ایکس‌کی‌اسکور قوی‌ترین برنامه جاسوسی شناخته شده است که برای جاسوسی از کاربران اینترنت استفاده می‌شده است. آشنایی با این برنامه نشان خواهد داد که ما تا چه حد به راه‌اندازی «شبکه ملی اطلاعات» نیازمند هستیم.

گروه جنگ نرم مشرق- ایکس‌کی‌اسکور(XKeyscore)  یک سیستم کامپیوتری (قبلا) مخفی بود که توسط آژانس امنیت ملی آمریکا (NSA) برای جستجو و تحلیل داده‌های اینترنتی درباره اتباع خارجی در سراسر جهان استفاده می‌شود. این برنامه به طور مشترک با سازمان‌های دیگر از جمله اداره دفاع سیگنال استرالیا، و اداره امنیت ارتباطات دولتی نیوزیلند اداره می‌شود. وجود آن در ژوئیه ۲۰۱۳ توسط ادوارد اسنودن و از روی فایلی که مربوط به سال 2008 بود فاش شد.

این سیستم، ملیت افراد را با تجزیه و تحلیل زبان مورد استفاده در ایمیل‌ها تشخیص می‌دهد. با توجه به مقاله روزنامه اشپیگل، ایکس‌کی‌اسکور همچنین دارای این توانایی است که به طور پس‌کنشی و بازنگرانه فراداده‌ها (مثل عبارات وارد شده در موتورهای جستجو) و محتوای ارتباطات چند روز قبل‌تر را هم وارد کند.

به گفته واشنگتن پست، ایکس‌کی‌اسکور یک سیستم بازیابی داده NSA است، که متشکل از یک سری از رابط کاربر، پایگاه داده‌ها، سرورها و نرم‌افزارهای پشتی (backend) است که انواع خاصی از فراداده‌های را که NSA با استفاده از روش‌های دیگر جمع‌آوری کرده است را انتخاب می‌نماید.

بر اساس اسناد منتشر شده توسط گاردین، این ابزار همچنین دارای توانایی تشخیص فعالیت‌های رمزگذاری شده مانند «همه استفاده‌های از پی‌جی‌پی در ایران» می‌باشد.


تصویری از فایل پاورپوینتی که ادوارد اسنودن فاش کرد: نقشه مکان‌یابی سرورهای برنامه ایکس‌کی‌اسکور در جهان

به گفته نویسنده روزنامه گاردین، حتی تحلیلگران سطح پایین NSA هم امکان جستجو و شنود ارتباطات مردم آمریکا و دیگر کشورها را بدون نیاز به تایید دادگاه و نظارتی بر آن‌ها داشته‌اند. تحلیلگران سطح پایین می‌توانند «به هر ایمیلی که می‌خواهند، هر تماس تلفنی، تاریخچه بازدید از سایت‌ها، مستندات مایکروسافت ورد و ... را شنود کنند، و همه این را بدون نیازی به رفتن و گرفتن حکم دادگاه، و حتی بدون نیاز به دریافت اجازه سرپرست و مقام بالاترشان می‌توانند انجام دهد».

او افزود: پایگاه داده (بانک اطلاعاتی) NSA که ارتباطات سال‌های گذشته را جمع‌آوری کرده است، این امکان را می‌دهد که تحلیلگران «آن پایگاه داده را برای گوش کردن به تماس‌های تلفنی و یا خواندن ایمیل‌های شما در سال‌های گذشته جستجو کنند، یا نگاهی به تاریخچه سایت‌هایی که به آن‌ها سر زده‌اند، و یا عبارات جستجوی گوگلی که شما وارد کرده‌اید بیندازند؛ و همچنین این امکان وجود دارد که هر گونه فعالیت آینده شخص (مربوط به یک ایمیل یا آدرس IP) را به آن تحلیل‌گر اطلاع دهد.»

به گفته کارشناسان در آژانس امنیتی ملی آمریکا، این وسیع‌ترین و گسترده‌ترین سیستم جاسوسی روی اینترنت است که تاکنون ساخته شده است.

توانایی‌های عملیاتی در جاسوسی

برنامه «ایکس کی اسکور» تقریبا هر چیزی روی اینترنت را جمع‌آوری می‌کند و به طرز گسترده‌ای نه فقط مظنونین، بلکه تمام کاربران بی‌گناه اینترنت را مورد هدف عملیاتی خود قرار می‌دهد.

جستجو داخل ایمیل کاربران از جمله در سایت‌های گوگل، یاهو، اپل، فیس‌بوک و AOL جزیی از «ایکس کی اسکور» بوده و هر گونه چت و VOIP (مکالمات تلفنی از طریق اینترنت مانند وایبر و واتس‌اپ) روی اینترنت و نیز هیستوری (تاریخچه) مرورگرهای کاربران را نیز شامل می‌شود.


تصویری از فایل پاورپوینتی که ادوارد اسنودن فاش کرد: سلسله مراتب جستجو و جاسوسی پروژه ایکس‌کی‌اسکور از کاربر
F6 site: مرکز عملیات‌های مشترک سیا و ان اس ای که شامل مدیریت عملیات‌های جاسوسی علیه رهبران و روسای کشورهاست
FORNSAT: جاسوسی از ماهواره‌های خارجی و عملکرد جداگانه از آن‌ها
SSO /Special source operations: بخشی از آژانس امنیت ملی که با خدمات‌دهندگان به کاربران رابطه مستقیم و همکاری دارد

یکی از ویژگی های دیگر این برنامه جاسوسی که از پریسم متمایز می‌شود، داده کاوی حین نقل و انتقال دیتا است که بسیار هوشمندانه انجام شده و از روی فیبر نوری و یا خطوط متعلق به کمپانی‌های مخابراتی صورت می‌گیرد.

درباره پریسم (PRISM) باید گفت بر طبق اطلاعات افشاشده، یک دادگاه فوق سری در آمریکا به یک شرکت مخابراتی آمریکایی به نام ورایزن Verizon دستور داده است کلیهٔ اطلاعات و سوابق مشترکانش را که شامل میلیون‌ها تماس با جزئیات دقیق بوده است را تحویل آژانس امنیت ملی آمریکا دهد. همچنین بر طبق این اطلاعات مشخص شد که آژانس امنیت ملی آمریکا مستقیماً و بدون واسطه به اطلاعات سرورهای ۹ شرکت اینترنتی از جمله فیس‌بوک، گوگل، مایکروسافت، یاهو، اپل، یوتیوب و اسکایپ دسترسی داشته است و می‌توانسته مکاتبات و مکالمات آنلاین کاربران خدمات این شرکت‌ها را شنود کند.


پریسم یعنی، شرکت‌های فیس‌بوک، گوگل، یاهو، اپل، یوتیوب، اسکایپ و مایکروسافت موظفند اطلاعات کامل کاربران خود را در اختیار آژانس امنیت ملی آمریکا قرار دهند

«ایکس کی اسکور» نام، آدرس ایمیل، آی پی و مشخصات فردی را نیز به دقت جستجو می‌کند و با زوم کردن روی یک کاربر، میزان صحت مشخصات فردی‌اش با آنچه روی سایت‌های شبکه اجتماعی وجود دارد مطابقت داده می‌شود.

این برنامه همچنین «گروه خطرناک» را تعریف کرده که شامل کاربرانی است که قصد انجام کار به خصوصی روی اینترنت را دارند تا به راحتی ردیابی و شناسایی شوند.

یک ویژگی بسیار مهم این پروژه این است که اگر کاربر از روی وی پی ان یا پراکسی موقعیت مکانی خود را مخفی کرده باشد، به دقت مکان زندگی‌اش شناسایی می‌شود که این بدان معناست که دیتای رمزگذاری شده توسط نرم‌افزارهای پراکسی به راحتی خوانده می‌شود.

اگر کاربری روی گوگل ارث ایمیل و نام خود را ثبت کرده باشد و از طریق لپ‌تاپ یا گوشی هوشمند به آن متصل شود، هر نقطه‌ای که برود و حرکت کند، از طریق ایکس کی اسکور ردیابی مکانی می‌شود.

با ایکس کی اسکور می‌توان در یک کشور خاص، وارد کامپیوتر فردی خاص شد و اطلاعات آن را برداشت کرده و تجزیه و تحلیل کرد.

My Documents کاربران، ایمیل‌های ارسال شده از و به CC، BCC   و لیست Contact US و لیست سایت‌های ملاقات شده از دیگر نقاطی است که برنامه جاسوسی XKeyScore به راحتی شناسایی می‌کند.

ابزاری که ایمیل‌ها را در ایکس‌کی‌اسکور می‌خواند در اسلایدهایی که می‌بینید، موسوم به DNI است که تماما اطلاعات روی فیس‌بوک را نیز خوانده و ضبط می‌کند. این دیتا Flag شده (با پرچم نشانه‌گذاری شده) و حرکت در دیتابیس را به صورت Table خاصی نشان خواهد داد.


تصویری از فایل پاورپوینتی که ادوارد اسنودن فاش کرد: تفاوت میان سیستم‌های گوناگون دیتابیس در آژانس امنیت ملی آمریکا/ همانطور که مشاهده می‌شود، ایکس کی اسکور عمیق‌ترین لایه و در جاسوسی از کاربران است

در زمان نمایش پرزنتیشن مذکور یعنی در سال 2013، آژانس امنیت ملی آمریکا روزانه 20 ترابایت اطلاعات را دریافت و آنالیز می‌کرده و در یک ماه 41 میلیارد رکورد جمع‌آوری کرده است.

همکاری NSA و BND با استفاده از ایکس‌کی‌اسکور

سازمان اطلاعاتی «اداره فدرال برای حفاظت از قانون اساسی» آلمان تأیید کرده است که سرویس مخفی آمریکایی «آژانس امنیت ملی (NSA)» یکی از نرم‌افزارهای جاسوسی و مراقبت خود را در اختیار این نهاد اطلاعاتی آلمانی قرار داده است.

اشپیگل می‌نویسد، این نرم‌افزار در اختیار سرویس‌های اطلاعاتی آلمان مانند "سرویس اطلاعاتی فدرال (BND) و "اداره فدرال برای حفاظت از قانون اساسی (BFV) قرار گرفته است.

پیش از این کیت آلکساندر، رئیس آژانس امنیت ملی آمریکا، گفته بود که همکاری با سرویس‌های آلمانی برای پیشگیری از سوءقصدهای تروریستی، افتخار و امکانی ویژه است.

جای خالی شبکه ملی اطلاعات (اینترنت ملی) در مصاف با دشمن

حال با توجه به شدت برتری دشمن و عمق نفوذی که آمریکا در فضای وب و اینترنت جهان دارد، آیا وقت آن نرسیده است که اینترنت ملی ایران، هر چه زودتر به سرانجام برسد تا بتوانیم جلوی دشمن را در دست درازی به داده‌های کلان کشور و مردم بگیریم و در برابر حملات هکرها بهتر دفاع کنیم؟

با توجه به تجربه سه کشور چین، کره جنوبی و انگلیس در راه‌اندازی اینترنت ملی، می‌توان گفت که شبکه ملی اطلاعات یکی از مهمترین پروژه‌های حفاظت از منافع ملی کشورها در فضای اینترنت است.

هرچند که آمریکا با سیطره‌ای که روی فضای وب و ساختار اینترنت جهان دارد، در حال سوءاستفاده از این موهبت رایگان و حجم عظیم اطلاعات تحلیل‌پذیر از همه کاربران در سطح جهان است اما با توجه به جایگاه اینترنت در حمل و نقل، بانکداری، رسانه و ... در کشور ما، چه اتفاقی خواهد افتاد اگر آمریکا ناگهان چراغ اینترنت ایران را خاموش کند؟

مادامی که ایران به همین شکل کنونی به رفتار مجازی خود در اینترنت ادامه دهد و هر چه زودتر در جهت حفظ منافع ملی خود اقدام به تأسیس شبکه ملی اطلاعات نکند، گوشت ایران (اینترنت مورد استفاده در کشور) زیر دندان آمریکا (ان اس ای) خواهد ماند و هر آن، می‌تواند اقدام به خاموش کردن آن کند. از سوی دیگر جاسوسی‌ای که به زعم اسناد منتشر شده طی سالیان گذشته به اثبات رسیده و برنامه‌های قدرتمندی چون ایکس کی اسکور آن را به اجرا می‌گذارند تا جایی پیش خواهد رفت که شیره جان تمام داده‌های خام از گوشه و کنار زندگی مردم ایران را در اختیار آمریکا قرار خواهد داد.