محمد امامی و روند انتشار دیدگاه‌هایش که نشانه‌های بارزی از چرخش این بازیگر را نشان می‌داد منتشر شد و به تبع آن واکنش فعالان سیاسی نظیر علی‌علیزاده را در پی داشت، اما هشدارها در مورد احتمال انجام یک کنش انتحاری سیاسی پس از انعقاد قرارداد سریال اخیر شدت گرفت.
چرا فرخ نژاد برای انتحار سیاسی‌اش سریال سقوط را انتخاب کرد؟
۱۶ آبان امسال یکماه قبل از خروج فرخ‌نژاد از کشور، مشرق گزارشی با عنوان "حمایت تمام قد شبکه نمایش خانگی از بازیگران آنارشیست/ هر بازجویی ۱۰ ساعته فرخ‌نژاد چند دلار می‌ارزد!؟ " منتشر کرد.
این گزارش در حالی منتشر شد که سریال سقوط با حضور این بازیگر روزهای پایانی فیلمبرداری‌اش را پشت سر می‌گذاشت و بازنگری در تمام مراودات بازیگر نقش اصلی در این پروژه به اصطلاح امنیتی ضروری به نظر می‌رسید.
این گزارش با علم و داده‌های متقن درباره خروج احتمالی فرخ‌نژاد از کشور و تحرکات ثانی او منتشر شد. وقتی نقشه راه بازیگر این سریال در حال فیلمبرداری برای رسانه‌ها روشن بوده، آیا سایرین از مسیر طراحی شده بازیگر «سمفونی نهم» بی‌اطلاع بوده‌اند؟
وقتی رسانه‌ای یک ماه قبل درباره حضور این بازیگر با جزئیاتی متفاوت در این پروژه انتقاداتی را مطرح می‌کند و این بازیگر حتی بزنگاه خروجش از کشور و تغییر رویه‌های احتمالی را برای نزدیکانش تشریح کرده، امکان دارد که سایرین از مقاصد این بازیگر مطلع نبوده باشند؟
بازیگر فیلم «ارتفاع پست» در استوری‌های فریبکارانه‌اش خبر از بازجویی و احضارهای سوری می‌دهد در حالیکه تاس‌های خود را به قصد جفت شش در سبد آدم‌های خاص می‌اندازد.
بازیگر فیلم استرداد یک بازی خطرناک امنیتی را به صورت حساب شده‌ای را طی می‌کند تا با انجام مجموعه‌ای از اقدامات فریبنده، از کشور خارج و فعالیت‌های معارضانه‌اش را دنبال کند.
مهمترین هشدار در مورد احتمال چرخش ناگهانی فرخ‌نژاد در ۱۶ آبان ۱۴۰۱ منتشر می‌شود اما تعمدا نادیده گرفته می‌شود و مجوزهای خروج دردانه سینمایی‌اشان در حالی امضاء می‌شود که شمار فراوانی از غیرسیاسی‌ترین سلبریتی‌ها ممنوع‌الخروج هستند.
آخرین دریافتی این بازیگر در یک پروژه امنیتی تقریبا نزدیک به ۲۰۰ هزار دلار است و تنها کم کاری رخ داده در این بدرقه باشکوه حمل کیف‌های سفر بازیگر تا فرودگاه بین‌المللی است.
این نحوه بدرقه امنیتی اگر از منظر مدیران تصمیم‌گیر عرصه فرهنگ "خسارت محض" محسوب نمی‌شود، اصرار به نمایش زودهنگام سریال سقوط این خسران را چند برابر نمی‌کند؟
خروج بازیگر سریال سقوط و استوری‌های موهن و ساختارشکنانه‌اش برای او هزینه‌ای به همراه نداشت و عوامل این پروژه دست‌خوش و حق‌الزحمه‌ای بیش از میزان لیاقتش تقدیم او کردند.
با این حال فرخ‌نژاد آنچنان که در استوری‌هایش نشان می‌دهد دستمزد چندصد هزار دلاری‌اش را گرفت، اهانت‌هایش را منتشر کرد و آخرین سریالش بدون هیچ وقفه‌ای به محض پایان فیلمبرداری منتشر شد. حتی عوامل سازنده و پلتفرم حامی سریال حاضر به درج یک شکایت سوری از این بازیگر نشدند.
بیشتر بخوانید:
پلت‌فرمی که هیچ مجوزی را به رسمیت نمی‌شناسد! / چرا مدیران فیلیمو هر روز «یاغی» تر می‌شوند؟ +عکس
توزیع زود هنگام سریال سقوط چه آورده امنیتی برای حاکمیت دارد؟
با پخش سریال سقوط موتور توهین‌های هتاکانه فرخ‌نژاد اوج گرفت. برخی از حامیان شورایی این سریال در نهادهای مختلف، سعی می‌کردند این باور و تلقی را تقویت کنند که انتشار سریال با توجه به نقش بازیگر هتاکش در قالب یک کاراکتر امنیتی، رویکردهای اخیر و رویه سیاسی او را تحت الشعاع قرار خواهد. این تلقی‌ساده‌انگارانه‌ترین بینشی است که برای فریب دادن مدیران فرهنگی تبدیل به دست‌آویزی برای انتشار این سریال شد.
نتیجه کار کاملا معکوس بود، توزیع‌کنندگان با در نظر گرفتن مهاجرت بازیگر نقش اصلی سریال، استوری‌های ساختارشکنانه‌اش و بازدید بیش از سه میلیونی مصاحبه اخیر او در شبکه اینترنشنال عطشی زائد الوصفی را در مخاطبان ایجاد کرد و «ارتش فیلیمو» با تمام قوا به میدان آمد و موفق به اخذ مجوز سریال شد و غیر از یکی دو نهاد، سایر نهادهای مرتبط با این ماجرا این سامانه را یاری کردند.
با این حال عوامل سریال سقوط حاضر نیستند به خاطر نشر استوری‌ها و پست‌های هتاکانه فرخ‌نژاد، از افکار عمومی عذرخواهی کنند و پلتفرم توزیع کننده این سریال با اعتماد به نفسی کاذب بدون دریافت مجوزهای قانونی از نهاد مرجع، این مجموعه را با الگوبرداری از روش‌های گستاخانه‌تر فرخ‌نژاد منتشر کرد.
در پشت پرده تصمیمات کلان برای انتشار این سریال ۴ تن از مدیران فرهنگی قابل اعتماد این مجموعه را بازبینی کرده و نظراتی کاملا منفی درباره محتوای سریال داشته‌اند و در دو جلسه شوراهای نظارتی محتوای سریال با توجه به رویکردهای بازیگرش مردود اعلام شد.
بر اساس شنیده‌های مذکور تمام برآوردهای شبه امنیتی حامیان انتشار سقوط، با پیش فرض تحت‌الشعاع قرار دادن تحرکات مجازی فرخ‌نژاد کاملا مضحک و کودکانه خواهد بود و بر اساس اخبار دریافتی اگر تصمیم‌گیری‌های فراقانونی در مورد آثار خاصی نظیر سریال «سقوط» با همین دست فرمان پیش برود اهرم نظارتی با خسارت‌های جبران ناپذیری مواجه خواهند بود.
تلاش برای انتشار سقوط یا تلاش برای سقوط جایگاه ساترا؟
پلتفرم فیلیمو که از آغاز سال جاری تعداد فراوانی از تولیداتش را بدون اخذ مجوز نمایش توزیع کرده، روز گذشته با واکنش یکی از مدیران ساترا مواجه شد. «محمد صادق افراسیابی» به حواشی پیش آمده مربوط به توزیع سریال‌های شبکه نمایش خانگی واکنش نشان داد و گفت: ساترا در حال هماهنگی با نهاد قضایی برای پخش بدون مجوز سریال نمایش خانگی «بی‌گناه» و مجموعه «پدرخوانده» است اما درباره سریال «سقوط»، پس از جمع‌بندی نهایی در شورای صدور مجوز نمایش ساترا نتیجه اعلام می‌شود. فعلا می‌شود گفت «سقوط» هنوز مجوز ندارد.
معاون کاربران و تنظیم‌گری اجتماعی ساترا خاطرنشان کرد: اینکه گفته می‌شود هنوز برای سریال سقوط مجوز پخش صادر نشده است به این معنا است که باید منتظر ماند تا نظر نهایی شورای صدور مجوز اعلام شود. این شورا چهارشنبه هفته گذشته بعد از اینکه نظرات کارشناسی ممیزهای صدا و سیما مشخص شده بود تشکیل جلسه دادند و برای صدور مجوز هنوز به جمع‌بندی نرسیدند.
افراسیابی خبرداد: نمایش مجموعه بی‌گناه (مهران احمدی) و پدرخوانده (سعید ابوطالب) به قصور و تخلف پلتفرم‌های نمایشی آن‌ها مربوط می‌شود و مشکلات محتوایی سریال بی‌گناه و مجموعه پدرخوانده به پلتفرم‌ها اعلام شده بود. در حال حاضر در خصوص تخلفات این دو پلتفرم هماهنگی لازم با نهاد قضایی در جریان است.
با این حال انتشار سقوط زیرسایه عدم موضع‌گیری سازندگان سریال قرار داد و هیچکدام از عوامل مولف دخیل در این اثر حتی حاضر به تبری جستن از اظهارات اخیر بازیگر پرحاشیه این سریال نیستند.
این کمترین کاری است که می‌توانست مجموعه تخلفات در ساخت سریال، مثل عدم دریافت پروانه ساخت و نمایش را تحت تاثیر قرار دهد. پهلوان‌زاده کارگردان این مجموعه همکار افتخاری بنیاد باران مثل پیشوایش محمد خاتمی عمل کرد.
همه این روندها نشان می‌دهد داشتن یک عکس با محمد خاتمی چه درب‌های امنیتی بزرگی را برای تدوینگر تازه‌کار سینما برای کارگردان شدن، گرفتن پروژه میلیاردی بی اعتنا به گرفتن پروانه ساخت و نمایش می‌گشاید.