گروه اقتصادی مشرق -روز شنبه رئیس جمهور محترم پس از ورود به شهر مقدس مشهد در جمع مردم استان خراسان رضوی و زائران حرم رضوی گفت: در کنار مضجع شریف امام هشتم اعلام می‌کنم که از رکود عبور کرده‌ایم.
وی افزود: محاسبات سه ماه اول سال ۹۳ به ما اعلام می‌کند که دولت از رکود عبور کرده و امروز روزی است که باید برای رونق و برای اینکه رشد را در این کشور نمایان کنیم دست در دست هم دهیم.
اظهارنظر آقای روحانی درباره خروج اقتصاد کشور از رکود در فصل بهار امسال، در حالی اعلام شد که دولت لایحه خروج از رکود را اواسط تابستان به مجلس ارائه کرد و 26 مرداد هم مجلس یک فوریت آن را تصویب کرد و بررسی این لایحه به فصل پاییز موکول شده است.
بنابراین با توجه به اظهارنظر رئیس جمهور درباره خروج از رکود و همینطور آمارهای رسمی دولت در مورد تداوم روند به شدت نزولی تورم، می توان گفت مهمترین برنامه اقتصادی دولت یعنی خروج غیرتورمی از رکود، عملا محقق شده است.
* رکود چیست؟
رکود در تعریف اقتصادی به دو دوره سه‌ماهه پیاپی رشد منفی در اقتصاد یک کشور اطلاق می‌شود. به بیان دقیق‌تر می‌توان رکود اقتصادی را می‌توان به معنای کاهنده بودن رشد تولید ناخالص داخلی واقعی معنا کرد، در این حالت اقتصاد حالت انقباضی به خود می‌گیرد و کوچک می‌شود.
طبق آمار بانک مرکزی، نرخ رشد اقتصادی کشور از ابتدای سال 1391 تا انتهای سال 1392 نزولی بوده است؛ یعنی در این دو سال، اقتصاد کشور دچار رکود بوده است. بنابراین از لحاظ تعریف اقتصادی، اگر در سه ماهه اول امسال نرخ رشد اقتصادی کشور، مثبت شده باشد، اقتصاد ایران از رکود خارج شده است. با این حال، بانک مرکزی هنوز آمار نرخ رشد اقتصادی فصل بهار امسال را اعلام نکرده است اما احتمال قریب به یقین، رشد مثبت در این مدت، صحت دارد و اقتصاد ایران از لحاظ تکنیکی از رکود خارج شده است.
* دیدگاه اقتصاددانان
دکتر تقوی، اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی، با اشاره به صحبت‌های اخیر آقای روحانی در خصوص عبور از رکود اظهار داشت: آقای روحانی باید زمانی این حرف را بزند که سال تمام شده و نرخ رشدی کمتر از نرخ‌های رشد منفی قبل و یا نرخ رشدی مثبت توسط نهادهای آماری کشور اعلام شده باشد.
وی افزود: باید دید نرخ رشدی که دولت مدنظر دارد مربوط به چه دوره‌ای است.
تقوی در ادامه اضافه کرد: احتمالا آقای روحانی آماری از جانب بانک مرکزی دریافت کرده که چنین ادعایی می‌کند، به هر حال اگر آقای سیف و همچنین مرکز آمار این گفته‌ها را تائید کنند که نرخ رشد ماهانه در بهار امسال نسبت به گذشته بهبود پیدا کرده است، برای ما نیز قابل قبول خواهد بود.
وی توضیح داد: مقصود آقای روحانی این است که منحنی حتی در قسمت‌های نزولی سیر صعودی پیدا کرده است، نرخ‌های رشد منفی کم شده و در حال حرکت به سمت بیرون از رکود هستیم.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: با مقایسه دوره آقای روحانی با دوره آقای احمدی‌نژاد، مشاهده می‌کنیم که دلار ارزان شده است و همین ارزان شدن دلار بهانه‌ای شد برای کاهش تورم.
البته کار خاصی در حوزه اقتصاد انجام نشد، بلکه همین اتفاقات یک واکنش سیاسی و ناشی از تغییرات سیاسی کشور بود. امیدواریم واقعا اقتصاد ما از رکود خارج شده باشد و آثار این خروج از رکود را نیز در تمامی بخش‌های اقتصادی کشور و زندگی مردم مشاهده کنیم.
دكتر جمشيد پژويان رئیس سابق شورای رقابت نیز در اين باره به گفت: عبور از ركود به معناي ورود به مرحله رونق است و با شاخص‌هايي مانند رشد اقتصادي، افزايش نرخ سرمايه‌گذاري و كاهش بيكاري مشخص مي‌شود كه بايد رئيس‌جمهور در اين باره توضيح مي‌دادند.
وي با بيان اينكه كاهش فشارهاي تحريمي اگر چه باعث شده برخي ظرفيت‌هاي معطل در بخش پتروشيمي و خودرو‌سازي فعال شوند، گفت: اما آيا اين موارد شاخص‌هاي خروج از ركود را بهبود بخشيده و بخش‌هاي مختلف اقتصاد اعم از صنعت و كشاورزي اين علامت‌ها را دريافت و تحركي در آنها ايجاد شده است؟
وي با بيان اينكه موانع ساختاري خروج از ركود رفع نشده، گفت: هم اكنون نرخ بازده صنعت به طور متوسط 5 تا 6 درصد است، در حالي كه نرخ بازدهي در بخش مستغلات و تجارت بيش از 100 تا 200 درصد است و بديهي است تا زماني كه اين مشكل ساختاري رفع نشود نمي‌توان انتظار سرمايه‌گذاري در بخش توليد را داشت.
دكتر پژويان خاطرنشان كرد: براي خروج از ركود بايد از مباني اقتصاد خرد استفاده كرد و با اجراي درست ماليات، اقتصاد و سرمايه‌گذاري را به ريل اصلي خود يعني توليد هدايت كرد و گرنه رونق واقعي رخ نخواهد داد.
آمار و ارقام حكايت از خروج از ركود ندارد
نايب رئيس كميسيون مشترك بررسي لايحه خروج از ركود مجلس شوراي اسلامي نيز گفت: زماني مي‌توانيم ادعا داشته باشيم كه از ركود عبور كرده ايم كه اقتصاد علائم رونق خود را بروز دهد اما آمار و ارقام فعلي حكايت از آن دارد كه كشور از نظر اقتصادي وضعيت مطلوبي ندارد.
محمدرضا پور ابراهيمي، نماينده مردم كرمان در مجلس شوراي اسلامي ادامه داد: شاخص‌ها و ارزيابي‌هاي آخر سال مشخص خواهد كرد كه واقعا از ركود خارج شده‌ايم يا خير؟ آمار و ارقام فعلي حكايت از آن دارد كه كشور از نظر اقتصادي وضعيت مطلوبي ندارد.
وي اظهار داشت: به احتمال زياد رئيس‌جمهور پيش بيني كرده‌اند كه از ركود خارج خواهيم شد؛ زيرا در نيمه اول سال نمي‌توان اعلام كرد كه وضعيت اقتصادي كشور بهبود يافته و از ركود خارج شده‌ايم.
پور ابراهيمي تأكيد كرد: با مقايسه آمار‌هاي اقتصادي سال 92 و 93 مي‌توان در مورد شاخص‌هاي خروج از ركود اظهار نظر كرد.
وی افزود: محاسبات سه ماه اول سال ۹۳ به ما اعلام می‌کند که دولت از رکود عبور کرده و امروز روزی است که باید برای رونق و برای اینکه رشد را در این کشور نمایان کنیم دست در دست هم دهیم.
اظهارنظر آقای روحانی درباره خروج اقتصاد کشور از رکود در فصل بهار امسال، در حالی اعلام شد که دولت لایحه خروج از رکود را اواسط تابستان به مجلس ارائه کرد و 26 مرداد هم مجلس یک فوریت آن را تصویب کرد و بررسی این لایحه به فصل پاییز موکول شده است.
بنابراین با توجه به اظهارنظر رئیس جمهور درباره خروج از رکود و همینطور آمارهای رسمی دولت در مورد تداوم روند به شدت نزولی تورم، می توان گفت مهمترین برنامه اقتصادی دولت یعنی خروج غیرتورمی از رکود، عملا محقق شده است.
* رکود چیست؟
رکود در تعریف اقتصادی به دو دوره سه‌ماهه پیاپی رشد منفی در اقتصاد یک کشور اطلاق می‌شود. به بیان دقیق‌تر می‌توان رکود اقتصادی را می‌توان به معنای کاهنده بودن رشد تولید ناخالص داخلی واقعی معنا کرد، در این حالت اقتصاد حالت انقباضی به خود می‌گیرد و کوچک می‌شود.
طبق آمار بانک مرکزی، نرخ رشد اقتصادی کشور از ابتدای سال 1391 تا انتهای سال 1392 نزولی بوده است؛ یعنی در این دو سال، اقتصاد کشور دچار رکود بوده است. بنابراین از لحاظ تعریف اقتصادی، اگر در سه ماهه اول امسال نرخ رشد اقتصادی کشور، مثبت شده باشد، اقتصاد ایران از رکود خارج شده است. با این حال، بانک مرکزی هنوز آمار نرخ رشد اقتصادی فصل بهار امسال را اعلام نکرده است اما احتمال قریب به یقین، رشد مثبت در این مدت، صحت دارد و اقتصاد ایران از لحاظ تکنیکی از رکود خارج شده است.
* دیدگاه اقتصاددانان
دکتر تقوی، اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی، با اشاره به صحبت‌های اخیر آقای روحانی در خصوص عبور از رکود اظهار داشت: آقای روحانی باید زمانی این حرف را بزند که سال تمام شده و نرخ رشدی کمتر از نرخ‌های رشد منفی قبل و یا نرخ رشدی مثبت توسط نهادهای آماری کشور اعلام شده باشد.
وی افزود: باید دید نرخ رشدی که دولت مدنظر دارد مربوط به چه دوره‌ای است.
تقوی در ادامه اضافه کرد: احتمالا آقای روحانی آماری از جانب بانک مرکزی دریافت کرده که چنین ادعایی می‌کند، به هر حال اگر آقای سیف و همچنین مرکز آمار این گفته‌ها را تائید کنند که نرخ رشد ماهانه در بهار امسال نسبت به گذشته بهبود پیدا کرده است، برای ما نیز قابل قبول خواهد بود.
وی توضیح داد: مقصود آقای روحانی این است که منحنی حتی در قسمت‌های نزولی سیر صعودی پیدا کرده است، نرخ‌های رشد منفی کم شده و در حال حرکت به سمت بیرون از رکود هستیم.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: با مقایسه دوره آقای روحانی با دوره آقای احمدی‌نژاد، مشاهده می‌کنیم که دلار ارزان شده است و همین ارزان شدن دلار بهانه‌ای شد برای کاهش تورم.
البته کار خاصی در حوزه اقتصاد انجام نشد، بلکه همین اتفاقات یک واکنش سیاسی و ناشی از تغییرات سیاسی کشور بود. امیدواریم واقعا اقتصاد ما از رکود خارج شده باشد و آثار این خروج از رکود را نیز در تمامی بخش‌های اقتصادی کشور و زندگی مردم مشاهده کنیم.
وي با بيان اينكه كاهش فشارهاي تحريمي اگر چه باعث شده برخي ظرفيت‌هاي معطل در بخش پتروشيمي و خودرو‌سازي فعال شوند، گفت: اما آيا اين موارد شاخص‌هاي خروج از ركود را بهبود بخشيده و بخش‌هاي مختلف اقتصاد اعم از صنعت و كشاورزي اين علامت‌ها را دريافت و تحركي در آنها ايجاد شده است؟
وي با بيان اينكه موانع ساختاري خروج از ركود رفع نشده، گفت: هم اكنون نرخ بازده صنعت به طور متوسط 5 تا 6 درصد است، در حالي كه نرخ بازدهي در بخش مستغلات و تجارت بيش از 100 تا 200 درصد است و بديهي است تا زماني كه اين مشكل ساختاري رفع نشود نمي‌توان انتظار سرمايه‌گذاري در بخش توليد را داشت.
دكتر پژويان خاطرنشان كرد: براي خروج از ركود بايد از مباني اقتصاد خرد استفاده كرد و با اجراي درست ماليات، اقتصاد و سرمايه‌گذاري را به ريل اصلي خود يعني توليد هدايت كرد و گرنه رونق واقعي رخ نخواهد داد.
آمار و ارقام حكايت از خروج از ركود ندارد
نايب رئيس كميسيون مشترك بررسي لايحه خروج از ركود مجلس شوراي اسلامي نيز گفت: زماني مي‌توانيم ادعا داشته باشيم كه از ركود عبور كرده ايم كه اقتصاد علائم رونق خود را بروز دهد اما آمار و ارقام فعلي حكايت از آن دارد كه كشور از نظر اقتصادي وضعيت مطلوبي ندارد.
محمدرضا پور ابراهيمي، نماينده مردم كرمان در مجلس شوراي اسلامي ادامه داد: شاخص‌ها و ارزيابي‌هاي آخر سال مشخص خواهد كرد كه واقعا از ركود خارج شده‌ايم يا خير؟ آمار و ارقام فعلي حكايت از آن دارد كه كشور از نظر اقتصادي وضعيت مطلوبي ندارد.
وي اظهار داشت: به احتمال زياد رئيس‌جمهور پيش بيني كرده‌اند كه از ركود خارج خواهيم شد؛ زيرا در نيمه اول سال نمي‌توان اعلام كرد كه وضعيت اقتصادي كشور بهبود يافته و از ركود خارج شده‌ايم.
پور ابراهيمي تأكيد كرد: با مقايسه آمار‌هاي اقتصادي سال 92 و 93 مي‌توان در مورد شاخص‌هاي خروج از ركود اظهار نظر كرد.