گروه سیاسی مشرق- از ابتدای شروع روند دیپلماتیک دولت، خوش بین های ذوق زده، بطور عمومی یک دلیل برای سازنده بودن مذاکرات داشتند، اینکه «نتانیاهو» از مذاکرات و روندی که «جواد ظریف» در پیش گرفته؛ بسیار عصبانی است. متأسّفانه، هنوز هم و بعد از انعقاد «توافق نامه ژنو 6»، باز هم همین دلیل مطرح می شود.

برای مثال، «ظریف» که برای ادای توضیحات درباره توافق در مجلس حاضر شد، می گوید: «این (توافقنامه) شرایط را عوض می کند، فضای جهانی را عوض می کند، اسرائیل، رژیم صهیونیستی و «نتانیاهو» که دست و پا می زند که این شرایط را بهم بزنند؛ بخاطر این است که میلیاردها دلار هزینه کردند از ایران چهره غلطی بسازند و امروز این چهره در هم فرو ریخته است. نگرانی رژیم صهیونیستی از این است»[1].

با این حال، «دنیس راس» - دستیار ارشد سابق «اوباما» و عضو ارشد شورای امنیت ملّی آمریکا (NSC)- که همواره بعنوان یکی از دست راستی ترین مشاورین امنیتی دولت دموکرات «اوباما» مطرح می شود و حامی سرسخت منافع رژیم صهیونیستی است؛ اخیراً در مقاله ای مهم برای «انستیتو واشینگتُن»، مباحث مهمّی را مطرح می کند. وی ضمن تشریح نگرانی های رژیم غاصب و کشورهایی چون عربستان، اشاره می کند که در «ژنو»، هیچ تخلّفی نسبت به خط کشی های استراتژیک رژیم صهیونیستی، از سوی آمریکا وجود نداشته است. این دقیقاً همان حرفی است که «جان کری»، بلافاصله بعد از امضای توافق در بیانیه مطبوعاتی اش در «ژنو» گفت: با اسرائیل، اختلافات تاکتیکی داریم.

دنیس راس در کنار نتانیاهو

وی همچنین در رابطه با مهمترین چالش ها و نقاط این توافق نامه صحبت می کند، «راس» معتقد است که متن سند به هیچ عنوان به صراحت "حقّ غنی سازی" برای ایران را به رسمیت نشناخته است. «راس» در جمله بسیار مهمّی می گوید که، در نهایت آمریکا هیچ توافقی که غنی سازی در داخل ایران را بعناون یک حقّ شناسایی کند؛ نخواهد پذیرفت، زیرا از نظر آنان داشتن غنی سازی هسته ای در خاک ایران، امتیاز باارزش تری از بمب است.

«راس» می نویسد: این همچنین پیامی است برای ایران: اگر شما فکر می کنید که نیازی به تکان دادن در برنامه هسته ای تان ندارید و اینکه، تحریم ها از وزن شان به شدّت کاسته می شود؛ دوباره فکر کنید. ایرانی ها باید بدانند که تنها راهی که ایران بتواند به یک آرامش واقعی از تحریم ها برسد، این است که از برنامه هسته ای اش عقب گرد کند؛ ایست کامل!!!

دنیس راس در کنار ایهود باراک - وزیر جنگ سابق رژیم صهیونیستی-

آنچه «راس» گفته، کاملاً بر آخرین بیانیه رسمی- تصویری «وزارت خارجه آمریکا» درباره مفادّ «توافق مقدّماتی ژنو» منطبق است، «کری» می گوید: «این توافقی که فقط ما (آن را) امضاء کردیم، اوّلین مورد در تمام دهه است که هر نوع محدودیت معناداری بر برنامه هسته ای ایران؛ را قرار داده است. و ما تنها پیشرفت آن را کُند نکردیم، ما در واقع آن را متوقّف کردیم و حتّی در برخی از حوزه های کلیدی آن را به عقب برگرداندیم. این خیلی مهم است. این بدین معناست، همچنین که ما در حال ادامه حرکتِ رو به جلو بوسیله مذاکرات هستیم، برنامه اتمی ایران به جلو نمی رود؛ و در برخی موارد آن، به عقب بر می گردد»[2].

بیانیه تصویری بسیار بااهمیت جان کری درباره گفتگوهای ژنو: ایران به عقب بر می گردد

یک فرد مطّلع به نقل از یکی از اعضای تیم مذاکراتی، به منابع «مشرق»گفته بود که «جان کری» در خلال مذاکرات گفته است: مسیری که می رویم این است که، الآن شما به سرعت می دوید، ما از شما می خواهیم سرعت تان را کُند کنید، سپس شما کاملاً خواهید ایستاد؛ نهایتاً می بینید که در حال عقب رفتن هستید. این جملات شباهت غیرقابل تصادفی با بیانیه جدید و رسمی «کری» دارد.

«راس» هم در جملاتی شبیه به آنچه «کری» گفته، می گوید: آنچه آمریکا هرگز نخواهد پذیرفت، غنی سازی داخل کشور ایران است که از بمب باارزش تر است و سپس می گوید، تشریح این خط قرمز آمریکا این اطمینان را از طرف ایرانی ها می دهد که درباره آنچه ما می توانیم بپذیریم، توهّم نداشته باشند. مقامات و عناصر امنیتی- اطّلاعاتی آمریکا، به صراحت اعلام می کنند که داشتن یک برنامه غنی سازی واقعی در ایران، تنها یک توهّم است.

آمریکا در گام میانی و گام نهایی می تواند دو راه را در برابر ایران باز کند، 1- اجازه حفظ "غنی سازی ویترینی" چنانچه ایران در «توافق ژنو» پذیرفته، بدون شناسایی هیچ حقّی برای غنی سازی و 2- ایست کامل غنی سازی. در برهه کنونی، آمریکایی ها بطور مشخّصی تمام سعی خود را برای اخذ امتیازات نهایی از ایران متمرکز کرده اند؛ این نمایش اشتهای سیری ناپذیر قدرت استکبار است. بنابر این فعلاً فشارها برای مجاب کردن تیم مذاکراتی ایران به انهدام کامل غنی سازی در حال جریان است، اگر دیپلمات های ایران این پیشنهاد را نپذیرند؛ لاجرم باید به "غنی سازی ویترینی ژنو" اکتفاء کنند.

«پایگاه خبری- تحلیلی مشرق»، بمنظور تنویر افکار عمومی، مقاله «دنیس راس» را بدون ردّ یا پذیرش مفادّ آن، منتشر می کند:

***

چطور درباره توافق اوباما با ایران، فکر کنیم[3]

25 نوامبر 2013

توافق نه یک "پیشرفت خارق العاده" است نه یک "شرمندگیِ از تسلیم شدن"، بلکه نسبتاً یک "بده بستان متقابل" (a cap for a cap) با عقب گردهای محدود از سوی طرفین؛ برای 6 ماهه آینده است.

با وجود همه هیاهوهایی که ابتدای شنبه شب بوجود آمد، "گام اوّل" توافق بین قدرت های جهانی و ایران نه نویدبخش یک پیشرفت خارق العاده در خاتمه دادن به کشمکش ها درباره برنامه اتمی ایران است؛ نه زمینه چینی برای اجازه دادن به خیز برداشتن ایران به سمت بمب. برای کسانی که ادّعا می کنند، در حالیکه ساعت تیک تاک می کند، ایران به خط نزدیکِ قابلیت گریز هسته ای (Breakout) نزدیک می شود؛ این توافق ساعت را برای 6 ماه آینده متوقّف می کند، حتّی اگر فرض کنید که ایران زندکی می کند تا چانه زنی کند. و اقدامات شفاف ساز که دسترسی بسیار بیشتری نسبت به گذشته داده، در این دوره، قطعاً انگیزه ایران برای تقلّب در توافق را کاهش می دهد.

بنابر این موضوع، یک پیشرفت خارق العاده نیست یا آنطور که یک منتقد برجسته ]احتمالاً: نتانیاهو[ ادّعا می کند، یک "شرمندگیِ از تسلیم شدن" نیست؛ موضوع واقعاً چیست؟ توافق باید آنطوری دیده شود که هست: "بده بستان متقابل" با عقب گردهای محدود از سوی طرفین؛ طیّ 6 ماهه آتی. ایرانی ها بر غنی سازی 20 درصد و توسعه کارخانه آب سنگین خود سرپوش می گذارند ]:محدود می کنند بدون از بین بردن توانایی[ و سانتریفیوژهایشان را زیر 20000 عدد نگاه می دارند. آنها انباشت مواد غنی شده 20 درصد خود را به شکلی که تاحدودی اطمینان بخش تر است، برمی گردانند. «ایالات متّحده»، به همراه شرکایش در مذاکرات، موافقت می کنند که به نوبه خود، تحریم هایی که فشارهای وحشتناکی به اقتصاد ایران تحمیل می کنند، را اضافه نکنند؛ این در حالیست که الآن اجازه دسترسی محدود (ایران) به ارز رد شد، تجارت فلزّات گران بها، خودرو و بخش های هواپیمایی آسان شد و تجارت در موارد تحریم نشده مثل غذا و دارو نیز تسهیل شد.

آنچه که معامله به دست می آورد، چیست؟ حدّاقل، اینجا زمان بیشتری است برای اینکه ببینیم، یک توافق جامع امکان پذیر است؛ بدون اینکه ساعت بیشتر تیک تاک کند و همزمان فاصله ایران برای گریز به سمت بمب هسته ای، کمتر شود. با توجّه به اینکه ایرانیان، در میان تهدید قریب الوقوع تحریم های جدید، نیاز به مذاکره ندارند (هنوز ممکن است «کنگره»، رأی دادن به دور تازه ای از تحریم ها را انتخاب کند، امّا فقط وقتی افزایش تحریم ها را به کار خواهند گرفت که هیچ توافقی در پایان دوره 6 ماهه حاصل نشود).

در حال حاضر مسئله اصلی این است که در آن زمان، ما چه کار باید کنیم. یک سفارش فوریِ نتیجه بخش برای دولت «اوباما» این است که، به نگرانی هایی آن کسانی که برای توافق ضجّه می زنند، توجّه کند به جای اینکه همه آنها را رد کند. اسرائیلی ها از این وحشت دارند که تحریم ها، توسّط کشورها و کمپانی هایی که به موقعیت خود در آینده پس ازتحریم ها می پردازند؛ فرسوده شوند. این خیال نیست امّا هنوز به وقوع نپیوسته است. اسرائیلی ها نگران هستند که گام اوّل، آخرش باشد؛ در اصل می ترسند که ایران با تثبیت قابلیت گریز (Breakout) رها شود. «کاخ سفید» دوباره باید به اسرائیلی ها قوّت قلب دهد که این قید آنها را فهمیده و آنها را جدّی می گیرد.

اسرائیل، و در این موضوع عربستان، این ترس به دلشان می رود که آیا این توافق قدرت نفوذ حیاتی ما را از بین خواهد برد، و آیا ما این اراده و وسیله ای برای فشار به ایرانیان را خواهیم داشت. هر دو متّحد نگرانند که ایران آمادگی های آنها را برای امضاء کردن قرارداد، مورد توجّه قرار دهد. این نشان می دهد که «ایالات متّحده»، در نهایت با "لحظه های فعلی" برنامه هسته ای ایران، زندگی می کند؛ در حالیکه ایران می تواند، برنامه را در زمان مدّنظر خود بمنظور رسیدن به بمب رها کند.

یکی از راه های پرداختن به نگرانی های اسرائیل این است که بر تعیین اعمال کامل تحریم هایی که ما آنها را آسان نمی کنیم؛ تأکید شود. «وزیر خارجه آمریکا»، «جان کری» به همین اندازه گفت که، همکاری نزدیک با اسرائیل برای ایجاد این اطمینان که تحریم ها مورد غفلت قرار نمی گیرند؛ به احیای اعتماد (طرفین) کمک خواهد کرد.

از همان ابتدای دولت «اوباما»، تلاش قدرتمندی با اسرائیل، برای شناسایی تحریم هایی که بزرگترین تأثیرات بر اقتصاد ایران را داشته باشد؛ شکل گرفت. ایرانی ها تلاش می کنند که تحریم ها را دور بزنند و کشورهایی که با ایران همکاری می کنند، "راه حل ها" را انجام می دهند. چرا نباید آن تلاش های مشترک (بین آمریکا- اسرائیل) دوباره تشدید شوند و به سرعت، منفذها(ی ایران) بسته شوند؟ به همین نحو، بگذارید اسرائیلی ها، سعودی ها و دیگران بدانند که ما همچنان، فرستادن مقامات ارشد «وزارت خزانه داری» به کشورها و شرکت هایی که علائم اشتیاق برای از سرگیری فعّالیت های تجاری با ایران را می فرستند؛ را ادامه می دهیم با هدف تأکید خصوصی و عمومی بر اینکه ادامه انجام این کار، چه هزینه های معروف و خطرات اقتصادی دارد.

این همچنین پیامی است برای ایران: اگر شما فکر می کنید که نیازی به تکان دادن در برنامه هسته ای تان ندارید و اینکه، تحریم ها از وزن شان به شدّت کاسته می شود؛ دوباره فکر کنید. ایرانی ها و - دیگران- باید بدانند که تنها راهی که ایران بتواند به یک آرامش واقعی از تحریم ها برسد، این است که از برنامه هسته ای اش عقب گرد کند؛ ایست کامل.

و این توضیح به یک نقطه بزرگتر می رسد. آن کسانی که از عواقب این توافق مقدمّاتی می ترسند، مضطرب هستند که «ایالات متّحده» بیش از اندازه نسبت به شکست دیپلماسی نگران باشد، و در واقع اینکه؛ آمریکا توافق بدی را بپذیرد که ایران را در موقعیتی که قابلیت گریز (Breakout) داشته باشد، رها می کند. گفتن اینکه، عدم معامله بهتر از یک معامله بد است؛ شعار خوبی است. امّا اسرائیل و سعودی ها، در میان دیگر منتقدین، هیچ تصوّری ندارند که دولت «اوباما» درباره اینکه توافق بد چیست؛ چطور فکر می کند. متن این توافق موقّت در این خصوص، کمی نشان می دهد که متن، وقتی از توافق جامع (نهایی) صحبت می کند؛ چنین شرحی را پیگیری می کند: "برنامه غنی سازی، همراه با پارامترهای توافقِ دوطرفه مطابق با نیازهای عملی، تعریف دوطرفه ای است". آیا ایرانی ها، نیازهای غنی سازی خود را بصورت محدود شده، تعریف می کنند؟

برای دوستان ما پاسخ منفی است، و بدتر اینکه آنها می بینند که حتّی اگر به صراحت به "حقّ غنی سازی" اذعان نکنند؛ در عمل ما در حال پذیرش آن هستیم ]در حالیکه اینطور نیست[. بگذارید به آنها اجازه دهیم که بدانند، ما چه چیزی را به عنوان یک توافق بد مورد توجّه قرار داده ایم و آن را نخواهیم پذیرفت: هر چیزی که نتواند برنامه ایرانیان را به تعداد کم سانتریفیوژ برگرداند، مجوّز غنی سازی در داخل کشور باشد که ارزش آن از بمب بیشتر است، اجازه تأسیسات آب سنگین باشد و فاقد اقدامات شفاف سازی کافی باشد که محدودیت های آنها را راستی آزمایی کند.

تشریح معامله بد ]آنطور که گفته شد[ نه تنها به دوستان ما اطمینان قلب مجدّد می دهد، علاوه بر این به حفظ سیاست هایمان در خانه (داخل آمریکا) کمک می کند و این اطمینان را از طرف ایرانی ها می دهد که درباره آنچه ما می توانیم بپذیریم، توهّم نداشته باشند.