گروه سیاسی مشرق - رسانههای مکتوب همواره نقش عمدهای در هدایت افکار عمومی و جریانسازی رسانهای به عهده دارند که در این بین جایگاه روزنامهها، جایگاه ویژهای است. به همین منظور گروه سیاسی مشرق به تحلیل و بررسی محتوای روزنامههای متعلق به جریان اصلاحطلب میپردازد.
روزنامههای زنجیرهای اصلاحات روز چهارشنبه را با تمرکز خبری بر پیشنهادی دولت مبنی بر مبارزه با تروریسم آغاز نمودند. از سوی دیگر برخی از روزنامههای این جریان سیاسی به تئوریزه سازی جمله «تازه به دوران رسیدهها» که از سوی حجتالاسلام روحانی در روز دانشجو که خطاب به منتقدان گفته شده بود پرداختند به نحوی که روزنامه ابتکار مصداق این واژه رییس جمهور را وصف افرادی میداند که «به نامهای دلواپسان، جبهه پایداری، طرفداران دولت احمدی نژاد و... میشناسیم از دهه 70 به طور رسمی فعالیتهای سیاسی خود را آغاز کردند. آنان در ابتدای کار به اعتراض به سیاستهای فرهنگی دولت خاتمی پای به عرصه گذاشتند و کم کم در دولت احمدی نژاد وارد جرگه مدیران فرهنگی و اجتماعی شدند و بعد از آن نیز به مجلس راه یافتند تا پلههای ترقی را سریعتر از هرجریان سیاسی در کشور طی کنند.»
ارگان رسمی حزب مردمسالاری چهارشنبه را با تیترهای «رعایت حق الناس برنامه محوری وزارت اطلاعات» و «تقسیم کشورها به خودی و غیرخودی زمینهساز فرهنگ خشونت است» روانه پیشخوان مطبوعات کشور شده است.
· بازگشت عقلا به مجلس؛ پایان عصر تازه به دوران رسیدهها
روزنامه مردمسالاری در صفحه سیاسی این روزنامه به تبیین گزاره «تازه به دوران رسیدهها»، لقب تازه روحانی به مخالفان دولت که به تعبیر این روزنامه ویژه کسانی بود که در قاموس سیاسی ایران به عنوان دلواپس شناخته میشوند، پرداخته است؛ در همین راستا گروه سیاسی این روزنامه نوشت «این سخنان روحانی در حالی مطرح شد که چندی پیش نیز آیتالله هاشمیرفسنجانی با انتقاد از این طیف آنها را «جدید الاسلامها» نامید. آیتالله در سخنانی در مورد این گروه سیاسی و تفکراتشان گفت: «جدیدالاسلامها به جان انقلاب و مردم افتادهاند، این گروه فرصت طلب که در دوران مبارزه حضور نداشتند، امروز قدرت را برای خودشان ابدی و مادرزادی و ارث حساب میکنند، اینها تصورات دیگری هم میتوانند بکنند. چقدر تلاش شد که نگذارند در کشور اینترنت باشد. چقدر ماهواره را از بالای پشت بامها جمع کردند، و من نمیدانم چه تاثیری کرد؟» هاشمی و روحانی در سخنان خود یک سیبل را مورد هدف قرار دادند. جبهه پایداری، دلواپسان و موسسهای در شهر قم مورد نظر رئیسجمهور فعلی و اسبق ایران هستند. رفتار این گروه باعث شده است تا روحانی و هاشمی تلاش کنند در تریبونهای مختلف، در مورد این افراد هشدار بدهند و وجود این گروه را برای انقلاب مضر بدانند.» و سپس در انتهای این یادداشت نویسنده معتقد است که برای رهایی از نفوذ این طیف سیاسی تازه به دوران رسیدهها باید برای پیروزی آنچه عقلا سیاسی جامعه میخواند تلاش کرد.
روزنامه ابتکار چهارشنبه را به تیترهای «10 فرمان ایرانی علیه تروریسم جهانی» و «تغییر مطالبات 1+5» اختصاص داد.
· داستان تازه به دوران رسیدهها
مصطفی داننده در سرمقاله روزنامه ابتکار به تحلیل جمله رییس جمهور محترم در روز دانشجو پرداخته است؛ این روزنامهنگار اصلاحطلب معتقد است که تازه به دوران رسیدهها وصف افرادی «به نامهای دلواپسان، جبهه پایداری، طرفداران دولت احمدی نژاد و... میشناسیم از دهه 70 به طور رسمی فعالیتهای سیاسی خود را آغاز کردند. آنان در ابتدای کار به اعتراض به سیاستهای فرهنگی دولت خاتمی پای به عرصه گذاشتند و کم کم در دولت احمدی نژاد وارد جرگه مدیران فرهنگی و اجتماعی شدند و بعد از آن نیز به مجلس راه یافتند تا پلههای ترقی را سریعتر از هرجریان سیاسی در کشور طی کنند.» و در منظر نویسنده سرمقاله ظهور تازه به دوران رسیدهها در سپهر سیاسی کشور برکاتی نیز برای جریانهای اصیل سیاسی کشور نیز داشته است؛ وی در همین راستا نوشت «نکته مثبت ظهور این نحله سیاسی، قرار گرفتن نیروهای تاثیرگذار اعم از اصلاح طلب و اصول گرا زیر یک چتر است. قبل از سربرآوردن جبهه پایداری، اصلاح طلبان و اصول گرایان در سپهر سیاست ایران به رقابت با یکدیگر میپرداختند و تلاش میکردند که نهادهای مختلف را در اختیار بگیرند. در این میان اختلافهایی نیز میان این دو گروه وجود داشت، اما تازه به دوران رسیدهها با حمله به هر دو جریان سیاسی کشور و به حاشیه کشاندن نیروهای مؤثر اصلاح طلبان و اصول گرایان باعث شدند توفیقی اجباری نصیب بزرگان این دو جریان شود تا زیر یک عبا جمع شوند و دست در دست هم به فکر ایجاد گفتمان جدیدی در جمهوری اسلامی باشند.»
روزنامه اعتماد
روزنامه اصلاحطلب اعتماد نیمتای بالای صفحه اول خود را به تیترهای «برنامه ایجاد 500 هزار شغل» و «رودررویی اصغرزاده-اللهکرم» اختصاص داده است.
· در انتخابات نیازی به حضور هاشمیرفسنجانی نیست
هرچه زمان میگذرد و به انتخابات مجلس آتی نزدیکتر میشویم فعالین سیاسی اصلاحطلب سناریوهای مورد نظر خود برای کسب اکثریت مجلس را شفافتر بیان میکنند و در این میان شکافها و اختلافات نمایانتر میگردد؛ محمد جواد اطاعت از نمایندگان تندرو مجلس ششم و از اعضای اصلی تحصن این مجلس پیرامون وضعیت اصلاحات در انتخابات آتی بهارستان اظهار داشت «نیازی به اجماع اصلاحطلبان با اصولگرایان نیست و من به شخصه برخی نظرات مبنی بر اینکه آقایان ناطقنوری، لاریجانی، هاشمی و خاتمی قرار است باهم به اجماع برسند را قبول ندارم. در حقیقت ما باید به سمت نهادینه شدن دو جریان فکری اصیل در کشور حرکت کنیم. دو جریانی که میتواند یکی از آنها اصلاحطلبان و دیگری اصولگرایان باشند.انتخابات ریاستجمهوری با انتخابات مجلس متفاوت است و نمیشود این دو را از یک جنس دانست. به عقیده من در این انتخابات نیازی به حضور چهرههایی همانند آقای هاشمیرفسنجانی نیست. کارگزاران همیشه جزیی از اصلاحطلبان بودهاند و در این دور هم در کنار اصلاحطلبان فعالیت خواهند کرد.آقای هاشمی از طریق کارگزاران با اصلاحطلبان در یک ائتلاف هستند، اما اگر این ائتلاف برای دور زدن و حل موضوع رد صلاحیتها باشد را قبول ندارم.»
· بدهی احمدینژاد روی دست روحانی
«میراث احمدی نژاد» پاسخ دوساله حامیان دولت یازدهم نسبت به مشکلات بزرگ و کوچک کشور است؛ روزنامه اعتماد نیز به همین شیوه به بررسی افزایش بودجه نهاد ریاست جمهوری پرداخته است؛ گروه سیاسی این روزنامه نوشت «بدهیهای احمدینژاد دوباره برای روحانی دردسرساز شد. یک روز بعد از حمله منتقدان به دولت برای افزایش ۸۳ درصدی بودجه نهاد ریاستجمهوری در سال ۹۴، معاون سرپرست نهاد ریاستجمهوری به خبرگزاری ایرنا گفته که «بدهیهای دولت قبل» باعث شده تا در بودجه سال آینده چنین افزایشی اتفاق بیفتد. منتقدان دولت قبلاً مدعی شده بودند که افزایش بودجه نهاد ریاستجمهوری که مستقیماً زیرنظر حسن روحانی اداره میشود، دارای «ابهام» جدی است و باید در آینده نزدیک در مجلس مشخص شود. رسانههای منسوب به این طیف نوشته بودند که این تصمیم دولت با وضعیت تحریمها و همینطور ادعای رویکرد انقباضی بودجه در تناقض است. حالا اما مرتضی بانک درباره بدهیهای دوران احمدینژاد که برای دولت یازدهم در نهاد ریاستجمهوری به ارث رسیده است، توضیح داده که «این بدهیها مربوط به سالهای ۹۰، ۹۱ و ۹۲ به شرکتها، افراد، اشخاص حقیقی و حقوقی و بنگاههای مختلف بوده است که ملزم به پرداخت آن بودیم.» وی گفته: «تلاش شد این اعتبار در بودجه سال ۱۳۹۴ نهاد ریاستجمهوری پیشبینی و به طلبکاران پرداخت شود.» وی همچنین گفته که جدای از مبلغ این بدهیها «بودجه نهاد ریاستجمهوری نیز همچون سایر دستگاهها تا حدودی افزایش داشته است.»
روزنامه اصلاحطلب شرق صفحه اول خود را به تیترهای «باید پای اصول ایستاد» و «آموزش اعضای بسیج و سپاه برای «امربه معروف»» اختصاص داد.
· فرار فتنهگران از دانشگاه
با وجود لغو مجوز سخنرانی حاج حسین شریعتمداری، پیام فضلی نژاد، حجتالاسلام رسایی، حجتالاسلام نبویان و همسر شهید علی محمدی در روز دانشجو در شهرهای مختلف کشور، در کمال تعجب فائزه هاشمی و هادی غفاری از فعالان فتنه 88 اجازه سخنرانی در دانشگاههای مشهد و شیراز را پیدا کردند که با مخالفت شدید دانشجویان همراه شد؛ در همین راستا روزنامه شرق نوشت «مراسم ویژه «روز دانشجو» در دانشکده حقوق دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد که با مجوز هیات نظارت دانشگاه آزاد مشهد و هماهنگی با شورای تأمین استان برگزار شده بود، ناتمام ماند. بعدازظهر روز گذشته، درحالی که فائزه هاشمی به دعوت انجمن اسلامی اندیشههای دانشجویی دانشگاه آزاد مشهد در سالن آمفی تئاتر این دانشگاه مانع سخنرانی وی شدند........ اما حاشیه سازی در مراسم دانشجویی «روز دانشجو» به همین موارد محدود نبود و بنا براخبار رسیده از شیراز، برخی نیروها در این شهر نیز در مراسم سخنرانی هادی غفاری در دانشگاه شیراز اخلال کردهاند. به گزارش پایگاه اطلاعرسانی دانشجویان خط امام، اعضای برخی تشکلهای دانشجویی که از ابتدای مراسم با سردادن شعارعلیه هادی غفاری و چهرههای اصلاحطلب، نظم جلسه را دچار اختلال کرده بودند»
روزنامه آرمانامروز صفحه اول خود را به تیترهای «ندای جهان علیه خشونت در شمال تهران» و «فرصتطلبی سیاسی با نان و گوجه» اختصاص داد.
· سیاست با طعم گوجه
رضا رئیسی در یادداشتی در صفحه سیاسی روزنامه آرمان به مخالفت افکارعمومی با افزایش قیمت نان و گوجه در بازار پرداخته است؛ این روزنامه نگار اصلاح طلب معتقد است آنچه به صورت جوک و طنز و کاریکاتور تا کنایه و مزاح و متلک این روزها پیرامون گرانی این دو کالا دست به دست شده و بخش عظیمی از محاورات روزمره در فضای حقیقی و مجازی را به خود اختصاص داده است، بدون در نظر واقعیت فضای موجود بازار و تلاشهای دولت برای کنترل تورم میراث دولت گذشته است؛ وی در همین راستا نوشت «در دولت گذشته قیمت کالاهای اساسی طی چند سال یا حتی چند ماه و گاه با نرخگذاری تازه طی یک روز چند برابر میشد و رشدهای چند صد درصدی را نیز شاهد بودیم اما اکنون افزایش 30 درصدی قیمت نان آن هم بعد از دو سال که حتی با توجه به مهار تورم توسط دولت معقول و طبیعی بوده و برای حفظ و افزایش کیفیت و توجیه اقتصادی برای فعالان و تولیدکنندگان این عرصه چارهای جز این افزایش قیمت نبود، دستمایه مانورهای سیاسی برخی با این موضوع شده است. آنان نمیگویند که اگر قرار بود تورم بدور از تمهیدات ویژه و سیاستگذاریهای هدفمند و حساب شده دولت از مدار 45 درصدی پایین بیاید و همان روند را طی میکرد اکنون تمامی اقلام فعلی قیمت چند برابری نسبت به امروز داشت و از این حیث دولت توانسته در حفظ درآمدها و داراییهای مردم گام بلندی بردارد. اگر تودههای عام مردم نسبت به افزایش قیمت نان حساس بوده و نسبت به آن واکنش نشان میدهند، وظیفه آگاهان و خبرگان اقتصادی و سیاسی آن است که با تشریح وضعیت، تبیین واقعیات میدانی و عملکردهای مثبت دولت در مهار تورم به دور از نگرشهای جناحی و سیاسی در راستای منافع عمومی، مردم را به شکلی منطقی و منطبق بر حقیقت آگاه کرده و در مسیر آرامش روانی جامعه بکوشند نه آنکه با نگاههای جناحی و سیاسی به دنبال سوءاستفاده از فضا و برهم زدن آرامش روانی جامعه برای بهرهبرداری سیاسی باشند.»
روزنامه دولتی ایران، صفحه اول خود را به تیترهای «جنگ قیمت، نفت را به 65 دلار رساند» و «10 پیشنهاد روحانی برای مبارزه با تروریسم افراطیگری» اختصاص داد.
· توهم بزرگ یک روزنامه منتقد دولت
روزنامه دولتی ایران در ستون «دیگه چه خبر؟» صفحه سیاسی خود بار دیگر به انتقاد از تیترهای روزنامه وطنامروز پرداخت و در همین راستا نوشت «یک روزنامه در شمارگان چند صدتایی در یک توهم بزرگ و عجیب و غریب خود را مخاطب سخنان روز دوشنبه رئیس جمهوری در همایش مبارزه با فساد اعلام کرد! روحانی در این همایش که روز دوشنبه برگزار شد، گفته بود: چرا یک رسانهای یک قوهای را هجو و استهزا میکند و با او برخورد نمیشود، چرا یک رسانهای یکی را بزرگ میکند و یکی را خوار میکند برای اهداف آیندهاش، چرا با او برخورد نمیشود؟ گفتنی است درحالی که انتقادات رئیس جمهوری عمدتاً متوجه کسانی است که در اتاق تخریب به طراحی علیه دولت مشغول هستند و یک جریان گسترده رسانهای - تبلیغاتی را در خدمت خود گرفتهاند. اما ظاهراً یک روزنامه که به تیترهای زرد سیاسی رو آورده و گمان میکند کانون توجهات است، خود را مخاطب سخنان رئیس جمهوری دانسته و با تیتری درشت این توهم را نشان داده است!»
روزنامه اصلاحطلب آفتابیزد با تیترهای «بازی سیاسی با استیضاح» و «امید استعمار و استبداد به تندروهاست» میزبان نگاه خوانندگانش بود.
· آرزوی 200 کرسی بهارستان
آرزوی تحقق مجلس ششم همچنان در اذهان اصلاح طلبان باقیمانده است؛ هرچند آنان به خوبی آگاه هستند که بسیاری از نیروهای سیاسی این طیف فاقد شاخصههای قانونی نامزدی در انتخابات آتی مجلس هستند ولی همچنان بر این آرزو پافشاری میکنند. حسن رسولی از نزدیکان محمدرضا عارف پیرامون فعالیت انتخاباتی اصلاح طلبان اظهار داشت «هدفگذاری اصلاحطلبان کسب 200 کرسی مجلس دهم است.» وی سپس با توجه به تجربه انتخابات 1392 و انتخابات 1384 به تبعیت سازمانی از رهبر اصلاحات تأیید کرد و در همین راستا افزود «شاخص، محور و رهبری جبهه اصلاحطلبان با سیدمحمد خاتمی است و همه اصلاحطلبان پذیرفتهاند که با محوریت خاتمی در عرصه سیاسی شرکت کنند و خاتمی فصلالخطاب باشد»