شورای دولتی چین در گزارشی به تشریح راهبرد نظامی این کشور پرداخته است. در مقدمه این سند آمده است: دنیای امروزی شاهد تغییرات بی‌سابقه‌ای است و چین در مرحله حیاتی اصلاحات و تحول قرار دارد. سرنوشت چین به سرنوشت جهان گره خورده است. دنیای باثبات و موفق می‌تواند فرصت‌هایی را برای چین فراهم آورد و توسعه صلح‌آمیز چین هم می‌تواند فرصتی برای کل دنیا باشد. چین بی‌شک مسیر توسعه صلح‌آمیز، سیاست خارجی مستقل و سیاست ملی دفاعی را دنبال می‌کند که ذاتاً دفاعی بوده و هیچگاه به دنبال سلطه‌گری نمی‌باشد. ایجاد نیروهای دفاعی و مسلح قوی یکی از اهداف راهبردی مدرنیزاسیون چین و تضمین امنیتی برای توسعه صلح‌آمیز این کشور می‌باشد.
در این نقطه شروع تاریخی، نیروهای مسلح چین خود را با تغییرات جدید در فضای امنیت ملی انطباق داده، دستورالعمل راهبردی نظامی پدافند فعال در این وضعیت جدید را پیاده کرده، با قاطعیت از حاکمیت چین دفاع کرده، مدرنیزاسیون نیروهای پدافندی و مسلح چین را تسریع کرده و دستیابی به اهداف چین را ضمانت می‌کنند.
1. وضعیت امنیت ملی: در دنیای امروزی، حرکت روندهای جهانی به سوی چندقطبی شدن و جهانی شدن اقتصاد در حال شدت گرفتن است و جامعه اطلاعاتی با سرعت زیادی در حال ایجاد شدن می‌باشد. سرنوشت کشورها به شکل روزافزونی به هم گره خورده است.
تغییرات وسیعی در وضعیت بین‌المللی در حال رخ دادن است. این تغییرات را می‌توان در توازن قدرت، ساختار حکومت جهانی، دورنمای ژئوراهبردی آسیا-پاسفیک و رقابت بین‌المللی در زمینه‌های اقتصادی، علمی، فناوری و نظامی مشاهده کرد. نیروهای طرفدار صلح جهانی در حال و به همین ترتیب هم نیروهای مخالف جنگ در حال افزایش می‌باشند. در آینده نزدیک، وقوع جنگ جهانی بعید به نظر می‌رسد و وضعیت بین‌المللی به نظر صلح‌آمیز می‌رسد. با این حال، تهدیدات جدیدی از جانب نظام سلطه و مداخله‌جو وجود دارد. رقابت بین‌المللی برای توزیع مجدد قدرت، حقوق، و منافع در حال شدت گرفتن است. فعالیتهای تروریستی نیز به شکل نگران‌کننده‌ای در حال افزایش می‌باشند. موضوعاتی بحث‌برانگیزی از قبیل اختلافات قومی، مذهبی، مرزی و سرزمینی پیچیده و متداول هستند. بنابراین، دنیا هنوز با تهدیدات بالقوه و آنی از جانب جنگ‌های داخلی مواجه است.
در حالیکه، مرکز ثقل اقتصادی و راهبردی به سرعت به سمت منطقه آسیا-پاسفیک در حال چرخش است، آمریکا راهبرد تغییر توازن را در دستور کار دارد و حضور نظامی خود و هم‌پیمانان خود را در این منطقه افزایش داده است.
انقلاب جهانی در زمینه امور نظامی وارد مرحله جدیدی شده است. تسلیحات بردبلند، هوشمند، بادقت بالا و بدون سرنشین به شکل روز افزونی در حال پیچیده شدن هستند. فضای بیرونی و سایبری به صحنه رقابت راهبردی همه کشورها مبدل شده است. شکل جنگ به سرعت به سوی جنک اطلاعات در حال حرکت می‌باشد.
2. عملیات‌ها و وظایف راهبردی نیروهای مسلح چین: هدف راهبردی ملی چین تکمیل ساخت جامعه‌ای میانه‌رو و روبه‌ترقی در تمامی جنبه‌ها تا سال 2021 است. رویای چین ساخت کشوری قوی است. نیروهای مسلح چین با افزایش قدرت خود بخشی از این رویا را محقق می‌سازند. بدون یک نیروی نظامی قوی چین نه کشوری امن خواهد بود و نه قوی.
در این شرایط جدید، مسائل امنیت ملی پیش‌روی چین موضوعات و دامنه زیادی دارند. به صورت بیرونی و درونی، این عوامل پیچیده‌تر از همیشه هستند. بنابراین لازم است که دیدگاه کل‌نگرانه‌ای درقبال امنیت ملی، توازن امنیت داخلی و خارجی، امنیت کشور و شهروندان، امنیت سنتی و غیرسنتی، امنیت توسعه و معاش، امنیت خود چین و امنیت کل جهان اتخاذ کرد.
نیروهای مسلح چین به شکل کارآمدی عملیاتهای خود را در این دوره تاریخی جدید انجام خواهند داد، به صورت قاطعانه حاکمیت چین را تقویت خواهند کرد، از حاکمیت، منافع و توسعه چین دفاع می‌کنند، دوره مهم فرصتهای راهبردی را برای توسعه چین ضمانت می‌کنند، از صلح منطقه‌ای و جهانی محافظت می‌نمایند و ایجاد جامعه‌ای روبه‌ترقی و میانه‌رو در تمامی زمینه‌ها را ضمانت می‌نمایند.
نیروهای مسلح چین وظایف راهبردی زیر را بر عهده دارند:
- برخورد با شرایط اضطراری و تهدیدات نظامی و دفاع از حاکمیت و امنیت زمین، هوا و دریای سرزمینی چین؛
- حفاظت از وحدت سرزمین مادری؛
- حفاظت از امنیت و منافع چین در تمامی حوزه‌ها؛
- حفاظت از امنیت منافع خارجی چین؛
- حفظ بازدارندگی راهبردی و انجام ضدحملات هسته‌ای؛
- حضور در صحنه‌های همکاری امنیتی منطقه‌ای و بین‌المللی و حفظ صلح منطقه‌ای و جهانی؛
- افزایش تلاشها برای مقابله با نفوذ، جدایی‌طلبی و تروریسم به منظور حفظ امنیت سیاسی و ثبات اجتماعی چین؛ و
- انجام اقداماتی از قبیل عملیات نجات و حفاظت از حقوق و منافع و پشتیبانی از توسعه اجتماعی و اقتصادی ملی.
3. دستورالعمل راهبردی پدافند فعال: مفهوم راهبردی پدافند فعال اساس تفکر راهبردی نظامی چین را تشکیل می‌دهد. نیروهای مسلح چین بر اساس تجربیات گذشته خود مجموعه کاملی از مفاهیم راهبردی برای پدافند فعال را تدوین کرده‌اند. این مفاهیم عبارتند از: تبعیت از وحدت پدافند راهبردی و آفند عملیاتی و تاکیتکی، تبعیت از اصول پدافندی، دفاع از خود و حملات تلافی‌جویانه، و تبعیت از این اصل که «ما حمله نخواهیم کرد مگر آن که مورد حمله قرار گیریم و مطمئناً اگر مورد حمله قرار بگیریم واکنش نشان خواهیم داد».
نیروهای مسلح چین به منظور پیاده‌سازی دستورالعمل‌های راهبردی نظامی پدافند فعال در این وضعیت جدید، از آمادگی لازم برای درگیر شدن برخوردار هستند. در راستای شکل در حال تکامل جنگ و وضعیت امنیت ملی، نکته اصلی در آمادگی برای جنگیدن، پیروزی در جنگ‌های محلی اطلاعاتی و آمادگی برای رویارویی‌های دریایی است. نیروهای مسلح چین به شکل موثری بحران‌های مهم را کنترل می‌کنند و به درستی واکنش‌های زنجیره‌ای را مدیریت می‌نمایند.
به منظور پیاده‌سازی دستورالعمل‌های راهبردی نظامی پدافند فعال در این وضعیت جدید، نیروهای مسلح چین دکترین‌های عملیاتی نوآورانه‌ای را تهیه خواهند کرد. در واکنش به تهدیدات مختلف و توانمندیهای موجود، نیروهای مسلح از قدرت انعطاف‌پذیری و دفاع از خود برخودردار هستند.
الگوی جدید ارتش چین: تبعیت از وحدت پدافند راهبردی و آفند عملیاتی و تاکیتکی، تبعیت از اصول پدافندی، دفاع از خود و حملات تلافی‌جویانه، و تبعیت از این اصل که «ما حمله نخواهیم کرد مگر آن که مورد حمله قرار گیریم و مطمئناً اگر مورد حمله قرار بگیریم واکنش نشان خواهیم داد»
نیروهای مسلح چین بر اصول ذیل تاکید می‌نمایند:
- پیروی از و خدمت به هدف راهبردی ملی، پیاده‌سازی دیدگاه کل‌نگرانه امنیت ملی، تقویت آمادگی برای نبرد، ممانعت از وقوع بحران و بازدارندگی و برنده شدن در جنگ‌ها؛
- تقویت وضعیت راهبردی متناسب با توسعه صلح‌آمیز چین، پیروی از سیاست دفاعی ملی، همکاری نزدیک سیاسی، نظامی، اقتصادی و دیپلماتیک،
- ایجاد توازن بین حفاظت از حقوق و حفظ ثبات و برنامه‌ریزی برای حفاظت از حقوق و منافع حاکمیت سرزمینی و دریایی ملی و حفظ امنیت و ثبات در مناطق اطراف چین؛
- تلاش برای به دست گرفتن ابتکار عمل در درگیری نظامی، برنامه‌ریزی فعال برای درگیری نظامی در تمامی جنبه‌ها و حوزه‌ها و استفاده از فرصتها برای سرعت بخشیدن به ساخت نظامی، اصلاحات و توسعه؛
- استفاده از راهبردها و تاکتیک‌های دارای مشخصه انعطاف‌پذیری و قابلیت حرکت؛
- برخورداری از آمادگی کامل برای انطباق با پیچیده‌ترین و دشوارترین سناریوها،؛
- استفاده از تمامی ظرفیت‌های سیاسی نیروهای مسلح، حفاظت از حاکمیت مطلق چین بر ارتش، تاکید بر روح مبارزه، حفظ نظم، بهبود حرفه‌ای‌گری و قدرت نیروها؛ و
- توسعه فعال همکاریهای نظامی و امنیتی، تعمیق روابط نظامی با قدرت‌های بزرگ، کشورهای همسایه و دیگر کشورهای در حال توسعه و تلاش برای تدوین چارچوب منطقه‌ای برای امنیت و همکاری.
4. ساخت و توسعه نیروهای مسلح چین: در راستای اجرای دستورالعمل راهبردی نظامی در این وضعیت جدید، نیروهای مسلح چین حول محور آمادگی برای رویارویی به منظور ایجاد ارتش قوی می‌چرخند، به نیازهای امنیتی کشور پاسخ می‌دهند، به دنبال ایجاد ارتش اطلاعاتی و برنده شدن در جنگ‌های اطلاعاتی هستند، اصلاحات دفاع ملی و نیروهای مسلح را در تمامی زمینه‌ها را انجام می‌دهند، سیستم مدرنی از نیروهای مسلح با مشخصات کشور چین ایجاد می‌کند و به صورت دائمی توانمندی واکنش نشان دادن به انواع تهدیدات امنیتی را ارتقاء می‌دهند.
- توسعه خدمات و تسلیحات ارتش چین و نیروی پلیس این کشور: در راستای ملزومات راهبردی عملیات متحرک و آفند چندبعدی، نیروهای مسلح چین همچنان از دفاع منطقه‌ای به سوی جابجایی فرامنطقه‌ای حرکت می‌کنند. نیروهای مسلح چین در جریان ساخت واحدهای کوچک و چندکارکردی، خود را با وظایف در مناطق مختلف مطابقت داده، ظرفیت نیروهای رزمی خود را برای اهداف مختلف افزایش داده و ساختار نیروی رزمی را برای عملیاتهای مشترک ایجاد می‌کند.
توسعه نیرو در حوزه‌های امنیتی حیاتی: دریاها و اقیانوسها به صلح مداوم، ثبات همیشگی و توسعه پایدار چین وابسته هستند. این طرز تفکر سنتی که زمین به نسبت دریا از اهمیت بیشتری برخوردار است باید کنار گذاشته شود و اهمیت بیشتری باید به مدیریت دریاها و اقیانوسها و حفاظت از حقوق و منافع دریایی داده شود. لازم است که چین ساختار نیروی دریایی مدرنی مطابق با امنیت ملی و منافع توسعه‌ای تدوین نماید، از حقوق و منافع دریایی و حاکمیت ملی خود دفاع کرده و در همکاریهای دریایی بین‌المللی شرکت نماید.
در استراتژی نظامی جدید چین، دریاها و امنیت آن، از اهمیت چندبرابری برخوردار شده‌اند
فضای بیرونی نیز به صحنه رقابتهای راهبردی بین‌المللی تبدیل شده است. کشورها در حال افزایش نیروها و تجهیزات فضایی خود هستند. چین همیشه بر استفاده صلح‌آمیز از فضای بیرونی تاکید کرده است و با تسلیحاتی کردن و رقابت تسلیحاتی در این فضا مخالف است.
فضای سایبری یکی از ارکان جدید توسعه اقتصادی و اجتماعی و حوزه جدیدی برای امنیت ملی محسوب می‌شود. در حالیکه رقابتهای راهبردی بین‌المللی در فضای سایبری شدت بسیاری یافته است، چند کشور در دنیا توانسته‌اند تا نیروهای نظامی سایبری خود را توسعه دهند. چین به عنوان یکی از قربانیان حملات هکرهای بین‌المللی با تهدیدات امنیتی برای زیرساختهای سایبری‌اش مواجه است.
نیروی هسته‌ای یکی از ارکان راهبردی حفاظت از حاکمیت ملی و امنیت می‌باشد. چین همیشه سیاست استفاده نکردن از تسلیحات اتمی را دنبال کرده است و به راهبردی هسته‌ای دفاعی اعتقاد داشته است. چین هیچگاه از تسلیحات هسته‌ای برای تهدید کردن کشورهای غیرهسته‌ای و مناطق عاری از تسلیحات هسته‌ای استفاده نمی‌کند.
- معیارهای ایجاد نیروهای مسلح:
الف) تقویت کار ایدئولوژیک و سیاسی: نیروهای مسلح چین همیشه به مسائل سیاسی و ایدئولوژیک به عنوان اولویت نخست خود نگاه می‌کنند و تلاش کرده‌اند تا کار سیاسی خود را در این وضعیت جدید بهبود و تقویت نمایند.
ب) تداوم مدرنیزاسیون لجستیکی: نیروهای مسلح چین اصلاحات لجستیکی در سیاستها، نهادها و نیروهای پشتیبان را تعمیق و استفاده از توان لجستیک راهبردی را بهینه خواهند کرد. آنها اشکال جدیدی برای پشتیبانی طراحی خواهند کرد، شیوه‌های جدیدی برای پشتیبانی طراحی خواهند کرد، نیروهای ذخیره را افزایش خواهند داد، سامانه‌های اطلاعات لجستیکی را یکپارچه می‌کنند، قوانین و استانداردها را بهبود خواهند داد و با دقت نیروهای تامین و پشتیبانی را ساماندهی خواهند کرد.
ج) تولید تسلیحات و تجهیزات پیشرفته: نیروهای مسلح چین با حفظ برتری در زمینه‌های اطلاعاتی، ساخت سامانه‌ها، نوآوری مستقل، توسعه پایدار؛ برنامه‌ریزی کلی، ارتقاء تسلیحات و تجهیزات را افزایش خواهند داد.
د) تربیت نیروهای مسلح جدید: نیروهای مسلح چین همچنان به پروژه تربیت پرسنل ادامه خواهند داد و سامانه نیروی انسانی نظامی را تکمیل خواهند کرد.
ذ) افزایش تلاشها برای تربیت نیروهای مسلح دارای انضباط کامل و مطابق با قانون: چین با هدف تقویت روحیه انقلابی، مدرنیزاسیون و نظم‌پذیری نیروهای مسلح نظریه‌ها و اقدامات نوآورانه‌ای را برای هدایت نیروهای مسلح مطابق با قانون تدوین خواهند کرد.
ط) نوآوری در نظریات نظامی: نیروهای مسلح مطالعات در زمینه عملیاتهای نظامی را افزایش داده، مکانیسم‌های پیروزی در جنگ‌های مدرن را بررسی و راهبردها و تاکتیک‌های نوآورانه‌ای را با قابلیت انعطاف‌پذیری و جابجایی تدوین خواهند کرد.
ظ) بهبود مدیریت راهبردی: لازم است که کارکردها و موسسات نظامی و بخشها و قرارگاه‌ها بهینه شده و سیستم‌های رهبری و مدیریت نیروهای مسلح بهبود یابند.
- توسعه عمیق یکپارچگی بخشهای نظامی و غیرنظامی:
الف) تسریع فرآیند یکپارچگی بخشهای نظامی و غیرنظامی در بخشهای کلیدی: چین تلاش می‌کند تا استانداردهای واحد نظامی و غیرنظامی برای زیرساختها، مناطق فناورانه کلیدی و صنایع اصلی را تدوین نماید.
ب) ساخت مکانیسمی برای عملیاتی کردن یکپارچگی بخشهای نظامی و غیرنظامی: در سطح کشور لازم است که مکانیسمی برای توسعه یکپارچه بخشهای نظامی و غیرنظامی با مشخصه رهبری واحد، هماهنگی نظامی و غیرنظامی، هماهنگی نیازهای نظامی و غیرنظامی و تقسیم منابع ایجاد گردد. بعلاوه، لازم است تا وظایف موسسات نظامی و غیرنظامی و استانداردهای این دو بخش بهبود یابند.
ج) بهبود سامانه‌ها و مکانیسم‌های جابجایی دفاعی ملی: چین آموزش‌ها در زمینه دفاع ملی را ارتقاء داده و آگاهی عمومی را درباره دفاع ملی را افزایش می‌دهد.
5. آمادگی برای درگیری نظامی: آمادگی برای رویارویی نظامی یک فعالیت نظامی اساسی و ضمانت مهمی برای حفاظت از صلح و مقابله با بحرانها و برنده شدن در جنگ‌ها می‌باشد.
الف) افزایش قابلیت‌های عملیات سامانه در برابر سامانه بر اساس سامانه‌های اطلاعاتی: نیروهای مسلح چین گامها برای تغییر شیوه کارآیی جنگی را با سرعت بیشتری خواهند برداشت، از سامانه‌های اطلاعاتی برای یکپارچه‌سازی طیف وسیعی از نیروها، واحدها و مولفه‌های عملیاتی در قالب یک ظرفیت عملیاتی کلی استفاده خواهند کرد و به آرامی سامانه عملیاتی مشترک و یکپارچه‌ای را ایجاد خواهند کرد که در آن تمامی مولفه‌ها با هم در ارتباط هستند.
ب) تداوم آمادگی برای رویارویی نظامی در تمامی جهات و حوزه‌ها: چین به سبب وضعیت ژئوراهبردی خود با تهدیدات و چالشهای بسیاری در تمامی جهات راهبردی و حوزه‌های امنیتی مواجه می‌باشد. بنابراین، آمادگی برای رویارویی نظامی باید به صورت کاملاً برنامه‌ریزی شده، اولویت‌بندی شده، جامع و هماهنگی صورت گیرد.
ج) حفظ دائمی آمادگی رزمی: نیروهای مسلح چین همچنان به بهبود آمادگی رزمی متداول خود ادامه می‌دهند، از هوشیاری بالایی برخوردار خواهند بود و با وظیفه‌شناسی کامل وظایف حفاظتی و گشت‌زنی مرزی، ساحلی و هوایی را انجام می‌دهند.
نیروی هوایی ارتش چین از هوشیاری بالایی برخوردار خواهد بود و با وظیفه‌شناسی کامل وظایف حفاظتی و گشت‌زنی مرزی، ساحلی و هوایی را انجام خواهد داد
د) ارتقای آموزش نظامی واقع‌گرایانه: ارتش چین همچنان اهمیت راهبردی برای آموزش رزمی در شرایط واقعی قائل است و به شکل سخت‌گیرانه‌ای نیروها را مطابق با دستورالعمل آموزش و ارزیابی نظامی تربیت می‌کند.
ذ) آمادگی برای عملیات نظامی به غیر از جنگ: نیروهای مسلح چین همچنان در عملیاتهایی از قبیل امداد و نجات، بلایای طبیعی، مبارزه با تروریسم، حفظ ثبات، صاح‌بانی و بشر دوستانه بین‌المللی شرکت می‌کنند.
6. همکاری نظامی و امنیتی:
الف) توسعه تمام عیار روابط نظامی: نیروهای مسلح چین تبادلات و همکاریهای نظامی با ارتش روسیه در چارچوب همکاری جامع راهبردی بین دو کشور را افزایش می‌دهند. نیروهای مسلح چین همچنین اشکال جدید روابط نظامی با آمریکا را همچنان افزایش می‌دهند. بعلاوه، آنها روابط خود را با سازمانها و نهادهای منطقه‌ای و بین‌المللی ارتقاء خواهند داد.
ب) تداوم همکاری نظامی عمل‌گرا: نیروهای مسلح چین بر اساس احترام متقابل، برابری و منفعت دوجانبه به همکاریهای عمل‌گرایانه با همتایان خود در کشورهای مختلف ادامه خواهد داد.
ج) عمل به تعهدات و وظایف بین‌المللی: نیروهای مسلح چین به شرکت در عملیاتهای صلح‌بانی سازمان ملل ادامه خواهند داد و به دستورات شورای امنیت عمل خواهند کرد، به حل و فصل صلح‌آمیز مناقشات متعهد می‌باشند و از امنیت و ثبات منطقه‌ای حفاظت خواهند کرد.