سرویس دفاع و امنیت مشرق _ حمله ارتش روسیه به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲ میلادی و ارسال حجم انبوهی از تجهیزات مدرن غربی توسط کشورهای عضو ناتو برای کی‌یف، موجب شد تا نخستین بار پس از فروپاشی شوروی، جهان نظاره گر تقابل برترین تسلیحات ساخته شده توسط شرق و غرب در یک میدان نبرد با شرایط برابر باشد؛ علی رغم برتری فاحش تجهیزاتی روسیه در ابتدای جنگ، با گذشت زمان کشورهای غربی به رهبری ناتو دست به تجهیز ارتش اوکراین با تسلیحات مدرن خود کردند تا امروز تقریبا دو کشور در شرایطی نسبتا برابر به نبرد با یکدیگر در جنوب و شرق اوکراین بپردازند.

در سلسله گزارشات زیر قصد داریم به معرفی مهمترین تجهیزات به کار رفته توسط روسیه و اوکراین در جنگ اخیر و جزئیات عملکرد آنها بپردازیم.

لئوپارد۲؛ فخر صنایع زرهی آلمان

پس از پایان جنگ جهانی دوم و آغاز دوران جنگ سرد، بلوک غرب و ائتلاف ناتو تا اواخر دهه ۱۹۷۰ میلادی همواره در زمینه رزم زمینی و به ویژه تانک های اصلی میدان نبرد از رقیب خود یعنی بلوک شرق به رهبری اتحاد جماهیر شوروی عقب بودند.

در این زمان بهترین تانک امریکایی تحت خدمت در کشورهای ناتو از مدل ام۶۰ و بهترین تانک آلمانی نیز لئوپارد۱ بودند که هر دو در بسیاری از فاکتورهای مقایسه نظیر قدرت آتش، رانش به وزن و حفاظت زرهی از رقبای آن زمان خود نظیر تی۶۴ و تی۷۲ عقب بودند؛ تانک آلمانی لئوپارد۲ طرحی انقلابی بود به منظور جبران فاصله کیفی قوای زرهی بلوک غرب در برابر جدیدترین ساخته های شوروی.

لئوپارد۲ نخستین تانک آلمانی مجهز به توپ L۴۴ با کالیبر ۱۲۰ میلی متری بود که به این تانک توان آتش در فاصله ۴ کیلومتری در روز و ۲۵۰۰ متری در شب را می داد؛ بر اساس تجاربی که ارتش اسرائیل در نبرد یوم کیپور در سال ۱۹۷۳ در برابر ارتش مصر مجهز به بهترین تانک های ساخت شوروی در آن زمان کسب کرده بود، لئوپارد۲ به انواع سیستم های کنترل آتش مدرن، مسافت یاب های لیزری، سایت دید در شب و موتور قدرتمند ۱۵۰۰ اسب بخاری مجهز شد و نسل جدید زره کامپوزیتی این تانک نیز حفاظت بسیار بالایی در برابر انواع پرتابه های انرژی جنبشی و شیمیایی به آن می داد.

لئوپارد در تعداد زیادی از ارتش های اروپایی نظیر سوئد، یونان، ترکیه، لهستان، اسپانیا، پرتغال و ... وارد خدمت شده و تبدیل به یکی از بهترین نمونه های صادرات تسلیحاتی آلمان شد.

در اواخر سال ۲۰۲۲ میلادی ارتش اوکراین از ناتو درخواست ارسال تجهیزات سنگین زرهی برای آغاز ضد حمله بزرگ خود علیه ارتش روسیه را صادر کرد و ائتلافی از چند کشور اروپایی به رهبری آلمان موافقت خود را با ارسال تانک های لئوپارد۲ برای اوکراین اعلام کردند.

وقتی بهترین تانک جهان در میادین مین روسیه تحقیر می‌شود

به ادعای بسیاری از کارشناسان نظامی غربی، تانک لئوپارد۲ از نسخه های جدید و به روز آن برترین تانک عملیاتی دنیا حتی بالاتر از آبرامز امریکایی یا چلنجر انگلیسی است (که دو مورد فوق نیز برای اوکراین ارسال شدند).

با اعلام ارسال ده ها دستگاه تانک لئوپارد توسط کشورهای آلمان، لهستان، سوئد، اسپانیا و ... و همچنین ارسال صدها دستگاه نفربر و خودروی رزمی غربی دیگر برای ارتش اوکراین، بسیاری تصور می‌کردند که کی‌یف قادر خواهد بود با حملات انبوه زرهی خطوط دفاعی روسیه را پشت سر گذاشته و پیشروی عمیق صورت بگیرد.

اما در هفته نخست ژوئن ۲۰۲۳ (آغاز رسمی ضد حمله اوکراین) نا امیدی بزرگی برای اوکراین و متحدین غربی رقم خورد؛ موج اولیه قوای زرهی پیشرو ارتش اوکراین قبل از آنکه حتی به خطوط دفاعی روسیه در استان زاپوریژیا نزدیک شوند اسیر میادین مین گسترده ارتش روسیه شدند.

استفاده گسترده از تجهیزات مین روب نیز گره گشا نبود و خود این تجهیزات از اهداف حملات بالگردهای کاموف۵۲ و پهپادهای لنست۳ روسی بودند؛ حتی پس از عبور قوای اوکراین از میادین مین و کاهش حضور بالگردهای کاموف به دلیل فعالیت پدافند هوایی روسیه، باز هم استفاده گسترده از کوادکوپترهای انتحاری FPV و موشک های ضد زره کورنت مستقر در سنگرهای دفاعی ارتش روسیه خسارات گسترده ای به ناوگان لئوپارد۲ و سایر ادوات زرهی ارتش اوکراین وارد کرد.

از مجموع ۷۱ عراده تانک لئوپارد۲ ارسال شده توسط کشورهای اروپایی برای اوکراین، ۳۳ عراده از آنها بر اساس مدارک قطعی تصویری در میدان نبرد، منهدم شده یا دچار آسیب شدید شده اند.

در واقع حدود نیمی از ناوگان این تانک مدرن آلمانی پیش از آنکه اثر خاصی در میدان نبرد داشته باشند یا شاهد رویارویی مستقیم آنها با تانک های مدرن روسی نظیر تی۸۰ و تی۹۰ باشیم در میادین مین ارتش روسیه یا حملات پهپادی و بالگردی این کشور منهدم شده یا از کار افتاده اند.

فاجعه رخ داده برای تانک آلمانی موجب شد تا کشورهای امریکا و انگلیس که تانک های آبرامز و چلنجر۲ را به اوکراین تحویل داده بودند از متحد اوکراینی خود بخواهند تا از استفاده از این تانک ها در خط مقدم و احتمال بروز فاجعه مشابه برای سایر محصولات زرهی مدرن غربی جلوگیری کند.