سرویس دفاع و امنیت مشرق _ حمله ارتش روسیه به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲ میلادی و ارسال حجم انبوهی از تجهیزات مدرن غربی توسط کشورهای عضو ناتو برای کی‌یف، موجب شد تا نخستین بار پس از فروپاشی شوروی، جهان نظاره گر تقابل برترین تسلیحات ساخته شده توسط شرق و غرب در یک میدان نبرد با شرایط برابر باشد؛ علی رغم برتری فاحش تجهیزاتی روسیه در ابتدای جنگ، با گذشت زمان کشورهای غربی به رهبری ناتو دست به تجهیز ارتش اوکراین با تسلیحات مدرن خود کردند تا امروز تقریبا دو کشور در شرایطی نسبتا برابر به نبرد با یکدیگر در جنوب و شرق اوکراین بپردازند.

در سلسله گزارشات زیر قصد داریم به معرفی مهمترین تجهیزات به کار رفته توسط روسیه و اوکراین در جنگ اخیر و جزئیات عملکرد آنها بپردازیم.

انقلاب در تاکتیک های نظامی با مهمات پرسه زن انتحاری

کمتر کسی گمان می کرد در حضور جنگنده های سوخو۳۴ و ۳۵ ، تانک های تی۸۰ و تی۹۰، موشک بالستیک اسکندر، راکت اندازهای اسمرچ و تورنادو و سایر تسلیحات مشهور روسی، یک پهپاد ساده روسی تبدیل به درخشان ترین و موثرترین سلاح ارتش این کشور در نبرد ۶۰۰ روزه با ارتش اوکراین و متحدان غربی این کشور شود.

مهمات پرسه زن انتحاری Kub و LAncet از سال ۲۰۱۸ توسط ارتش روسیه در خاک سوریه آزمایش میدانی شدند؛ به تدریج استفاده از این سلاح جدید گسترش یافته و در عملیات بزرگ ادلب در سال ۲۰۲۰ تعداد زیادی از خودروهای فرماندهان تروریستی و تکفیری را شکار کرد.

علی رغم اینکه این سلاح عملکرد خوبی از خود نشان داده بود در ماه های ابتدایی تهاجم روسیه به اوکراین خبری از استفاده موثر از آنها علیه ادوات نظامی اوکراین نبود؛ اما تقریبا از اواخر پاییز سال گذشته و پس از عقب نشینی ارتش روسیه از شهر خرسون، مهمات پرسه زن روسی تبدیل به بازوی قدرتمند ارتش این کشور در راه سرکوب ادوات نظامی اوکراینی و جلوگیری از پیشروی بیشتر ارتش این کشور شد.

اوکراینی ها در فصل زمستان سال گذشته تصمیم به توقف عملیات تهاجمی و ذخیره سلاح و مهمات برای یک هجوم بزرگ در جبهه جنوبی در بهار سال ۲۰۲۳ گرفتند؛ با توجه به مدل درگیری دو طرف که کاملا روی زمین و با کمترین پوشش هوایی ممکن از سوی جنگنده های رزمی است، وجود یک توپخانه قدرتمند و حجم آتش بالا کلید اصلی موفقیت هر طرف در میدان نبرد خواهد بود.

ارتش اوکراین نیز با دریافت صدها هویتزر و راکت انداز غربی و ذخیره مهمات به مدت چند ماه قصد داشت تا در ضد حمله بهاره و تابستانی ۲۰۲۳ آتش سنگینی روی مواضع ارتش روسیه ایجاد کرده و به قوای زرهی خود توان پیشروی امن بدهد؛ اما آنچه که آنها در محاسبات خود قرار نداده بودند ورود یک سلاح مخوف و جدید به میدان بود.

لنست۳ قاتل توپخانه غربی!

در میان مدل های مختلف مهمات پرسه زن روسی، Lancet-۳ درخشان ترین عملکرد و بیشترین شکار را به ثبت رساند.

از زمان شروع به کارگیری مهمات لنست۳ تا تاریخ ۲۲ اکتبر سال ۲۰۲۳ میلادی تعداد ویدئوهای ثبت شده از به کارگیری پهپادهای انتحاری لنست در جنگ اوکراین به ۷۰۰ مورد می رسد که از این تعداد ۲۲۱ مورد انهدام اهداف، ۳۶۹ مورد آسیب در سطوح مختلف، ۵۷ اصابت با نتیجه نامشخص و ۵۳ مورد خطا در اصابت (یا اصابت به اهداف کاذب) به ثبت رسیده است.

از موارد به ثبت رسیده در اصابت های موفق، ۱۸۲ مورد توپخانه کششی و خمپاره انداز، ۱۵۲ مورد توپخانه خودکششی و ۲۳ مورد سیستم های راکت انداز چندگانه بوده اند. ۹۰ مورد اصابت به تانک ها و تجهیزات سنگین، ۷۰ مورد اصابت به زره پوش های سبک، ۵۶ مورد اصابت به انواع رادار و تجهیزات رادیویی/ارتباطی و ۴۵ مورد اصابت به سامانه های پدافندی ثبت شده است.

اگر خسارات ارتش اوکراین در بخش توپخانه را در نظر بگیریم این کشور۳۵۷ عراده از ادوات مختلف خود را در حملات مهمات پرسه زن لنست از دست داده است؛ این میزان خسارت می تواند حتی معادل یک سوم از کل ادوات توپخانه ای این کشور باشد که به خوبی اثرگذاری بی نظیر لنست۳ را نشان می دهد.

بخش بزرگی از هویتزرهای نابود شده اوکراینی از مدل ام۷۷۷ امریکایی بود که حدود ۱۵۰ عراده از آن به ارتش اوکراین تحویل داده شد بود و ظاهرا بیش از ۱۰۰ عراده از آن تا کنون در حملات لنست و آتش ضد آتشبار توپخانه روسیه نابود شده است.

اهمیت بالای هویتزرهای ام۷۷۷ امریکایی در توان آنها برای شلیک مهمات هدایت ماهواره ای اکسکالیبور است که بسیار گران قیمت بوده و با دقت زیادی اهداف را مورد اصابت قرار می دهند؛ اما در نبود هویتزرهای کافی برای شلیک این مهمات که ۶ هزار تیر آن به اوکراین تحویل داده شده است، توان آتش هدایت دقیق توپخانه اوکراین کاهش چشمگیری می یابد.

مهمات پرسه زن روسی به ویژه در مدل لنست۳ از اصلی ترین دلایل شکست ضد حمله تابستانی ارتش اوکراین بودند؛ علاوه بر سرکوب شدید توپخانه اوکراین، لنست۳ در شکار تعداد زیادی از ادوات زرهی ارتش اوکراین از جمله تانک های اصلی میدان نبرد لئوپارد۲ نیز نقش موثری ایفا کرد.