به گزارش مشرق، برنامه امواج شبهه در گفت و گو با دکتر علیرضا داودی (کارشناس و تحلیلگر حوزه رسانه) دکتر علیرضا چابکرو (استاد دانشگاه و کارشناس مسائل رسانه) به بررسی مسیر حرکتی به روز شده رسانه های بیگانه پرداخت.
محمدرضا اشراقی- کارشناس- مجری: این روزها شاهد سرعت و تنوع در تحولات میدانی هستیم، تحلیل شما نسبت به نقش رسانه های بیگانه در رابطه با تحولات میدانی کنونی چیست؟
دکتر علیرضا داودی کارشناس و تحلیلگر حوزه رسانه در پاسخ به این سوال گفت: رسانه‌های بیگانه معمولا دارای سه مدل رفتار هستند. در رفتار اول؛ موضوعی در میدان رخ می‌دهد، که پیرامون آن به تحلیل و خبررسانی می پردازند. متد آنها در حالت اول، بسیار واضح و حرفه ای است. از این رو که تقریبا در 8ساعت اول به هیچ وجه هیچ تحلیلی ارائه نمی دهند و تنها خبررسانی می کنند. در 4ساعت بعد به اخبار تجمیعی می پردازند و تقریبا پس از 12ساعت بعد از رخداد، تحلیل ها آغاز می گردد و آن هم به دلیل این است که حجمی از خبر را دپو کرده باشند تا بدین شکل اعتمادسازی در مخاطب شکل بگیرد. در حالت دوم؛ خبری را می سازند و در آن میدان به دنبال نشانه و گزاره ای نزدیک به زمان حال می گردند و معمولا چیزی را می‌سازند که قبل از آن به جمع بندی در خصوص آن مصداق رسیده باشند. در حالت سوم؛ اساسا نه در میدان خبری است و نه در رسانه. بلکه تمرکز بر موضوعی است که توسط فردی عنوان شده و قابلیت تبدیل به گزاره را دارد که به احتمال قوی در آینده ای نه چندان دور که معمولا بین 48 تا 72ساعت است، از آن به عنوان یک نشانه بهره می گیرند.
وی افزود: رسانه های بیگانه اثبات کردند که نسبت به میدان اگر واقعه ای رخ بدهد، با تاخیر 2 یا 3 ساعت ورود می کنند اما این امر به دلیل نداشتن اطلاعات یا حرفه ای نبودن آنها نیست بلکه به دلیل حساسیت مسئله ای تحت عنوان رژیم صهیونیستی، علی الخصوص بعد از طوفان الاقصی است.
رژیم صهیونیستی برای رسانه های بیگانه دیگر یک مسئله ناموسی نیست
داودی همچنین گفت: در گذشته مسئله رژیم صهیونیستی برای رسانه های بیگانه علی الخصوص فارسی زبان، مانند سایر رسانه های دیگر مسئله ناموسی تلقی می شد. اما بعد از دو اتفاقی که راجع به رژیم و عملیات طوفان الاقصی و وعده صادق اتفاق افتاد، متوجه شدند که ناموسی برخورد کردن با این مسئله، نه تنها آنها را از گردونه عقب می اندازد بلکه رسانه های مخاطب فارسی زبان به واسطه تحت الشعاع قرار گرفتنن آنها نسبت به مسئله رژیم با واکنش بیشتری عقب می راند. بنابراین؛ آن را از مرحله ناموسی خارج کردند و به یک مسئله سگمنتیگی تبدیل کردند تا بتوانند بدین طریق کشسانی بین موضوعات رژیم و مسائل داخل ایران پیدا کنند.
رسانه های بیگانه بادسنج های خوبی دارند
محمدرضا اشراقی- کارشناس- مجری: به نظر شما بعد از انتخابات جهت گیری رسانه های بیگانه نسبت به مسائل ایران چگونه خواهد بود و چه چیزی را در دستور کار خود قرار خواهند داد؟
داودی اظهار داشت: معمولا رسانه های بیگانه بادسنج های خوبی دارند و به شرایط محیطی خوب دقت می کنند. آنها سوژه کم ندارند و قاعدتا متد خاص خود را نیز در اختیار دارند اما چگونگی خرج کردن آنها داستان مفصلی دارد.
وی افزود: رسانه های بیگانه خیلی دوست دارند تا خود را پیروز میدان رسانه بدانند و این جمع‌بندی را به صورت نانوشته در فکت ها و محورهای آنها می بینیم. اما جنس تحولات به گونه‌ای نیست که بتوانند آن را به نفع خود مصادره کنند. البته این بدین معنی نیست که رسانه‌های ما در داخل خوب عمل می کنند. رسانه های بیگانه به دنبال هماهنگ کردن تحولات هستند.
این کارشناس خاطرنشان شد: شرایط و فرایندی کنونی حوزه انتخابات دو شاخه پیدا کرده است. اول اینکه آنها در بحث مشارکت به مشکل برخورده اند. توقع و تصور آنها این بود که مشارکت کاهش می یابد و فرصتی برای آنها به شمار می آمد اما وقتی مشارکت در حد قابل قبولی رسید و شور و تنوع سیاسی در حوزه امیدواری در قالب انتخابات رخ داد به این نتیجه رسیدند که در این رابطه کاری از دستشان برنمی آید و در دو سه روز اول این موضوع را بستند و پرونده آن را کنار گذاشتند. اما رسانه های بیگانه اخلاق بسیار عجیبی دارند که از سر موضع کفر و ناحق بودن آنهاست و به دلیل اینکه سمت نافرم تاریخ ایستاده اند، اگر هزار سال هم اشتباه آنها گوشزد شود، قبول نخواهند کرد. رسانه های بیگانه به محض اینکه در حوزه ضریب مشارکت در هر پدیده‌ای در ایران به مشکل برمی خورند. سراغ دو پوشش می روند. یک؛ پوشش نظامی بین المللی که اکنون مسئله رژیم صهیونیستی است و دو؛ مسئله گزاره پوششی واماندگان سیاسی ایران است.
تارهای سیاسی و پودهای امنیتی!
داودی اضافه کرد: رسانه های بیگانه سعی می کنند تا با برجسته کردن آن تار و پودی بسازند که معمولا تارها سیاسی و پودها امنیتی هستند و آن را به یک پوزیشن انصارفی تبدیل می کنند و مردم با دیدن این موضوع فکر می کنند که عقب گرد صورت گرفته در حالیکه این عقب گرد نیست بلکه مدل دنده معکوس برای ایجاد یک قطعیت است. مانند محمد حسینی، مهناز افشار و مسیح علینژاد که می توانستند به عنوان بازمانده ایفای نقش کنند اما به دلیل اینکه در قالب اپوزیسیون معارض رفتند، تبدیل به وامانده شدند و این وامانده ها حتی در خود رسانه بیگانه نیز جایی ندارند و به جایی می رسانند تا خط اشغال ایجاد کنند که اصطلاحا به آن سینوس رفتاری متضاد گفته می شود. هر وقت که رسانه های بیگانه به یک وامانده می‌پردازد بی شک در کلاژ موضوعات علیه ایران به مشکل خورده اند و با ایجاد یک فضای تنفس، سعی می کنند تا مجددا شروع به کار کنند.
عجز رسانه های بیگانه در ایجاد ائتلاف میان وامانده ها، علیه انقلاب اسلامی
این کارشناس در ادامه گفت: رسانه های بیگانه به نیابت از سرویس های جاسوسی و دستگاه دیپلماسی کشورهای تابع خویش که انگلستان، فرانسه و آمریکا هستند، به دنبال آن هستند که به هر شکلی یک خط اتصال ارتباط برای ائتلاف اپوزیسیون خارج از کشور راه اندازی کنند. آنها همان قدر که نمی توانند یک ائتلاف قطعی در حمایت از رژیم صهیونیستی در مقابل یک پهباد یمنی ایجاد کنند، به همان نسبت نیز نمی توانند ائتلاف میان وامانده ها علیه انقلاب اسلامی ایجاد کند.
وی اضافه کرد: رسانه های بیگانه کلاس درس بسیار خوبی هستند که از این طریق بتوانیم سیر تتور چگونگی نابود شدن جریان استعمار و استکبار را کدبندی کنیم.
مخاطبان باید نگاه سنتی رسانه ای برادکستینگ را از ذهن خود خارج کنند
محمدرضا اشراقی- کارشناس- مجری: افکار عمومی جهان نسبت به کدام محتوا توجه نشان می‌دهد و اساسا اکنون نسبت رسانه های حامی رژیم صهیونیستی به رسانه های مقاومت چگونه است؟
دکتر علیرضا چابکرو استاد دانشگاه و کارشناس مسائل رسانه در پاسخ به این سوال گفت: مخاطبان باید نگاه سنتی رسانه ای برادکستینگ را از ذهن خود خارج کنند. رسانه نوعی دیالوگ است و زنجیره ای از متغییرهایی است که هر کدام به ایفای نقش خود در انتقال مفاهیم و جایگزین کردن پیام ها می پردازند و با آمدن تکنولوژی هایی مانند هوش مصنوعی، داده کاوی و... این تغییرات روز به روز پیچیده تر می شود. بنابراین؛ مخاطبان برای داشتن یک تعبیر واقع‌بینانه باید نگاه خود را فراتر از نگاه سنتی گذشته ببرند.
موج جدیدی از رسانه تعاملی اینتراکتیو در جامعه ایجاد شده است
وی به وضعیت و کنش و واکنش های رسانه های بیگانه در شرایط فعلی داخلی کشور و اوضاع منطقه اشاره کرد و گفت: اوضاع منطقه نشان داده است که کنترل رسانه گذشته از دست آنها خارج شده است و علیرغم اینکه موج رسانه ای خلاف محور مقاومت است اما کنش و واکنش‌های مردم این نیست و این بدان معناست که یک موج جدیدی از رسانه تعاملی اینتراکتیو در جامعه ایجاد شده است که خود تولید کننده است و به صورت شبکه ای پخش و سازماندهی می کند و سعی دارند تا به تغییر نگاه و ارزش ها بپردازند. تمامی آنچکه گفته شد، ادله ای است تا نگاه ما را نسبت به رسانه سنتی به مدرن معطوف کند و به نظر می رسد که کار از دست دولت ها خارج شده و یک خرد جمعی در حال شکل گیری است.
تشکیک و انشقاق در رسانه های دنیا تغییر بسیار بزرگی است
محمدرضا اشراقی- کارشناس- مجری: آیا در رسانه مهاجرت به سوی معنا شکل گرفته است؟
چابکرو عنوان کرد: همین قدر که طیف گسترده ای از مخاطبین، قداست و اتوپیای رسانه یک طرفه را زیر سوال می برند، تغییر بسیار بزرگی به شمار می آید. تشکیک و انشقاقی که در رسانه‌های دنیا ایجاد شده، تغییر بسیار بزرگی است.
محمدرضا اشراقی- کارشناس- مجری: آینده در رسانه های اجتماعی به خصوص شبکه های مجازی به چه سمتی پیش خواهد رفت؟
وی در این رابطه گفت: به نظر می آید مخاطبین آینده ضمن حفظ تکنولوژی سعی می کند تا یک خود ایمنی برای خود ایجاد کند.
محمدرضا اشراقی- کارشناس- مجری: اکنون مخاطب باید به یک رسانه یا نقطه پخشی اعتبار بدهد، این اعتبار را چگونه تحلیل می کنید؟
چابکرو گفت: اکنون مخاطب به گویش های مختلف به اخبار مختلف گوش می دهد و فرا تحلیل اتفاق می افتد و به میدان واقعی تقاطع می دهد. در این صورت به راحتی هر چیزی را قبول نمی‌کنند و بدین شکل می تواند از این فضای آشفته محتوای در امان باشد.
گفتنی‌ست؛ برنامه «امواج‌شبهه» گفتگویی تخصصی پیرامون ماهیت‌شناسی و رفتارشناسی رسانه‌های فارسی‌زبان بیگانه است که با هدف روشنگری و افشای تکنیک‌های رسانه‌ای است، روزهای یکشنبه و سه‌شنبه ساعت ۱۶ به مدت 60 دقیقه از آنتن این شبکه به نشانی موج اف‌ام ردیف ۱۰۳,۵ مگاهرتز پخش می‌شود.